ს�ქ�რთველ� ს�ხელმწიფ� ხ�რჯების დ� ფინ�ნსური �ნგ�რიშვ�ლდებულების (PEFA) ეფექტი�ნ�ბის შეფ�სების �ნგ�რიში მუნიციპ�ლიტეტების შემ�ჯ�მებელი �ნგ�რიში მ�მზ�დდ� PEFA 2016 მეთ�დ�ლ�გიის ს�ფუძველზე 2018 წლის �ქტ�მბერი i შინ��რსი შინ��რსი ................................................................................................................................................................ ii �ბრევი�ტურები დ� �კრ�ნიმები ...................................................................................................................... iii რეზიუმე ................................................................................................................................................................ 1 1. შეს�ვ�ლი ..................................................................................................................................................... 14 2. მეთ�დ�ლ�გი� .......................................................................................................................................... 15 3. ს�მთ�ვრ�ბ�თშ�რის� ფისკ�ლური ურთიერთ�ბები ........................................................................ 16 4. �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის PFM-ის სისტემის �ნ�ლიზის დ�სკვნები ............................................. 21 4.1 ეფექტი�ნ�ბის ინდიკ�ტ�რების მიხედვით ინტეგრირებული შეფ�სებ� ..................................... 21 4.2 შიდ� კ�ნტრ�ლის ჩ�რჩ�ს ეფექტურ�ბ� ............................................................................................ 27 4.3 ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) ძლიერი დ� სუსტი მხ�რეები ............................................... 28 4.4 ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის რეფ�რმ� .............................................................................................. 30 დ�ნ�რთი 1: ს�ქ�რთველ�ს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბების PEFA-ს შეფ�სებები ..................................... 32 დ�ნ�რთი2: მუნიციპ�ლიტეტების ბიუჯეტი დ� მ�ს�ხლე�ბ� .................................................................. 43 ii �ბრევი�ტურები დ� �კრ�ნიმები COFOG მთ�ვრ�ბის ფუნქციების კლ�სიფიკ�ცი� E- ელექტრ�ნული - EC ევრ�კ�მისი� GEL ქ�რთული ლ�რი GFS მთ�ვრ�ბის ფინ�ნსური სტ�ტისტიკ� GIZ Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit ( გერმ�ნიის ს�ერთ�შ�რის� თ�ნ�მშრ�მლ�ბის ს�ზ�გ�დ�ებ�) IT ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიები PEFA ს�ხელმწიფ� ხ�რჯები დ� ფინ�ნსური �ნგ�რიშვ�ლდებულებ� PFM ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვ� PFMIS ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემ� SAO ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური TSA ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიში iii რეზიუმე 1. წინ�მდებ�რე PEFA-ს შეფ�სების შემ�ჯ�მებელი �ნგ�რიშის მიზ�ნი� ს�ქ�რთველ�ს მუნიციპ�ლიტეტებში ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) სისტემის �ბიექტური �ნ�ლიზი PEFA- ს ინდიკ�ტ�რების გ�მ�ყენებით. ეს შემ�ჯ�მებელი �ნგ�რიში მ�იც�ვს ს�მი მუნიციპ�ლიტეტის ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის სისტემების შეფ�სებ�ს, რ�მელიც გ�ნხ�რციელდ� მს�ფლი� ბ�ნკის მიერ ევრ�კ�ვშირის ფინ�ნსური მხ�რდ�ჭერით. წინ�მდებ�რე �ნგ�რიში �სევე მ�იც�ვს GIZ-ის მხ�რდ�ჭერით გ�ნხ�რციელებული თ�რმეტი მუნიციპ�ლიტეტის შეფ�სებ�ს. �ღნიშნული შეფ�სებები გ�ნხ�რციელდ� 2016 წლის PEFA-ს მეთ�დ�ლ�გიის გ�მ�ყენებით. ‘PEFA CHECK’-ის ხ�რისხის უზრუნველყ�ფის მ�თხ�ვნებს �კმ�ყ�ფილებს მხ�ლ�დ მს�ფლი� ბ�ნკის მიერ გ�ნხ�რციელებული ს�მი მუნიციპ�ლიტეტის შეფ�სებ�. მს�ფლი� ბ�ნკის ს�ველე შეფ�სებები, რ�მლებმ�ც მ�იცვეს 2015-2017 ფისკ�ლური წლების პერი�დი, გ�ნხ�რციელდ� 2018 წლის მ�ისი- ივნისის პერი�დში, 2018 წლის 23 �ქტ�მბერს PEFA-ს ს�მდივნ�ს მიერ გ�ცემული PEFA CHECK- ის ს�ფუძველზე. GIZ-ის მიერ შეფ�სებული 12 მუნიციპ�ლიტეტიდ�ნ 10 მუნიციპ�ლიტეტი შეფ�სდ� 2017 წელს, ხ�ლ� 2 - 2018 წელს. 2. PEFA-ს შეფ�სების შემ�ჯ�მებელი �ნგ�რიში ძირით�დ�დ ეყრდნ�ბ� ინდიკ�ტ�რების �ნ�ლიზს ს�მი მუნიციპ�ლიტეტისთვის (თბილისი, ბ�თუმი დ� მ�რტვილი, რ�მელთ� შეფ�სებები მ�ცემული� შემ�ჯ�მებელ ცხრილში). �ღნიშნული შეფ�სებები �კმ�ყ�ფილებს 'PEFA CHECK’-ის ხ�რისხის უზრუნველყ�ფის მ�თხ�ვნებს. თუმც�, გ�რკვეული მსგ�ვსებები �ღინიშნ� �სევე დ�ნ�რჩენ თ�რმეტ მუნიციპ�ლიტეტშიც, რ�მელთ� შეფ�სების დრ�ს�ც �რ იყ� დ�ცული 'PEFA CHECK’-ის ხ�რისხის უზრუნველყ�ფის მ�თხ�ვნები. დ�ნ�რთში 1 მ�ცემული� თხუთმეტივე მუნიციპ�ლიტეტის PEFA-ს მ�ჩვენებლების შეფ�სებები დ� 2016 წლის PEFA-ს მეთ�დ�ლ�გიის გ�მ�ყენებით გ�მ�ვლენილი მსგ�ვსი1 შედეგები. ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის მიერ �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბისთვის გ�მ�ყ�ფილ ტრ�ნსფერებზე PEFA-ს “HLG-1� ინდიკ�ტ�რის შეფ�სების�ს ს�მიდ�ნ �რ ქვეინდიკ�ტ�რს (67%) მიენიჭ� მსგ�ვსი შეფ�სებები თხუთმეტივე მუნიციპ�ლიტეტში. PEFA-ს 94 ქვეინდიკ�ტ�რიდ�ნ 47 ქვეინდიკ�ტ�რს (50%) ერთმ�ნეთის მსგ�ვსი შეფ�სებები მიენიჭ� თხუთმეტივე მუნიციპ�ლიტეტში. 2018 წელს შეფ�სებული ბ�ლ� �რი მუნიციპ�ლიტეტის (ლ�გ�დეხი დ� მცხეთ�) შეფ�სებების მსგ�ვსების შედეგ�დ ზემ�თ �ღნიშნული ქვეინდიკ�ტ�რების რ��დენ�ბ� 47-დ�ნ 59-მდე გ�იზ�რდ� (63%)2. 1 მსგ�ვსებ� გ�ნის�ზღვრ� 2016 წლის PEFA-ს მეთ�დ�ლ�გიის სწ�რ�დ გ�მ�ყენების ს�ფუძველზე, ფ�ქტიური მ�ნ�ცემების დ� გ�მ�ყენების დ� �რ� შეფ�სებების თვ�ლს�ზრისით. 2 შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული ს�ჩივრების მ�რთვ�ზე PI-24.4 ინდიკ�ტ�რის, შიდ� �უდიტზე PI-26 ინდიკ�ტ�რის, გ�რე �უდიტზე PI-30 ინდიკ�ტ�რის დ� �უდირებული �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვ�ზე PI-31 ინდიკ�ტ�რის შეფ�სების�დმი მიდგ�მ�, 2017 წელს ჩ�ტ�რებულ შეფ�სებებთ�ნ შედ�რებით, გ�ცილებით მეტ�დ შეეს�ბ�მებ� 2016 მეთ�დ�ლ�გი�ს. 1 3. შეფ�სებ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ხ�რჯებს. შემ�ს�ვლების მ�ბილიზებ� ხდებ� ს�ქ�რთველ�ს შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის მიერ, მუნიციპ�ლიტეტის ს�ხელზე; შეს�ბ�მის�დ, �ღნიშნული მიჩნეულ იქნ� �რ�რელევ�ნტურ�დ. მუნიციპ�ლიტეტი �რის მმ�რთველ�ბის ყველ�ზე ქვედ� დ�ნე, უფრ� დ�ბ�ლ დ�ნეზე �რ �რსებ�ბს �რ�ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები დ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბები. შეფ�სებული ს�მი მუნიციპ�ლიტეტიდ�ნ �რში წ�რმ�დგენილი� მუნიციპ�ლური ს�წ�რმ�ები. 4. ს�ერთ� ჯ�მში, PEFA-ს შეფ�სების შედეგების მიხედვით ჩ�ნს, რ�მ ს�ქ�რთველ�ში ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის სისტემები გ�ძლიერდ� დ� დ�იხვეწ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის რეფ�რმის ს�მ�ქმედ� გეგმის გ�ნხ�რციელების პ�რ�ლელურ�დ. მუნიციპ�ლიტეტის კ�ნტექსტში ბიუჯეტის ს�ნდ��ბ� ძირით�დ�დ დ�მ�კიდებული� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის მიერ გ�მ�ყ�ფილი გრ�ნტების შეს�ხებ ინფ�რმ�ციის ს�ნდ��ბ�ზე. ს�ერთ� შემ�ს�ვლების ზუსტი პრ�გნ�ზების მიღებ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული პრ�ბლემები �რ�ერთგვ�რ�ვ�ნი�. შედეგ�დ, დ�გეგმილთ�ნ შედ�რებით, ბიუჯეტის მთლი�ნი ფ�ქტიური ხ�რჯების, ისევე რ�გ�რც ხ�რჯების სტრუქტურული გ�დ�ხრები რ�გ�რც �რგ�ნიზ�ციული, ისე ეკ�ნ�მიკური კ�ტეგ�რიების მიხედვით გ�ნსხვ�ვებული�. შეფ�სების�ს გ�მ�ვლენილი სხვ��ბები, რ�გ�რც ჩ�ნს, დ�კ�ვშირებული� მუნიციპ�ლიტეტის მ�სშტ�ბთ�ნ მ�თი ბიუჯეტის დ� მ�ს�ხლე�ბის რ��დენ�ბის თვ�ლს�ზრისით დ� შეს�ბ�მის�დ, პ�ტ�რ� მუნიციპ�ლიტეტს შედ�რებით უკეთესი შეფ�სებები �ქვს დ�ნ�რჩენ �რ დიდ მუნიციპ�ლიტეტთ�ნ შედ�რებით. �მ�ს �დ�სტურებს დ�ნ�რჩენი 12 მუნიციპ�ლიტეტის შეფ�სების შედეგებიც, თუმც� �რ� ყ�ველთვის. 5. ეს ს�ერთ� შედეგი მიღწეულ იქნ� ხ�რჯების სხვ�დ�სხვ� მუხლებს შ�რის ს�ხსრების გ�დ�ნ�წილების ძლიერი მხ�რეების დ� დ�მ�ტებითი ბიუჯეტების �რსებ�ბის კ�ნტექსტში, რ�ც მიუთითებს ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის მიერ მიზნ�ბრივი (კ�პიტ�ლური) ტრ�ნსფერების გ�მ�ყ�ფის ვ�დების �რ�პრ�გნ�ზირებ�დ�ბ�ზე. ფულ�დი ს�ხსრების ხელმის�წვდ�მ�ბის მიზნით, ს�ბიუჯეტ� �სიგნებების კ�ნტრ�ლის პრ�ცესი გ�მყ�რებული იყ� ფულ�დი ს�ხსრების �დეკვ�ტური პრ�გნ�ზებით, რ�მლის პირ�ბებშიც ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებს დ�გეგმვის ეტ�პზეც ჰქ�ნდ� სრული ინფ�რმ�ცი� ფულ�დი ს�ხსრების ხელმის�წვდ�მ�ბ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით. �რ �რსებ�ბს დ�გრ�ვილი დ�ვ�ლი�ნებ�, რ�ც მიუთითებს იმ�ზე, რ�მ ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლი ს�კმ��დ ძლიერი�. 6. ს�ქ�რთველ�ს �ქვს ინფ�რმ�ციის შთ�მბეჭდ�ვი მ�ცულ�ბ� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ფინ�ნსებთ�ნ დ�კ�ვშირებით დ� �ღნიშნული ინფ�რმ�ცი� �სევე გ�დმ�ეცემ� მუნიციპ�ლიტეტებს. �ნგ�რიშთ� გეგმ�, რ�მელიც ს�ფუძვლ�დ უდევს ბიუჯეტის მ�მზ�დებ�ს, შესრულებ�ს დ� �ნგ�რიშგებ�ს, ყ�ვლისმ�მცველი� დ� შეეს�ბ�მებ� GFS სტ�ნდ�რტებს. ინფ�რმ�ციის შეტ�ნ� ბიუჯეტში ხდებ� დრ�ულ�დ. შედეგ�დ, ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტები შეიც�ვს ს�ბ�ზის� ინფ�რმ�ციის უმეტეს�ბ�ს დ� �სევე დ�მ�ტებითი ინფ�რმ�ციის დიდ ნ�წილს, რ�მელიც ს�ჭირ�� გ�მჭვირვ�ლე ს�ბიუჯეტ� პრ�ცესის მხ�რდ�ს�ჭერ�დ. 2 �ღნიშნული შეფ�სებ� შეიძლებ� კიდევ უფრ� მეტ�დ გ�უმჯ�ბესდეს ფინ�ნსური �ქტივების დ� პ�ლიტიკ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული �ხ�ლი ინიცი�ტივების ფისკ�ლური გ�ვლენის შეს�ხებ ინფ�რმ�ციის შეტ�ნით. 7. �რსებ�ბს სრული ინფ�რმ�ცი� ს�ჯ�რ� უწყებების �პერ�ციებთ�ნ დ�კ�ვშირებით, რ�მდენ�დ�ც ის შეტ�ნილი� ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი�ში. მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებების შემ�ს�ვლების დ� ხ�რჯების ს�პრ�გნ�ზ� მ�ჩვენებლების დ� მ�თ დ�ფინ�ნსებ�ზე მყ�ფი უწყებების გ�ერთი�ნებით, ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� მ�იც�ვს მთელ �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბ�ს. ინფ�რმ�ცი� ს�ქმი�ნ�ბის გეგმების დ� მ�მს�ხურების გ�წევის შუ�ლედური დ� ს�ბ�ლ�� შედეგების მიღწევების შეს�ხებ ს�მთ�ვრ�ბ� სექტ�რების მიხედვით ცვ�ლებ�დი�. ეფექტი�ნ�ბის დ�მ�უკიდებელი შეფ�სებ� შეს�ძლ�� გ�მ�სწ�რდეს. თუმც�, მ�მს�ხურების მიმწ�დებელი უწყებებისთვის რესურსების მ�ძიებ� მიუთითებს �ღრიცხვის სისტემის გ�მ�რთულ მუშ��ბ�ზე. 8. ს�ჯ�რ� წვდ�მ� ფისკ�ლურ ინფ�რმ�ცი�სთ�ნ კ�რგი�, ს�ჭირ� ელემენტების უმეტესი ნ�წილის ხელმის�წვდ�მ�ბის უზრუნველყ�ფით, ბიუჯეტის შეს�ხებ მ�ქ�ლ�ქის გზ�მკვლევის ჩ�თვლით �რ ყველ�ზე დიდ მუნიციპ�ლიტეტში. 9. ს�ქ�რთველ�ს ს�ხელმწიფ� ხ�ზინ� ყ�ველდღიურ�დ �ხ�რციელებს ფულ�დი ნ�შთების კ�ნს�ლიდ�ცი�ს ხ�ზინის ერთი�ნ �ნგ�რიშზე. ფულ�დი ნ�კ�დების პრ�გნ�ზი ყ�ველწლიურ�დ მზ�დდებ� მ�მდევნ� წლისთვის, ხ�ლ� მისი გ�ნ�ხლებ� ხდებ� კვ�რტ�ლში ერთხელ, ფულ�დი ნ�კ�დების ფ�ქტიური შემ�დინების დ� გ�დინების ს�ფუძველზე, რ�ც ზ�გიერთ შემთხვევ�ში ბიუჯეტში შედ�რებით ხშირი ცვლილებებით �რის გ�მ�წვეული. ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებს შეუძლი�თ ხ�რჯების ერთ წელზე დ�გეგმვ� დ� გ�ნ�წილებ� ყ�ველკვ�რტ�ლური გ�ნწერის ს�ფუძველზე, ბიუჯეტით გ�ნს�ზღვრული �სიგნებების დ� ვ�ლდებულებების შეს�ბ�მის�დ. 10. ს�ხელფ�ს� დ� ს�კ�დრ� სისტემები ძლიერი�. შესყიდვების შეს�ხებ �რსებული მ�ნ�ცემთ� ბ�ზები შეიც�ვს ინფ�რმ�ცი�ს, თუ რ� იქნ� შეძენილი, რ�გ�რი იყ� შესყიდვის ფ�სი დ� ვისთ�ნ გ�ფ�რმდ� ხელშეკრულებ� ტენდერში გ�მ�რჯვების შედეგ�დ. თუმც�, გ�ს�ჩივრების პრ�ცესი �რ �რის სრულ�დ დ�მ�უკიდებელი, რ�დგ�ნ დ�ვების ს�ბჭ�ს ს�მი წევრი შესყიდვების ს�ხელმწიფ� ს��გენტ�ს წ�რმ�მ�დგენელი�, რ�მლის თ�ვმჯდ�მ�რე დ�ვების ს�ბჭ�ს თ�ვმჯდ�მ�რეც�� უპირ�ტესი ხმის უფლებით. შიდ� კ�ნტრ�ლი �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯებთ�ნ დ�კ�ვშირებით გ�მ�ირჩევ� მ�ვ�ლე�ბების მკ�ფი� გ�მიჯვნით, ვ�ლდებულებების ეფექტური კ�ნტრ�ლით დ� გ�დ�ხდის წესებთ�ნ დ� პრ�ცედურებთ�ნ შეს�ბ�მის�ბით. შიდ� �უდიტი კ�რგ�დ ფუნქცი�ნირებს ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრის ხელმძღვ�ნელ�ბით. შიდ� �უდიტის ს�ქმი�ნ�ბ� ფ�კუსირებული� შიდ� კ�ნტრ�ლის სისტემების �დეკვ�ტურ�ბის დ� ეფექტურ�ბის შეფ�სებ�ზე დ� ისინი მ�ღ�ლ რისკი�ნ სფერ�ებზე �მ�ხვილებენ ყურ�დღებ�ს. �ნგ�რიშების შეჯერებ� დ� ფინ�ნსური მ�ნ�ცემების ს�ნდ��ბ� �სევე ძლიერი მხ�რეები�. 