MART 2018 ÇEVRESEL VE SOSYAL İZLEME VE YÖNETİM PLANI ZORLU DOĞAL – KIZILDERE JEOTERMAL ENERJİ SANTRALLERİ BAŞAK ATAÖZDEN TÜRKİYE SINAİ KALKINMA BANKASI A.Ş. Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Kalite bilgisi Hazırlayan Kontrol Eden Rahmi Aksoy, Yönetici Başak Ataözden, Yönetici Yardımcısı Tulu Ertem, Yönetici Elektrik ve Elektronik Yüksek Çevre ve İnşaat Yüksek Mühendisi Endüstri ve Makine Yüksek Mühendisi Mühendisi Revize Geçmişi Revize Revize tarihi Detaylar Yetkilendirilme İsmi Görevi Yönetici Yardımcısı 0 22.03.2018 İlk Taslak 22.03.2018 Başak Ataözden Çevre ve İnşaat Yüksek Mühendisi Dağıtım Listesi No Basılı Kopya Gerekli PDF Kuruluş/Şirket İsmi 0 1 Dünya Bankası i Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 İçindekiler 1 Proje Açıklaması .............................................................................................................................. 5 2 JES'lere Dair Teknik Detaylar .......................................................................................................... 6 3 Yasal ve Kurumsal Çerçeve ............................................................................................................. 8 3.1 Uluslararası Standartlar ............................................................................................................. 9 4 Çevresel ve Sosyal Yönetim ve İzleme Planı (ÇSYİP) .................................................................... 10 4.1 ÇSYİP'nin Önemi ....................................................................................................................... 10 4.2 Çevresel ve Sosyal Yönetim ve İzleme Planı ............................................................................ 11 5 Kurumsal Düzenleme .................................................................................................................... 53 6 Etkilenen Gruplar ve STK'larla görüşmeler .................................................................................. 57 6.1 ÇED Kamuoyu Katılım Toplantıları ........................................................................................... 57 6.2 Yerel Paydaşlarla Yürütülen Paydaş Katılım Faaliyetleri ........................................................ 58 Ekler ....................................................................................................................................................... 60 Ek 1 ......................................................................................................................................................... 61 Ek 2 ......................................................................................................................................................... 61 Ek 3 ......................................................................................................................................................... 61 Ek 4 ......................................................................................................................................................... 61 Ek 5 ......................................................................................................................................................... 61 Ek 6 ......................................................................................................................................................... 61 Ek 7 ......................................................................................................................................................... 61 Ek 8 ......................................................................................................................................................... 63 ii Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Şekiller Şekil 2-1 Proje Alanı ve Çevresi ...................................................................................................... 7 Tablolar Tablo 2-1 Kızıldere JES'lere Dair Genel ve Teknik Bilgiler ..................................................... 6 Tablo0-1 Proje Sahası Yakınlarında Bulunan Yerleşimler ...................................................... 7 Tablo4-1 ÇSYİP .......................................................................................................................... 11 Tablo 5-1 Rapor Türleri ............................................................................................................. 55 iii Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 iv Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 1 Proje Açıklaması Türkiye'nin ilk jeotermal enerji santrali olma özelliğini taşıyan Kızıldere I Jeotermal Enerji Santrali (JES) 1984 yılında Denizli'nin Sarayköy ilçesinde toplam 17,4 MWe kapasiteyle kurulmuştur. Santral, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından ihale edilmeden önce yaklaşık 6 MWe kapasiteyle işletilmiştir. 2008 yılında Zorlu, altyapı ve geliştirme hedefleriyle 29 yıllığına sahanın imtiyazlarını satın almıştır. Kızıldere II JES 2013 yılında, yıllık 80 MWe enerji üretim kapasitesi (60 MWe üçlü flash sistem, 20 MWe binary çevrim sistemiyle) ve 573 GWh elektrik üretimiyle 2013 yılında işletmeye alınmıştır. 2015 yılında Kızıldere III JES Ünite 1 Projesi Aydın ilçesinde 95 MWe'lik (75 MWe'si üçlü flash, 20 MWe'si binary çevrim sistemiyle) bir kurulu güce sahip olması planlanarak tasarlanmıştır. AECOM, Kızıldere III JES Ünite 1 Projesi için Çevresel ve Sosyal Durum Tespitinin (ÇSDT) yürütülmesi ve bir Çevresel ve Sosyal Yönetim Planı (ÇSYP) oluşturulması için Kredi Kuruluşları tarafından görevlendirilmiştir. İnşaat çalışmaları Nisan 2016'da başlamış, AECOM Mayıs ve Kasım 2016 tarihlerinde ÇSDT işlemi sırasında hazırlanan ÇSDT'ye uygun olarak iki çevresel ve sosyal izleme çalışması yürütmüştür. Kızıldere III Ünite 1, Ağustos 2017 sonu itibariyle işletmeye alınmıştır. 2016 yılında Zorlu, Ünite 2'nin de eklenmesiyle Kızıldere III JES'in üretim kapasitesini 95 MW'den 165 MW'ye çıkarmaya karar vermiştir. Kızıldere III Ünite 1 ve Ünite 2'ye dair ÇED Olumlu kararları sırasıyla 8 Ekim 2015 ve 9 Aralık 2016'da alınmıştır. Ünite 2 için ön saha hazırlık çalışmaları Aralık 2016 itibariyle başlamış, ünite Mart 2018'de ticari işletmeye alınmıştır. Ünite 1'de olduğu gibi Zorlu Enerji, Kızıldere III Ünite 2 için de mali destek arayışına girmiştir. Bu bağlamda, ÇSED Eki, Çevresel ve Sosyal Eylem Planı (ÇSEP), Paydaş Katılım Planı ve EBRD Performans Gereklilikleri uyarınca bir Teknik Olmayan Özetten oluşan bir Kredi Kuruluşları Tamamlayıcı Bilgi Paketi (SLIP) verilmiştir. SLIP paketi de AECOM tarafından hazırlanmıştır. Kızıldere I, Kızıldere II, Kızıldere II Ünite 1'in işletilmesi ile Kızıldere III Ünite 2'nin inşaatına dair yılda iki kez yapılan birleştirilmiş Çevresel ve Sosyal (Ç&S) İzleme Çalışması, Kredi Kuruluşları tarafından şart koşulmaktadır. AECOM, bu gerekliliği yerine getirebilmek adına Eylül 2017'de ilk ortak Ç&S izleme çalışmasını yürütmüştür. Türkiye Sınai Kalkınma Bankası ("TSKB"), Kızıldere III JES Ünite 1 ve Ünite 2 Projesi kapsamında diğer kredi kuruluşlarıyla (Akbank, EBRD, Garanti Bankası, İş Bankası) birlikte Projenin geliştirilmesi amacıyla Sponsor Şirkete (Zorlu Enerji) kredi sağlama konusunu masaya yatırdı. TSKB, IBRD'nin Jeotermal Geliştirme Projesinden bu Projeye kredi aktarmayı değerlendirmektedir. Ünite 1 ve Ünite 2'nin ardından Dünya Bankası Koruma Politikalarına uygun olarak mevcut tüm Kızıldere JES'leri için (Kızıldere I, Kızıldere II; Kızıldere III Ünite 1 ve Ünite 2 de dahil) konsolide bir çevresel ve sosyal yönetim ve izleme çalışması hazırlanmıştır. 5 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 2 JES'lere Dair Teknik Detaylar Kızıldere JES'lere dair genel ve teknik bilgiler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 2-1 Kızıldere JES'lere Dair Genel ve Teknik Bilgiler Madde Kızıldere I Kızıldere II Kızıldere III (Ünite 1) Kızıldere III (Ünite 2) Nisan 2016 - Ağustos 2017 arasında inşaat Ocak 2017'den beri 1984'ten beri 2013'ten beri Durum (23 Ağustos inşaat çalışmaları işletiliyor işletiliyor 2017'den beri devam ediyor işletiliyor) Konum Sarayköy, Denizli Sarayköy Denizli Buharkent, Aydın Buharkent, Aydın Kurulu Güç 17,4 MWe 80 MWe 95 MWe 65 MWe üçlü flash sistemi: üçlü flash sistemi: üçlü flash sistemi: 60 MWe 75 MWe 50 MWe Teknoloji Tekli flash türbin binary çevrim binary çevrim binary çevrim sistemi: sistemi: sistemi: 20 MWe 20 MWe 15 MWe Üretim Kuyusu Sayısı 7 10 15 13 Kızıldere II Reenjeksiyon Kuyusu reenjeksiyon 12 9 9 Sayısı kuyularını kullanmakta Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. (Zorlu Enerji), Kızıldere III JES'in (Ünite 2) yapılması ve işletmeye alınmasıyla Kızıldere III JES'in (Ünite 1) 95 MW'lik kapasitesini 165 MW'ye çıkarmıştır. Kapasite artırma Projesinin Aydın ili Buharkent ilçesinde bulunan Kızıldere III JES'in sınırları içerisinde olması planlanmaktadır. Proje alanına en yakın yerleşim yeri, yaklaşık 2.600 m kuzeybatıda bulunan Kızıldere Mahallesidir. Ayrıca Projenin 3.200 m güneydoğusunda Karakıran Mahallesi de yer almaktadır. Proje alanının konumunu belirten harita Şekil 2.1'de gösterilmektedir. 6 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Şekil 2-1 Proje Alanı ve Çevresi Proje alanı çevresindeki hassas konumlar ve bunların uzaklıkları Tablo 2.1'de sunulmuştur. Tablo0-1 Proje Sahası Yakınlarında Bulunan Yerleşimler Yerleşim Yön Uzaklık Kızıldere Mahallesi Kuzeybatı 2.600 Karakıran Mahallesi Güneydoğu 3.200 Aydın-Denizli Otoyolu Güney 180 Demiryolu Güney 360 Sarayköy Tarıma Dayalı İhtisas Organize Güneydoğu 1.000 Sanayi Bölgesi Kızıldere I JES Kuzeydoğu 1.850 Kızıldere II JES Doğu 950 Kurutma Kanalı Güneydoğu 600 Sulama Kanalı Güneydoğu 200 Büyük Menderes Nehri Güney 1.250 7 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 3 Yasal ve Kurumsal Çerçeve Geliştirme projelerinin uygulanması sürecindeki çevresel ve sosyal yönetim için Türkçe'de yeterli yasal ve idari zemin bulunmaktadır. ÇSED çalışmasında hem Türkiye hem de Dünya Bankası çevresel ve sosyal politika belgeleri ve kılavuzları göz önüne alınmaktadır. Kurumsal düzenlemeye bakıldığında Bakanlıklar ve Kuruluşlar kendi geliştirme çalışmaları için çevresel ve sosyal şubeler kurmuştur. Projeye dair ana mevzuat, Ağustos 1983 tarihli Çevre Kanunudur (26 Nisan 2006 tarihli 5491 sayılı Kanunla değiştirilmiştir). Çevre Kanunu kapsamında birçok yönetmelik ve kararname yürürlüğe konmuştur. "Çevre Kanunu" Madde 10'da, planlanan eylemleri sebebiyle olumsuz çevresel etkilere neden olabilecek yatırım projeleri için bir ÇED raporunun hazırlanması gerektiği belirtilmektedir. ÇED raporunun gerekli olduğu proje türleri ve farklı durumlarda ele alınması gereken belirli başlıklar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ("ÇŞB") tarafından çıkarılan ÇED Yönetmeliğinde tanımlanmıştır. ÇED Yönetmeliğine ek olarak çevre, sağlık ve güvenlik ile sosyal konularla ilgili diğer yönetmelikler temel olarak şunlardır:  2872 sayılı Çevre Kanunu ve 5491 sayılı Çevre Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun  5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu  167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun  1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu  Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (24.08.2011 tarihli 28035 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanması ile yürürlüğe girmiştir.)  Atık Pil Ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği (31.08.2004 tarihli 25569 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanması ile yürürlüğe girmiştir.)  Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (30.07.2008 tarihli 26952 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.)  Atık Yönetimi Yönetmeliği (02.04.2015 tarihli 29314 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.)  Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (06.06.2015 tarihli 29378 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.)  Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği (10.09.2014 tarihli 29115 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.)  Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü İle Benzin ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği (30.11.2013 tarihli 28837 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.)  Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (18.03.2004 tarihli 25406 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.)  İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik (17.02.2005 tarihli 25730 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.)  Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği (25.11.2006 tarihli 26357 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.)  Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (03.07.2009 tarihli 27277 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.)  Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği 8 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 (31.12.2004 tarihli 25687 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.)  2014/07 sayılı Atıksu Arıtma/Derin Deniz Deşarjı Tesisi Proje Onay Genelgesi 3.1 Uluslararası Standartlar Çevresel ve Sosyal Yönetim ve İzleme Planı (ÇSYİP), Dünya Bankası Koruma Politikaları (OP 4.01, OP 4.04, OP 4.11, OP 4.12 ve OP 7.50) ile Türkiye Çevre Mevzuatında koşulan standart ve limitler değerlendirilerek hazırlanmıştır. 9 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 4 Çevresel ve Sosyal Yönetim ve İzleme Planı (ÇSYİP) 4.1 ÇSYİP'nin Önemi Geliştirme projelerine dair bir Çevresel ve Sosyal Yönetim ve İzleme Planı (ÇSYİP), belirlenen olumsuz çevresel etkilerden kaçınılmasını, bunların azaltılmasını ve izlenmesini sağlayan bir mantık çerçevesi sağlamaktadır. Ek olarak ÇSYİP'de çeşitli aktörlere eylem sorumlulukları atanır ve azaltma tedbirlerinin ve izlemenin yapılabileceği bir zaman çizelgesi sağlanır. Proje izleme ve değerlendirme konusunda bir kontrol listesi sağladığından ÇSYİP, Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesinin önemli bir çıktısıdır. Aşağıda çerçevesi çizilen ÇSYİP, Çevresel Etkiler ve Olumsuz Etkilerin Azaltılmasına dair bölümler temelinde projenin belirlenen potansiyel olumsuz etkilerini ve azaltma tedbirlerini gösterecektir. 10 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 4.2 Çevresel ve Sosyal Yönetim ve İzleme Planı Kızıldere JES'ler için Dünya Bankası Grubu'nun Genel Çevre Sağlık Kılavuzlarına uygun olarak Kızıldere I, Kızıldere II, Kızıldere III/Ünite 1 ve Ünite 2 için hazırlanan Çevresel ve Sosyal Yönetim ve İzleme Planı. Tablo4-1 ÇSYİP Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Emisyon ve Hava Kalitesi İnşaat Fazı / (Kızıldere III - Ünite 2) Günlük ve ciddi Gözle İnceleme rüzgarlar Uygun Ciddi toz oluşumuna neden olacak *Sanayi Kaynaklı gözlemlendiğinde eylemler izlenecek ve tavsiye edildiği Hava Kirliliğinin şekilde toz kontrol tedbirleri Kontrolü Uygun Yüklenici uygulanacaktır. Toz oluşuma neden olan Yönetmeliği Kızıldere III JES Ünite 2'nin inşaat aşamasında ortaya çıkan toz işlemler, ciddi rüzgar gözlemlenmesi * Dünya Bankası Toz ve PM10 ölçümleri 3 ayda bir emisyonu için Hava Kalitesi Dağılım Modellemesi yapılmış, sonuçların durumunda durdurulacaktır. ÇSG Kılavuzları yapılacaktır. Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (SKHKKY) gereklilikleriyle uyumlu olduğu gözlemlenmiştir. Toz Kum ve benzeri malzeme yığınlarıyla, *Sanayi Kaynaklı tozun rüzgarla taşınması riskini azaltmak Hava Kirliliğinin için dikkatlice ilgilenilecektir. Örneğin, Günlük ve ciddi Kontrolü kum yığınlarının ve diğer malzemelerin Gözle İnceleme rüzgarlar Uygun Yönetmeliği Yüklenici kuru havalarda taşınması ve boşaltılması görüldüğünde * Dünya Bankası sırasında tozlanmayı önlemek için su ÇSG Kılavuzları püskürtme sistemi kurulacaktır. 11 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Uygun Kızıldere III JES Ünite 2'nin inşaat aşamasında ortaya çıkan toz Toz ve PM10 ölçümleri 3 ayda bir emisyonu için Hava Kalitesi Dağılım Modellemesi yapılmış, sonuçların yapılacaktır. Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (SKHKKY) gereklilikleriyle uyumlu olduğu gözlemlenmiştir. Oluşacak emisyonun doğrudan emisyon Azaltma tedbirinin işlevinin kaynağında azaltılabilmesi amacıyla ÇED Taahhütü Yüklenici kontrol edilmesi amacıyla Uygun doldurma ve boşaltma işlemleri, Günlük gözle inceleme malzemeler dağıtılmadan yapılacaktır. Malzeme nakliyesi sırasında araçların Azaltma tedbirinin işlevinin üzerine kanvas örtü örtülerek ve ÇED Taahhütü Yüklenici kontrol edilmesi amacıyla Uygun malzemenin üst kısmı ıslatılarak yol Günlük gözle inceleme iyileştirme çalışmaları yürütülecektir. Azaltma tedbirinin işlevinin kontrol edilmesi amacıyla Uygun Günlük gözle inceleme *Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Saha içerisindeki yollar düzenli aralıklarla Kontrolü Yüklenici ıslatılacaktır. Yönetmeliği Uygun * Dünya Bankası Kızıldere III JES Ünite 2'nin inşaat aşamasında ortaya çıkan toz ÇSG Kılavuzları Toz ve PM10 ölçümleri 3 ayda bir emisyonu için Hava Kalitesi Dağılım Modellemesi yapılmış, sonuçların yapılacaktır. Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (SKHKKY) gereklilikleriyle uyumlu olduğu gözlemlenmiştir. 12 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Gerekli olması halinde tozun Azaltma tedbirinin işlevinin engellenebilmesi için malzemelerin ÇED Taahhütü Yüklenici kontrol edilmesi amacıyla Günlük Uygun taşınması sırasında kullanılan yollar gözle inceleme ıslatılacaktır. Araçların emisyon oluşturmasını önlemek amacıyla tüm araçların bakımı düzenli Araçların egzoz Araç bakım kayıtları kontrol olarak yapılacaktır. Gerekli olmayan ÇED Taahhütü Yüklenici Aylık Uygun emisyonu edilecektir. hallerde araçlar çalışır vaziyette bırakılmayacaktır. *Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Azaltma tedbirinin işlevinin Saha içerisindeki yollar düzenli aralıklarla Kontrolü Toz İşletmeci kontrol edilmesi amacıyla Günlük Uygun ıslatılacaktır. Yönetmeliği gözle inceleme * Dünya Bankası ÇSG Kılavuzları Araçların emisyon oluşturmasını önlemek amacıyla tüm araçların bakımı düzenli Araçların egzoz Araç bakım kayıtları kontrol olarak yapılacaktır. Gerekli olmayan ÇED Taahhütü İşletmeci Aylık Uygun emisyonu edilecektir. hallerde araçlar çalışır vaziyette bırakılmayacaktır. 