3 11. სიტუ�ცი� წლიურ ფინ�ნსურ �ნგ�რიშებთ�ნ დ�კ�ვშირებით გ�ნსხვ�ვებული�. მუნიციპ�ლიტეტის ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ფინ�ნსური �ნგ�რიშები ყ�ველწლიურ�დ მზ�დდებ� დ� დ�მტკიცებული ბიუჯეტის შეს�დ�რისი�. �ღნიშნული �ნგ�რიშები �რ �რის კ�ნს�ლიდირებული მუნიციპ�ლიტეტის ყველ� ტიპის ს�ქმი�ნ�ბისთვის. �მ�ს გ�რდ�, ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებების წ�რდგენ� გ�რე �უდიტისთვის �რ ხდებ�. მუნიციპ�ლიტეტები ხელმძღვ�ნელ�ბენ �ნგ�რიშგების ერ�ვნული სტ�ნდ�რტებით, რ�მლებიც კვლ�ვ გ�ნვით�რების პრ�ცესში� �ნგ�რიშგების ს�ერთ�შ�რის� სტ�ნდ�რტებთ�ნ შეს�ბ�მის�ბ�ში მ�ყვ�ნის მიზნით. გ�რე �უდიტი წ�რმ��დგენს ს�კმ��დ ძლიერ მხ�რეს სტ�ნდ�რტების თვ�ლს�ზრისით, თუმც� �უდიტის გ�ხ�რციელების სიხშირე მიგვ�ნიშნებს �უდიტებს შ�რის მნიშვნელ�ვ�ნ ინტერვ�ლებზე, იმის გ�თვ�ლისწინებით, რ�მ ისინი ყ�ველწლიურ�დ �რ ხ�რციელდებ�. ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვები �რ �კმ�ყ�ფილებს PEFA-ს სტ�ნდ�რტებს, რ�დგ�ნ ის �რ ხ�რციელდებ� ს�კრებულ�ს 3 მიერ. �მის ს�ნ�ცვლ�დ, უფლებ�მ�სილებ� დელეგირებული� ს�ხელმწიფ� პ�რლ�მენტისთვის. �რცერთი მუნიციპ�ლიტეტის �უდიტი �რ გ�ნხილულ� შეს�ბ�მისი ს�კრებულ�ს მიერ. 12. ს�ქ�რთველ�ში, რ�გ�რც ცენტრ�ლური ისე �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბების დ�ნეზე, ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) მნიშვნელ�ვ�ნი მ�ხ�სი�თებელი� ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიების გ�ნვით�რებ� დ� ფ�რთ� გ�მ�ყენებ� ბიუჯეტის მ�მზ�დებ�ში, ბიუჯეტის შესრულებ�ში (�ნგ�რიშები, ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლი დ� ფულ�დი ს�ხსრების მ�რთვ�), ს�კ�დრ� დ� ს�ხელფ�ს� სისტემების მ�რთვ�ში, შემ�ს�ვლებთ�ნ დ�კ�ვშირებულ სერვისებს� დ� შესყიდვებში. ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიების, ინტერნეტის დ� პერს�ნ�ლის ინტეგრ�ცი�ს შედეგ�დ მ�ჰყვ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) დ�დებითი ეფექტურ�ბ� დ� ეფექტი�ნ�ბ�. თუმც�, სისტემ�ში �რსებული სუსტი მხ�რეები უ�რყ�ფით გ�ვლენ�ს �ხდენს ძირით�დ ფისკ�ლურ დ� ს�ბიუჯეტ� შედეგებზე. 13. PEFA-ს ინდიკ�ტ�რების შეფ�სების შედეგ�დ გ�მ�ვლინდ� შემდეგი ძლიერი მიმ�რთულებები: • ბიუჯეტის კლ�სიფიკ�ცი� სრულყ�ფილი� დ� შეეს�ბ�მებ� GFS/COFOG-ს; • ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� მ�იც�ვს ძირით�დ ინფ�რმ�ცი�ს დ� დ�მ�ტებითი ინფ�რმ�ციის გ�რკვეულ ნ�წილს, რ�მლებიც ს�ჭირ�� გ�მჭვირვ�ლე ს�ბიუჯეტ� პრ�ცესის მხ�რდ�ს�ჭერ�დ, თუმც�, ს�ჭირ�ებს დ�ვ�ლი�ნების, ფინ�ნსური �ქტივების დ� პირ�ბითი ვ�ლდებულებების შეს�ხებ ინფ�რმ�ციის დ�მ�ტებ�ს; • ფინ�ნსური �ნგ�რიშები მ�იც�ვს ყველ� ხ�რჯს დ� შემ�ს�ვ�ლს დ� შეს�ბ�მის�დ, �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბების �პერ�ციები �სევე �ს�ხული� ფინ�ნსურ �ნგ�რიშებში. • ფისკ�ლური ინფ�რმ�ცი� ს�ჯ�რ�დ ხელმის�წვდ�მი�; 3 მუნიციპ�ლიტეტის �რჩეული მმ�რთველი �რგ�ნ�. 4 • ს�ხელმწიფ� �ქტივების მ�რთვ� კ�რგი� ფინ�ნსური �ქტივების მ�ნიტ�რინგის თვ�ლს�ზრისით დ� ძლიერი� �ქტივების გ�ნკ�რგვის გ�მჭვირვ�ლე�ბის თვ�ლს�ზრისით, თუმც�, �რ�ფინ�ნსური �ქტივების მ�ნიტ�რინგი ს�ჭირ�ებს გ�უმჯ�ბესებ�ს; • ბიუჯეტების ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვები ეფექტური დ� ეფექტი�ნი�; • შემ�ს�ვლებზე �ნგ�რიშგებ� ძლიერი მხ�რე�; • წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში რესურსების გ�ნ�წილების პრ�გნ�ზირებ�დ�ბ� კ�რგი�, თუმც�, ს�ჭირ�ებს გ�უმჯ�ბესებ�ს დ�მ�ტებითი შესწ�რებების რ��დენ�ბის შემცირების მიზნით, რ�ც მ�ქსიმუმ წელიწ�დში �რჯერ უნდ� გ�ნხ�რციელდეს; • ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების დ�ვ�ლი�ნებების მ�რთვ� დ� ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემების კ�ნტრ�ლი ძლიერი�; • შესყიდვები კ�რგი�, თუმც� ინტერესთ� კ�ნფლიქტის გ�მ�, გ�უმჯ�ბესებ�ს ს�ჭირ�ებს შესყიდვებთ�ნ დ�კ�ვშირებული ს�ჩივრების მ�რთვ�. ეს გ�მ�წვეული� იმ ფ�ქტით, რ�მ ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს წევრები, რ�მლებიც ჩ�რთულნი �რი�ნ შესყიდვების პრ�ცესში, �მ�ვდრ�ულ�დ �რი�ნ დ�ვების გ�ნხილვის ს�ბჭ�ს წევრებიც; • �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯების შიდ� კ�ნტრ�ლი ძლიერი�; • შიდ� �უდიტს მეთ�დ�ლ�გიურ�დ ხელმძღვ�ნელ�ბს ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრი; • �ნგ�რიშების შეჯერებ� დ� ფინ�ნსური მ�ნ�ცემების ს�ნდ��ბ� ძლიერი�; • შიდ� წლიური �ნგ�რიშების მ�სშტ�ბი დ� დრ�ულ�ბ� ძლიერი მხ�რე�, თუმც�, ინფ�რმ�ცი� ხ�რჯების შეს�ხებ �ს�ხული უნდ� იყ�ს �რ� მხ�ლ�დ გ�დ�ხდის, �რ�მედ ვ�ლდებულებების �ღების ეტ�პისთვის�ც. 14. PEFA-ს ინდიკ�ტ�რების შეფ�სების შედეგ�დ გ�მ�ვლინდ� ის მიმ�რთულებები, რ�მლებიც ჯერ კიდევ ს�ჭირ�ებს გ�უმჯ�ბესებ�ს: • გ�უმჯ�ბესებ�ს ს�ჭირ�ებს მიზნ�ბრივი ტრ�ნსფერების გ�მ�ყ�ფის ქვეინდიკ�ტ�რი, რ�თ� დ�დებითი ზემ�ქმედებ� იქ�ნი�ს ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის მიერ �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბისთვის გ�მ�ყ�ფილი ტრ�ნსფერების ინდიკ�ტ�რზე; • გ�უმჯ�ბესებ�ს ს�ჭირ�ებს შემ�ს�ვლების შესრულების ქვეინდიკ�ტ�რი შემ�ს�ვლების სტრუქტურის დ� ს�ერთ� ხ�რჯების ზუსტი პრ�გნ�ზების გ�კეთების თვ�ლს�ზრისით; • მ�მს�ხურების მიწ�დების ეფექტი�ნ�ბის შეს�ხებ ინფ�რმ�ცი�ს გ�ნსხვ�ვებული შეფ�სებები �ქვს სხვ�დ�სხვ� მუნიციპ�ლიტეტში, თუმც� გ�უმჯ�ბესებ�ს �რ ს�ჭირ�ებს ეფექტი�ნ�ბის შეფ�სებ�; • ს�ხელმწიფ� ს�წ�რმ�ების მ�ნიტ�რინგთ�ნ დ�კ�ვშირებული ფისკ�ლური რისკის მ�რთვ� ს�ჭირ�ებს გ�უმჯ�ბესებ�ს. • ს�ხელმწიფ� ინვესტიციის მ�რთვ� ს�ჭირ�ებს გ�უმჯ�ბესებ�ს; • ვ�ლის მ�რთვ� ს�ჭირ�ებს გ�უმჯ�ბესებ�ს, გ�ნს�კუთრებით ვ�ლის დ� გ�რ�ნტიების �ღრიცხვის დ� �ნგ�რიშგების გ�ძლიერების დ� ვ�ლის მ�რთვის სტრ�ტეგიის შემუშ�ვების თვ�ლს�ზრისით; 5 • ფისკ�ლური სტრ�ტეგი� ს�ჭირ�ებს გ�უმჯ�ბესებ�ს, გ�ნს�კუთრებით პ�ლიტიკის ცვლილების ფისკ�ლური ზემ�ქმედების თვ�ლს�ზრისით; • ხ�რჯების ბიუჯეტირებ� ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ პერსპექტივ�ში ს�ჭირ�ებს გ�უმჯ�ბესებ�ს, გ�ნს�კუთრებით კი ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ხ�რჯების ჭერების დ� წინ� წლის შეფ�სებებთ�ნ ბიუჯეტის შეს�ბ�მის�ბის გ�უმჯ�ბესებ�ს; • ბიუჯეტის მ�მზ�დების პრ�ცესი ს�ჭირ�ებს გ�უმჯ�ბესებ�ს, რ�დგ�ნ მისი ეფექტურ�ბ� იზღუდებ� ტრ�ნსფერების შეს�ხებ ინფ�რმ�ციის მიღების ვ�დების გ�მ�, რის შედეგ�დ�ც ბიუჯეტის მ�მზ�დებისთვის რჩებ� ნ�კლები დრ�. �სევე გ�უმჯ�ბესებ�ს ს�ჭირ�ებს ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ში ბიუჯეტის წ�რდგენ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული ს�კითხი; • წლიური ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებ� ს�ჭირ�ებს გ�უმჯ�ბესებ�ს გ�რე �უდიტისთვის ფინ�ნსური �ნგ�რიშების წ�რდგენის დ� ს�ერთ�შ�რის� ს�ფინ�ნს� სტ�ნდ�რტებთ�ნ შეს�ბ�მის�ბის თვ�ლს�ზრისით; • მუნიციპ�ლიტეტების ფინ�ნსური �ნგ�რიშების გ�რე �უდიტი �რ ტ�რდებ� ყ�ველწლიურ�დ; • �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვ� ს�ჭირ�ებს გ�უმჯ�ბესებ�ს �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვის პრ�ცესში ს�კრებულ�ს ჩ�რთვის გზით. 15. ს�ქ�რთველ�ს შემუშ�ვებული �ქვს PFM-ის სტრ�ტეგი� 2018-2021 წლებისთვის დ� რეკ�მენდირებული� �ღნიშნული �ნგ�რიშის მიგნებების, გ�ნს�კუთრებით კი მუნიციპ�ლიტეტების PFM-ის სისტემებში გ�მ�ვლენილი სუსტი მხ�რეების სტრ�ტეგი�ში დ� ს�მ�ქმედ� გეგმ�ში გ�თვ�ლისწინებ�. 6 შემ�ჯ�მებელი ცხრილი ს�ქ�რთველ� SN 2018 წლის PEFA-ს შეფ�სებ� თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი მ�დ� მედი�ნ� ს�შუ�ლ� ინდიკ�ტ�რი / ქვეინდიკ�ტ�რი HLG-1. ხელისუფლების მ�ღ�ლი D+ D+ D+ D+ D+ D+ დ�ნიდ�ნ მიღებული ტრ�ნსფერები HLG-1.1. . ხელისუფლების მ�ღ�ლი დ�ნიდ�ნ გ�მ�ყ�ფილი გრ�ნტების A A A A A A ფ�ქტიური მ�ჩვენებელი HLG-1.2. მიზნ�ბრივი გრ�ნტების D D D D D D ფ�ქტიური მ�ჩვენებელი HLG-1.3. ხელისუფლების მ�ღ�ლი დ�ნიდ�ნ გ�ნხ�რციელებული A A A A A A ტრ�ნსფერების დრ�ულ�ბ� ბლ�კი I. ბიუჯეტის ს�ნდ��ბ� PI-1 ხ�რჯების �გრეგირებული A B D D/B/A B B მ�ჩვენებლები 1.1 ხ�რჯების �გრეგირებული A B D D/B/A B B მ�ჩვენებლები PI-2 ხ�რჯების შესრულების B+ B+ D+ B+ B+ C+ სტრუქტურ� 2.1 ფ�ქტიური ხ�რჯების სტრუქტურ� B B D B B C ფუნქციების მიხედვით 2.2 ფ�ქტიური ხ�რჯების სტრუქტურ� ეკ�ნ�მიკური კლ�სიფიკ�ციის B B D B B C მიხედვით 2.3 ხ�რჯები ს�რეზერვ� A A A A A A ფ�ნდებიდ�ნ PI-3 შემ�ს�ვლების შესრულებ� C+ D+ D D+ D+ C 3.1 მთლი�ნი შემ�ს�ვლების B C D B/D/C C C შესრულებ� 3.2 ფ�ქტიური შემ�ს�ვლების C D D C C C სტრუქტურ� მე�რე ბლ�კი: ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების გ�მჭვირვ�ლ�ბ� PI-4 ს�ბიუჯეტ� კლ�სიფიკ�ცი� A A A A A A 4.1 ს�ბიუჯეტ� კლ�სიფიკ�ცი� A A A A A A PI–5 ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� A B B B B B 5.1 ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� A B B B B B PI–6 �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის �პერ�ციები ფინ�ნსური �ნგ�რიშების A A A A A A მიღმ� 7 ს�ქ�რთველ� SN 2018 წლის PEFA-ს შეფ�სებ� თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი მ�დ� მედი�ნ� ს�შუ�ლ� 6.1 ხ�რჯები ფინ�ნსური �ნგ�რიშების A A A A A A მიღმ� 6.2 შემ�ს�ვლები ფინ�ნსური A A A A A A �ნგ�რიშების მიღმ� 6.3 �რ�ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ფინ�ნსური NA NA NA NA NA NA �ნგ�რიშები PI–7 ტრ�ნსფერები �დგილ�ბრივი NA NA NA NA NA NA მთ�ვრ�ბისთვის 7.1 ტრ�ნსფერების გ�მ�ყ�ფის NA NA NA NA NA სისტემები NA 7.2 ტრ�ნსფერების შეს�ხებ NA NA NA NA NA NA ინფ�რმ�ციის დრ�ულ�ბ� PI–8 ინფ�რმ�ცი� სერვისების გ�წევის B+ B D+ B B C+ ეფექტი�ნ�ბის შეს�ხებ 8.1 სერვისების გ�წევის B B D B B C გ�ნხ�რციელების გეგმები 8.2 სერვისების გ�წევის ეფექტი�ნ�ბ� B B D B B C 8.3 სერვისების გ�მწევი ერთეულების მიერ მიღებული A A A A A A რესურსები 8.4 სერვისების გ�წევის B D D D D C ეფექტი�ნ�ბის შეფ�სებ� PI-9 ფისკ�ლური ინფ�რმ�ციის B B B B B B ს�ჯ�რ��ბ� 9.1 ფისკ�ლური ინფ�რმ�ციის B B B B B B ს�ჯ�რ��ბ� მეს�მე ბლ�კი: �ქტივების დ� ვ�ლდებულებების მ�რთვ� PI-10 �ნგ�რიშგებ� ფისკ�ლური C D NA C/D C/D C რისკის შეს�ხებ 10.1 მუნიციპ�ლური ს�წ�რმ�ების C D NA C/D C/D C მ�ნიტ�რინგი 10.2 �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის NA NA NA NA NA NA მ�ნიტ�რინგი 10.3 პირ�ბითი ვ�ლდებულებები დ� NA NA NA NA NA NA სხვ� ფისკ�ლური რისკები PI-11 ს�ხელმწიფ� ინვესტიციების C B+ C C C C+ მ�რთვ� 11.1 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების D A D D D C ეკ�ნ�მიკური �ნ�ლიზი 8 ს�ქ�რთველ� SN 2018 წლის PEFA-ს შეფ�სებ� თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი მ�დ� მედი�ნ� ს�შუ�ლ� 11.2 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების C C C C C C შერჩევ� 11.3 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების B B C B B B ღირებულებ� 11.4 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების B A B B B B მ�ნიტ�რინგი PI-12 ს�ხელმწიფ� �ქტივების მ�რთვ� B B B B B B 12.1 ფინ�ნსური �ქტივების B C B B B B მ�ნიტ�რინგი 12.2 �რ�ფინ�ნსური �ქტივების C C D C C C მ�ნიტ�რინგი 12.3 �ქტივების გ�ნკ�რგვის A A A A A A გ�მჭვირვ�ლ�ბ� PI-13 ვ�ლის მ�რთვ� C+ B C+ C+ C+ C+ 13.1 ვ�ლის დ� გ�რ�ნტიების C B C C C C �ღრიცხვ� დ� �ნგ�რიშგებ� 13.2 ვ�ლის დ� გ�რ�ნტიების A A A A A A დ�მტკიცებ� 13.3 ვ�ლის მ�რთვის სტრ�ტეგი� D D D D D D მე�თხე ბლ�კი: პ�ლიტიკ�ზე დ�ფუძნებული ფისკ�ლური სტრ�ტეგი� დ� ბიუჯეტირებ� PI-14 მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური დ� NA NA NA NA NA NA ფისკ�ლური პრ�გნ�ზირებ� 14.1: მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური NA NA NA NA NA NA პრ�გნ�ზები 14.2 ფისკ�ლური პრ�გნ�ზები NA NA NA NA NA NA 14.3 მ�კრ�ფისკ�ლური NA NA NA NA NA NA სენსიტიურ�ბის �ნ�ლიზი