13 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Uygun Endüstrideki mevcut en iyi uygulama olarak aylık numune alma işlemi, yoğuşmayan gazların (NCG) belirlenmesi için tüm üretim kuyularında ve buhar türbinlerinin ağızlarında gerçekleştirilecektir. Şirket, jeotermal akışta buhar, tuzlu su ve yoğuşmayan gazlar olmak üzere üç aşama bulunduğundan çevrimiçi izleme aracılığıyla doğru Dünya Bankası Sera Gazı Sera gazı emisyonu hesaplanacak ve Sera Gazı Emisyon ölçüm sonuçları elde edilemeyeceğini belirtmektedir. Bu nedenle Koruma Önlemi İşletmeci Yıllık Emisyonu raporlanacaktır. Değerlendirme Raporu, halihazırda işletilen JES'lerdeki kuyuların hiçbirinde NCG için kurulu OP 4.01 Bankaya sunulacaktır. bir çevrimiçi izleme sistemi bulunmamaktadır. Ayrıca, yine aynı sebeple, Kızıldere III JES Ünite 1 veya 2 için herhangi bir çevrimiçi NCG izleme planlanmamaktadır. Rezervdeki CO2 yüzdesindeki geçici azalmayı temsil eden toplam akıştaki CO2 yüzdesindeki değişimde olduğu gibi sera gazı emisyonu da genel bir azalma eğilimindedir. * ÇED Taahhütü İşletme sırasında H2S ölçümleri, proje * Dünya Bankası Analiz raporları kontrol Hava Kalitesi alanındaki pasif difüzyon tüpleriyle İşletmeci 6 Ayda bir Uygun Koruma Önlemi edilecektir. yapılacaktır. OP 4.01 Atıksu ve Su Yönetimi İnşaat Fazı / (Kızıldere III - Ünite 2) * Su Kirliliği Saha drenaj sistemleri, zeminden gelen Kontrolü Azaltma tedbirinin işlevinin Uygun akışın toplanması, dengelenmesi, Günlük ve gerekli Saha drenajı Yönetmeliği Yüklenici kontrol edilmesi amacıyla İnşaat çalışmaları halihazırda devam etmekte, saha drenaj sistemleri arıtılması ve kontrol edilmesi için olan hallerde * Dünya Bankası gözle inceleme neredeyse tamamlanmak üzeredir. tasarlanacaktır. ÇSG Kılavuzları 14 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum İç izleme için her iki ayda bir Uygun * ÇED Taahhütü Günlük 80 m3 kapasiteli tek bir atıksu arıtma tesisi (AAT), Kızıldere III * Dünya Bankası JES'in hem Ünite 1 hem de Ünite 2'si için inşaat aşamasındaki Koruma Önlemi personel ihtiyaçlarını karşılamaktadır. OP 4.01 İnşaat aşamasında oluşan evsel atıksu, su * Su Kirliliği Tahliye limitlerinin kontrolü Atıksu arıtma tesisinde arıtıldıktan sonra en yakın Yüklenici AAT'nin çıkış noktasından alınan numunelerden yola çıkarak tüm Kontrolü için analizler yürütülecektir. yüzeysel suya tahliye edilecektir. parametreler (askıda katı madde, biyokimyasal oksijen ihtiyacı tayini - Yönetmeliği Denetimler için BOD, kimyasal oksijen ihtiyacı - COD, pH) için belirlenen değerlerin, Numune Alma Ve her altı ayda bir Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde sağlanan sınır değerlerin altında Analiz Metodları olduğu atıksu analiz raporları mevcuttur. Gelecek analiz raporları Tebliği sonraki izleme döneminde kontrol edilecektir. Araçlar sahada yıkanacaksa, araç yıkama alanının su geçirmezliği sağlanmalı, Su Kirliliği Azaltma tedbirinin işlevinin Uygun Yıkama Suyu yıkama suyunun yağ/su ayırıcıdan Kontrolü Yüklenici kontrol edilmesi amacıyla Haftalık Araçlar sahada yıkanmıyor. geçirildikten sonra tahliye edilebilmesi için Yönetmeliği gözle inceleme uygun drenaj sistemleri kurulmalıdır. Petrol ve diğer kimyasalların dökülmesi Azaltma tedbirinin işlevinin Dünya Bankası riskinin bulunduğu alanlara bir set Yüklenici kontrol edilmesi amacıyla Günlük Uygun ÇSG Kılavuzları yapılacak veya toplama çukuru açılacaktır. gözle inceleme Drenaj Sistemi Petrol ile kirlenmiş ekipmanların Su Kirliliği Azaltma tedbirinin işlevinin toplandığı yerlerden gelen yağmur suyu Kontrolü Yüklenici kontrol edilmesi amacıyla Haftalık Uygun tahliye edilmeden önce petrol/su Yönetmeliği gözle inceleme ayrıştırıcısına gönderilecektir. 15 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Devam Ediyor Tesis işletmeye alınmadan önce yeraltı Derinlik, statik seviye, DSİ ile yapılan sözleşmeye göre Zorlu, 3 yeraltı suyu izleme Dünya Bankası İşletmeye suyunun kalitesinin belirlenmesi amacıyla sıcaklık, pH, EC, vs. gibi su kuyusunun finansmanını sağlayacak ve sondaj çalışmalarını Yeraltı Suyu Koruma Önlemi İşletmeci alınmadan önce bir yeraltı suyu kalite analizleri kalite parametrelerine dayalı yürütecektir. Tamamlanmasının ardından bu kuyuları Devlet Su İşleri OP 4.01 kez gerçekleştirilmelidir. analiz sonuçları (DSİ) üstlenecektir. Bu sebeple bu kuyularda izlemenin yürütülmesi, DSİ'nin sorumluluğunda olacaktır. * Dünya Bankası Koruma Önlemi Uyumlu değil. Büyük Menderes Nehrinin su kalitesinin OP 4.01 Su kalitesinin izlenmesi için Büyük Menderes Nehri su analizi, inşaat aşamasından önce Su Kalitesi izlenmesi için her altı ayda bir analiz İşletmeci 6 Ayda bir * Yüzeysel Su analizler yürütülecektir. yapılmıştır. Analizlerin bir sonraki izleme döneminde yapılması yapılacaktır. Kalitesi Yönetimi gerekecektir. Yönetmeliği İşletme Fazı (Kızıldere I, Kızıldere II, Kızıldere III - Ünite 1 ve Ünite 2) Devam Ediyor * ÇED Taahhütü * Dünya Bankası Kızıldere I Koruma Önlemi Kızıldere I JES personeli tarafından üretilen evsel atıksu, su geçirmez İşletme aşamasında oluşan evsel atık su, OP 4.01 bir foseptikte toplanmakta ve Denizli Büyükşehir Belediyesi Tahliye limitlerinin kontrolü İç izleme için her Atıksu su arıtma tesisinde arıtıldıktan sonra en * Su Kirliliği İşletmeci vidanjörleri tarafından düzenli aralıklarla toplanmaktadır. Evsel için analizler yürütülecektir. dört ayda bir yakın yüzey suyuna dökülecektir. Kontrolü atıksunun taşınmasına dair bir protokol uygulanmaktadır. Daha sonra Yönetmeliği bu atıksu, arıtılması için Denizli Merkezi AAT'ye götürülmektedir. Numune Alma Ve Atıksunun vidanjörler aracılığıyla çıkarılmasından önce Atıksuların Analiz Metodları Kanalizasyon Şebekesine Deşarj Yönetmeliğinde sağlanan tahliye parametreleri ölçümü yapılmaktadır. 16 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Kızıldere II Günlük 10 m3 kapasiteli bir AAT, işletme fazında personel ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Denetimler için her yıl Kızıldere III (Ünite 1 ve Ünite 2) Günlük 10 m3 kapasiteli bir AAT, hem Ünite 1 hem de Ünite 2'nin işletme fazında personel ihtiyaçlarını karşılayacaktır. Bu AAT'nin Projesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlüğü tarafından onaylanmıştır. AAT'nin çıkış noktasından alınan numunelerden yola çıkarak tüm parametreler (askıda katı madde, biyokimyasal oksijen ihtiyacı tayini - BOD, kimyasal oksijen ihtiyacı - COD, pH) için belirlenen değerlerin, Evsel atıksu arıtma tesisi kurulmamışsa * ÇED Taahhütü Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde sağlanan sınır değerlerin altında sızdırmaz septik tanklarında toplanacak, * Su Kirliliği Vidanjör kayıtları kontrol olduğu atıksu analiz raporları mevcuttur. Gelecek analiz raporları İşletmeci 6 Ayda bir belediye ile sözleşme yapılacak ve bu Kontrolü edilecektir. sonraki izleme döneminde kontrol edilecektir. tanklar düzenli olarak temizlenecektir. Yönetmeliği Petrol ve diğer kimyasalların dökülmesi Azaltma tedbirinin işlevinin Dünya Bankası riskinin bulunduğu alanlara bir set İşletmeci kontrol edilmesi amacıyla Günlük - ÇSG Kılavuzları yapılacak veya toplama çukuru açılacaktır. gözle inceleme Drenaj Sistemi Petrol ile kirlenmiş ekipmanların Su Kirliliği Azaltma tedbirinin işlevinin toplandığı yerlerden gelen yağmur suyu Kontrolü İşletmeci kontrol edilmesi amacıyla Haftalık - tahliye edilmeden önce petrol/su Yönetmeliği gözle inceleme ayrıştırıcısına gönderilecektir. 17 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Proses suyunun, bakım suyunun veya test suyunun yüzeysel suya tahliye edilmesi Tahliye kayıtları kontrol ÇED Taahhütü İşletmeci Yıllık - gerekiyorsa bunun için sulama sezonu edilecektir. dışında bir zaman dilimi seçilecektir. Atıksuyun tahliye edilmesi durumunda, yetkili makamların görüşünün alınması için ilgili tahliye tarihinden en az 10 gün önce Proses Suyu DSİ 21. Bölge Müdürlüğü'ne tahliye noktasının koordinatları ve debiye dair bir başvuru yapılacaktır. Tahliye limitlerinin kontrolü ÇED Taahhütü İşletmeci Tahliye öncesi - Görüşün alınmasının ardından atıksu için analizler yürütülecektir. tahliyesine dair yetkili makam olan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlüğüne bir başvuru yapılacaktır. İznin alınmasından sonra jeotermal kuyulara dair ilgili mevzuat çerçevesinde tahliye işlemi gerçekleştirilecektir. Kuyu temizleme süreci ve kuyu açma kaynaklı jeotermal akışkan, alıcı su kütlesine doğrudan tahliye Acil durum havuzunun edilmeyecektir. Bir 20.000 m3 hacimli bir ÇED Taahhütü İşletmeci mevcudiyeti ve kayıtları 6 Ayda bir Uygun acil durum havuzunda toplanacak, kontrol edilecektir. sızdırmaz reenjeksiyon kuyularına enjekte edilecektir. Jeotermal Rezervin beslenmesi ve jeotermal akışkan Akışkan kaynağının sürdürülebilir bir şekilde kullanılması için işlevini yerine Reenjeksiyon kuyularının ÇED Taahhütü İşletmeci 6 Ayda bir Uygun getirdiğinde bu akışkan, proje kapsamında varlığı kontrol edilecektir. açılacak olan reenjeksiyon kuyularından tekrar toprağa enjekte edilecektir. Su kalitesindeki değişimi izlemek için Su kalitesinin izlenmesi için ÇED Taahhütü İşletmeci Aylık - jeotermal akışkan analizi yürütülecektir. analizler yapılacaktır. 18 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Yeraltı suyunun derinlik, statik seviye, Devam Ediyor sıcaklık, pH, EC, vs. parametreler açısından * ÇED Taahhütü Derinlik, statik seviye, devamlı olarak izlenebilmesi için gözlem * Dünya Bankası sıcaklık, pH, EC gibi su Zorlu, 3 yeraltı suyu izleme kuyusunun finansmanını sağlayacak ve İşletmeci Aylık kuyuları açılacaktır. Bu veriler DSİ 21. Koruma Önlemi kalitesi parametreleri sondaj çalışmalarını yürütecektir. Tamamlanmasının ardından bu Bölge Müdürlüğü'ne ve Bankalara aylık OP 4.01 devamlı olarak izlenecektir. kuyuları Devlet Su İşleri (DSİ) üstlenecektir. Bu sebeple bu kuyularda olarak sunulacaktır. izlemenin yürütülmesi, DSİ'nin sorumluluğunda olacaktır. Reenjeksiyon kuyularında jeolojik Derinlik, statik seviye, Dünya Bankası oluşumun bulunduğu derinliğe sızdırmaz sıcaklık, pH, EC gibi su Koruma Önlemi İşletmeci Aylık Uygun kuyu kaplaması uygulanarak yeraltı kirliliği kalitesi parametreleri Yeraltı Suyu OP 4.01 potansiyeli minimuma indirilmelidir. devamlı olarak izlenecektir. Uygun Derinlik, statik seviye, Jeotermal akışkanların sıcaklığının düşürülmesi için Projenin işletme Yeraltı kuyuları için kaynak hassasiyet Dünya Bankası sıcaklık, pH, EC gibi su fazında soğutucu suyun devirdaim olduğu kapalı bir soğutma sistemi analizi (yeraltı suyunun soğutma amaçları Koruma Önlemi İşletmeci Aylık kalitesi parametreleri kullanılacaktır. Bu nedenle soğutucu ünite için gerekli su yalnızca bir için kullanılması durumunda) OP 4.01 devamlı olarak izlenecektir. kere alınacak ve sonrasında sistemde ekstra herhangi bir su talebi olmayacaktır. Soğutma suyu belediyeden tedarik edilmektedir. Uygun Su kalitesinin izlenmesi için İçme Suyu Yıllık olarak içme suyu analizi yapılacaktır. ÇED Taahhütü İşletmeci Yıllık Tüm JES'ler için personelin kullanma ve içme suyu satın alma ile analizler yapılacaktır. tedarik edilmekte, bu amaç için nicelik açısından hiçbir yeraltı veya yüzeysel su etkilenmemektedir. 