PI-15: ფისკ�ლური სტრ�ტეგი� B B D+ B B C+ 15.1 პ�ლიტიკის ცვლილების D D D D D D ფისკ�ლური გ�ვლენ� 15.2 ფისკ�ლური სტრ�ტეგიის A A C A A B მიღებ�/დ�მტკიცებ� 15.3 �ნგ�რიშგებ� ფისკ�ლური A A C A A B შედეგების შეს�ხებ PI-16 ხ�რჯების ბიუჯეტირებ� C+ C+ D C+ C+ D+ ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ პერსპექტივ�ში 16.1 ხ�რჯების ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი A A D A A B შეფ�სებ�/გ��ნგ�რიშებ� 16.2 ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ს�ბიუჯეტ� D D D D D D ჭერები 9 ს�ქ�რთველ� SN 2018 წლის PEFA-ს შეფ�სებ� თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი მ�დ� მედი�ნ� ს�შუ�ლ� 16.3 სტრ�ტეგიული გეგმების დ� ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ბიუჯეტების B B D B B C შეს�ბ�მის�ბ� 16.4 ბიუჯეტების შეს�ბ�მის�ბ� გ�სულ წელს გ�კეთებულ D D D D D D პრ�გნ�ზთ�ნ PI-17: ბიუჯეტის მ�მზ�დების B B D+ B B C+ პრ�ცესი 17.1 ს�ბიუჯეტ� კ�ლენდ�რი C B C C C C 17.2 ბიუჯეტის მ�მზ�დების A A D A A B ინსტრუქციები 17.3 ბიუჯეტის წ�რდგენ� C C C C C C ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ში PI-18: ბიუჯეტის ს�კ�ნ�ნმდებლ� A A B+ A A A შეფ�სებ� 18.1 ბიუჯეტის გ�ნხილვის მ�სშტ�ბი A A B A A A 18.2 ბიუჯეტის გ�ნხილვის A A A A A A ს�კ�ნ�ნმდებლ� პრ�ცედურები 18.3 ბიუჯეტის დ�მტკიცების ვ�დ� A A A A A A 18.4 �ღმ�სრულებელი �რგ�ნ�ს მიერ A A A A A A ბიუჯეტის კ�რექტირების წესები მეხუთე ბლ�კი: ბიუჯეტის შესრულების პრ�გნ�ზირებ�დ�ბ� დ� კ�ნტრ�ლი PI-19 შემ�ს�ვლების NA NA NA NA NA NA �დმინისტრირებ� 19.1 უფლებები დ� ვ�ლდებულებები ს�გ�დ�ს�ხ�დ� შემ�ს�ვლების NA NA NA NA NA NA �დმინისტრირებისთვის 19.2 შემ�ს�ვლებთ�ნ NA NA NA NA NA NA დ�კ�ვშირებული რისკების მ�რთვ� 19.3 ს�გ�დ�ს�ხ�დ� �უდიტი დ� NA NA NA NA NA NA მ�კვლევ� 19.4 ს�გ�დ�ს�ხ�დი დ�ვ�ლი�ნების NA NA NA NA NA NA მ�ნიტ�რინგი PI-20 შემ�ს�ვლების �ღრიცხვ� A A A A A A 20.1 ინფ�რმ�ცი� შემ�ს�ვლების A A A A A A მ�ბილიზების შეს�ხებ 20.2 შემ�ს�ვლების გ�დ�რიცხვ� NA NA NA NA NA NA 20.3 შემ�ს�ვლების �ნგ�რიშების NA NA NA NA NA NA შეჯერებ� 10 ს�ქ�რთველ� SN 2018 წლის PEFA-ს შეფ�სებ� თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი მ�დ� მედი�ნ� ს�შუ�ლ� PI-21: წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში რესურსების გ�ნ�წილების B+ B+ B+ B+ B+ B+ პრ�გნ�ზირებ�დ�ბ� 21.1 ფულ�დი ს�ხსრების ნ�შთების A A A A A A კ�ნს�ლიდ�ცი� 21.2 ფულ�დი ს�ხსრების B B B B B B პრ�გნ�ზირებ� დ� მ�ნიტ�რინგი 21.3 ინფ�რმ�ცი� ვ�ლდებულებების A A A A A A ლიმიტების შეს�ხებ 21.4 წლიური ბიუჯეტის C C C C C C კ�რექტირებების მ�სშტ�ბი PI-22: ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების A A A A A A დ�ვ�ლი�ნებები 22.1 ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების A A A A A A დ�ვ�ლი�ნებების ნ�შთი 22.2 ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების NA NA NA NA NA NA დ�ვ�ლი�ნებების მ�ნიტ�რინგი PI-23: ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემების B+ B+ B+ B+ B+ B+ კ�ნტრ�ლი 23.1 ს�ხელფ�ს� დ� პერს�ნ�ლის A A A A A A ჩ�ნ�წერების ინტეგრ�ცი� 23.2 ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებში A A A A A A ცვლილების მ�რთვ� 23.3 ს�ხელფ�ს� A A A A A A გ�ნ�ცემების შიდ� კ�ნტრ�ლი 23.4 ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემების �უდიტი B B B B B B PI-24. შესყიდვები B B B B B B 24.1 შესყიდვების მ�ნიტ�რინგი NA NA NA NA NA NA 24.2 შესყიდვების მეთ�დები B A A A A A 24.3 შესყიდვების შეს�ხებ A A A A A A ინფ�რმ�ციის ს�ჯ�რ��ბ� 24.4 შესყიდვების შეს�ხებ ს�ჩივრების D D D D D D მ�რთვ� PI-25: �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯების A A A A A A შიდ� კ�ნტრ�ლი 25.1 მ�ვ�ლე�ბების გ�დ�ნ�წილებ� A A A A A A 25.2 ხ�რჯების გ�წევ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული ვ�ლდებულებების A A A A A A კ�ნტრ�ლის ეფექტურ�ბ� 25.3 გ�დ�ხდის წესების� დ� A A A A A A პრ�ცედურების დ�ცვ� 11 ს�ქ�რთველ� SN 2018 წლის PEFA-ს შეფ�სებ� თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი მ�დ� მედი�ნ� ს�შუ�ლ� PI-26: შიდ� �უდიტი B+ B+ B+ B+ B+ B+ 26.1 შიდ� �უდიტის მ�სშტ�ბი A A A A A A 26.2 �უდიტის ს�ხეები დ� B B B B B B გ�მ�ყენებული სტ�ნდ�რტები 26.3 შიდ� �უდიტირების დ� A A A A A A �ნგ�რიშგების გ�ნხ�რციელებ� 26.4 რე�გირებ� შიდ� �უდიტის A A A A A A რეკ�მენდ�ციებზე მეექვსე ბლ�კი: �ღრიცხვ� დ� �ნგ�რიშგებ� PI-27: ფინ�ნსური ინფ�რმ�ციის A A A A A A ს�იმედ��ბ� 27.1 ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშის შეჯერებ� A A A A A A 27.2 დრ�ებითი �ნგ�რიშები NA NA NA NA NA NA 27.3 ს��ვ�ნს� გ�დ�ხდები A A A A A A 27.4 პრ�ცესები, რ�მელიც უზრუნველყ�ფს ფინ�ნსური A A A A A A ინფ�რმ�ციის ს�იმედ��ბ�ს PI-28: შიდ� წლიური �ნგ�რიშები B+ B+ B+ B+ B+ B+ 28.1 �ნგ�რიშების შეს�დ�რის�ბ� დ� A A A A A A მ�ცვ� 28.2 შიდ� წლიური �ნგ�რიშების A A A A A A ვ�დები 28.3 შიდ� წლიური �ნგ�რიშების B B B B B B სიზუსტე PI-29: წლიური ფინ�ნსური D+ D+ D+ D+ D+ D+ �ნგ�რიშები 29.1 წლიური ფინ�ნსური C C C C C C �ნგ�რიშების ყ�ვლისმ�მცველ�ბ� 29.2 �ნგ�რიშების წ�რდგენ� გ�რე D D D D D D �უდიტისთვის 29.3 ბუღ�ლტრული �ღრიცხვის C C C C C C სტ�ნდ�რტები მეშვიდე ბლ�კი: გ�რე შეფ�სებ� დ� �უდიტი PI-30: გ�რე �უდიტი D+ D+ D+ D+ D+ D+ 30.1 �უდიტის მ�სშტ�ბი დ� C C D C C C სტ�ნდ�რტები 30.2 ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ში D D D D D D �უდიტის �ნგ�რიშების წ�რდგენ� 30.3 გ�რე �უდიტის შედეგების NA B C B/C B B რე�ლიზ�ცი� 12 ს�ქ�რთველ� SN 2018 წლის PEFA-ს შეფ�სებ� თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი მ�დ� მედი�ნ� ს�შუ�ლ� 30.4 �უდიტის უმ�ღლესი �რგ�ნ�ს A A A A A A დ�მ�უკიდებლ�ბ� PI-31: �უდიტის �ნგ�რიშების D D D D D D ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ� 31.1 �უდიტის �ნგ�რიშების D D D D D D ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სების ვ�დები 31.2 �უდიტის მიგნებების გ�ნხილვ� D D D D D D 31.3 ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ს მიერ �უდიტის რეკ�მენდ�ციების D D D D D D შესრულების მ�ნიტ�რინგი 31.4 �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვების D D D D D D ს�ჯ�რ��ბ� 13 1. შეს�ვ�ლი 1. 1. დ�ს�ბუთებ� დ� მიზ�ნი 16. წინ�მდებ�რე PEFA-ს შეფ�სების შემ�ჯ�მებელი �ნგ�რიშის მიზ�ნი� ს�ქ�რთველ�ს მუნიციპ�ლიტეტებში ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) სისტემის �ნ�ლიზი 2016 წლის PEFA-ს მეთ�დ�ლ�გიის გ�მ�ყენებით. PEFA-ს შეფ�სებ� გ�ნხ�რციელდ� ს�მ მუნიციპ�ლიტეტში - თბილისი, ბ�თუმი დ� მ�რტვილი. �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის დ�ნეზე შეფ�სებები გ�ნხ�რციელდ� მ�ს შემდეგ, რ�ც 2017 წელს გ�ნხ�რციელდ� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის შეფ�სებ�, ხ�ლ� 2018 წელს - თ�რმეტი მუნიციპ�ლიტეტის შეფ�სებ�4. 17. �ღნიშნული შეფ�სებები ხელს უწყ�ბს ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების სისტემის რეფ�რმ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით მთ�ვრ�ბის ს�ერთ� ხედვის� დ� მიზნების შემდგ�მ გ�ნვით�რებ�ს რ�გ�რც ცენტრ�ლური, ისე �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბებისთვის. 18. მს�ფლი� ბ�ნკის შეფ�სებ� მ�იც�ვს: ს�მ მუნიციპ�ლიტეტს, მ�თი მხ�რჯ�ვი დ�წესებულებების დ� ს�კრებულ�ს ჩ�თვლით, �სევე ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებულ ს�მთ�ვრ�ბ� უწყებებს: ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�, ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური დ� ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�, მ�გრ�მ მხ�ლ�დ მუნიციპ�ლიტეტის მიერ მ�მს�ხურების გ�წევის კუთხით. ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის მიერ მ�მს�ხურების გ�წევის შეფ�სებ� გ�ნხ�რციელდ� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის PEFA-ს შეფ�სებ�ში. მუნიციპ�ლიტეტზე უფრ� დ�ბ�ლ დ�ნეზე �რ �რის წ�რმ�დგენილი �რ�ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები დ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბ�. თბილისში დ� ბ�თუმში წ�რმ�დგენილი� ს�ხელმწიფ� ს�წ�რმ�ები. შეფ�სებ� მ�იც�ვს 2015 - 2017 ფისკ�ლური წლების პერი�დს (გ�სული ფისკ�ლური წელი) დ� ს�ველე შეფ�სებ� გ�ნხ�რციელდ� 2018 წლის მ�ისიდ�ნ ივნის�მდე პერი�დში (შეფ�სების პერი�დი). 19. �ნგ�რიშების პრ�ექტები დ�ექვემდებ�რ� მუნიციპ�ლიტეტების, ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს, მს�ფლი� ბ�ნკის, EC-ის დ� GIZ-ის, �სევე PEFA-ს ს�მდივნ�ს კ�ლეგი�ლურ გ�ნხილვ�ს. PEFA-ს ს�მდივნ�მ გ�ნიხილ� �ნგ�რიშების 2016 წლის PEFA-ს მეთ�დ�ლ�გი�სთ�ნ შეს�ბ�მის�ბ�. PEFA CHECK შეფ�სებ� PEFA-ს ს�მდივნ�ს მიერ გ�ცემული� 2018 წლის 23 �ქტ�მბერს. 20. შემფ�სებელთ� ჯგუფმ� სრული შემ�დგენლ�ბით 5 გ�ნ�ხ�რციელ� ვიზიტი თბილისში 2018 წლის 17 მ�ისიდ�ნ 26 მ�ის�მდე. შემდეგი ვიზიტი გ�ნხ�რციელდ� 2018 წლის 28 მ�ისიდ�ნ 1 ივნის�მდე დ� �სევე 18 ივნისს. �ნგ�რიშის პრ�ექტი (ინგლისურენ�ვ�ნი), შეფ�სებებით� დ� ძირით�დი მ�ხ�სი�თებლების მ�კლე მიმ�ხილვით (ქ�რთულ ენ�ზე) წ�რედგინ� მუნიციპ�ლიტეტს 2018 წლის 10 ივლისს. �ნგ�რიშის პრ�ექტის გ�ნხილვის მიზნით 4 გ�ნხ�რციელდ� GIZ-ის მიერ 5 ჯ�ნ შ�რტი, ლ�შ� გ�ცირიძე დ� პ�პუნ� პეტრი�შვილი 14 შემფ�სებელთ� ჯგუფი შეხვდ� ვიცე-მერს, ს�ფინ�ნს� ს�მს�ხურის უფრ�სს დ� მის მ��დგილეს 2018 წლის 18 ივლისს. შემფ�სებელთ� ჯგუფმ� სრული შემ�დგენლ�ბით გ�ნ�ხ�რციელ� ვიზიტი ბ�თუმში 2018 წლის 11 ივნისიდ�ნ 16 ივნის�მდე. �ნგ�რიშის პრ�ექტი (ინგლისურენ�ვ�ნი), შეფ�სებებით� დ� ძირით�დი მ�ხ�სი�თებლების მ�კლე მიმ�ხილვით (ქ�რთულ ენ�ზე) წ�რედგინ� მუნიციპ�ლიტეტს 2018 წლის 10 ივლისს. �ნგ�რიშის პრ�ექტის გ�ნხილვის მიზნით შემფ�სებელთ� ჯგუფი შეხვდ� ვიცე-მერს, ს�ფინ�ნს�-ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხურის უფრ�სს დ� მის მ��დგილეს 2018 წლის 16 ივლისს. შემფ�სებელთ� ჯგუფმ� სრული შემ�დგენლ�ბით გ�ნ�ხ�რციელ� ვიზიტი მ�რტვილში 2018 წლის 5 ივნისიდ�ნ 9 ივნის�მდე. �ნგ�რიშის პრ�ექტი (ინგლისურენ�ვ�ნი), შეფ�სებებით� დ� ძირით�დი მ�ხ�სი�თებლების მ�კლე მიმ�ხილვით (ქ�რთულ ენ�ზე) წ�რედგინ� მუნიციპ�ლიტეტს 2018 წლის 10 ივლისს. �ნგ�რიშის პრ�ექტის გ�ნხილვის მიზნით შემფ�სებელთ� ჯგუფი შეხვდ� �დმინისტრ�ციის უფრ�სს დ� ს�ფინ�ნს�- ს�ბიუჯეტ� ს�მს�ხურის უფრ�სს 2018 წლის 17 ივლისს. 21. გ�რდ� �ღნიშნული ს�მი მუნიციპ�ლიტეტის�, 2017 წელს კიდევ 10 მუნიციპ�ლიტეტი დ�ექვემდებ�რ� შეფ�სებ�ს 2016 წლის PEFA-ს მეთ�დ�ლ�გიის გ�მ�ყენებით დ� მ�იცვ� 2014 - 2016 ფისკ�ლური წლების პერი�დი (შეფ�სების დრ�), ხ�ლ� დ�მ�ტებითი 2 მუნიციპ�ლიტეტის შეფ�სებ� გ�ნხ�რციელდ� 2018 წელს (შეფ�სები პერი�დი), რ�მელმ�ც მ�იცვ� 2015-2017 ფისკ�ლური წლების პერი�დი. �ღნიშნული შეფ�სებები გ�ნხ�რციელდ� GIZ-ის მხ�რდ�ჭერით. �მ შეფ�სების შედეგები გ�მ�ყენებულ იქნ� თბილისის, ბ�თუმის დ� მ�რტვილის მუნიციპ�ლიტეტებისთვის გ�ნხ�რციელებული PEFA-ს შეფ�სების შედეგების სრულყ�ფისთვის. 2. მეთ�დ�ლ�გი� 22. ს�მი მუნიციპ�ლიტეტის - თბილისის, ბ�თუმის დ� მ�რტვილის შეფ�სებ�6 გ�ნხ�რციელდ� 2016 წლის PEFA-ს მეთ�დ�ლ�გიის გ�მ�ყენებით. ყველ� 31 ინდიკ�ტ�რი (დ� მ�თი 94 ქვეინდიკ�ტ�რი) შეფ�სდ� დ� დ�ფ�რვის დ� გ�მ�ყენების თვ�ლს�ზრისით შეეს�ბ�მებ�დ� მეთ�დ�ლ�გი�ს გ�დ�ხრების გ�რეშე. ის ინდიკ�ტ�რები, რ�მლებიც �რ�რელევ�ნტურ�დ იქნ� მიჩნეული, �ღინიშნ� რ�გ�რც NA. PEFA-ს მეთ�დ�ლ�გიის შეს�ხებ ტრენინგი ჩ�ტ�რდ� 2018 წლის 15-16 მ�ისს, 2018 წელს შეფ�სებული ს�მივე მუნიციპ�ლიტეტისთვის დ� �სევე ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის წ�რმ�მ�დგენლებისთვის. 23. ს�მივე მუნიციპ�ლიტეტის შეფ�სებ� სრულ�დ �კმ�ყ�ფილებს 'PEFA CHECK’-ის ხ�რისხის უზრუნველყ�ფის მ�თხ�ვნებს. კ�ნცეფციის დ�კუმენტი გ�ნიხილ� ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�მ დ� მუნიციპ�ლიტეტის ხელმძღვ�ნელ�ბ�მ, �სევე სხვ� დ�ინტერესებულმ� მხ�რეებმ� (მს�ფლი� ბ�ნკი, EC, GIZ დ� PEFA-ს ს�მდივნ�). �ნგ�რიშების პრ�ექტები წ�რედგინ� გ�ნს�ხილველ�დ დ� 6 თით�ეული მუნიციპ�ლიტეტისთვის შემუშ�ვებული� PEFA-ს ც�ლკეული �ნგ�რიშები 15 თით�ეული მუნიციპ�ლიტეტისთვის შემუშ�ვდ� �ნგ�რიშის ს�ბ�ლ�� ვერსი�, რ�მელშიც გ�თვ�ლისწინებული� ყველ� შენიშვნ� დ� კ�მენტ�რი7. 24. თით�ეული ქვეინდიკ�ტ�რისთვის გ�მ�თვლილი� ს�შუ�ლ� მ�ჩვენებელი - შეფ�სებ� A შეეს�ბ�მებ� 4 ქულ�ს; B - 3 ქულ�ს; C - 2 ქულ�ს დ� D - 1 ქულ�ს. ინდიკ�ტ�რის ს�ერთ� შეფ�სების მიღების მიზნით გ�მ�ყენებულ იქნ� M1 (ყველ�ზე სუსტი რგ�ლი) დ� M2 (ს�შუ�ლ�) მეთ�დ�ლ�გი�. შემ�ჯ�მებელ ცხრილში მ�ცემული ს�შუ�ლ�, მედი�ნ� დ� მ�დ� შეფ�სებები ეფუძნებ� ს�მი მუნიციპ�ლიტეტის შეფ�სებებს (თბილისი, ბ�თუმი დ� მ�რტვილი). 25. 2017 წელს ჩ�ტ�რებული 10 მუნიციპ�ლიტეტის შეფ�სების დ� 2018 წელს ჩ�ტ�რებული 2 მუნიციპ�ლიტეტის შეფ�სების შემთხვევ�ში ქულების მინიჭებ� �რ გ�ნხ�რციელებულ� იგივე დ�ნის სიმკ�ცრით. პირველი 10 მუნიციპ�ლიტეტის კვლევ� გ�ნხ�რციელდ� �ნ�ლიტიკურ კვლევებზე დ�ყრდნ�ბით, მუნიციპ�ლიტეტებთ�ნ გ�რკვეულ დ�ნეზე ურთიერთ�ბის ს�ფუძველზე. 2018 წელს, დ�ნ�რჩენი �რი მუნიციპ�ლიტეტის შეფ�სების მიდგ�მის გ�უმჯ�ბესების მიზნით გ�მ�ყენებულ იქნ� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის დ�სკვნები დ� 3 SN PEFAS, კერძ�დ კი იმ ინდიკ�ტ�რებთ�ნ მიმ�რთებ�ში, რ�მლებიც მ�იც�ვს შესყიდვებს, შიდ� �უდიტს, გ�რე �უდიტს დ� მის ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვ�ს. �ღნიშნული 12 მუნიციპ�ლიტეტის შეფ�სებები, რ�მლებიც მიჩნეულ იქნ� თბილისის, ბ�თუმის დ� მ�რტვილის მუნიციპ�ლიტეტების შეფ�სების მეთ�დ�ლ�გიის შეს�ბ�მის�დ, ემ�ტებ� წინ�მდებ�რე შემ�ჯ�მებელ �ნგ�რიშში მ�ცემულ შეფ�სებებს. დ�ნ�რთში 1 მ�ცემული� თხუთმეტივე მუნიციპ�ლიტეტის შეფ�სებები, ს�დ�ც ხ�ზგ�ხმული� სრულ თ�ნხვედრ�ში მყ�ფი ქვეინდიკ�ტ�რები. 3. ს�მთ�ვრ�ბ�თშ�რის� ფისკ�ლური ურთიერთ�ბები ს�მ�რთლებრივი ს�ფუძველი 26. 2006 წელს ს�ქ�რთველ�მ მთლი�ნ�დ შეცვ�ლ� �დგილ�ბრივი თვითმ�რთველ�ბის სისტემ�. გ�რდ� ხუთი უდიდესი ქ�ლ�ქის�, თვითმმ�რთველ�ბის სისტემ� შეიქმნ� მხ�ლ�დ რ�ი�ნულ დ�ნეზე, ხ�ლ� მ�რთველი სტრუქტურები (ც�ლკეული ბიუჯეტები, �რჩეული ს�ჯ�რ� მ�ხელეები დ� სხვ.) მთლი�ნ�დ გ�უქმდ� რ�ი�ნის ზედ� დ� ქვედ� დ�ნეზე (დ�ს�ხლებებს� დ� რეგი�ნებში). შედეგ�დ, �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველი ერთეულების რ��დენ�ბ� ქვეყ�ნ�ში 1000-დ�ნ 70-მდე შემცირდ�: ხუთი თვითმმ�რთველი ქ�ლ�ქი (თბილისი, 7 PEFA CHECK შეფ�სებ� ს�მივე მუნიციპ�ლიტეტისთვის გ�ცემული� 2018 წლის 23 �ქტ�მბერს. 16 ქუთ�ისი, ბ�თუმი, რუსთ�ვი დ� ფ�თი), 64 მუნიციპ�ლიტეტი დ� �ჭ�რის �ვტ�ნ�მიური რესპუბლიკ�. 27. თვითმმ�რთველ�ბის შეს�ხებ კ�ნ�ნი (ძ�ლ�ში შევიდ� 2014 წლის ივნისში) �წესებს მმ�რთველ�ბის პირდ�პირ დ� მ�რტივ სტრუქტურ�ს. თით�ეული მუნიციპ�ლიტეტი პირდ�პირი წესით ირჩევს ს�კრებულ�ს; �ღნიშნული მუნიციპ�ლიტეტების დ�ნეზე �ღმ�სრულებელი �რგ�ნ�ების სისტემის მ�რთვ� ხდებ� პირდ�პირი წესით �რჩეული მერის მიერ. მუნიციპ�ლიტეტის ხელმძღვ�ნელი თით�ეული ს�ფლისთვის ირჩევს წ�რმ�მ�დგენელს, ეგრეთწ�დებულ რწმუნებულს. სხვ� რეგი�ნებთ�ნ შედ�რებით �ჭ�რ�, გ�მ�მდინ�რე მისი �ვტ�ნ�მიური სტ�ტუსის�, ს�რგებლ�ბს თვითმ�რთველ�ბის უფრ� მ�ღ�ლი დ�ნით. ს�ქ�რთველ�ში �რსებ�ბს ცხრ� ტერიტ�რიულ-�დმინისტრ�ციული ერთეული (მხ�რე) �ნ რეგი�ნი: გური�; იმერეთი; კ�ხეთი; მცხეთ�-მთი�ნეთი; რ�ჭ�-ლეჩხუმი დ� ქვემ� სვ�ნეთი; ს�მეგრელ� დ� ზემ� სვ�ნეთი; ს�მცხე-ჯ�ვ�ხეთი; ქვემ� ქ�რთლი დ� შიდ� ქ�რთლი (�დმინისტრ�ციულ�დ სეპ�რ�ტისტული ს�მხრეთ �სეთი შიდ� ქ�რთლის რეგი�ნის ნ�წილი�). �მ რეგი�ნების მმ�რთველები ინიშნები�ნ პრემიერ-მინისტრის მიერ დ� მ�თ გ��ჩნი�თ მ�კ��რდინირებელი ფუნქცი�. 28. მთ�ვრ�ბ�თ�შ�რისი ფისკ�ლური ურთიერთ�ბების სისტემ�მ მნიშვნელ�ვ�ნი ცვლილებები გ�ნიც�დ� 2007 წლის რეფ�რმის შედეგ�დ. 2007 წლ�მდე �რსებული სისტემ� მ�იც�ვდ� დეკ�ნცენტრირებულ რ�ი�ნულ ერთეულებს ყველ� დ�რგ�ბრივი ს�მინისტრ�სთვის (ჯ�ნდ�ცვის, გ�ნ�თლების, ს�ცი�ლური უზრუნველყ�ფის), მ�შინ რ�დეს�ც დღესდღე�ბით �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბებს �რ�ნ�ირი პ�სუხისმგებლ�ბ� �რ ეკისრებ�თ �ღნიშნულ სექტ�რებთ�ნ მიმ�რთებ�ში, გ�რდ� კ�მუნ�ლური ს�კითხების, �დგილ�ბრივი გზების, ბ�ღების დ� გ�რკვეული ს�ხელმწიფ� ჯ�ნდ�ცვის პრ�გრ�მების დ� ჯ�ნდ�ცვის დ�მ�ტებითი დ�ფინ�ნსების�. �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველ�ბის შეს�ხებ �რგ�ნული კ�ნ�ნი, მუნიციპ�ლიტეტების კ�ნკრეტული ფუნქციების გ�ნს�ზღვრის გ�რდ� �სევე მ�იც�ვს: (�) მუხლს "ზ�გ�დი კ�მპეტენციის" შეს�ხებ, რ�მლის თ�ნ�ხმ�დ �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბებს ეძლევ�თ ს�შუ�ლებ�, გ�ნ�ხ�რციელ�ნ ის ფუნქციები, რ�მლებიც �რ �რის მითითებული, თუმც� �რც პირდ�პირ �რის �კრძ�ლული კ�ნ�ნმდებლ�ბ�ში; დ� (ბ) მუხლი, რ�მლის თ�ნ�ხმ�დ შეს�ძლებელი� ფუნქციების �დგილ�ბრივი ხელისუფლებისთვის დელეგირებ� კ�ნ�ნით �ნ მთ�ვრ�ბ�თ�შ�რისი შეთ�ნხმებების გზით. დღესდღე�ბით ყველ� სხვ� სექტ�რს მ�რთ�ვს ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის დ�რგ�ბრივი ს�მინისტრ�ები დ� უწყებები. მიუხედ�ვ�დ �მის�, �დგილ�ბრივ დ�ნეზე, ხ�რჯების �ს�ხვ� ხდებ� ს�ცი�ლურ პრ�გრ�მებში (2017 წელს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის კ�ნს�ლიდირებული ხ�რჯების 10.6%) დ� გ�რკვეული ჯ�ნდ�ცვის სერვისებში (�დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის კ�ნს�ლიდირებული ხ�რჯების 3 % �სევე 2017 წელს). 29. ს�ბიუჯეტ� კ�დექსი ითვ�ლისწინებს ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის სისტემის შექმნ�ს ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშის დ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემის (PFMIS) ირგვლივ, რ�მელიც �ერთი�ნებს ს�ხელფ�ს� დ� სხვ� ხ�რჯებს, ისევე რ�გ�რც ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლს. ეს ფ�რ�ვს რ�გ�რც ცენტრ�ლურ, ისე �დგილ�ბრივ ხელისუფლებ�ს. ს�ქ�რთველ�ში �რ �რსებ�ბს მიზნ�ბრივი შემ�ს�ვლები დ� �რ�ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები. 17 მუნიციპ�ლიტეტები �ხდენენ მ�მს�ხურების გ�დ�ს�ხ�დების მ�ბილიზებ�ს. ს�ქ�რთველ�ს შემ�ს�ვლების ს�მს�ხური �ხდენს ქ�ნების გ�დ�ს�ხ�დის მ�ბილიზებ�ს მუნიციპ�ლიტეტების ს�ხელზე დ� �სევე ხდებ� ს�შემ�ს�ვლ� გ�დ�ს�ხ�დის გ�რკვეული ნ�წილის გ�დ�ნ�წილებ� ცენტრ�ლურ დ� �დგილ�ბრივ ხელისუფლებ�ს შ�რის. ს�კუთ�რი შემ�ს�ვლების მნიშვნელ�ბ� დ�მ�კიდებული� მუნიციპ�ლიტეტის მ�სშტ�ბზე - პ�ტ�რ� მუნიციპ�ლიტეტებში ხდებ� მ�თი ს�ერთ� ფულ�დი ს�ხსრების დ��ხლ�ებით 25%-ის მ�ბილიზებ�, ხ�ლ� დ�ნ�რჩენი 75% მ�ბილიზებული� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბიდ�ნ მიღებული ტრ�ნსფერებით. დიდი მუნიციპ�ლიტეტების შემთხვევ�ში დ��ხლ�ებით 64% ს�კუთ�რი შემ�ს�ვლები�, ხ�ლ� 36% მ�დის გრ�ნტებზე. 8 გ�რე კ�ნტრ�ლს �ხ�რციელებს ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური, რ�მელიც �ნგ�რიშვ�ლდებული� ს�ქ�რთველ�ს პ�რლ�მენტის წინ�შე. ს�ბიუჯეტ� კ�დექსი ითვ�ლისწინებს ბიუჯეტის ფ�რმირებ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით ს�ჯ�რ� მ�სმენ�ს. მუნიციპ�ლიტეტებთ�ნ დ�კ�ვშირებული �უდიტის �ნგ�რიშები �რ გ�ნიხილებ� მუნიციპ�ლიტეტის ს�კრებულ�ს მიერ. 30. მუნიციპ�ლიტეტების მ�სშტ�ბი მნიშვნელ�ვნ�დ გ�ნსხვ�ვდებ� მ�ს�ხლე�ბის რ��დენ�ბის მიხედვით, რ�მელთ�გ�ნ უმცირესის მ�ს�ხლე�ბ� 4000 �დ�მი�ნისგ�ნ შედგებ�, ხ�ლ� თბილისის მ�ს�ხლე�ბ� 1 მილი�ნ �დ�მი�ნს �ჭ�რბებს. მუნიციპ�ლიტეტები პ�სუხისმგებელნი �რი�ნ მ�ს�ხლე�ბის �დგილ�ბრივი გზებით, წყლის� დ� კ�ნ�ლიზ�ციის სისტემებით უზრუნველყ�ფ�ზე, ნ�რჩენების მ�რთვ�ზე, პ�რკების დ� კულტურული �ბიექტების, რ�გ�რიც�� მუზეუმები დ� ს�ბ�ვშვ� ბ�ღების მ�წყ�ბ�ზე. მუნიციპ�ლიტეტები დ�მ�უკიდებელნი �რი�ნ ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბისგ�ნ, თუმც� დ�მ�კიდებულნი �რი�ნ ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბისგ�ნ მიღებულ გრ�ნტებზე დ� �მ დ�მ�კიდებულების ხ�რისხი კი, თ�ვის მხრივ, გ�ნპირ�ბებული� მუნიციპ�ლიტეტის სიდიდით. მთ�ვრ�ბ�თ�შ�რისი გრ�ნტების ს�ფუძველი 31. ს�ბიუჯეტ� კ�დექსი მ�იც�ვს ტრ�ნსფერების შემდეგ ტიპებს �ვტ�ნ�მიური რესპუბლიკების� დ� �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბებისთვის: • გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერი (ს�ერთ� მ�ჩვენებლის 66.3% 2016 წელს) წ�რმ��დგენს ს�ხელმწიფ� ბიუჯეტიდ�ნ მუნიციპ�ლიტეტის ბიუჯეტისთვის სპეცი�ლური ფ�რმულით გ�ნს�ზღვრულ დ� გ�მ�ყ�ფილ თ�ნხ�ს. მისი მიზ�ნი� მუნიციპ�ლიტეტების გ�ნსხვ�ვებული ფინ�ნსური შეს�ძლებლ�ბების გ�თ�ნ�ბრებ� მ�თი ეკ�ნ�მიკური პ�ტენცი�ლის გ�თვ�ლისწინებით. �მ�სთ�ნ ერთ�დ, მუნიციპ�ლიტეტი გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერით მიღებულ შემ�ს�ვ�ლს იყენებს თ�ვისი შეხედულების�მებრ ს�კუთ�რი უფლებ�მ�სილებების გ�ნს�ხ�რციელებლ�დ. გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერის 8ს�მი მუნიციპ�ლიტეტის შეფ�სების ს�ფუძველზე, რ�მელმ�ც მ�იცვ� ერთი პ�ტ�რ� (მ�რტვილი) დ� �რი დიდი მუნიციპ�ლიტეტი (ბ�თუმი დ� თბილისი). 18 გ��ნგ�რიშების წესი გ�ნის�ზღვრებ� ს�ბიუჯეტ� კ�დექსით დ� ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� მინისტრის 9 ბრძ�ნებით. გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერის ფ�რმულის მიზნებისთვის, ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� მინისტრი ყ�ველწლიურ�დ გ�ნს�ზღვრ�ვს მუნიციპ�ლიტეტების ხ�რჯების დ� �რ�ფინ�ნსური �ქტივების მთლი�ნ თ�ნხ�ს, რ�მელიც �რ შეიძლებ� იყ�ს დ�ს�გეგმი წლის მშპ-ის 4%-ზე ნ�კლები. ფ�რმულის თ�ნ�ხმ�დ, გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერის მ�ცულ�ბ� თით�ეული მუნიციპ�ლიტეტისთვის დ�მ�კიდებული� პ�ტენციური შემ�ს�ვლების პრ�გნ�ზზე, გ�სული წლების ტენდენციების გ�თვ�ლისწინებით. • თით�ეული �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ბიუჯეტისთვის გ�ნკუთვნილი გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერის მ�ცულ�ბ� გ�ნის�ზღვრებ� შემდეგი ფ�რმულით: T=E - R. ს�დ�ც: T – �რის �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველი ერთეულის ბიუჯეტისთვის გ�მ�ს�ყ�ფი გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერი; E – �რის �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველი ერთეულის ბიუჯეტის ხ�რჯების� დ� �რ�ფინ�ნსური �ქტივების ზრდის ჯ�მი, რ�მელიც გ�მ�ითვლებ� სტ�ტისტიკური მ�ნ�ცემების (მ�ს�ხლე�ბის რ��დენ�ბ�, 6 წლ�მდე ბ�ვშვების რ��დენ�ბ�, 6-დ�ნ 18 წლ�მდე მ�ზ�რდების რ��დენ�ბ�, იმ მ�ს�ხლე�ბის რ��დენ�ბ�, რ�მლის ს�ცი�ლურ- ეკ�ნ�მიკური მდგ�მ�რე�ბის მ�ჩვენებელი (ს�რეიტინგ� ქულ�) ნ�კლები� ს�ქ�რთველ�ს მთ�ვრ�ბის მიერ დ�დგენილ ზღვრულ �დენ�ბ�ზე, �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველ�ბის ფ�რთ�ბის დ� �დგილ�ბრივი გზების სიგრძე) დ� გ�თ�ნ�ბრების კ�ეფიციენტების ს�ფუძველზე თვითმმ�რთველ ქ�ლ�ქებს დ� მუნიციპ�ლიტეტების გ�მიჯვნით; დ�R – �რის �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველი ერთეულის ბიუჯეტის შემ�ს�ვლები (გრ�ნტების გ�რდ�), რ�მელიც თით�ეული �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველი ერთეულის ბიუჯეტის�თვის გ�ი�ნგ�რიშებ� მიმდინ�რე წლის პრ�გნ�ზის� დ� გ�სული 3 წლის ფ�ქტ�ბრივი მ�ჩვენებლების ტენდენციის მიხედვით. • სპეცი�ლური ტრ�ნსფერი (ს�ერთ� მ�ჩვენებლის 5.5% 2016 წელს) გ�მ�იყ�ფ� ს�ქ�რთველ�ს ს�ხელმწიფ� ბიუჯეტიდ�ნ �ნ �ვტ�ნ�მიური რესპუბლიკების ბიუჯეტიდ�ნ სტიქიური მ�ვლენების, ეკ�ლ�გიური დ� სხვ� ს�ხის კ�ტ�სტრ�ფების, ს��მ�რი მ�ქმედებების, ეპიდემიების დ� სხვ� ს�გ�ნგებ� სიტუ�ციების შედეგების (ზი�ნის) ს�ლიკვიდ�ცი�დ, �გრეთვე სხვ� ღ�ნისძიებების გ�ნს�ხ�რციელებლ�დ. სპეცი�ლური ტრ�ნსფერი �რის ს�ხელმწიფ�, �ვტ�ნ�მიური რესპუბლიკის რესპუბლიკურ დ� თვითმმ�რთველი ერთეულების ბიუჯეტებს შ�რის გ�წეული ფინ�ნსური დ�ხმ�რებ�. მუნიციპ�ლიტეტმ� 9ს�ქ�რთველ�ს ფინ�ნსთ� მინისტრის N904 ბრძ�ნებ� გ�თ�ნ�ბრებითი ტრ�ნსფერის გ��ნგ�რიშების ინსტრუქციის დ�მტკიცების თ��ბ�ზე. 19 ტრ�ნსფერი შეს�ძლებელი� გ�მ�ყ�ს მხ�ლ�დ იმ შემთხვევ�ში, თუ იგი ხმ�რდებ� ტრ�ნსფერის გ�მცემი მუნიციპ�ლიტეტის მიზნებს ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნმდებლ�ბით გ�ნს�ზღვრული ს�კუთ�რი უფლებ�მ�სილებების ფ�რგლებში. • კ�პიტ�ლური ტრ�ნსფერი (ს�ერთ� მ�ჩვენებლის 26.9% 2016 წელს) გ�მ�იყ�ფ� მუნიციპ�ლიტეტებისთვის ს�ქ�რთველ�ს მთ�ვრ�ბის 2013 წლის 7 თებერვლის #23 დ�დგენილებით დ�მტკიცებული წესის შეს�ბ�მის�დ, რ�მელიც გულისხმ�ბს რ�მ: • იქმნებ� სპეცი�ლური კ�მისი�, რ�მლის