19 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum * Dünya Bankası Büyük Menderes Nehrinin su kalitesinin Uygun değil Koruma Önlemi izlenmesi için her altı ayda bir analiz OP 4.01 Su kalitesinin izlenmesi için Su Kalitesi yapılacaktır. Sülfür parametresindeki İşletmeci 6 Ayda bir Büyük Menderes Nehri su analizi, inşaat aşamasından önce * Yüzeysel Su analizler yürütülecektir. değişiklikler özellikle hassas bir şekilde yapılmıştır. Analizlerin bir sonraki izleme döneminde yapılması Kalitesi Yönetimi izlenecektir. gerekecektir. Yönetmeliği Tehlikeli Madde Yönetimi İnşaat Fazı / (Kızıldere III - Ünite 2) Tehlikeli madde depolama alanı sızdırmaz, yağmurdan korunaklı ve uygun bir drenaj sistemi olacak şekilde sahaya yapılacaktır. Tehlikeli madde depolama alanı dışında tutulan akışkan tehlikeli maddeler (boya, Azaltma tedbirinin işlevinin Kimyasal Dünya Bankası inceltici, çeşitli çözücüler, yağlayıcılar ve Yüklenici kontrol edilmesi amacıyla Haftalık Uygun Depolama ÇSG Kılavuzları hidrolik yağ), sızdırmaz zemin üzerine gözle inceleme yerleştirilmiş bidon, fıçı ve tanklarda depolanacaktır. Bu bidonlar, fıçılar ve tankların hacmi, en büyük kimyasal tankın hacminin %110'u veya toplam kimyasal hacmin %25'i olmalıdır. Azaltma tedbirinin işlevinin Tehlikeli maddeler ve yakıt nakliye Dünya Bankası Kimyasal Nakli Yüklenici kontrol edilmesi amacıyla Haftalık Uygun alanlarında sızdırmaz zemin bulunacaktır. ÇSG Kılavuzları gözle inceleme * ÇED Taahhütü Bir "Kimyasal Listesi" Malzeme Güvenlik Bilgi Formlarını (MGBF) * Tehlikeli oluşturulacak ve sahada Malzeme tedarikçiler sağlayacaktır. Bunlar, Maddelere İlişkin bulunan tüm kimyasallara ait güvenlik bilgi kimyasallara yakın bir yerde durmalıdır. Yüklenici Haftalık Uygun Güvenlik Bilgi MGBF'lerin bulunup formları Tehlikeli maddelerde "tehlikeli" etiketi Formlarının bulunmadığı kontrol bulunmalıdır. Hazırlanması Ve edilecektir. 20 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Dağıtılması Hakkında Gözle İnceleme Yönetmelik Petrol ve kimyasal sızıntılarına karşı bir acil Uygun Petrol ve Dünya Bankası İnşaat öncesi bir durum planı hazırlanacak ve Yüklenici Plan kontrol edilecektir. Kimyasal Sızıntısı ÇSG Kılavuzları kez uygulanacaktır. Kızıldere III için Acil Durum Müdahale Planı oluşturulmuştur. İşletme Fazı (Kızıldere I, Kızıldere II, Kızıldere III - Ünite 1 ve Ünite 2) Kimyasal depolama tankları ve petrol depolama tanklarının, tankların depolama Azaltma tedbirinin işlevinin Kimyasal kapasitesinden daha büyük bir tahliye Dünya Bankası İşletmeci kontrol edilmesi amacıyla Haftalık - Depolama kapasitesi olacak ve bunlar, normal ÇSG Kılavuzları gözle inceleme koşullarda kapalı olarak tutulacak tahliye vanalarına sahip olacaktır. Trafolarda petrolün %110'unu tutabilecek Dünya Bankası Gerekli olması Trafolar İşletmeci Gözle İnceleme - kapasitede ikinci bir bölüm bulunacaktır. ÇSG Kılavuzları halinde Bir "Kimyasal Listesi" * ÇED Taahhütü oluşturulacak ve sahada * Tehlikeli bulunan tüm kimyasallara ait - Malzeme Güvenlik Bilgi Formlarını (MGBF) Maddelere İlişkin MGBF'lerin bulunup Malzeme tedarikçiler sağlayacaktır. Bunlar, Güvenlik Bilgi bulunmadığı kontrol güvenlik bilgi kimyasallara yakın bir yerde durmalıdır. Formlarının İşletmeci edilecektir. Haftalık formları Tehlikeli maddelerde "tehlikeli" etiketi Hazırlanması Ve bulunmalıdır. Dağıtılması Hakkında Gözle İnceleme - Yönetmelik Petrol ve kimyasal sızıntılarına karşı bir acil Uyumlu Petrol ve Dünya Bankası İşletme öncesi bir durum planı hazırlanacak ve İşletmeci Plan kontrol edilecektir. Kimyasal Sızıntısı ÇSG Kılavuzları kez uygulanacaktır. Acil Durum Müdahale Planları mevcuttur. 21 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Atık Yönetimi İnşaat Fazı / (Kızıldere III - Ünite 2) * ÇED Taahhütü Gözle İnceleme Günlük Uygun * Atık Yönetimi Farklı tür atıklar ayrı bir şekilde Yönetmeliği Ayrıştırma kaynağında toplanacak ve geçici depolama Yüklenici * Dünya Bankası alanında saklanacaktır. ÇSG Kılavuzları Atık kayıtları kontrol Aylık Uygun edilecektir. Atıkların kayıtlarının düzenli olarak tutulabilmesi için atık türüne dair bilgi, atık kod numarası (Atık Yönetimi Düzenli olarak doldurulup Yönetmeliği Ek 4'te verilmiştir), atık * Atık Yönetimi Atık Kayıtları Yüklenici doldurulmadığına dair atık Aylık Uygun miktarı, atık tesisi, nakliye tesisi ve nakliye Yönetmeliği kayıtları kontrol edilecektir. yönteminin (Ek 2A ve 2B uyarınca) de olduğu bir Atık Kayıt Bilgi Formu hazırlanacaktır. Alt katman toprak haricinde bitki * ÇED Taahhütü örtüsünün bulunduğu toprak, 2 m'yi * Hafriyat aşmayacak şekilde yeniden kullanılmak Toprağı, İnşaat ve Yüklenici Gözle İnceleme Günlük Uygun üzere depolanacaktır. Bitki örtüsünün Yıkıntı Atıklarına bulunduğu toprağın depolandığı alanın Dair Yönetmelik eğimi %5'i geçmeyecektir. Hafriyat ve İnşaat Atıkları Oluşan hafriyat, temel olarak saha * ÇED Taahhütü içerisinde kullanılacaktır. Hafriyatın inşaat * Hafriyat Atık bertaraf kayıtlarının sırasında tekrar kullanılmayacak olan Toprağı, İnşaat ve Yüklenici Aylık Uygun takibi kısmı, belediye tarafından belirtilen Yıkıntı Atıklarına belirlenmiş bir alana taşınacaktır. Dair Yönetmelik 22 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Levha ve metal parçalar, ambalaj ve * ÇED Taahhütü kutular, kereste, vs. gibi inşaat atıkları katı * Hafriyat atıklar olarak değerlendirilecek, ayrı bir Toprağı, İnşaat ve şekilde toplanacak ve geri Yıkıntı Atıklarına kazandırılacaktır. Yüklenici Gözle İnceleme Günlük Uygun Dair Yönetmelik Bunların arasındaki geri * Dünya Bankası kazandırılamayacak katı atıklar düzenli ÇSG Kılavuzları olarak lisanslı şirketler tarafından toplanacaktır. * ÇED Taahhütü Gözle İnceleme Günlük Uygun * Ambalaj ve Ambalaj Plastik, cam, kağıt, vs. evsel atıklar ayrı bir Atıklarının şekilde toplanacak ve geri Kontrolü Yüklenici kazandırılacaktır. Yönetmeliği Lisanslı atık bertaraf Atık bertaraf * Dünya Bankası şirketinin protokolü kontrol şirketi Uygun ÇSG Kılavuzları edilecektir. değiştirildiğinde Evsel Atıklar Geri kazandırılamayan evsel atıklar kapalı * ÇED Taahhütü hijyenik bidonlarda depolanacak ve * Atık Yönetimi Yüklenici Gözle İnceleme Günlük Uygun Buharkent/Sarayköy Belediyesi tarafından Yönetmeliği toplanacaktır. Tehlikeli atıklar geçici olarak tehlikeli atık depolama alanında depolanacaktır. Bu * Atık Yönetimi belirlenen alanın zemini, muhtemel toprak Yönetmeliği Tehlikeli Atıklar kirliliğinin önlenmesi amacıyla beton * Dünya Bankası Yüklenici Gözle İnceleme Günlük Uygun olacak, üzeri de bir siperlikle ÇSG Kılavuzları kapatılacaktır. Ayrıca bu alanda uygun bir drenaj sistemi bulunacaktır. 23 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Üretilen tehlikeli atık miktarı aylık 1000 kg'ı aşarsa, geçici depolama alanı için * Atık Yönetimi Atık kayıtları kontrol Yüklenici Aylık - Aydın Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Yönetmeliği edilecektir. Müdürlüğü'nden izin alınacaktır. Tehlikeli atıklar güçlü, sızdırmaz, güvenli ve uluslararası kabul görmüş standartlara uygun konteynerlerde muhafaza Uygun edilecektir. Konteynerlerin üzerinde * Atık Yönetimi Yüklenici Gözle İnceleme Günlük Geçici Atık Depolama Alanı, uluslararası kabul görmüş standartlar "tehlikeli atık" etiketi bulunacaktır. Yönetmeliği uyarınca oluşturulmuştur. Depolanan malzemenin miktarı ve depolama tarihi de konteynerlerin üzerinde belirtilecektir. Üç yıllık bir atık yönetim planı hazırlanacak Üç yıllık atık yönetimi Uygun * Atık Yönetimi ve Aydın Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Yüklenici planının mevcut olup 2 yılda bir Geçici Atık Depolama Alanı, uluslararası kabul görmüş standartlar Yönetmeliği Müdürlüğü'ne sunulacaktır. olmadığının kontrolü uyarınca oluşturulmuştur. Bakanlık tarafından hazırlanan web tabanlı program üzerinden atık beyan formu * Atık Yönetimi Atık beyan formlarının doldurulacak (her yıl Mart ayının sonuna Yüklenici Yıllık Uygun Yönetmeliği kontrolü kadar), onaylanacak ve bastırılacaktır. Nüshası beş yıl boyunca saklanacaktır. Lisanslı geri dönüşüm veya Tehlikeli atıklar lisanslı taşıma şirketleri bertaraf şirketleriyle aracılığıyla lisanslı geri dönüşüm ve imzalanan protokolünün ve * Atık Yönetimi bertaraf şirketlerine gönderilecektir. Yüklenici Ulusal Atık Taşıma Aylık Uygun Yönetmeliği Ulusal Atık Taşıma Formları beş yıl Formlarının (B ve C formu) boyunca saklanacaktır. bulunup bulunmadığı kontrol edilecektir. * ÇED Taahhütü Atık yağ analizi yapılacak, kategoriler Analiz raporlarının mevcut Kullanılan yağ türü * Atık Yağların