შემ�დგენლ�ბ�შიც სხვებთ�ნ ერთ�დ შედი�ნ ფინ�ნსთ� მინისტრის მ��დგილე, ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ს�ბიუჯეტ� დეპ�რტ�მენტის წ�რმ�მ�დგენელი, რეგი�ნული გ�ნვით�რების მინისტრის მ��დგილე დ� ს�მინისტრ�ს შეს�ბ�მისი დეპ�რტ�მენტების წ�რმ�მ�დგენლები, რ�მლებიც �წ�რმ�ებენ მუნიციპ�ლიტეტებთ�ნ კ��რდინ�ცი�ს; • მუნიციპ�ლიტეტები კ�მისი�ს წ�რუდგენენ წინ�დ�დებ�ს სხვ�დ�სხვ� კ�პიტ�ლური პრ�ექტების შეს�ხებ; • ს�მთ�ვრ�ბ� დ�დგენილებით გ�ნის�ზღვრებ� პრ�ექტების შერჩევის კრიტერიუმები10; • მუნიციპ�ლიტეტები ვ�ლდებულნი �რი�ნ მ�ნ�წილე�ბ� მიიღ�ნ პრ�ექტების თ�ნ�დ�ფინ�ნსებ�ში 5 %-ით მ�ინც; • კ�მისი� გ�მ�ყ�ფს ს�ხსრებს კ�ნკრეტული პრ�ექტებისთვის დ� დ�ფინ�ნსების გ�დ�რიცხვ� წ�რმ�ებს მუნიციპ�ლიტეტებისთვის ხელშეკრულებით გ�ნს�ზღვრული თ�ნხის დ� ფ�ქტიური შესრულების მიხედვით. • მიზნ�ბრივი ტრ�ნსფერი (ს�ერთ� მ�ჩვენებლის 1.3% 2016 წელს) ერთი ბიუჯეტიდ�ნ მე�რეში გ�დ�ტ�ნ� დელეგირებული ფუნქციის ფინ�ნსური უზრუნველყ�ფის�თვის. 10ს�ქ�რთველ�ს ს�ხელმწიფ� ბიუჯეტით გ�თვ�ლისწინებული ს�ქ�რთველ�ს რეგი�ნებში გ�ნს�ხ�რციელებელი პრ�ექტების ფ�ნდიდ�ნ დ�ს�ფინ�ნსებელი �დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველ�ბის დ� რეგი�ნული პრ�ექტების შერჩევის პრ�ცედურების დ� კრიტერიუმების დ�მტკიცების შეს�ხებ “ს�ქ�რთველ�ს მთ�ვრ�ბის დ�დგენილებ� # 23 20 4. �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის PFM-ის სისტემის �ნ�ლიზის დ�სკვნები 4.1 ეფექტი�ნ�ბის ინდიკ�ტ�რების მიხედვით ინტეგრირებული შეფ�სებ� ბიუჯეტის ს�ნდ��ბ� 32. მუნიციპ�ლიტეტის შემთხვევ�ში ბიუჯეტის ს�ნდ��ბ� ძირით�დ�დ დ�მ�კიდებული� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბისგ�ნ მის�ღები ტრ�ნსფერების შეს�ხებ ინფ�რმ�ციის ს�ნდ��ბ�ზე. �მ ინდიკ�ტ�რს მიენიჭ� შეფ�სებ� A ტრ�ნსფერების ს�ერთ� რ��დენ�ბის დ� დრ�ული გ�ნ�წილების თვ�ლს�ზრისით, თუმც� მიზნ�ბრივი (კ�პიტ�ლური) ტრ�ნსფერების დ�ბ�ლი მ�ჩვენებლით (შეფ�სებ� D), რ�მელიც ს�ერთ� გრ�ნტების მხ�ლ�დ მცირე ელემენტი�. ს�ერთ� შემ�ს�ვლების ზუსტი პრ�გნ�ზების მიღებ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული პრ�ბლემები შეფ�სდ� სხვ�დ�სხვ�გვ�რ�დ - ს�შუ�ლ� შეფ�სებით C დ� D+ მედი�ნ� დ� მ�დის შეფ�სებით. შემ�ს�ვლების სტრუქტურული ცვ�ლებ�დ�ბ� შეფ�სდ� რ�გ�რც C. შედეგ�დ, ბიუჯეტის მთლი�ნი ხ�რჯების ნ�წილს მიენიჭ� სხვ�დ�სხვ� შეფ�სებ� - D/B/A, თუმც� B შეფ�სების მედი�ნ� დ� ს�შუ�ლ�, ხ�ლ� ხ�რჯების სტრუქტურულ შესრულებ�ს �რგ�ნიზ�ციული დ� ეკ�ნ�მიკური კ�ტეგ�რიების მიხედვით მიენიჭ� შეფ�სებ� B მ�დის დ� მედი�ნ�სთვის დ� C ს�შუ�ლ�სთვის. ფ�ქტიური შემ�ს�ვლები შედ�რებით �ხლ�ს�� ს�პრ�გნ�ზ� მ�ჩვენებლებთ�ნ �ბს�ლუტური (შეფ�სებ� B), თუმც� �რ� სტრუქტურული (შეფ�სებ� C) თვ�ლს�ზრისით. შედეგ�დ, ბიუჯეტის მთლი�ნი ხ�რჯების ნ�წილს მიენიჭ� შეფ�სებ� A, ხ�ლ� ხ�რჯების სტრუქტურულ შესრულებ�ს �რგ�ნიზ�ციული დ� ეკ�ნ�მიკური კ�ტეგ�რიების მიხედვით მიენიჭ� შეფ�სებ� B. ეს ს�ერთ� შედეგი მიღწეულ იქნ� ხ�რჯების სხვ�დ�სხვ� მუხლებს შ�რის ს�ხსრების გ�დ�ნ�წილების ძლიერი მხ�რეების (შეფ�სებ� A) დ� დ�მ�ტებითი ბიუჯეტების �რსებ�ბის კ�ნტექსტში (შეფ�სებ� C). ფულ�დი ს�ხსრების ხელმის�წვდ�მ�ბ�სთ�ნ შეს�ბ�მის�ბის მიზნით, ს�ბიუჯეტ� �სიგნებების კ�ნტრ�ლის პრ�ცესი გ�მყ�რებული იყ� ფულ�დი ს�ხსრების �დეკვ�ტური პრ�გნ�ზებით (შეფ�სებ� A), რ�მელთ� პირ�ბებშიც ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებს ჰქ�ნდ� მკ�ფი� ინფ�რმ�ცი� ფულ�დი ს�ხსრების ხელმის�წვდ�მ�ბ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით თ�ვი�ნთი ბიუჯეტების დ�გეგმილის შეს�ბ�მის�დ შეს�სრულებლ�დ (შეფ�სებ� A). �რ �რსებ�ბს დ�გრ�ვილი დ�ვ�ლი�ნებ�, რ�ც მიუთითებს იმ�ზე, რ�მ ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლი ს�კმ��დ ძლიერი�. შეფ�სების�ს გ�მ�ვლენილი სხვ��ბები, რ�გ�რც ჩ�ნს, დ�კ�ვშირებული� მუნიციპ�ლიტეტის მ�სშტ�ბთ�ნ მ�თი ბიუჯეტის დ� მ�ს�ხლე�ბის რ��დენ�ბის თვ�ლს�ზრისით დ� შეს�ბ�მის�დ, პ�ტ�რ� მუნიციპ�ლიტეტს 11 შედ�რებით უკეთესი შეფ�სებები �ქვს დ�ნ�რჩენ �რ დიდ 11 10,000 �დ�მი�ნზე ნ�კლები მ�ს�ხლე�ბ�. 21 მუნიციპ�ლიტეტთ�ნ შედ�რებით. �მ�ს �დ�სტურებს დ�ნ�რჩენი 12 მუნიციპ�ლიტეტის შეფ�სების შედეგებიც, თუმც� �რ� ყ�ველთვის. 33. ეს ს�ერთ� შედეგი მიღწეულ იქნ� ხ�რჯების სხვ�დ�სხვ� მუხლებს შ�რის ს�ხსრების გ�დ�ნ�წილების ძლიერი მხ�რეების (შეფ�სებ� A) დ� დ�მ�ტებითი ბიუჯეტების �რსებ�ბის კ�ნტექსტში (შეფ�სებ� C), რ�ც მიუთითებს ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბისგ�ნ ტრ�ნსფერების დრ�ულ�დ მიღებ�ზე. ფულ�დი ს�ხსრების ხელმის�წვდ�მ�ბ�სთ�ნ შეს�ბ�მის�ბის მიზნით, ს�ბიუჯეტ� �სიგნებების კ�ნტრ�ლის პრ�ცესი გ�მყ�რებული იყ� ფულ�დი ს�ხსრების �დეკვ�ტური პრ�გნ�ზებით (შეფ�სებ� A), რ�მელთ� პირ�ბებშიც ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებს ჰქ�ნდ� მკ�ფი� ინფ�რმ�ცი� ფულ�დი ს�ხსრების ხელმის�წვდ�მ�ბ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით თ�ვი�ნთი ბიუჯეტების დ�გეგმილის შეს�ბ�მის�დ შეს�სრულებლ�დ (შეფ�სებ� A). �რ �რსებ�ბს დ�გრ�ვილი დ�ვ�ლი�ნებ� (შეფ�სებ� A), რ�ც მიუთითებს იმ�ზე, რ�მ ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლი ს�კმ��დ ძლიერი�. ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების გ�მჭვირვ�ლ�ბ� 34. ს�ქ�რთველ�ს �ქვს ინფ�რმ�ციის შთ�მბეჭდ�ვი მ�ცულ�ბ� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ფინ�ნსებთ�ნ დ�კ�ვშირებით დ� �ღნიშნული ინფ�რმ�ცი� �სევე გ�დმ�ეცემ� მუნიციპ�ლიტეტს. �ნგ�რიშთ� გეგმ�, რ�მელიც ს�ფუძვლ�დ უდევს ბიუჯეტის მ�მზ�დებ�ს, შესრულებ�ს დ� �ნგ�რიშგებ�ს, ყ�ვლისმ�მცველი� დ� შეეს�ბ�მებ� GFS სტ�ნდ�რტებს (შეფ�სებ� A). ინფ�რმ�ციის შეტ�ნ� ბიუჯეტში ხდებ� დრ�ულ�დ. შედეგ�დ, ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტები შეიც�ვს ს�ბ�ზის� ინფ�რმ�ციის უმეტეს�ბ�ს დ� �სევე დ�მ�ტებითი ინფ�რმ�ციის გ�რკვეულ ნ�წილს, რ�მელიც ს�ჭირ�� გ�მჭვირვ�ლე ს�ბიუჯეტ� პრ�ცესის მხ�რდ�ს�ჭერ�დ (შეფ�სებ� B). თუმც�, �ღნიშნულ ინდიკ�ტ�რს დ�ნ�რჩენი 12 მუნიციპ�ლიტეტისთვის მიენიჭ� შეფ�სებ� C. ეს შეიძლებ� კიდევ უფრ� მეტ�დ გ�უმჯ�ბესდეს ფინ�ნსური �ქტივების დ� პ�ლიტიკ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული �ხ�ლი ინიცი�ტივების ფისკ�ლური გ�ვლენის შეს�ხებ ინფ�რმ�ციის შეტ�ნით. �ღნიშნული �რი �სპექტი �ნგ�რიშგების სისტემ�ში დ� ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ბიუჯეტირების პრ�ცესში გ�მ�ვლენილი სისუსტეების შედეგი�. 35. �რსებ�ბს სრული ინფ�რმ�ცი� ს�ჯ�რ� უწყებების �პერ�ციებთ�ნ დ�კ�ვშირებით, რ�მდენ�დ�ც ის შეტ�ნილი� ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი�ში. მხ�რჯ�ვი �რგ�ნიზ�ციების შემ�ს�ვლების დ� ხ�რჯების ს�პრ�გნ�ზ� მ�ჩვენებლების დ� მ�თ დ�ფინ�ნსებ�ზე მყ�ფი უწყებების გ�ერთი�ნებით, ს�ბიუჯეტ� დ�კუმენტ�ცი� მ�იც�ვს მთელ �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბ�ს (შეფ�სებ� A). ინფ�რმ�ცი� ს�ქმი�ნ�ბის გეგმების დ� მ�მს�ხურების გ�წევის შუ�ლედური დ� ს�ბ�ლ�� შედეგების მიღწევების შეს�ხებ ს�მთ�ვრ�ბ� სექტ�რების მიხედვით ცვ�ლებ�დი�, რ�ც მიუთითებს ხ�რჯების ფ�რმულირებ�ს� დ� მის ეფექტი�ნ�ბის შეფ�სებ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებულ სისუსტეებზე (ს�შუ�ლ� შეფ�სებ� C, ხ�ლ� მ�დის მედი�ნ�ს შეფ�სებ� D). თუმც�, მ�მს�ხურების მიმწ�დებელი უწყებებისთვის რესურსების მ�ძიებ� ყველ� მუნიციპ�ლიტეტში შეფ�სდ� რ�გ�რც A, რ�ც მიუთითებს �მ მხრივ �ღრიცხვის სისტემის გ�მ�რთულ მუშ��ბ�ზე. 22 36. ს�ჯ�რ� წვდ�მ� ფისკ�ლურ ინფ�რმ�ცი�სთ�ნ კ�რგი� (შეფ�სებ� B), ს�ჭირ� ელემენტების უმეტესი ნ�წილის ხელმის�წვდ�მ�ბის უზრუნველყ�ფით, �სევე �რ უმსხვილეს მუნიციპ�ლიტეტებში წ�რმ�დგენილი� ბიუჯეტის შეს�ხებ მ�ქ�ლ�ქის გზ�მკვლევები. �ქტივების დ� ვ�ლდებულებების მ�რთვ� 37. ს�ხელმწიფ� ინვესტიციების პრ�გრ�მების მ�რთვ� ცვ�ლებ�დი�. ეკ�ნ�მიკური �ნ�ლიზი გ�ნხ�რციელდ� მხ�ლ�დ ერთ მუნიციპ�ლიტეტში სესხით დ�ფინ�ნსებული პრ�გრ�მების დ� დ�მ�ტებითი თვით დ�ფინ�ნსებული ინვესტიციების ს�ფუძველზე (მ�დ� დ� მედი�ნ� შეფ�სებ� D დ� ს�შუ�ლ� შეფ�სებ� C) პრ�ექტის შერჩევის შეფ�სებით C. სხვ� მუნიციპ�ლიტეტებში �ღნიშნული �ნ�ლიზის �რ�რსებ�ბ� შეფ�სებული� რ�გ�რც სუსტი მხ�რე. ინვესტიციის რე�ლიზ�ციის მ�ნიტ�რინგს მიენიჭ� ს�შუ�ლ� შეფ�სებ� B, რ�დგ�ნ ყველ� მუნიციპ�ლიტეტში �რის წ�რმ�დგენილი მ�ნიტ�რინგის სისტემ�. თუმც�, ს�ხელმწიფ� ინვესტიციის მ�რთვ�ს, ყველ� დ�ნ�რჩენ 12 მუნიციპ�ლიტეტში მიენიჭ� შეფ�სებ� D. 38. თხუთმეტი მუნიციპ�ლიტეტიდ�ნ, მხ�ლ�დ �რში� (თბილისი დ� ბ�თუმი) წ�რმ�დგენილი ს�ხელმწიფ� (მუნიციპ�ლური)ს�წ�რმ�ები. ს�ხელმწიფ� ს�წ�რმ�ებთ�ნ დ�კ�ვშირებულ რისკებზე �ნგ�რიშგებ� ს�ერთ�დ �რ ხდებ� ერთ მუნიციპ�ლიტეტში, თუმც� მუნიციპ�ლური ს�წ�რმ�ების �უდიტი ხ�რციელდებ�. ხ�ლ� მე�რე მუნიციპ�ლიტეტში �ნგ�რიშგებ� დრ�ულ�დ �რ წ�რმ�ებს, რ�ც �მ მიმ�რთულებით �რსებულ სისუსტეზე მიგვ�ნიშნებს. ფინ�ნსური �ქტივების მ�ნიტ�რინგს მიენიჭ� შეფ�სებ� B ს�მიდ�ნ �რ მუნიციპ�ლიტეტში, ხ�ლ� �რ�ფინ�ნსური �ქტივების მ�ნიტ�რინგი შედ�რებით სუსტი� დ� მიენიჭ� შეფ�სებ� C �რ მუნიციპ�ლიტეტში, ხ�ლ� მეს�მეში - D. �ქტივების გ�ნკ�რგვ� გ�მჭვირვ�ლედ ხდებ� (შეფ�სებ� A). ვ�ლის მ�რთვ� შეეს�ბ�მებ� მუნიციპ�ლიტეტის ინდივიდუ�ლურ ს�ჭირ�ებ�ს (ს�შუ�ლ� შეფ�სებ� C), მ�გრ�მ ს�შინ�� ვ�ლის მ�რთვის სტრ�ტეგი� �რ �რსებ�ბს (შეფ�სებ� D) დ� დელეგირებული� ც�ლკეული კრედიტ�რისთვის, რ�ც მიუთითებს სისტემის სისუსტეზე. სესხის დ�მტკიცების ერ�ვნული სტრუქტურ� დ�ცული� რ�გ�რც �დგილ�ბრივი, ისე ცენტრ�ლური მტ�ვრ�ბის მიერ თ�ნ�ბრ�დ (შეფ�სებ� A). პ�ლიტიკ�ზე დ�მყ�რებული ფისკ�ლური სტრ�ტეგი� დ� ბიუჯეტირებ� 39. მნიშვნელ�ვ�ნი პრ�გრესი იქნ� მიღწეული ყ�ვლისმ�მცველი ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ხ�რჯების ჩ�რჩ�ს შექმნის მიმ�რთულებით პრ�გრ�მული ბიუჯეტირების ს�ფუძველზე, შედეგებზე დ�მყ�რებული მიდგ�მისთვის (ს�შუ�ლ� შეფ�სებ� B, მ�დ� დ� მედი�ნ� შეფ�სებ� A). შედ�რებით პ�ტ�რ� მუნიციპ�ლიტეტი ფ�რ�ვს მხ�ლ�დ ს�ბიუჯეტ� წელს, რ�ც მიჩნეული� სისუსტედ. მუნიციპ�ლიტეტები იც�ვენ დეტ�ლურ ს�ბიუჯეტ� კ�ლენდ�რს, თუმც�, მისი ეფექტურ�ბ� იკლებს ტრ�ნსფერების შეს�ხებ ინფ�რმ�ციის წ�რმ�დგენის ვ�დების დ�რღვევის დ� მუნიციპ�ლიტეტის შიდ� პრ�გნ�ზების �რ�რსებ�ბით, რ�ც ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებს ვერ უზრუნველყ�ფს �დეკვ�ტური დრ�ით თ�ვი�ნთი ბიუჯეტების მ�ს�მზ�დებლ�დ (ს�შუ�ლ�, 23 მ�დ� დ� მედი�ნ� შეფ�სებ� C). მიუხედ�ვ�დ �ღნიშნული სისუსტის�, ერთმ� მუნიციპ�ლიტეტმ� შეიმუშ�ვ� შიდ� პრ�გნ�ზების სისტემ�, რით�ც ს�კმ�რის დრ�ს უზრუნველყ�ფს ს�ბიუჯეტ� ჭერების გ�ს�თვ�ლისწინებლ�დ. ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ს ს�კმ�რისი დრ� �ქვს თ�ვისი ფუნქციის გ�ნს�ხ�რციელებლ�დ (ს�შუ�ლ�, მ�დ� დ� მედი�ნ� შეფ�სებ� A). ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი მიდგ�მ� გ�მ�იყენებ� ხ�რჯების ბიუჯეტირებ�ში. თუმც�, ს�ბ�ზის� მრ�ვ�ლწლი�ნი ს�ბიუჯეტ� ჭერები მხ�ლ�დ პირ�ბითი�, რ�მელიც ეყრდნ�ბ� მიმდინ�რე წლის დ�მტკიცებულ ბიუჯეტში �რსებულ ს�მ�მ�ვლ� ს�პრ�გნ�ზ� გ�თვლებს (შეფ�სებ� D). ს�მიდ�ნ �რ დიდ მუნიციპ�ლიტეტში ბიუჯეტის წ�რდგენ� წ�რმ�ებს მ�მდევნ� დ� მისი შემდგ�მი �რი ფისკ�ლური წლისთვის ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ჭერების გ�ნს�ზღვრ�ზე ფ�კუსირებით, სტრ�ტეგიული გეგმების დ� ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი ბიუჯეტების შეს�ბ�მის�დ. გ�უმჯ�ბესებ� შეიძლებ� მიღწეულ იქნეს წინ� ფისკ�ლური პრ�გნ�ზებისგ�ნ გ�ნსხვ�ვების �ხსნით (ს�შუ�ლ� შეფ�სებ� D). მუნიციპ�ლიტეტის ფისკ�ლური სტრ�ტეგი� დ�კ�ვშირებული� პირველ�დი დეფიციტების �რ�რსებ�ბ�სთ�ნ, რ�მლებიც ვერ დ�ფინ�ნსდებ� დ�ნ�ზ�გებიდ�ნ დ� �ღნიშნული მიღწეული�, თუმც� პ�ტ�რ� მუნიციპ�ლიტეტის შემთხვევ�ში ხდებ� მხ�ლ�დ ს�ბიუჯეტ� წლის პერი�დზე (ს�შუ�ლ� შეფ�სებ� B, მ�დ� დ� მედი�ნ� შეფ�სებ� A). ც�ლკეული პ�ლიტიკის ცვლილების ფისკ�ლური გ�ვლენ� �რ �რის �ს�ხული, რ�ც მიუთითებს პრ�ცედურებში �რსებულ სისუსტეზე (შეფ�სებ� D). ბიუჯეტის შესრულების პრ�გნ�ზირებ�დ�ბ� დ� კ�ნტრ�ლი 40. შემ�ს�ვლების �დმინისტრირებ� ხ�რციელდებ� ს�ქ�რთველ�ს შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის მიერ. შემ�ს�ვლების �ნგ�რიშში მზ�დდებ� ყ�ველთვიურ�დ მუნიციპ�ლიტეტისთვის (შეფ�სებ� A). 41. ყველ� მუნიციპ�ლიტეტი თ�ნ�მშრ�მლ�ბს ს�ქ�რთველ�ს ს�ხელმწიფ� ხ�ზინ�სთ�ნ. ფულ�დი ს�ხსრების შემ�დინების დ� გ�დინების პრ�გნ�ზის ს�ფუძველზე, ს�ქ�რთველ�ს ს�ხ�ზინ� ს�მს�ხური ფულ�დი ს�ხსრების ნ�წილს გ�ნ�თ�ვსებს კ�მერციულ ბ�ნკებში ყ�ველდღიური �უქცი�ნების ს�შუ�ლებით. ფულ�დი ს�ხსრების ნ�შთების კ�ნს�ლიდ�ცი� ერთი�ნ ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიშზე დ� კ�მერციულ ბ�ნკებში ხ�რციელდებ� ყ�ველდღიურ�დ დ� ინფ�რმ�ცი� ქვეყნდებ� ხ�ზინის ვებგვერდზე (შეფ�სებ� A). მუნიციპ�ლიტეტების მიერ ფულ�დი ს�ხსრების ნ�კ�დების პრ�გნ�ზი ყ�ველწლიურ�დ მზ�დდებ� მ�მდევნ� წლისთვის დ� ჩ�შლილი� კვ�რტლების მიხედვით. მისი გ�ნ�ხლებ� წ�რმ�ებს ფ�ქტიური შემ�დინების დ� გ�დინების ს�ფუძველზე, �სევე ბიუჯეტში ცვლილებების შეტ�ნის�ს (შეფ�სებ� B). ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებს შეუძლი�თ ხ�რჯების დ�გეგმვ� დ� გ�წევ� ერთი წლით �დრე ყ�ველკვ�რტ�ლური გ�ნწერის ს�ფუძველზე ს�ბიუჯეტ� �სიგნებების დ� ვ�ლდებულებების შეს�ბ�მის�დ (შეფ�სებ� A). ს�ბიუჯეტ� თ�ნხების მ�რთვ� წ�რმ�ტებული იყ� დ�ვ�ლი�ნების კ�ნტრ�ლის თვ�ლს�ზრისით (შეფ�სებ� A). წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში ბიუჯეტის კ�რექტირებები გ�მ�წვეული� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბიდ�ნ ყ�ველკვ�რტლურ�დ გ�ცემული ტრ�ნსფერებით. 24 �ღნიშნული ს�კითხი ს�ჭირ�ებს გ�უმჯ�ბესებ�ს, რ�თ� შემცირდეს კ�რექტირების რ��დენ�ბ� წელიწ�დში მ�ქსიმუმ �რ�მდე (შეფ�სებ� C). 42. ს�ხელფ�ს� სისტემის ყველ� ელემენტმ� მიიღ� შეფ�სებ� A. ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციები ინ�რჩუნებენ თ�ვი�ნთი პერს�ნ�ლის მ�ნ�ცემთ� ბ�ზებს ელექტრ�ნული ხ�ზინის (ს�ხელფ�ს� მ�დულის) სისტემის ფ�რგლებში, რ�მლის მ�რთვ�ს�ც �ხ�რციელებს ს�ხელმწიფ� ხ�ზინ�. პერს�ნ�ლის დ� ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერების შეჯერებ� წ�რმ�ებს, სულ მცირე, ყ�ველთვიურ�დ, ს�ნ�მ მ�ხდებ� პერს�ნ�ლის ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშებზე ხელფ�სების გ�დ�ხდ�. შეჯერებ� ელექტრ�ნული ხ�ზინის (ს�ხელფ�ს� მ�დული) ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებს დ� ს�მ�ქ�ლ�ქ� რეესტრის მ�ნ�ცემთ� ბ�ზის ჩ�ნ�წერებს შ�რის ხ�რციელდებ� მ�შინვე, რ�ც� თ�ნ�მშრ�მელი ინიშნებ� დ� რეგისტრირდებ� სისტემ�ში. პერს�ნ�ლის შეს�ხებ ჩ�ნ�წერების გ�ნ�ხლებ� წ�რმ�ებს ყ�ველთვე, ყ�ველთვიური გ�დ�ხდების გ�ნხ�რციელების დრ�ს. გ�ნ�ხლებ� წ�რმ�ებს რე�ლურ დრ�ში დ� �ის�ხებ� ელექტრ�ნული ხ�ზინის სისტემის ს�ხელფ�ს� მ�დულში. ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებში ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებში ცვლილების შეტ�ნის უფლებ� გ��ჩნი� �ვტ�რიზებულ პირებს. ცვლილებებს �წ�რმ�ებს უფლებ�მ�სილი პირი დ� მტკიცდებ� გ�ნყ�ფილების უფრ�სის მიერ. �რსებ�ბს წლიური ს�ხელფ�ს� �უდიტის ძლიერი სისტემ�, რ�მელს�ც �ხ�რციელებს ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური დ� რ�მელიც �ვლენს კ�ნტრ�ლთ�ნ დ�კ�ვშირებულ ნებისმიერ ნ�კლ�ვ�ნებ�ს დ� �ნგ�რიშვ�ლდებულების პრ�ბლემ�ს. �ღნიშნული �რ ხ�რციელდებ� ყ�ველწლიურ�დ (შეფ�სებ� B). 43. ყველ� ს�ხელმწიფ� ხელშეკრულებ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული შესყიდვ� ხ�რციელდებ� ს�ქ�რთველ�ს ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ელექტრ�ნული სისტემის ს�შუ�ლებით. ჩ�ნ�წერების მ�ნ�ცემთ� ბ�ზების წ�რმ�ებ� ხ�რციელდებ� ყველ� კ�ნტრ�ქტისთვის. ინფ�რმ�ცი� მ�იც�ვს, თუ რისი შესყიდვ� გ�ნხ�რციელდ�, რ�გ�რი იყ� შეს�ბ�მისი შესყიდვის ფ�სი დ� თუ ვინ გ�იმ�რჯვ� ტენდერში. მ�ნ�ცემები ზუსტი� დ� სრული ს�ქ�ნლის, მ�მს�ხურების დ� ს�მუშ��ს შესყიდვის ყველ� მეთ�დისთვის. გ�მ�მდინ�რე იქიდ�ნ, რ�მ ეს �რ ეხებ� მუნიციპ�ლიტეტს, �ღნიშნული კრიტერიუმი შეფ�სდ� რ�გ�რც მუნიციპ�ლიტეტისთვის �რ�რელევ�ნტური. ზ�გ�დ�დ შესყიდვ� წ�რმ�ებს კ�ნკურენტული ტენდერით შესყიდვის ს�შუ�ლებით (შეფ�სებ� A). ინფ�რმ�ცი� ყველ� ძირით�დი შესყიდვის შეს�ხებ ხელმის�წვდ�მი� ს�ზ�გ�დ�ებისთვის (შეფ�სებ� A). თუმც�, დ�ვების პრ�ცესი �რ �რის სრულ�დ დ�მ�უკიდებელი, რ�მდენ�დ�ც დ�ვების ს�ბჭ�ს 3 წევრი შესყიდვების ს�ხელმწიფ� ს��გენტ�ს წ�რმ�მ�დგენელი�. ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ვმჯდ�მ�რე �სევე დ�ვების გ�ნხილვის ს�ბჭ�ს თ�ვმჯდ�მ�რეც�� უპირ�ტესი ხმის უფლებით (შეფ�სებ� D). 44. �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯების შიდ� კ�ნტრ�ლის შეფ�სებ� ყველ� ქვეინდიკ�ტ�რში �რის A, მ�ვ�ლე�ბების ძლიერი გ�დ�ნ�წილებით, ვ�ლდებულებების ეფექტური კ�ნტრ�ლით დ� გ�დ�ხდის წესებთ�ნ დ� პრ�ცედურებთ�ნ შეს�ბ�მის�ბით. ეს უზრუნველყ�ფილი� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემით (PFMIS). შიდ� �უდიტის ფუნქცი� გ�ძლიერდ�. 25 შიდ� �უდიტის ს�ქმი�ნ�ბ� ფ�კუსირებული� შიდ� კ�ნტრ�ლის �დეკვ�ტურ�ბის დ� ეფექტურ�ბის შეფ�სებებზე დ� მ�ღ�ლი რისკის მ�ტ�რებელ სფერ�ებზე, თუმც� ჯერ კიდევ �რ ვრცელდებ� სისტემების �უდიტზე (შეფ�სებ� B). შიდ� �უდიტის ს�ქმი�ნ�ბ� წ�რიმ�რთებ� ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს ს�ხელმწიფ� შიდ� კ�ნტრ�ლის დეპ�რტ�მენტის - ჰ�რმ�ნიზ�ციის ცენტრის ინსტრუქციების თ�ნ�ხმ�დ, რ�მელიც უზრუნველყ�ფს შიდ� �უდიტის ყველ� ს�ქმი�ნ�ბის თ�ნმიმდევრულ�ბ�ს (შეფ�სებ� A). შიდ� �უდიტის მიერ გ�ცემული რეკ�მენდ�ციების შესრულების მ�ჩვენებელი ძ�ლზედ კ�რგი� (შეფ�სებ� A) ს�მივე მუნიციპ�ლიტეტში, თუმც� შედ�რებით დ�ბ�ლი მ�ჩვენებელი� დ�მ�ტებით შეფ�სებულ �რ მუნიციპ�ლიტეტში, ს�დ�ც გ�ნხ�რციელდ� შიდ� �უდიტის შეფ�სებ� (შეფ�სებ� C დ� B). �ღრიცხვ� დ� �ნგ�რიშგებ� 45. �ნგ�რიშების შეჯერებ� დ� ფინ�ნსური ინფ�რმ�ციის სისწ�რე ძლიერი მხ�რეები�. ს�ბ�ნკ� შეჯერებ� ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის ყველ� �ქტიური ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშებისთვის ხ�რციელდებ� ყ�ველდღიურ�დ რე�ლურ დრ�ში �ნგ�რიშსწ�რების ერთი�ნი სისტემის ს�შუ�ლებით (RTGS) (შეფ�სებ� A). �რ �რსებ�ბს დრ�ებითი �ნგ�რიშები გ�ურკვეველი ხ�რჯებისთვის. წინ�სწ�რ გ�დ�ხდილი თ�ნხების შეჯერებ� დრ�ულ�დ წ�რმ�ებს (შეფ�სებ� A). მ�ნ�ცემთ� ს�იმედ��ბ� კ�რგი� (შეფ�სებ� A), რ�მდენ�დ�ც წვდ�მ� დ� ჩ�ნ�წერების ცვლილებ� შეზღუდული დ� �ღრიცხული�. გ�კეთებულ ცვლილებებს მიჰყვებ� ს�კმ�რისი „�უდიტის კვ�ლი“. 46. წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში მ�ს�მზ�დებელ ს�ბიუჯეტ� �ნგ�რიშებთ�ნ დ�კ�ვშირებით უნდ� �ღინიშნ�ს რ�მ, �ნგ�რიშგების მ�სშტ�ბი დ� მ�ნ�ცემთ� კლ�სიფიკ�ცი� დ�მტკიცებულ ბიუჯეტთ�ნ პირდ�პირი შედ�რების ს�შუ�ლებ�ს იძლევ�. ინფ�რმ�ცი� მ�იც�ვს ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ყველ� ს�ბიუჯეტ� ს�პრ�გნ�ზ� მ�ჩვენებელს. ბიუჯეტის შესრულების კ�ნს�ლიდირებული �ნგ�რიშები მზ�დდებ� კვ�რტ�ლურ�დ დ� წ�რედგინებ� ს�კრებულ�ს. ეს �ნგ�რიშები ქვეყნდებ� კვ�რტლის დ�სრულებიდ�ნ 14 დღის ვ�დ�ში (შეფ�სებ� A). �რ �რსებ�ბს რ�იმე �რსებითი შენიშვნ� მ�ნ�ცემთ� სიზუსტესთ�ნ დ�კ�ვშირებით. ინფ�რმ�ცი� ხ�რჯების შეს�ხებ მ�ცემული� გ�დ�ხდების ეტ�პზე (შეფ�სებ� B). 47. სიტუ�ცი� წლიურ ფინ�ნსურ �ნგ�რიშებთ�ნ დ�კ�ვშირებით სხვ�დ�სხვ�ნ�ირი� (ს�ერთ� შეფ�სებ� D+). ბიუჯეტის შესრულების შეს�ხებ კ�ნს�ლიდირებული �ნგ�რიში ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციებისთვის ყ�ველწლიურ�დ მზ�დდებ� დ� დ�მტკიცებული ბიუჯეტის შეს�დ�რისი�. �სევე მ�მზ�დებული� შედეგების შესრულების დეტ�ლური �ნ�ლიზი. ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებები ზ�გ�დ�დ შეიც�ვს სრულ ინფ�რმ�ცი�ს შემ�ს�ვლების, ხ�რჯების, ფინ�ნსური დ� მ�ტერი�ლური �ქტივების, ვ�ლდებულებების, გ�რ�ნტიების დ� გრძელვ�დი�ნი ვ�ლდებულებების შეს�ხებ, თუმც� მ�იც�ვს მხ�ლ�დ მერიის ხ�რჯებს დ� �რ �რის კ�ნს�ლიდირებული სხვ� მხ�რჯველი დ�წესებულებების ხ�რჯებთ�ნ, რ�მლებიც ფუნქცი�ნირებენ მუნიციპ�ლიტეტში (შეფ�სებ� C). წლიური ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშები დ� ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებები �რ წ�რედგინებ� გ�რე �უდიტისთვის, მ�თი წ�რდგენ� ხდებ� 26 მხ�ლ�დ მერისთვის დ� ს�კრებულ�სთვის (შეფ�სებ� D). მუნიციპ�ლიტეტი ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებისთვის იყენებს მ�ქმედ ერ�ვნულ ბუღ�ლტრული �ღრიცხვის სტ�ნდ�რტებს (შეფ�სებ� C). გ�რე შეფ�სებ� დ� �უდიტი 48. მიუხედ�ვ�დ იმის�, რ�მ გ�რე �უდიტის სტ�ნდ�რტები წ�რმ��დგენს მნიშვნელ�ვნ�დ ძლიერ მხ�რეს, წლიური �უდიტის წ�რმ�ებ� �რ �რის ს�ვ�ლდებულ�. �უდიტები მინიმუმ ს�მ წელიწ�დში ერთხელ უნდ� გ�ნხ�რციელდეს (შეფ�სებ� C), რ�ც დ�მ�კიდებული� რიკების �ნ�ლიზს� დ� ს�ხელმწიფ� �უდიტს ს�მს�ხურის ს�მუშ�� გეგმ�ზე მისი რესურსების გ�თვ�ლისწინებით12. �უდიტების შედეგ�დ გ�მ�ვლინდ� �რსებითი პრ�ბლემ�ტური ს�კითხები დ� სისტემური დ� კ�ნტრ�ლთ�ნ დ�კ�ვშირებული რისკები. �უდიტის რეკ�მენდ�ციები დ�ცული� დ� მ�თ შესრულებ�ზე ხ�რციელდებ� მ�ნიტ�რინგი (ს�შუ�ლ� შეფ�სებ� B, მედი�ნ� - B, მ�დ� - B/C). 13 ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის დ�მ�უკიდებლ�ბ� უზრუნველყ�ფილი� ს�ქ�რთველ�ს კ�ნსტიტუციით დ� ს�ქ�რთველ�ს კ�ნ�ნით ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხურის შეს�ხებ (შეფ�სებ� A). 49. თუმც�, �ღნიშნული �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვები შეუძლებელი� მიჩნეულ იქნეს ს�ნიმუშ� პრ�ქტიკ�დ (შეფ�სებ� D). ს�კრებულ� �რ მ�ნ�წილე�ბს �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვ�ში დ� ის მხ�ლ�დ პ�რლ�მენტის ვ�ლდებულებ�დ რჩებ�. 4.2 შიდ� კ�ნტრ�ლის ჩ�რჩ�ს ეფექტურ�ბ� 50. შიდ� კ�ნტრ�ლის ეფექტური სისტემ� მნიშვნელ�ვ�ნ რ�ლს �სრულებს თით�ეული კ�მპ�ნენტისთვის რისკებზე რე�გირების�ს დ� იმის უზრუნველს�ყ�ფ�დ, რ�მ �პერ�ციები �კმ�ყ�ფილებდეს კ�ნტრ�ლის �მ�ც�ნებს. შიდ� კ�ნტრ�ლის ჩ�რჩ�ს �მ�ც�ნები�: ბიუჯეტის შესრულებ� მ�წესრიგებული, ეთიკური, ეკ�ნ�მიკური, ეფექტი�ნი დ� ეფექტური ფ�რმით, �ნგ�რიშვ�ლდებულებ� შედეგებთ�ნ დ�კ�ვშირებით; შეს�ბ�მის�ბ� მ�ქმედ კ�ნ�ნებთ�ნ დ� წესებთ�ნ; დ� რესურსების დ�ცვ� ზ�რ�ლის, �რ�სწ�რი გ�მ�ყენების� დ� ზი�ნისგ�ნ. 51. შიდ� კ�ნტრ�ლის გ�რემ� ზ�გ�დ�დ ჯ�ნს�ღი�. შეს�ბ�მისი ინდიკ�ტ�რების დ� ქვეინდიკ�ტ�რების შეფ�სებები �ჩვენებს, რ�მ �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის ს�ბიუჯეტ� �რგ�ნიზ�ციების ყ�ველდღიურ ტრ�ნზ�ქციებთ�ნ დ�კ�ვშირებული კ�ნტრ�ლის სისტემები ფუნქცი�ნირებს დ� შედეგ�დ იძლევ� �დეკვ�ტურ დ� სწ�რ მ�ნ�ცემებს �ღნიშნული სუბიექტების ს�ქმი�ნ�ბ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით. კ�ნ�ნები დ� წესები ქმნის ს�მ�რთლებრივ ჩ�რჩ�ს დ� 12 ქვეინდიკ�ტ�რი დ�კ�ვშირებული� ინდიკ�ტ�რთ�ნ PI-10.2 - ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის PEFA-ს შეფ�სებ�ში �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბების შეფ�სებ�, რ�მელს�ც 2018 წლის ს�ქ�რთველ�ს ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის PEFA-ს შეფ�სებ�ში მიენიჭ� შეფ�სებ� C, რ�დგ�ნ �უდიტები �რ ხ�რციელდებ� ყ�ველწლიურ�დ დ� �რ ხდებ� �ნგ�რიშის კ�ნს�ლიდირებული გ�ნხილვ�. 13 ერთი მუნიციპ�ლიტეტისთვის რეკ�მენდ�ციები �რ გ�ცემულ�, შეს�ბ�მის�დ �ღნიშნული ინდიკ�ტ�რი მიჩნეულ იქნ� შეუს�ბ�მ�დ PEFA-ს მეთ�დ�ლ�გიის შეს�ბ�მის�დ. 27 ითვ�ლისწინებს კ�ნკრეტულ რ�ლებს დ� პ�სუხისმგებლ�ბებს, მ�ვ�ლე�ბების გ�ყ�ფ�ს დ� �პერ�ციულ პრ�ცესებს. სისტემ� �ერთი�ნებს წვდ�მ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებულ კ�ნტრ�ლს დ� „�უდიტის კვ�ლს“, რ�მელიც გ�ნ�მტკიცებს შიდ� კ�ნტრ�ლის ჩ�რჩ�ს. 52. შეს�ბ�მის�ბ�ზე დ�მყ�რებული მიმდინ�რე მიდგ�მები გ�ნ�მტკიცებს კ�ნტრ�ლის გ�რემ�ს უწყვეტ გ�უმჯ�ბესებ�ს იმის გ�თვ�ლისწინებით, რ�მ �რსებ�ბს ძლიერი მხ�რე ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლის დ� მ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებულ წესების� დ� პრ�ცედურების ს�ხით. 53. �რსებ�ბს რისკზე დ�მყ�რებული მიდგ�მ�, რ�მელს�ც გ�ნ�მტკიცებს ძლიერი შიდ� დ� გ�რე �უდიტი დ� ს�ზედ�მხედველ� ფუნქცი�. რისკის შეფ�სებ� კ�ნტრ�ლის ჩ�რჩ�ს მნიშვნელ�ვ�ნი ნ�წილი�, რ�მელიც გ�მ�იყენებ� შიდ� �უდიტის დ� �ნ�ლიზის მიმ�რთ. 54. კ�ნტრ�ლის ღ�ნისძიებები ზ�გ�დ�დ ძლიერი�, გ�ნს�კუთრებით კი მ�ვ�ლე�ბების გ�დ�ნ�წილებ�სთ�ნ დ� �ნგ�რიშების შეჯერებ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებით. ბიუჯეტში ცვლილებების შეტ�ნის დ� ხ�რჯების მუხლებს შ�რის გ�დ�ნ�წილების ს�ბიუჯეტ� წესები სრულდებ�. 