belirlenecektir. Analiz raporları beş yıl Yüklenici olup olmadığı kontrol değiştiğinde bir Uygun Kontrolü boyunca saklanacaktır. edilecektir. kez Atık Yağ Yönetmeliği Atık yağlar geçici depolama alanına * ÇED Taahhütü Yüklenici Gözle İnceleme Günlük Uygun koyulacak ve "Atık Yağ" konteynerlerinde * Atık Yağların 24 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum saklanacaktır. Farklı kategorilerdeki atık Kontrolü yağlar ayrı şekilde depolanacaktır. Yönetmeliği Atık kayıtları kontrol Aylık Konteynerler kapalı tutulacak, alan edilecektir. yağmurdan korunacaktır. Lisanslı geri dönüşüm veya Atık yağlar lisanslı taşıma şirketleri bertaraf şirketleriyle aracılığıyla lisanslı geri dönüşüm ve Atık Yağların imzalanan protokolünün ve bertaraf şirketlerine gönderilecektir. Kontrolü Yüklenici Ulusal Atık Taşıma Aylık Uygun Ulusal Atık Taşıma Formları beş yıl Yönetmeliği Formlarının (B ve C formu) boyunca saklanacaktır. bulunup bulunmadığı kontrol edilecektir. Atık yağ beyan formu doldurulup Aydın Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'ne Atık Yağların Atık yağ beyan formları (her yıl şubat ayının sonuna kadar) Kontrolü Yüklenici Yıllık Uygun kontrol edilecektir. gönderilecektir. Nüshası beş yıl boyunca Yönetmeliği saklanacaktır. * ÇED Taahhütü Atık piller diğer atıklardan ayrı olarak * Atık Pil Ve Atık kayıtları kontrol Atık Pil toplanacak ve yetkili kuruluşlara teslim Akümülatörlerin Yüklenici Aylık Uygun edilecektir. edilecektir. Kontrolü Yönetmeliği * ÇED Taahhütü Atık akümülatörler geçici atık depolama * Atık Pil Ve alanında en fazla doksan gün boyunca Atık kayıtları kontrol Atık Akümülatör Akümülatörlerin Yüklenici Aylık Uygun tutulacak, sonrasında pil üreticilerine veya edilecektir. Kontrolü yetkili kuruluşlara teslim edilecektir. Yönetmeliği * ÇED Taahhütü Bitkisel atık yağlar ayrı bir şekilde * Bitkisel Atık Bitkisel Atık Yağ toplanacak ve aşınmaya dayanıklı, Yüklenici Gözle İnceleme Günlük Uygun Yağlara Dair sızdırmaz konteynerlerde saklanacaktır. Yönetmelik 25 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Lisanslı geri dönüşüm veya Bitkisel atık yağlar lisanslı taşıma şirketleri bertaraf şirketleriyle * ÇED Taahhütü aracılığıyla lisanslı geri dönüşüm ve imzalanan protokolünün ve * Bitkisel Atık bertaraf şirketlerine gönderilecektir. Yüklenici Ulusal Atık Taşıma Aylık Uygun Yağlara Dair Ulusal Atık Taşıma Formları beş yıl Formlarının (B ve C formu) Yönetmelik boyunca saklanacaktır. bulunup bulunmadığı kontrol edilecektir. Tıbbi atıklar, üzerinde "Uluslararası Biyolojik Tehlike" ve "DİKKAT! TIBBİ ATIK" * ÇED Taahhütü etiketleri bulunan; yırtılmaya, delinmeye * Tıbbi Atıkların Yüklenici Gözle İnceleme Günlük Uygun ve patlamaya dayanıklı özel kırmızı plastik Kontrolü torbalarda saklanacaktır. Diğer atıklardan Yönetmeliği ayrı bir yere taşınacaktır. Tıbbi Atıklar Tıbbi atıklar, lisanslı şirketlere Protokolün mevcut olup Yıllık gönderilecektir. Atığın teslimi sırasında Tıbbi Atıkların olmadığı kontrol edilecektir. tıbbi atık teslim belgeleri düzenlenecek, Kontrolü Yüklenici Uygun belirtilen belgeler bir yıl boyunca Yönetmeliği saklanacaktır. Tıbbi atık teslim belgeleri Aylık kontrol edilecektir. Araç lastikleri değiştirildiğinde eskileri, * ÇED Taahhütü lastikleri satan veya dağıtıcılığını yapan * Atık Lastiklerin Atık kayıtları kontrol Atık Lastikler Yüklenici Aylık Uygun şirketlere veya lisanslı taşıma araçlarına Kontrolü edilecektir. (LASDER) gönderilecektir. Yönetmeliği Evsel ve Kentsel Çamur toprakta kullanılmışsa, Evsel ve Arıtma Kentsel Arıtma Çamurlarının Toprakta Stabilize Arıtma Çamuru Çamurlarının Arıtma Çamuru Kullanılmasına Dair Yönetmelikte belirtilen Yüklenici Kullanım İzni Belgesi kontrol - - Toprakta parametreler sağlanacak, "Stabilize Arıtma edilecektir. Kullanılmasına Çamuru Kullanım İzni" alınacaktır. Dair Yönetmelik 26 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Süreçte herhangi Arıtma çamuru, tehlike analizinin Depolama Sahası Analiz raporları kontrol bir değişiklik yapılmasının ardından lisanslı bertaraf Yüklenici - Yönetmeliği edilecektir. olmaması halinde şirketlerine gönderilecektir. bir kez. Sondaj çamuru, sızdırmaz zemin üzerinde depolanacak, sondaj sonrası tehlike analizi Depolama Sahası Analiz raporları kontrol Her sondajdan Sondaj Çamuru Yüklenici Uygun yapılacak ve çamur, analiz sonuçlarına Yönetmeliği edilecektir. sonra. göre bertaraf edilecektir. İşletme Fazı (Kızıldere I, Kızıldere II, Kızıldere III - Ünite 1 ve Ünite 2) * ÇED Taahhütü Gözle İnceleme Günlük Uygun * Atık Yönetimi Farklı tür atıklar ayrı bir şekilde Yönetmeliği Ayrıştırma kaynağında toplanacak ve geçici depolama İşletmeci * Dünya Bankası alanında saklanacaktır. ÇSG Kılavuzları Atık kayıtları kontrol Aylık Uygun edilecektir. Atıkların kayıtlarının düzenli olarak tutulabilmesi için atık türüne dair bilgi, atık kod numarası (Atık Yönetimi Düzenli olarak doldurulup Yönetmeliği Ek 4'te verilmiştir), atık * Atık Yönetimi Atık Kayıtları İşletmeci doldurulmadığına dair atık Aylık Uygun miktarı, atık tesisi, nakliye tesisi ve nakliye Yönetmeliği kayıtları kontrol edilecektir. yönteminin (Ek 2A ve 2B uyarınca) de olduğu bir Atık Kayıt Bilgi Formu hazırlanacaktır. Plastik, cam, kağıt, vs. evsel atıklar ayrı bir * ÇED Taahhütü Evsel Atıklar şekilde toplanacak ve geri * Ambalaj ve İşletmeci Gözle İnceleme Günlük Uygun kazandırılacaktır. Ambalaj 27 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Atıklarının Kontrolü Lisanslı atık bertaraf Yönetmeliği şirketinin protokolü kontrol Yıllık - * Dünya Bankası edilecektir. ÇSG Kılavuzları Geri kazandırılamayan evsel atıklar kapalı * ÇED Taahhütü hijyenik bidonlarda depolanacak ve * Atık Yönetimi İşletmeci Gözle İnceleme Günlük Uygun Buharkent/Sarayköy Belediyesi tarafından Yönetmeliği toplanacaktır. Tehlikeli atıklar geçici olarak tehlikeli atık depolama alanında depolanacaktır. Bu * Atık Yönetimi belirlenen alanın zemini, muhtemel toprak UygunTehlikeli Atık Depolama alanları her JES'te bulunmaktadır. Yönetmeliği kirliliğinin önlenmesi amacıyla beton İşletmeci Gözle İnceleme Günlük Bunlar, beton zeminleri bulunan ve üzerlerinde sundurmaların yer * Dünya Bankası olacak, üzeri de bir siperlikle aldığı özel işlevli alanlardır. ÇSG Kılavuzları kapatılacaktır. Ayrıca bu alanda uygun bir drenaj sistemi bulunacaktır. Üretilen tehlikeli atık miktarı aylık 1000 kg'ı aşarsa, geçici depolama alanı için * Atık Yönetimi Atık kayıtları kontrol İşletmeci Aylık - Aydın Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Yönetmeliği edilecektir. Müdürlüğü'nden izin alınacaktır. Tehlikeli Atıklar Tehlikeli atıklar güçlü, sızdırmaz, güvenli ve uluslararası kabul görmüş standartlara uygun konteynerlerde muhafaza edilecektir. Konteynerlerin üzerinde * Atık Yönetimi İşletmeci Gözle İnceleme Günlük Uygun "tehlikeli atık" etiketi bulunacaktır. Yönetmeliği Depolanan malzemenin miktarı ve depolama tarihi de konteynerlerin üzerinde belirtilecektir. Üç yıllık bir atık yönetim planı hazırlanacak Üç yıllık atık yönetimi Uygun * Atık Yönetimi ve Aydın Valiliği Çevre ve Şehircilik İl İşletmeci planının mevcut olup 2 yılda bir Kızıldere JES'lerde, ulusal mevzuat gerekliliklerine uygun olarak Yönetmeliği Müdürlüğü'ne sunulacaktır. olmadığının kontrolü hazırlanmış Sanayi Kaynaklı Atık Yönetim Planları bulunmaktadır. 28 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Bakanlık tarafından hazırlanan web tabanlı program üzerinden atık beyan formu * Atık Yönetimi Atık beyan formlarının doldurulacak (her yıl Mart ayının sonuna İşletmeci Yıllık Uygun Yönetmeliği kontrolü kadar), onaylanacak ve bastırılacaktır. Nüshası beş yıl boyunca saklanacaktır. Lisanslı geri dönüşüm veya Tehlikeli atıklar lisanslı taşıma şirketleri bertaraf şirketleriyle aracılığıyla lisanslı geri dönüşüm ve imzalanan protokolünün ve * Atık Yönetimi bertaraf şirketlerine gönderilecektir. İşletmeci Ulusal Atık Taşıma Aylık Uygun Yönetmeliği Ulusal Atık Taşıma Formları beş yıl Formlarının (B ve C formu) boyunca saklanacaktır. bulunup bulunmadığı kontrol edilecektir. * ÇED Taahhütü Atık yağ analizi yapılacak, kategoriler Analiz raporlarının mevcut Kullanılan yağ türü * Atık Yağların belirlenecektir. Analiz raporları beş yıl İşletmeci olup olmadığı kontrol değiştiğinde bir Uygun Kontrolü boyunca saklanacaktır. edilecektir. kez Yönetmeliği Atık yağlar geçici depolama alanına koyulacak ve "Atık Yağ" konteynerlerinde * ÇED Taahhütü Gözle İnceleme Günlük saklanacaktır. Farklı kategorilerdeki atık * Atık Yağların İşletmeci Uygun yağlar ayrı şekilde depolanacaktır. Kontrolü Konteynerler kapalı tutulacak, alan Yönetmeliği Atık kayıtları kontrol Aylık yağmurdan korunacaktır. edilecektir. Atık Yağ Lisanslı geri dönüşüm veya Atık yağlar lisanslı taşıma şirketleri bertaraf şirketleriyle aracılığıyla lisanslı geri dönüşüm ve Atık Yağların imzalanan protokolünün ve bertaraf şirketlerine gönderilecektir. Kontrolü İşletmeci Ulusal Atık Taşıma Aylık - Ulusal Atık Taşıma Formları beş yıl Yönetmeliği Formlarının (B ve C formu) boyunca saklanacaktır. bulunup bulunmadığı kontrol edilecektir. Atık yağ beyan formu doldurulup Aydın Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'ne Atık Yağların Atık yağ beyan formları (her yıl şubat ayının sonuna kadar) Kontrolü İşletmeci Yıllık Uygun kontrol edilecektir. gönderilecektir. Nüshası beş yıl boyunca Yönetmeliği saklanacaktır. 