55. შიდ� კ�ნტრ�ლის შეს�ხებ ინფ�რმ�ცი� დ� კ�მუნიკ�ცი� უზრუნველყ�ფილი� მიზნ�ბრივი დ� მ�მიჯნ�ვე ტრენინგით. შიდ� დ� გ�რე �უდიტის პრ�ცესების ს�შუ�ლებით ს�ხეზე� ძლიერი მ�ნიტ�რინგი, რ�მელიც თ�ნდ�თ�ნ უმჯ�ბესდებ�. 56. ფინ�ნსური ტრ�ნზ�ქციების შეს�ხებ �ღნიშნულ კ�ნტრ�ლთ�ნ ერთ�დ, ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშგების სისტემ� იძლევ� ინფ�რმ�ცი�ს მ�მს�ხურების გ�წევის შეს�ხებ, რ�მელიც �ძლიერებს ს�ერთ� კ�ნტრ�ლის გ�რემ�ს. �მ�სთ�ნ, შიდ� �უდიტის ს�მს�ხური დ� ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური �ხ�რციელებენ ფინ�ნსურ დ� შეს�ბ�მის�ბის �უდიტებს. ერთ მუნიციპ�ლიტეტში ს�კრებულ�ს ს�რევიზი� კ�მისი� შეიმუშ�ვებს რეკ�მენდ�ციებს მ�მს�ხურების მიწ�დების ეფექტი�ნ�ბ�ზე, რ�ც ს�მ�გ�ლით� უნდ� იყ�ს სხვ� მუნიციპ�ლიტეტებისთვის. 4.3 ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) ძლიერი დ� სუსტი მხ�რეები 57. ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) ძირით�დი დ�მ�ხ�სი�თებელი ნიშ�ნი ს�ქ�რთველ�ში �რის ს�ინფ�რმ�ცი� ტექნ�ლ�გიების შემუშ�ვებ� დ� �დეკვ�ტური გ�მ�ყენებ� ბიუჯეტის შემუშ�ვებ�ში, შესრულებ�ში (�ნგ�რიშები, ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლი დ� ფულ�დი ს�ხსრების მ�რთვ�), პერს�ნ�ლის დ� ს�ხელფ�ს� სისტემის, შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის დ� შესყიდვების მ�რთვ�ში. ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიები გ�მ�იყენებ� �რ� მხ�ლ�დ ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის დ�ნეზე, �რ�მედ მუნიციპ�ლიტეტის დ�ნეზეც, რ�დგ�ნ სისტემები უნიფიცირებული� ყველ� ს�მთ�ვრ�ბ� სექტ�რისთვის. ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიების გ�მ�ყენებ� ქვეყ�ნ�ში გ�ნვით�რდ� (ს�ჭირ�ების შეს�ბ�მის�დ �ხლიდ�ნ იწერებ�დ�) თით�ეულ სფერ�ში ბიზნეს-პრ�ცესებთ�ნ შეს�ბ�მის�ბის უზრუნველს�ყ�ფ�დ დ� �რ� ბიზნეს პრ�ქტიკის 28 კ�ნკრეტულ პრ�გრ�მულ უზრუნველყ�ფ�სთ�ნ რეკ�ნფიგურ�ციის ს�ფუძველზე. ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიების �მ გ�დ�წყვეტების დ�ნერგვ� ინტერნეტთ�ნ, რ�გ�რც მისი გ�ნხ�რციელების ინსტრუმენტთ�ნ ერთ�დ, კ�მპეტენტური დ� მ�მზ�დებული პერს�ნ�ლის მიერ (ს�თ�ნ�დ� კ�ნტრ�ლით) ფუნდ�მენტური მნიშვნელ�ბის�� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) ძლიერი მხ�რეების გ�ნვით�რების ს�ქმეში. ინფ�რმ�ციული ტექნ�ლ�გიების, ინტერნეტის დ� პერს�ნ�ლის ინტეგრ�ცი�მ გ��ძლიერ� უნ�რ-ჩვევები ტრენინგის ს�შუ�ლებით, რ�ს�ც შედეგ�დ მ�ჰყვ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) დ�დებითი ეფექტურ�ბ� დ� ეფექტი�ნ�ბ�. 58. ბიუჯეტის შემუშ�ვებ�ში, შესრულებ�ში (�ნგ�რიშები, ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლი დ� ფულ�დი ს�ხსრების მ�რთვ�), პერს�ნ�ლის დ� ს�ხელფ�ს� სისტემის, შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურის დ� შესყიდვების მ�რთვ�ში გ�მ�ყენების მიზნით ს�ინფ�რმ�ცი� ტექნ�ლ�გიების შემუშ�ვებ�მ ხელი შეუწყ� �ღნიშნული მიმ�რთულებების გ�ძლიერებ�ს რ�გ�რც ცენტრ�ლური, ისე �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის დ�ნეზე, თუმც� �რ�ერთგვ�რ�ვნ�დ. ზემ�თ მ�ყვ�ნილი �ნ�ლიზის შედეგ�დ გ�მ�ვლენილი� ის ხ�რვეზები, რ�მლებიც გ�ვლენ�ს �ხდენენ ძირით�დ ფისკ�ლურ დ� ს�ბიუჯეტ� შედეგებზე. �გრეგირებული ფისკ�ლური დისციპლინ� 59. �გრეგირებული ფისკ�ლური დისციპლინ� მიიღწევ� ბიუჯეტის შესრულების პრ�ცესში ხ�რჯვით ნ�წილზე კ�ნტრ�ლით� დ� რე�ლისტური შემ�ს�ვლების პრ�გნ�ზების მ�მზ�დებით. შემ�ს�ვლების ძლიერი �დმინისტრირებ� უზრუნველყ�ფს შემ�ს�ვლების ეფექტი�ნ მ�ბილიზებ�ს. თუმც� ს�კუთ�რი შემ�ს�ვლების პრ�გნ�ზირებ� სუსტი�, რ�ც შეს�ძლ�� გ�ნეიტრ�ლდეს ცენტრ�ლური ხელისუფლების მხრიდ�ნ ტრ�ნსფერების შეს�ხებ ინფ�რმ�ციის დრ�ულ�ბით. მთლი�ნ�ბ�ში, დ�გეგმილ ბიუჯეტზე გ�ვლენ�ს �ხდენს დ�მ�ტებითი ბიუჯეტები (გ�ნს�კუთრებით შედ�რებით პ�ტ�რ� მუნიციპ�ლიტეტებში), რ�ც გ�მ�წვეული� იმ ფ�ქტით, რ�მ ფ�ქტიური გრ�ნტები ხშირ�დ გ�ცილებით დიდი� კვ�რტ�ლურ პრ�გნ�ზებთ�ნ შედ�რებით. ს�ხ�ზინ� �პერ�ციები დ� ფულ�დი ს�ხსრების მ�რთვ� უზრუნველყ�ფს ხელმის�წვდ�მი რესურსების ფ�რგლებში ხ�რჯების მ�რთვ�ს. ს�ხელშეკრულებ� ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლი ეფექტური� დ� ხელს უწყ�ბს ხ�რჯების მიმ�რთულებით დ�ვ�ლი�ნების შეზღუდვ�ს. პერი�დული გ�რე �უდიტის ძლიერი ფუნქცი� �ძლიერებს ფისკ�ლურ დისციპლინ�ს. ს�კრებულ�ს ს�რევიზი� ს�მს�ხურის ს�ქმი�ნ�ბ� �სევე უზრუნველყ�ფს ფისკ�ლური დისციპლინის გ�ძლიერების ხელშეწყ�ბ�ს. რესურსების სტრ�ტეგიული გ�ნ�წილებ� 60. რესურსების სტრ�ტეგიული გ�ნ�წილების მის�ღწევ�დ, �ნგ�რიშთ� გეგმ� ხ�რჯების მრ�ვ�ლგ�ნზ�მილები�ნი �ნ�ლიზის ს�შუ�ლებ�ს იძლევ�. �რსებ�ბს მტკიცე კ�ვშირი ხ�რჯების ბიუჯეტირების ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ პერსპექტივ�ს� დ� პრ�გრ�მული ბიუჯეტის სტრ�ტეგიულ გეგმებს შ�რის, მუნიციპ�ლიტეტის პრი�რიტეტების დ�კუმენტში რესურსების სტრ�ტეგიულ 29 გ�ნ�წილებ�სთ�ნ შეს�ბ�მისი შედეგების მიღწევის მიზნით. �ქცენტი კეთდებ� ს�ერთ� ფისკ�ლურ ჩ�რჩ�ზე, რ�მელიც შეიძლებ� გ�უმჯ�ბესდეს, თუ მ�ხდებ� ფისკ�ლური სტრ�ტეგიის ცვლილებების დ� პ�ლიტიკის ცვლილებების გ�ვლენის �ნ�ლიზი დ� შედეგებზე შეს�ბ�მისი �ნგ�რიშგებ�. ინვესტიციების უკეთესი მ�რთვ� გ��უმჯ�ბესებს რესურსების სტრ�ტეგიულ გ�ნ�წილებ�ს, რ�მდენ�დ�ც ის უზრუნველყ�ფს, რ�მ ინვესტიციებიდ�ნ გ�მ�მდინ�რე �ხლ�დწ�რმ�ქმნილი მიმდინ�რე ხ�რჯები გ�თვ�ლისწინებული იყ�ს ს�ბიუჯეტ� პრ�ცესში დ� ინვესტიციები შერჩეულ იქნეს ს�უკეთეს� უკუგების მ�ჩვენებლის მიხედვით. რესურსების ეფექტი�ნი გ�მ�ყენებ� მ�მს�ხურების გ�ს�წევ�დ 61. შესყიდვების სისტემ�ში კ�ნკურენტულ ტენდერთ�ნ დ�კ�ვშირებით გ�ს�ჩივრების დ� დ�ვების პრ�ცესის თვ�ლს�ზრისით �რსებულმ� ნ�კლ�ვ�ნებებმ� შეიძლებ� უ�რყ�ფითი გ�ვლენ� იქ�ნი�ს სერვისების გ�წევის ეფექტი�ნ�ბ�ზე. მიუხედ�ვ�დ �მის�, ს�ხელმწიფ� შესყიდვების ს��გენტ�ს თ�ნხმ�ბის მიღების (“no objection�) პრ�ცესში მ�ნ�წილე�ბ� მნიშვნელ�ვ�ნი� მუნიციპ�ლიტეტებისთვის, რ�მლებს�ც შეს�ძლ�� �რ გ��ჩნდეთ შიდ� ექსპერტიზ� �ნ დ�მ�უკიდებლ�ბ�. �ნგ�რიშვ�ლდებულების მექ�ნიზმებში �რსებული ძლიერი მხ�რეები გ�ნ�პირ�ბებს გ�რე �უდიტის, რ�გ�რც �ლტერნ�ტიული შემ�წმების ეფექტურ�ბ�ს რესურსების �რ�ეფექტი�ნი გ�მ�ყენების მიმ�რთ. თუმც�, კ�ნს�ლიდირებული წლიური ფინ�ნსური �ნგ�რიშგებების მ�მზ�დებ�ში �რსებული ნ�კლ�ვ�ნებები ზღუდ�ვს �უდიტის ზემ�ქმედებ�ს, რ�მელიც თ�ვის მხრივ ზღუდ�ვს ზედ�მხედველ�ბის ეფექტურ�ბ�ს. �ღნიშნულის გ�ნეიტრ�ლებ� ხდებ� წლიური ბიუჯეტის შესრულების �ნგ�რიშების ძლიერი მხ�რეებით, რ�მელიც მ�იც�ვს შუ�ლედური დ� ს�ბ�ლ�� შედეგების შესრულების შეს�ხებ ინფ�რმ�ცი�ს. ს�კრებულ�ს ს�რევიზი� კ�მისიის ს�ქმი�ნ�ბ� �ბ�ლ�ნსებს გ�რე �უდიტების ნ�კლებ�ბ�ს დ� მ�თი ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვების �რ�რსებ�ბ�ს. შეს�სრულებელი მიზნების დ� მის�ღწევი შედეგების გ�მ�ქვეყნებ� �სევე უწყ�ბს ხელს რესურსების ეფექტი�ნ გ�მ�ყენებ�ს მ�მს�ხურების გ�მწევ �რგ�ნიზ�ციებში. მუნიციპ�ლიტეტის შიდ� �უდიტის ს�მს�ხურის ს�ქმი�ნ�ბ� �სევე უწყ�ბს ხელს �მ მიმ�რთულებით მ�მს�ხურების გ�წევ�ს. 4.4 ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის რეფ�რმ� 62. 2014 წელს პ�რლ�მენტმ� მიიღ� კ�ნ�ნი "�დგილ�ბრივი თვითმმ�რთველ�ბის შეს�ხებ", რ�მლით�ც მ�ხდ� 2005 წლის კ�ნ�ნის ჩ�ნ�ცვლებ�. �ხ�ლი კ�ნ�ნით მუნიციპ�ლიტეტების ს�კუთ�რი კ�მპეტენციები გ�ფ�რთ�ვდ� დ� თვითმმ�რთველ�ბის შიდ� ინსტიტუციური მ�წყ�ბის სისტემ� შეიცვ�ლ�. კ�ნ�ნი �სევე მ�იც�ვდ� შემდგ�მი ფისკ�ლური დეცენტრ�ლიზ�ციის დებულებებს დ� 2016 წლიდ�ნ, გ�რკვეული ს�ხის ს�შემ�ს�ვლ� გ�დ�ს�ხ�დები �სევე მიმ�რთული� �დგილ�ბრივ ბიუჯეტში ქ�ნების გ�დ�ს�ხ�დთ�ნ ერთ�დ, რ�მელიც ისტ�რიულ�დ ყ�ველთვის წ�რმ��დგენდ� �დგილ�ბრივ გ�დ�ს�ხ�დს. 30 63. რეფ�რმები გ�ნხ�რციელდ� რ�გ�რც მუნიციპ�ლიტეტის დ�ნეზე, �სევე ცენტრ�ლური მთ�ვრ�ბის დ�ნეზე. თუმც�, PEFA-ს შეფ�სების მიხედვით ყველ� რეფ�რმ� �რ გ�ნხ�რციელებულ� დ� გ�ვრცელებულ� მუნიციპ�ლიტეტის დ�ნეზე. ს�ქ�რთველ�ს მუნიციპ�ლიტეტებში ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის კუთხით �რსებული სიტუ�ცი� გ�ნპირ�ბებული� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის რეფ�რმის ძლიერი მენეჯმენტით რ�გ�რც ცენტრ�ლური, ისე �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბების დ�ნეზე. 2007 წლიდ�ნ შთ�მბეჭდ�ვი პრ�გრესი იქნ� მიღწეული დ� ბევრი ინ�ვ�ციური კ�მპ�ნენტი შემუშ�ვდ� შემ�ს�ვლების ს�მს�ხურში; მნიშვნელ�ვ�ნი რეფ�რმები გ�ნხ�რციელდ� ს�ხ�ზინ� ს�მს�ხურში; ერთი�ნი ს�ხ�ზინ� �ნგ�რიში გ�ფ�რთ�ვდ�, რ�მელიც �ხლ� მ�იც�ვს �დგილ�ბრივ მთ�ვრ�ბებს დ� ყველ� ს�ჯ�რ� სუბიექტს; �სევე �მ�ქმედდ� ინტერნეტზე დ�მყ�რებული ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის ს�ინფ�რმ�ცი� სისტემ� (PFMIS). ს�ხელმწიფ� �უდიტის ს�მს�ხური გ�რდ�იქმნ� ტრ�დიციული, კ�ნტრ�ლის დ� შემ�წმების გ�ნმ�ხ�რციელებელი �რგ�ნ�დ�ნ, �ხ�ლი ფუნქციის მქ�ნე თ�ნ�მედრ�ვე, ფინ�ნსური დ� შეს�ბ�მის�ბის �უდიტის გ�ნმ�ხ�რციელებელ უწყებ�დ ს�ერთ�შ�რის� ს�უკეთეს� პრ�ქტიკის შეს�ბ�მის�დ. შიდ� �უდიტის დ� კ�ნტრ�ლის ს�მ�რთლებრივი დ� მეთ�დ�ლ�გიური ს�ფუძველი შეიქმნ� დ� გ�მ�იყენებ� მთელი მთ�ვრ�ბის მ�სშტ�ბით. ფინ�ნსთ� ს�მინისტრ�ს �კ�დემი� თ�ვისი დ��რსების დღიდ�ნ ჩ�მ�ყ�ლიბდ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) რეფ�რმების დ� ინიცი�ტივების შეს�ხებ ტრენინგის ძირით�დ პრ�ვ�იდერ�დ. რეფ�რმ� მ�იც�ვს �ხ�ლ მიდგ�მებს დ� ინსტრუმენტებს დ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) რეფ�რმების ს�პ�რლ�მენტ� გ�ნხილვების პრ�ქტიკ�ს. დ�მ�უკიდებელი ფისკ�ლური დ�წესებულებების მნიშვნელ�ბ� დ� პ�რლ�მენტის ს�ბიუჯეტ� �ფისის რ�ლი �სევე გ�რკვეული� დ� რჩებ� ს�ჯ�რ� ფინ�ნსების მ�რთვის (PFM) რეფ�რმის დღის წესრიგში. მიუხედ�ვ�დ �მის�, მუნიციპ�ლიტეტების �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� გ�ნხილვ� კვლ�ვ რჩებ� პ�რლ�მენტის დ� �რ� ს�კრებულ�ს უფლებ�მ�სილებ�დ, რ�ც PEFA-ს მეთ�დ�ლ�გიით გ�მ�ვლენილი სისუსტე�. 31 დ�ნ�რთი 1: ს�ქ�რთველ�ს �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბების PEFA-ს შეფ�სებები თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი ლ�ნჩხუთი �ხ�ლქ�ლ�ქი გურჯ��ნი ხ�შური დუშეთი ქუთ�ისი �ნი ფ�თი რუსთ�ვი ზესტ�ფ�ნი ლ�გ�დეხი მცხეთ� ინდიკ�ტ�რი / ქვეინდიკ�ტ�რი HLG-1: ხელისუფლების მ�ღ�ლი დ�ნიდ�ნ D+ D+ D+ A A B+ A A A A A B+ A D+ C+ გ�ნხ�რციელებული ტრ�ნსფერები HLG-1.1. ხელისუფლების მ�ღ�ლი დ�ნიდ�ნ A A A A A B A A A A A A A A A გ�მ�ყ�ფილი გრ�ნტების ფ�ქტიური მ�ჩვენებელი HLG-1.2. მიზნ�ბრივი გრ�ნტების ფ�ქტიური D D D A A A A A A A A B A D C მ�ჩვენებელი HLG-1.3. ხელისუფლების მ�ღ�ლი დ�ნიდ�ნ A A A A A A A A A A A A A A A გ�ნხ�რციელებული ტრ�ნსფერების დრ�ულ�ბ� PI-1 ფ�ქტიური A B D A B C B D A B A A B D D მთლი�ნი ხ�რჯები 1.1 ხ�რჯების �გრეგირებული A B D A B C B D A B A A B D D მ�ჩვენებლები PI-2 ხ�რჯების შესრულების B+ B+ D+ C+ D+ C+ D+ C+ C+ D+ B* D+ D+ D+ D+ სტრუქტურ� 32 თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი ლ�ნჩხუთი �ხ�ლქ�ლ�ქი გურჯ��ნი ხ�შური დუშეთი ქუთ�ისი �ნი ფ�თი რუსთ�ვი ზესტ�ფ�ნი ლ�გ�დეხი მცხეთ� 2.1 ფ�ქტიური ხ�რჯების სტრუქტურ� B B D B D C D C B B B C D D D ფუნქციების მიხედვით 2.2 ფ�ქტიური ხ�რჯების სტრუქტურ� ეკ�ნ�მიკური B B D C C B C C C D B D C D D კლ�სიფიკ�ციის მიხედვით 2.3 ხ�რჯები ს�რეზერვ� A A A A A A A A A A A A A A A ფ�ნდებიდ�ნ PI-3 შემ�ს�ვლების C+ D+ D C C+ C+ C D+ B+ B+ B+ C D+ D D+ შესრულებ� 3.1 მთლი�ნი შემ�ს�ვლების B C D B B A B C A A A B C D D შესრულებ� 3.2 ფ�ქტიური შემ�ს�ვლების C D D D C D D D B B B D D D C სტრუქტურ� PI-4 ს�ბიუჯეტ� A A A A A A A A A A A A A A A კლ�სიფიკ�ცი� 4.1 ს�ბიუჯეტ� A A A A A A A A A A A A A A A კლ�სიფიკ�ცი� PI–5 ს�ბიუჯეტ� A B B C C C C C C C C C C C C დ�კუმენტ�ცი� 5.1 ს�ბიუჯეტ� A B B C C C C C C C C C C C C დ�კუმენტ�ცი� PI–6 �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის �პერ�ციები A A A C A A B B A A B B A A A ფინ�ნსური �ნგ�რიშების მიღმ� 6.1 ხ�რჯები ფინ�ნსური A A A C A A B B A A B B A A A �ნგ�რიშების მიღმ� 6.2 შემ�ს�ვლები ფინ�ნსური A A A C A A B B A A B B A A A �ნგ�რიშების მიღმ� 6.3 �რ�ს�ბიუჯეტ� NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA 33 თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი ლ�ნჩხუთი �ხ�ლქ�ლ�ქი გურჯ��ნი ხ�შური დუშეთი ქუთ�ისი �ნი ფ�თი რუსთ�ვი ზესტ�ფ�ნი ლ�გ�დეხი მცხეთ� �რგ�ნიზ�ციების ფინ�ნსური �ნგ�რიშები PI–7 ტრ�ნსფერები �დგილ�ბრივი NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA მთ�ვრ�ბისთვის 7.1 ტრ�ნსფერების გ�მ�ყ�ფის NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA სისტემები 7.2 ტრ�ნსფერების შეს�ხებ NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA ინფ�რმ�ციის დრ�ულ�ბ� PI–8 ინფ�რმ�ცი� სერვისების გ�წევის B+ B D+ C+ C C+ C+ C C+ C C+ C+ C+ B C+ ეფექტი�ნ�ბის შეს�ხებ 8.1 სერვისების გ�წევის გ�ნხ�რციელების B B D C C C C C C C C C C C C გეგმები 8.2 სერვისების გ�წევის B B D C D C C D C D C C C C C ეფექტი�ნ�ბ� 8.3 სერვისების გ�მწევი ერთეულების მიერ A A A A A A A A A A A A A A A მიღებული რესურსები 8.4 სერვისების გ�წევის B D D D D D D D D D D D D A C ეფექტი�ნ�ბის შეფ�სებ� PI-9 ფისკ�ლური ინფ�რმ�ციის B B B C D D D D B D C C D D C ს�ჯ�რ��ბ� 9.1 ფისკ�ლური ინფ�რმ�ციის B B B C D D D D B D C C D D C ს�ჯ�რ��ბ� PI-10 10 �ნგ�რიშგებ� ფისკ�ლური რისკის C D NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA შეს�ხებ 34 თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი ლ�ნჩხუთი �ხ�ლქ�ლ�ქი გურჯ��ნი ხ�შური დუშეთი ქუთ�ისი �ნი ფ�თი რუსთ�ვი ზესტ�ფ�ნი ლ�გ�დეხი მცხეთ� 10.1 მუნიციპ�ლური ს�წ�რმ�ების C D NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA მ�ნიტ�რინგი 10.2 �დგილ�ბრივი მთ�ვრ�ბის NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA მ�ნიტ�რინგი 10.3 პირ�ბითი ვ�ლდებულებები დ� NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA სხვ� ფისკ�ლური რისკები PI-11 ს�ხელმწიფ� C+ B+ C D D D D D D D D D D D D ინვესტიციების მ�რთვ� 11.1 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების D A D D D D D D D D D D D D D ეკ�ნ�მიკური �ნ�ლიზი 11.2 ს�ინვესტიცი� C C C C C D C C C C D C C D D პრ�ექტების შერჩევ� 11.3 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების B B C D D D D D D D C D D D D ღირებულებ� 11.4 ს�ინვესტიცი� პრ�ექტების B A B D D D D D D D D D D D D მ�ნიტ�რინგი PI-12 ს�ხელმწიფ� B B B C D+ C+ C C C D+ D+ C C C+ D �ქტივების მ�რთვ� 12.1 ფინ�ნსური �ქტივების B C B C D C C C C D D C C C D მ�ნიტ�რინგი 12.2 �რ�ფინ�ნსური �ქტივების C C D C D C C C C D D C C C D მ�ნიტ�რინგი 12.3 �ქტივების გ�ნკ�რგვის A A A C C B C C C C C C C B D გ�მჭვირვ�ლ�ბ� PI-13 ვ�ლის მ�რთვ� C+ B C+ D D D D D D D D D D C C 35 თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი ლ�ნჩხუთი �ხ�ლქ�ლ�ქი გურჯ��ნი ხ�შური დუშეთი ქუთ�ისი �ნი ფ�თი რუსთ�ვი ზესტ�ფ�ნი ლ�გ�დეხი მცხეთ� 13.1 ვ�ლის დ� გ�რ�ნტიების �ღრიცხვ� C B C D D D D D D D D D D C C დ� �ნგ�რიშგებ� 13.2 ვ�ლის დ� გ�რ�ნტიების A A A D D D D D D D D D D C C დ�მტკიცებ� 13.3 ვ�ლის მ�რთვის D D D NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA სტრ�ტეგი� PI-14 მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური დ� NA NA NA C C C C C C C C C C B B ფისკ�ლური პრ�გნ�ზირებ� 14.1 მ�კრ�ეკ�ნ�მიკური NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA პრ�გნ�ზები 14.2 ფისკ�ლური NA NA NA C C C C C C C C C C B B პრ�გნ�ზები 14.3 მ�კრ�ფისკ�ლური სენსიტიურ�ბის NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA �ნ�ლიზი PI-15 ფისკ�ლური B B D+ D D D D D D D D D D D D სტრ�ტეგი� 15.1 პ�ლიტიკის ცვლილების D D D D NA NA D D D D D D D D D ფისკ�ლური გ�ვლენ� 15.2 ფისკ�ლური სტრ�ტეგიის A A C NA D D NA NA NA NA NA NA NA NA NA მიღებ�/დ�მტკიცებ� 15.3. �ნგ�რიშგებ� ფისკ�ლური შედეგების A A C NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA შეს�ხებ PI-16 ხ�რჯების ბიუჯეტირებ� C+ C+ D D+ D+ D+ D+ D+ D+ D+ D+ D+ D+ C+ C+ ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნ პერსპექტივ�ში 16.1 ხ�რჯების A A D B A D A A A B A A A B B ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი 36 თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი ლ�ნჩხუთი �ხ�ლქ�ლ�ქი გურჯ��ნი ხ�შური დუშეთი ქუთ�ისი �ნი ფ�თი რუსთ�ვი ზესტ�ფ�ნი ლ�გ�დეხი მცხეთ� შეფ�სებ� / გ��ნგ�რიშებ� 16.2 ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი D D D D D A D D D D D D D A A ს�ბიუჯეტ� ჭერები 16.3 სტრ�ტეგიული გეგმების დ� ს�შუ�ლ�ვ�დი�ნი B B D D D D D D D D D D D D D ბიუჯეტების შეს�ბ�მის�ბ� PI-17 ბიუჯეტის B B D+ B+ B+ B+ B+ B+ B+ B+ B+ B+ B+ B+ B+ მ�მზ�დების პრ�ცესი 17.1 ს�ბიუჯეტ� C B C A A A A A A A A A A A A კ�ლენდ�რი 17.2 ბიუჯეტის მ�მზ�დების A A D A A A A A A A A A A A A ინსტრუქციები 17.3 ბიუჯეტის წ�რდგენ� C C C C C C C C C C C C C C C ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ში PI-18 ბიუჯეტის ს�კ�ნ�ნმდებლ� A A B+ C+ C+ C+ C+ C+ C+ C+ C+ C+ C+ B+ B+ შეფ�სებ� 18.1 ბიუჯეტის A A B C C C C C C C C C C B B გ�ნხილვის მ�სშტ�ბი 18.2 ბიუჯეტის გ�ნხილვის A A A A A A A A A A A A A A A ს�კ�ნ�ნმდებლ� პრ�ცედურები 18.3 ბიუჯეტის A A A A A A A A A A A A A A A დ�მტკიცების ვ�დ� 18.4 �ღმ�სრულებელი �რგ�ნ�ს მიერ A A A A A A A A A A A A A A A ბიუჯეტის კ�რექტირების წესები PI-19 შემ�ს�ვლების NA NA NA A A A A A A A A A A C C �დმინისტრირებ� 37 თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი ლ�ნჩხუთი �ხ�ლქ�ლ�ქი გურჯ��ნი ხ�შური დუშეთი ქუთ�ისი �ნი ფ�თი რუსთ�ვი ზესტ�ფ�ნი ლ�გ�დეხი მცხეთ� 19.1 უფლებები დ� ვ�ლდებულებები ს�გ�დ�ს�ხ�დ� NA NA NA A A A A A A A A A A C C შემ�ს�ვლების �დმინისტრირებისთვის 19.2 შემ�ს�ვლებთ�ნ დ�კ�ვშირებული NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA რისკების მ�რთვ� 19.3 ს�გ�დ�ს�ხ�დ� NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA �უდიტი დ� მ�კვლევ� 19.4 ს�გ�დ�ს�ხ�დ� დ�ვ�ლი�ნების NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA მ�ნიტ�რინგი PI-20 შემ�ს�ვლების A A A A A A A A A A A A A A A �ღრიცხვ� 20.1 ინფ�რმ�ცი� შემ�ს�ვლების A A A A A A A A A A A A A A A მ�ბილიზების შეს�ხებ 20.2 შემ�ს�ვლების NA NA NA A A A A A A A A A A A A გ�დ�რიცხვ� 20.3 შემ�ს�ვლების NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA �ნგ�რიშების შეჯერებ� PI-21 წლის გ�ნმ�ვლ�ბ�ში რესურსების B+ B+ B+ B B B B B B B B B B B B გ�ნ�წილების პრ�გნ�ზირებ�დ�ბ� 21.1 ფულ�დი ს�ხსრების ნ�შთების A A A A A A A A A A A A A A A კ�ნს�ლიდ�ცი� 21.2 ფულ�დი ს�ხსრების B B B B B A B B B B B B B B B პრ�გნ�ზირებ� დ� მ�ნიტ�რინგი 21.3 ინფ�რმ�ცი� ვ�ლდებულებების A A A B B B B B B B B B B B B ლიმიტების შეს�ხებ 21.4 წლიური C C C D D D D D D D D D D D D ბიუჯეტის 38 თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი ლ�ნჩხუთი �ხ�ლქ�ლ�ქი გურჯ��ნი ხ�შური დუშეთი ქუთ�ისი �ნი ფ�თი რუსთ�ვი ზესტ�ფ�ნი ლ�გ�დეხი მცხეთ� კ�რექტირებების მ�სშტ�ბი PI-22 ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების A A A C+ D C+ C+ C+ C+ D D C C+ C+ C+ დ�ვ�ლი�ნებები 22.1 ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების A A A A D A B B A D D C A A A დ�ვ�ლი�ნებების ნ�შთი 22.2 ს�ბიუჯეტ� ხ�რჯების NA NA NA C D C C C C D D C C C C დ�ვ�ლი�ნებების მ�ნიტ�რინგი PI-23 ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემების B+ B+ B+ D+ D+ D+ D+ D+ D+ D+ D+ D+ D+ D+ D+ კ�ნტრ�ლი 23.1 ს�ხელფ�ს� დ� პერს�ნ�ლის A A A A A A A A A A A A A A A ჩ�ნ�წერების ინტეგრ�ცი� 23.2 ს�ხელფ�ს� ჩ�ნ�წერებში A A A A A A A A A A A A A A A ცვლილების მ�რთვ� 23.3 ს�ხელფ�ს� გ�ნ�ცემების შიდ� A A A A A A A A A A A A A A A კ�ნტრ�ლი 23.4 ს�ხელფ�ს� B B B D D D D D D D D D D D D გ�ნ�ცემების �უდიტი PI-24 შესყიდვები B B B A A A A A A A A A A B+ B+ 24.1 შესყიდვების NA NA NA A A A A A A A A A A A A მ�ნიტ�რინგი 24.2 შესყიდვების B A A A A A A A A A A A A A A მეთ�დები 24.3 შესყიდვების შეს�ხებ ინფ�რმ�ციის A A A A A A A A A A A A A A A ს�ჯ�რ��ბ� 24.4 შესყიდვების შეს�ხებ ს�ჩივრების D D D A A A A A A A A A A D D მ�რთვ� 39 თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი ლ�ნჩხუთი �ხ�ლქ�ლ�ქი გურჯ��ნი ხ�შური დუშეთი ქუთ�ისი �ნი ფ�თი რუსთ�ვი ზესტ�ფ�ნი ლ�გ�დეხი მცხეთ� PI-25 �რ�ს�ხელფ�ს� ხ�რჯების შიდ� A A A A A A A A A A A A A A A კ�ნტრ�ლი 25.1 მ�ვ�ლე�ბების A A A A A A A A A A A A A A A გ�დ�ნ�წილებ� 25.2 ხ�რჯების გ�წევ�სთ�ნ დ�კ�ვშირებული A A A A A A A A A A A A A A A ვ�ლდებულებების კ�ნტრ�ლის ეფექტურ�ბ� 25.3 გ�დ�ხდის წესების� დ� პრ�ცედურების A A A A A A A A A A A A A A A დ�ცვ� PI-26 შიდ� �უდიტი B+ B+ B+ D+ D+ D+ D+ D+ D+ D+ D+ D+ D+ B+ C+ 26.1 შიდ� �უდიტის A A A C C C C C C C C C C A A მ�სშტ�ბი 26.2 �უდიტის ს�ხეები დ� გ�მ�ყენებული B B B C C C C C C C C C C B B სტ�ნდ�რტები 26.3 შიდ� �უდიტირების დ� A A A D D D A C D C D D D A A �ნგ�რიშგების გ�ნხ�რციელებ� 26.4 რე�გირებ� შიდ� �უდიტის A A A D D D D D D D D D D B C რეკ�მენდ�ციებზე PI-27 ფინ�ნსური ინფ�რმ�ციის A A A B+ B+ B+ B+ B+ B+ B+ B+ B+ B+ A A ს�იმედ��ბ� 27.1 ს�ბ�ნკ� �ნგ�რიშის A A A A A A A A A A A A A A A შეჯერებ� 27.2 დრ�ებითი NA NA NA A A A A A A A A A A A A �ნგ�რიშები 27.3 ს��ვ�ნს� A A A C C C C C C C C C C A A გ�დ�ხდები 27.4 პრ�ცესები, რ�მელიც A A A A A A A A A A A A A A A უზრუნველყ�ფს 40 თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი ლ�ნჩხუთი �ხ�ლქ�ლ�ქი გურჯ��ნი ხ�შური დუშეთი ქუთ�ისი �ნი ფ�თი რუსთ�ვი ზესტ�ფ�ნი ლ�გ�დეხი მცხეთ� ფინ�ნსური ინფ�რმ�ციის ს�იმედ��ბ�ს PI-28 შიდ� წლიური B+ B+ B+ B+ D B+ B+ B+ B+ B+ D+ B+ B+ B B+ �ნგ�რიშები 28.1 �ნგ�რიშების შეს�დ�რის�ბ� დ� A A A A D A A A A A A A A A A მ�ცვ� 28.2 შიდ� წლიური A A A B D B B B B B D B B B B �ნგ�რიშების ვ�დები 28.3 შიდ� წლიური B B B B D B B B B B D B B B B �ნგ�რიშების სიზუსტე PI-29 წლიური D+ D+ D+ C+ D D+ D+ D+ C+ D D D+ D+ C+ D ფინ�ნსური �ნგ�რიშები 29.1 წლიური ფინ�ნსური C C C C D C C C C D D C C C D �ნგ�რიშების ყ�ვლისმ�მცველ�ბ� 29.2 �ნგ�რიშების წ�რდგენ� გ�რე D D D A D D D D A D D D D B D �უდიტისთვის 29.3 ბუღ�ლტრული �ღრიცხვის C C C C D C C C C D D C C C D სტ�ნდ�რტები PI-30 გ�რე �უდიტი D+ D+ D+ NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA D+ D+ 30.1 �უდიტის მ�სშტ�ბი C C D NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA D D დ� სტ�ნდ�რტები 30.2 ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ში �უდიტის D D D NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA D D �ნგ�რიშების წ�რდგენ� 30.3 გ�რე �უდიტის NA B C NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA D D შედეგების რე�ლიზ�ცი� 30.4 �უდიტის უმ�ღლესი �რგ�ნ�ს A A A NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA A A დ�მ�უკიდებლ�ბ� PI-31 �უდიტის �ნგ�რიშების D D D NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA D D ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სებ� 41 თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი ლ�ნჩხუთი �ხ�ლქ�ლ�ქი გურჯ��ნი ხ�შური დუშეთი ქუთ�ისი �ნი ფ�თი რუსთ�ვი ზესტ�ფ�ნი ლ�გ�დეხი მცხეთ� 31.1 �უდიტის �ნგ�რიშების D D D NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA D D ს�კ�ნ�ნმდებლ� შეფ�სების ვ�დები 31.2 �უდიტის D D D NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA D D მიგნებების გ�ნხილვ� 31.3 ს�კ�ნ�ნმდებლ� �რგ�ნ�ს მიერ �უდიტის D D D NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA D D რეკ�მენდ�ციების შესრულების მ�ნიტ�რინგი 31.4 �უდიტის �ნგ�რიშების ს�კ�ნ�ნმდებლ� D D D NA NA NA NA NA NA NA NA NA NA D D გ�ნხილვების ს�ჯ�რ��ბ� 42 დ�ნ�რთი2: მუნიციპ�ლიტეტების ბიუჯეტი დ� მ�ს�ხლე�ბ� თბილისი ბ�თუმი მ�რტვილი ლ�ნჩხუთი �ხ�ლქ�ლ�ქი გურჯ��ნი ხ�შური დუშეთი ქუთ�ისი �ნი ფ�თი რუსთ�ვი ზესტ�ფ�ნი ლ�გ�დეხი მცხეთ� 2016 წლის ფ�ქტიური 725,501.6 130,120.0 11,321.0 8,848.5 8,048.4 10,886.2 12,826.9 6,787.0 53,284.9 3,439.7 14,121 36,619.0 13,384.0 14,179.7 12 982.7 ხ�რჯები (მლნ ლ�რი) მ�ს�ხლე�ბ� 1,150,000 163,400 4,425 8,000 8,295 8,024 26,135 6,167 147,900 3,000 47,900 125,103 24,208 5,148 7,940 43 44