29 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum * ÇED Taahhütü Atık piller diğer atıklardan ayrı olarak * Atık Pil Ve Atık kayıtları kontrol Atık Pil toplanacak ve yetkili kuruluşlara teslim Akümülatörlerin İşletmeci Aylık Uygun edilecektir. edilecektir. Kontrolü Yönetmeliği * ÇED Taahhütü Atık akümülatörler geçici atık depolama * Atık Pil Ve alanında en fazla doksan gün boyunca Atık kayıtları kontrol Atık Akümülatör Akümülatörlerin İşletmeci Aylık Uygun tutulacak, sonrasında pil üreticilerine veya edilecektir. Kontrolü yetkili kuruluşlara teslim edilecektir. Yönetmeliği * ÇED Taahhütü* Bitkisel atık yağlar ayrı bir şekilde Bitkisel Atık toplanacak ve aşınmaya dayanıklı, İşletmeci Gözle İnceleme Günlük - Yağlara Dair sızdırmaz konteynerlerde saklanacaktır. Yönetmelik Bitkisel Atık Yağ Lisanslı geri dönüşüm veya Bitkisel atık yağlar lisanslı taşıma şirketleri bertaraf şirketleriyle * ÇED Taahhütü aracılığıyla lisanslı geri dönüşüm ve imzalanan protokolünün ve * Bitkisel Atık bertaraf şirketlerine gönderilecektir. İşletmeci Ulusal Atık Taşıma Aylık - Yağlara Dair Ulusal Atık Taşıma Formları beş yıl Formlarının (B ve C formu) Yönetmelik boyunca saklanacaktır. bulunup bulunmadığı kontrol edilecektir. Tıbbi atıklar, üzerinde "Uluslararası Biyolojik Tehlike" ve "DİKKAT! TIBBİ ATIK" * ÇED Taahhütü etiketleri bulunan; yırtılmaya, delinmeye * Tıbbi Atıkların İşletmeci Gözle İnceleme Günlük Uyumlu ve patlamaya dayanıklı özel kırmızı plastik Kontrolü torbalarda saklanacaktır. Diğer atıklardan Yönetmeliği Tıbbi Atıklar ayrı bir yere taşınacaktır. Tıbbi atıklar, lisanslı şirketlere Tıbbi Atıkların Protokolün mevcut olup gönderilecektir. Atığın teslimi sırasında Kontrolü İşletmeci x Uyumlu olmadığı kontrol edilecektir. tıbbi atık teslim belgeleri düzenlenecek, Yönetmeliği 30 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum belirtilen belgeler bir yıl boyunca saklanacaktır. Tıbbi atık teslim belgeleri Aylık kontrol edilecektir. Araç lastikleri değiştirildiğinde eskileri, * ÇED Taahhütü lastikleri satan veya dağıtıcılığını yapan * Atık Lastiklerin Atık kayıtları kontrol Atık Lastikler İşletmeci Aylık Uygun şirketlere veya lisanslı taşıma araçlarına Kontrolü edilecektir. (LASDER) gönderilecektir. Yönetmeliği * Evsel ve Kentsel Çamur toprakta kullanılmışsa, Evsel ve Arıtma Kentsel Arıtma Çamurlarının Toprakta Stabilize Arıtma Çamuru Çamurlarının Kullanılmasına Dair Yönetmelikte belirtilen Yüklenici Kullanım İzni Belgesi kontrol 6 Ayda bir - Toprakta parametreler sağlanacak, "Stabilize Arıtma edilecektir. Kullanılmasına Arıtma Çamuru Çamuru Kullanım İzni" alınacaktır. Dair Yönetmelik Süreçte herhangi Arıtma çamuru, tehlike analizinin Depolama Sahası Analiz raporları kontrol bir değişiklik yapılmasının ardından lisanslı bertaraf Yüklenici - Yönetmeliği edilecektir. olmaması halinde şirketlerine gönderilecektir. bir kez. Sondaj çamuru, sızdırmaz zemin üzerinde depolanacak, sondaj sonrası tehlike analizi Depolama Sahası Analiz raporları kontrol Her sondajdan Sondaj Çamuru Yüklenici - yapılacak ve çamur, analiz sonuçlarına Yönetmeliği edilecektir. sonra. göre bertaraf edilecektir. Biyoçeşitlilik ve Yaşayan Doğal Kaynaklar İnşaat Fazı / (Kızıldere III - Ünite 2) 31 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Uyumlu Ulusal ÇED süreci kapsamında Mayıs 2014 tarihinde flora/fauna çalışmaları yürütülmüş, referans biyoçeşitlilik değerlendirmesi ÇED raporuna dahil edilmiştir. Kızıldere III - Ünite 2 ÇSED çerçevesinde Proje alanı ve çevresinde olduğu belirlenen flora/fauna türleri listesi güncellenmiş, öncelikli biyoçeşitlilik özellikleri tanımlanmış, kritik habitatlar belirlenmiş ve Proje alanı ile çevresinde habitat değerlendirmeleri yapılmıştır. Aşağıda belirtilen hassas veya yakın tehdit altındaki türler Kızıldere III - Ünite 2 ÇSED'ye dahil edilmiştir. * Türkiye'ye özgü bir tür olan heliotropium thermophilum Kıt Tan, A. Çelik&Gemici'nin Kızıldere JES alanında, özellikle Kızıldere JES I çevresinde kısıtlı bir dağılımı olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle bu potansiyel türlere dair daha fazla çalışma için, Zorlu ve Ege Üniversitesi'nin imzalayacağı bir protokol oluşturulmuş ve Ege Sorunların ve Üniversitesi'ne takdim edilmiştir. Ek olarak popülasyon büyüklüğü, Dünya Bankası etkilerin Değerlendirme raporları İnşaat başlamadan morfolojik ölçümler ve gözlemler, iklim ve toprak verilerinin kaydı, Gerekli değerlendirmeler yapılmalıdır. Koruma Önlemi İşletmeci değerlendirilmes kontrol edilmelidir. önce bir kez habitat özelliklerinin belirlenmesi, tozlaşma biyolojisi, popülasyon OP 4.04 i genetiği, tohum çimlenmesi, fidan elde etme, vs. gibi konular da çalışma kapsamına dahil edilmiştir. Protokolde, böyle türlerin olması halinde bunların korunmasına dair azaltma önerileri de bulunacaktır. * Akdağ-Denizli Önemli Doğa Alanının (ÖDA) bu statüsünü kazanmasını sağlayan türlerden biri olan montivipera xanthina (şeritli engerek) (endemik yılan türü). Kızıldere III JES - Ünite 2'nin ÇSED'sinde bu türlerin izlenmesi önerilmiştir. ÇSED'de herhangi bir türe özel izleme önerilmemiştir. Diğer yandan, en güncel konsolide izleme raporunda türe özel bazı değerlendirme ve ilgili azaltma tedbirleri sağlanmıştır. * Avrupa Birliği Habitat Direktifi (Kritik Habitat Özellikleri (KHÖ)) Ek IV'e üç amfibi (Pelobates syriacus, Hyla arborea, Pseudepidalea viridis) ve bir sürüngen (Ablepharus kitaibelii) türü dahil edilmiştir. Bu türlerin dördü de Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'nin (IUCN) Düşük Risk (LC) kategorisindedir. Bu türlerin ortak ekolojik gereklilikleri olduğundan ÇSED'de tanımlanan genel azaltma tedbirlerinin, Projenin bu türler üzerindeki potansiyel etkilerini azaltması beklenmektedir. Herhangi bir ek Biyoçeşitlilik Eylem Planı veya Biyoçeşitlilik Yönetim Planı önerilmemektedir. 32 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Uyumlu Akdağ – Denizli ÖDA (Projeye 4 km uzaklıkta) Yasal olarak Boz Dağları ÖDA (Projeye 35 km uzaklıkta) korunan ve Yukarıda listelenen ÖDA'ların hiçbiri küresel düzeyde ÖDA değildir. uluslararası Dünya Bankası Herhangi bir Sıfır Yok Oluş Birliği (Alliance for Zero Extinction) sahası bağlamda Proje alanındaki ulusal olarak korunan Koruma Önlemi İşletmeci - bulunmamaktadır. tanınmış alanlar tanımlanmalıdır. OP 4.04 biyoçeşitlilik En yakın yasal olarak korunan ve uluslararası bağlamda tanınmış değeri bulunan biyoçeşitlilik değeri bulunan alan Akdağ-Denizli ÖDA'dır. Bu ÖDA'nın alanlar en yakın noktası Kızıldere JES'in yaklaşık 7 km güneydoğusunda yer almaktadır. Bu ÖDA'nın, Kızıldere JES'in faaliyetlerinden etkilenmesi beklenmemektedir. * Projenin tamamı boyunca düzenli bir şekilde izlenmelidir. * Habitat kaybının/değişikliğinin yaşandığı/yaşanacak tüm alanlar gözle denetlenecek, bu türlerin bulunmadığı kesin olarak belirlenecektir. * Uygun durumlarda inşaat ve işletme Devam Ediyor alanlarının, özellikle bu özelliklerin Bu türler IUCN'nin LC kategorisinde bulunduğundan ve ortak ekolojik bulunduğu yerlerin etrafına çit örülerek *Pelobates syriacus, gerekliliklere sahip olduğundan ortak tedbirler, Projenin potansiyel Nesli tehlikede ayak izi riski azaltılacaktır. *Hyla arborea etkilerinin azaltılması konusunda yardımcı olacaktır. Ayrı bir veya kritik * Proje faaliyetleri nedeniyle trafik Dünya Bankası *Pseudepidalea viridis, Biyoçeşitlilik Eylem Planı veya Biyoçeşitlilik Yönetim Planının yerine. tehlikede olan yükünün çok olduğu yerlerin ve Proje Koruma Önlemi İşletmeci 6 Ayda bir *Ablepharus kitaibelii Akdağ-Denizli Önemli Doğa Alanının (ÖDA) bu statüsünü kazanmasını türler için öneme ünitelerinin aşırı ısınmasının ardından OP 4.04 *Montivipera xanthine sağlayan türlerden biri olan montivipera xanthina'nın (şeritli engerek) sahip habitatlar bunların etrafı çitle çevrilecek. (şeritli engerek) türleri için (endemik yılan türü) varlığının izlenmesi, Kızıldere III JES Ünite 2'nin * Acil durum gölet alanlarının etrafı çitle görsel kontrol yapılacaktır ÇSED'sinde önerilmiştir. Zorlu, izleme çalışmaları sırasında herhangi çevrilecek ve amfibi türlerin üreme ve birine rastlanmadığını belirtmiştir. metamorfoz eylemleri için dikkat çekmemek amacıyla diğer alanlarda aşırı su birikimi veya göletleşmeye izin verilmeyecektir. * Mümkün olan durumlarda, farkındalık artırmak amacıyla Projenin faaliyet alanı içerisine türlerin fotoğrafları koyulacaktır. 33 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Devam Ediyor Türkiye'ye özgü bir tür olan heliotropium thermophilum Kıt Tan, A. Çelik&Gemici'nin Kızıldere JES alanında, özellikle Kızıldere JES I çevresinde kısıtlı bir dağılımı olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle bu Büyük tehlike potansiyel türlere dair daha fazla çalışma için, Zorlu ve Ege Dünya Bankası altındaki veya Endemik bitki türleri için detaylı bir Değerlendirme raporu Üniversitesi'nin imzalayacağı bir protokol oluşturulmuş ve Ege Koruma Önlemi İşletmeci - eşsiz çalışma yürütülmelidir. kontrol edilmelidir. Üniversitesi'ne takdim edilmiştir. Ek olarak popülasyon büyüklüğü, OP 4.04 ekosistemler morfolojik ölçümler ve gözlemler, iklim ve toprak verilerinin kaydı, habitat özelliklerinin belirlenmesi, tozlaşma biyolojisi, popülasyon genetiği, tohum çimlenmesi, fidan elde etme, vs. gibi konular da çalışma kapsamına dahil edilmiştir. Protokolde, böyle türlerin olması halinde bunların korunmasına dair azaltma önerileri de bulunacaktır. Dünya Bankası Egzotik istilacı Egzotik istilacı türlerin mevcut olup ÇED ve ÇSED çalışmaları sırasında alanda herhangi bir egzotik istilacı Koruma Önlemi İşletmeci - - türler olmadığı kontrol edilmelidir. tür bulunmamıştır. OP 4.04 İşletme Fazı (Kızıldere I, Kızıldere II, Kızıldere III - Ünite 1 ve Ünite 2) 34 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum * Projenin tamamı boyunca düzenli bir şekilde izlenmelidir. * Habitat kaybının/değişikliğinin yaşandığı/yaşanacak tüm alanlar gözle denetlenecek, bu türlerin bulunmadığı kesin olarak belirlenecektir. * Uygun durumlarda inşaat ve işletme Devam Ediyor alanlarının, özellikle bu özelliklerin Bu türler IUCN'nin LC kategorisinde bulunduğundan ve ortak ekolojik bulunduğu yerlerin etrafına çit örülerek *Pelobates syriacus, gerekliliklere sahip olduğundan ortak tedbirler, Projenin potansiyel Nesli tehlikede ayak izi riski azaltılacaktır. *Hyla arborea etkilerinin azaltılması konusunda yardımcı olacaktır. Ayrı bir veya kritik * Proje faaliyetleri nedeniyle trafik Dünya Bankası *Pseudepidalea viridis, Biyoçeşitlilik Eylem Planı veya Biyoçeşitlilik Yönetim Planının yerine. tehlikede olan yükünün çok olduğu yerlerin ve Proje Koruma Önlemi İşletmeci 6 Ayda bir *Ablepharus kitaibelii Akdağ-Denizli Önemli Doğa Alanının (ÖDA) bu statüsünü kazanmasını türler için öneme ünitelerinin aşırı ısınmasının ardından OP 4.04 *Montivipera xanthine sağlayan türlerden biri olan montivipera xanthina'nın (şeritli engerek) sahip habitatlar bunların etrafı çitle çevrilecek. (şeritli engerek) türleri için (endemik yılan türü) varlığının izlenmesi, Kızıldere III JES Ünite 2'nin * Acil durum gölet alanlarının etrafı çitle görsel kontrol yapılacaktır ÇSED'sinde önerilmiştir. Zorlu, izleme çalışmaları sırasında herhangi çevrilecek ve amfibi türlerin üreme ve birine rastlanmadığını belirtmiştir. metamorfoz eylemleri için dikkat çekmemek amacıyla diğer alanlarda aşırı su birikimi veya göletleşmeye izin verilmeyecektir. * Mümkün olan durumlarda, farkındalık artırmak amacıyla Projenin faaliyet alanı içerisine türlerin fotoğrafları koyulacaktır. Devam Ediyor Türkiye'ye özgü bir tür olan heliotropium thermophilum Kıt Tan, A. Çelik&Gemici'nin Kızıldere JES alanında, özellikle Kızıldere JES I çevresinde kısıtlı bir dağılımı olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle bu Büyük tehlike potansiyel türlere dair daha fazla çalışma için, Zorlu ve Ege Dünya Bankası altındaki veya Endemik bitki türleri için detaylı bir Değerlendirme raporu Üniversitesi'nin imzalayacağı bir protokol oluşturulmuş ve Ege Koruma Önlemi İşletmeci - eşsiz çalışma yürütülmelidir. kontrol edilmelidir. Üniversitesi'ne takdim edilmiştir. Ek olarak popülasyon büyüklüğü, OP 4.04 ekosistemler morfolojik ölçümler ve gözlemler, iklim ve toprak verilerinin kaydı, habitat özelliklerinin belirlenmesi, tozlaşma biyolojisi, popülasyon genetiği, tohum çimlenmesi, fidan elde etme, vs. gibi konular da çalışma kapsamına dahil edilmiştir. Protokolde, böyle türlerin olması halinde bunların korunmasına dair azaltma önerileri de bulunacaktır. 35 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Gürültü Yönetimi İnşaat Fazı / (Kızıldere III - Ünite 2) * ÇED Taahhütü Saha çevresine yayılan gürültü seviyesi, en * Çevresel yakın hassas alıcı noktalarında 70 dBA'lık En yakındaki hassas alıcı Her 3 ayda bir veya Gürültünün Uyumlu değil. eşik değeri aşmayacaktır. Bu değerin Yüklenici noktasının gürültü ölçüm şikayet olması Değerlendirilmesi Gürültü tedbirleri uygulanmamaktadır. aşılması halinde gürültünün kaynağında cihazıyla izlenmesi halinde ve Yönetimi gerekli bütün önlemler alınacaktır. Yönetmeliği Gözle İnceleme Günlük Uygun İnşaat çalışmaları yalnızca gündüzleri * Çevresel Makine ve devam edecektir. İnşaat çalışmaların Gürültünün teçhizat akşam üzeri veya gece vaktinde En yakındaki hassas alıcı Değerlendirilmesi Uyumlu değil. gürültüsü yürütülmesinin gerekmesi halinde, akşam noktasının gürültü ölçüm 3 Ayda bir ve Yönetimi Gürültü tedbirleri uygulanmamaktadır. üzeri saatleri ve gece saatlerinin sınır Yüklenici cihazıyla izlenmesi Yönetmeliği seviyeleri olan sırasıyla 55 dBA ve 50 * Dünya Bankası İnşaat çalışmaları dBA'ya uyum gösterilecektir. Akşam üzeri ÇSG Kılavuzları İl Mahalli Çevre Kurulu akşam üzeri ve Uygun ve gece vardiyaları için İl Mahalli Çevre Kararının mevcut olup gece saatlerinde İnşaatın akşam üzeri ve gece saatlerinde devam etmediği Kurulu'ndan izin alınacaktır. olmadığı kontrol edilecektir. devam edecekse belirtilmiştir. bir kez. Çevresel Saha çalışmaları nedeniyle oluşan Gürültünün Gürültü ölçüm cihazıyla Uyumlu değil. gürültünün seviyesi 100 DBc'yi (Lcmax Değerlendirilmesi Yüklenici 3 Ayda bir izleme Gürültü tedbirleri uygulanmamaktadır. gürültü göstergesi) geçemez. ve Yönetimi Yönetmeliği 36 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum * ÇED Taahhütü İnşaat başlangıç ve bitiş tarihleri, çalışma * Çevresel saatleri ve il/bölge belediyesinden alınan Gürültünün izinlere dair bilgiler inşaat sahasında, Yüklenici Gözle İnceleme - Uygun Değerlendirilmesi herkesin kolaylıkla görebileceği bir yerde ve Yönetimi bir duyuru tahtası üzerine asılacaktır. Yönetmeliği Araçlar ve teçhizat İnşaat teçhizatlarına ve motorlu araçlara Dünya Bankası Yüklenici Gözle İnceleme kullanılmadan Uygun egzoz susturucu takılacaktır. ÇSG Kılavuzları önce En yakındaki hassas alıcı Teçhizat, mümkün olduğunca düşük Dünya Bankası Uyumlu değil. Yüklenici noktasının gürültü ölçüm 3 Ayda bir hacimli modellerden seçilecektir. ÇSG Kılavuzları Gürültü tedbirleri uygulanmamaktadır. cihazıyla izlenmesi Dünya Bankası Yerleşim bölgelerinde trafiğin kısıtlanması Yüklenici - - Uygun ÇSG Kılavuzları İşletme Fazı (Kızıldere I, Kızıldere II, Kızıldere III - Ünite 1 ve Ünite 2) Şikayet gelmesi * ÇED Taahhütü halinde çalışma Şikayet gelmesi halinde çalışma * Dünya Bankası Gürültü ölçüm cihazıyla sahasında 24 saat, Gürültü sahasındaki hassas alanlarda gürültü İşletmeci - ÇSG Kılavuzları izleme en yakın hassas tedbirleri uygulanacaktır. alıcı noktasında 15 gün Estetik ve Peyzaj İnşaat Fazı / (Kızıldere III - Ünite 2) 37 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Alt toprak haricinde bitki örtüsünün bulunduğu toprak, 2 m'yi aşmayacak şekilde yeniden kullanılmak üzere hava * ÇED Taahhütü geçirgen kapalı bir materyal içerisinde * Hafriyat Günlük (saha Bitki Örtüsü depolanacaktır. Bitki örtüsünün Toprağı, İnşaat ve hazırlama Yüklenici Gözle İnceleme Uygun Toprağı bulunduğu toprağın depolandığı alanın Yıkıntı Atıklarının çalışmaları eğimi %5'i geçmeyecektir. Saklanan toprak Kontrolü sırasında) ayrı ve uygun bir şekilde toplanacak, Yönetmeliği inşaat çalışmalarının bitmesinin ardından saha içerisinde kullanılacaktır. Dünya Bankası Dünya Sistemlerinin Saha içerisindeki/sahaya yakın hassas Modellenme Yüklenici Gözle İnceleme İnşaattan önce Uygun alanların korunması Çerçevesi (Earth System Modelling Framework - ESMF) Doğal Kaynaklar Dünya Bankası Dünya İnşaat sahası olmayan yerlerin korunması, Sistemlerinin çok kötü koşullarda hassas alanlarda Modellenme çalışılmaması, uygun olan şekilde geçici Yüklenici Gözle İnceleme İnşaattan önce Uygun Çerçevesi (Earth servis yollarının kullanılması, zarar gören System Modelling alanların eski haline getirilmesi Framework - ESMF) İnşaat Projenin görsel etkilerinin engellenmesi Peyzaj ÇED Taahhütü Yüklenici Gözle İnceleme tamamlandıktan Uygun için bitki dikme çalışmaları yürütülecektir. sonra. 38 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Kültürel Miras İnşaat Fazı / (Kızıldere III - Ünite 2) Gerekli olması Gözle İnceleme Uygun halinde İnşaat çalışması sırasında arkeolojik buluntular izlenecek, Tesadüfi Buluntu Arkeolojik Prosedürü devam eden inşaat çalışmaları Dünya Bankası Uygun Yüklenici Buluntular için uygulanacaktır. Herhangi bir ÇSG Kılavuzları Tesadüfi Buluntu Prosedürü Zorlu; 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu (5226 arkeolojik kalıntının bulunması halinde İnşaattan önce kontrol edilecektir. sayılı Kanun ile değişik) ve ilgili yönetmelikler uyarınca bir Tesadüfi inşaat askıya alınacaktır. Buluntu Prosedürü hazırlamıştır. Belge kontrol edilmiştir. Sosyoekonomi İnşaat Fazı / (Kızıldere III - Ünite 2) Yerel Tedarik Planının Projede mümkün olduğunca çok yerel alt ÇED Taahhütü İşletmeci mevcut olup olmadığı - yüklenici kullanılacaktır. Sosyoekonomi kontrol edilecektir. ve sürdürülebilir kalkınma İnşaat dönemindeki araç bakım ve yakıt Yerel Tedarik Planının Uygun satın alımı mümkün olduğunca yerel ÇED Taahhütü Yüklenici mevcut olup olmadığı - Yerel Tedarik Planı hazırlanmamış ancak inşaat çalışmaları ve inşaat tedarikçilerden sağlanacaktır. kontrol edilecektir. sahası için tedarik edilen hizmetler bağlamında mümkün olduğunca çok yerel kaynaklar kullanılmıştır. İnşaat fazında alt yükleniciler yiyecek, Yerel Tedarik Planının içecek, yedek parça, vs. ihtiyaçlarını Sosyoekonomi ÇED Taahhütü Yüklenici mevcut olup olmadığı - mümkün olduğunca yerel mağazalardan kontrol edilecektir. tedarik etme konusunda teşvik edilecektir. 39 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Paydaşların projeye aktif ve devamlı katılımını sağlayabilmek adına inşaat Dünya Bankası Paydaş Katılım Planının Uygun Sosyoekonomi çalışmaları başlamadan önce bir Paydaş ÇSG Kılavuzları İşletmeci mevcut olup olmadığı - Katılım Planı oluşturulacaktır. Bu plan, kontrol edilecektir. Paydaş Katılım Planı incelenmiştir. düzenli aralıklarla güncellenecektir. Çalışanların proje ve çalışma koşullarına Şikayet Dünya Bankası Şikayet kayıtları kontrol dair sorun ve fikirlerini ifade etmesi için İşletmeci Aylık Uygun Mekanizması ÇSG Kılavuzları edilecektir. bir şikayet mekanizması oluşturulacaktır. Etkilenen toplumların, sponsorun çevresel Şikayet ve sosyal performansına dair endişe ve Dünya Bankası Şikayet kayıtları kontrol İşletmeci Aylık Uygun Mekanizması şikayetlerinin toplanması ve çözülmesi için ÇSG Kılavuzları edilecektir. şikayet mekanizmasının oluşturulması. İşgücü için uygun insan kaynakları İK politikalarının mevcut İnsan Kaynakları politikaları geliştirilecektir. İşe alım, eğitim Dünya Bankası İşletmeci olup olmadığı kontrol Aylık Uygun Politikaları ve ilgili diğer prosedürler belirlenecek, ÇSG Kılavuzları edilecektir. bunlar şeffaf olacaktır. Uygun Çalışanların ulusal çalışma ve istihdam yasaları kapsamındaki hakları, çalışma koşulları ile ücretleri, çalışma saatleri, mesai düzenlemeleri, mesai ücretleri ve tüm menfaatleri belgelenmiş ve tüm çalışanlar bu konuda bilgilendirilmiştir. Personel bilgileri işin başlangıcında teslim Çalışanların tümü çalışma koşulları Dünya Bankası Bilgilendirme toplantılarına İş İlişkileri İşletmeci 6 Ayda bir edilir, bunlara işe alım süreci ve belgeler, disiplin kayıtları, kimlik konusunda bilgilendirilecektir. ÇSG Kılavuzları dair kayıtlar tutulacaktır. kartının fotokopisi ile tıbbi bilgiler (solunum, görme yetisi, kan testleri, duyma testleri, vs.) dahildir. İş sözleşmelerinin bir kopyası doğrudan çalışanlara verilmektedir. İş yerinde SA8000 sosyal sorumluluk standardının alınması konusundaki çalışmalar devam etmektedir. 40 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum İşletme Fazı (Kızıldere I, Kızıldere II, Kızıldere III - Ünite 1 ve Ünite 2) İnşaat dönemindeki araç bakım ve yakıt satın alımı mümkün olduğunca yerel - İşletmeci Görüşmeler aracılığıyla Yıllık Uygun tedarikçilerden sağlanacaktır. İşletme fazında yiyecek, içecek, yedek Sosyoekonomi parça, vs. ihtiyaçlar mümkün olduğunca - İşletmeci Görüşmeler aracılığıyla Yıllık Uygun yerel mağazalardan tedarik edilecektir. İnşaat dönemi için hazırlanan Paydaş Katılım Planı, işletmeye alınmadan sonraki Paydaş Katılım Planının ve Dünya Bankası Uygun bir ay içerisinde işletme dönemindeki İşletmeci revizesinin mevcut olup Yıllık ÇSG Kılavuzları Paydaş Katılım Planı incelenmiştir. faaliyetlere uygun olarak gözden olmadığı kontrol edilecektir. geçirilecektir. İşletme tarihinden sonraki Çalışanların endişe ve görüşlerini dile Şikayet Dünya Bankası bir ay içerisinde getirmeleri için işletme döneminde bir İşletmeci Aylık Uygun Mekanizması ÇSG Kılavuzları hazırlanacaktır. Şikayet şikayet mekanizması kurulacaktır. kayıtları kontrol edilecektir. Paydaşların, sponsorun çevresel ve sosyal İşletme tarihinden sonraki Şikayet performansına dair endişe ve Dünya Bankası bir ay içerisinde İşletmeci 6 Ayda bir Uygun Mekanizması şikayetlerinin toplanması ve çözülmesi için ÇSG Kılavuzları hazırlanacaktır. Şikayet şikayet mekanizmasının oluşturulması. kayıtları kontrol edilecektir. İK politikalarının mevcut İnsan Kaynakları İşgücü için uygun insan kaynakları Dünya Bankası İşletmeci olup olmadığı kontrol Aylık Uygun Politikaları politikaları geliştirilecektir. ÇSG Kılavuzları edilecektir. Çalışanların tümü çalışma koşulları Dünya Bankası Bilgilendirme toplantılarına İş İlişkileri İşletmeci 6 Ayda bir Uygun konusunda bilgilendirilecektir. ÇSG Kılavuzları dair kayıtlar tutulacaktır. 41 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Yer altına boru hatlarının döşenmesi veya omega yapılarının kullanılması, yolların Rota planları ve rotalar yerel halk tarafından kullanılması üzerinde ÇED Taahhütü İşletmeci 6 Ayda bir Uygun kontrol edilecektir. herhangi bir olumsuz etki yaratmayacaktır. Boru hatları Boru hattının inşası sırasında yerel halkın güvenliği konusuna azami özen gösterilecektir. Boru hatları, basınç Dünya Bankası Rota planları ve rotalar İşletmeci Devamlı Uygun kontrolü ve hasar tespit konularında ÇSG Kılavuzları kontrol edilecektir. işletme dönemi boyunca devamlı olarak izlenecektir. İş Sağlığı Güvenliği İnşaat Fazı / (Kızıldere III - Ünite 2) İnşaat sırasında projenin karşılaşabileceği potansiyel riskler, belirlenen risklerin İş Sağlığı önlenebilmesi için tedbirler ve bu Dünya Bankası Planın mevcut olup olmadığı İnşaat öncesi bir Uygun Yüklenici Güvenliği Planı tedbirlere dair takip eden planların ÇSG Kılavuzları kontrol edilecektir. kez. Kızıldere III - Ünite 2 için bir İş Sağlığı ve Güvenliği Planı mevcuttur. bulunduğu kapsamlı bir İş Sağlığı ve Güvenliği Planı hazırlanacaktır. İş Sağlığı ve Güvenliği İş Sağlığı ve Projenin inşaat aşaması için bir iş sağlığı ve Dünya Bankası Sisteminin kurulup İnşaat öncesi bir Uygun Güvenliği Yüklenici güvenliği yönetim sistemi kurulacaktır. ÇSG Kılavuzları kurulmadığı kontrol kez. İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi Sistemi kurulmuştur. Yönetimi Sistemi edilecektir. Sağlık, Güvenlik Değerlendirmenin yapılıp SGÇ Riskleri tanımlanmalı ve Dünya Bankası İnşaat öncesi bir Uygun ve Çevre (SGÇ) Yüklenici yapılmadığı kontrol değerlendirilmelidir. ÇSG Kılavuzları kez. SGÇ Risk Değerlendirmesi mevcuttur. Riskleri edilecektir. Proje kapsamındaki faaliyetler için bir Acil Uygun Acil Durum Durum Müdahale Planı hazırlanacaktır. Bu Dünya Bankası Planın mevcut olup olmadığı İnşaat öncesi bir Yüklenici Kızıldere III - Ünite 2 için bir Acil Durum Müdahale Planı oluşturulmuş Müdahale Planı planda ayrıca toplum ve çevre sağlığı ve ÇSG Kılavuzları kontrol edilecektir. kez. ve kontrol edilmiştir. güvenliği konusu da bulunacaktır. 42 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Acil Durum Müdahale Planının verimliliğini kontrol Uygun Yıllık etmeye yönelik tatbikatlar 11 Mayıs 2017 tarihinde bir tatbikat düzenlenmiştir. düzenlenecektir. İşletme Fazı (Kızıldere I, Kızıldere II, Kızıldere III - Ünite 1 ve Ünite 2) İşletme döneminde karşılaşılabilecek potansiyel riskler, belirlenen risklerin İş Sağlığı önlenebilmesi için tedbirler ve bu Dünya Bankası Planın mevcut olup olmadığı İşletme dönemi Uygun İşletmeci Güvenliği Planı tedbirlere dair takip eden planların da ÇSG Kılavuzları kontrol edilecektir. öncesi bir kez İş Sağlığı Güvenliği Planı mevcuttur. bulunduğu kapsamlı bir İş Sağlığı ve Güvenliği Planı hazırlanacaktır. İş Sağlığı ve Güvenliği İş Sağlığı ve Projenin işletme aşaması için bir iş sağlığı Dünya Bankası Sisteminin kurulup Uygun Güvenliği İşletmeci 3 yılda bir ve güvenliği yönetim sistemi kurulacaktır. ÇSG Kılavuzları kurulmadığı kontrol İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi Sistemi kurulmuştur. Yönetimi Sistemi edilecektir. Dünya Bankası Dünya Sistemlerinin Uygun Hidrojen sülfür izleme ve uyarı Modellenme Sistemin mevcut olup İşletme dönemi H2S alarm sistemlerinin sahalara kurulduğu belirtilmiştir. İşletmeci sistemlerinin kurulması. Çerçevesi (Earth olmadığı kontrol edilecektir. öncesi bir kez Projeler için sabit, çevrimiçi bir H2S izleme sistemi kurulmakta. Ayrıca System Modelling mobil H2S izleme üniteleri de işletme döneminde mevcut olacaktır. Framework - Zehirli Gaz ESMF) Emisyonu Dünya Bankası Dünya Hidrojen sülfür salınım durumlarında, Sistemlerinin Acil Durum Müdahale tahliyeden normal faaliyetlerin devam Modellenme İşletme dönemi Uygun İşletmeci Planının mevcut olup etmesine kadar gerekli tüm hususları Çerçevesi (Earth öncesi bir kez Acil Durum Müdahale Planları mevcuttur. olmadığı kontrol edilecektir. içeren bir acil eylem planının geliştirilmesi System Modelling Framework - ESMF) 43 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Dünya Bankası Kişisel hidrojen sülfür göstergeleri, kendi Dünya kendini çalıştıran nefes alma aparatı ve Sistemlerinin acil durum oksijen ikmali ve bunların Modellenme Eğitim kayıtları kontrol İşletmeci Yıllık Uygun güvenli ve etkili kullanımına dair eğitimi Çerçevesi (Earth edilecektir. bulunan acil durum müdahale ekiplerinin System Modelling oluşturulması Framework - ESMF) Dünya Bankası Dünya Çalışanlara, likit ve gaz hallerin kimyasal Sistemlerinin bileşimleri ve bunların insan sağlığı ile Modellenme Eğitim kayıtları kontrol güvenliği üzerindeki potansiyel etkileri İşletmeci Yıllık Uygun Çerçevesi (Earth edilecektir. hakkında bilgi kağıtları veya halihazırda System Modelling var olan bilgileri sağlamak Framework - ESMF) Dünya Bankası Dünya Çalışanların, üretim cihazları ve borular da Sistemlerinin Koruyucu yüzeylerin mevcut Sağlık, Güvenlik dahil olmak üzere sıcak teçhizatla yakın Modellenme olup olmadığı kontrol ve Çevre (SGÇ) İşletmeci - Uygun temas halinde olduğu yerlerde koruyucu Çerçevesi (Earth edilecektir. Riskleri yüzeyler System Modelling * Gözle İnceleme Framework - ESMF) Dünya Bankası Dünya Sistemlerinin Yalıtımlı eldivenler ve ayakkabılar gibi Azaltma tedbirinin işlevinin Modellenme kişisel koruyucu donanımın (KKD) İşletmeci kontrol edilmesi amacıyla İşletme sırasında Uygun Çerçevesi (Earth kullanılması gözle inceleme. System Modelling Framework - ESMF) Dünya Bankası Dünya Sistemlerinin İş Sağlığı ve Güvenliği İşletme sırasında uygun güvenlik Modellenme Sisteminin kurulup Uygun İşletmeci - prosedürlerinin uygulanması Çerçevesi (Earth kurulmadığı kontrol İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi Sistemi kurulmuştur. System Modelling edilecektir. Framework - ESMF) 44 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Acil Durum Müdahale İşletme dönemi Uygun Planının mevcut olup öncesi bir kez. Acil Durum Müdahale Planları mevcuttur. olmadığı kontrol edilecektir. Acil Durum Proje kapsamındaki faaliyetler için bir Acil Dünya Bankası İşletmeci Müdahale Planı Durum Müdahale Planı hazırlanacaktır. ÇSG Kılavuzları Acil Durum Müdahale Planının verimliliğini kontrol Yıllık Uygun etmeye yönelik tatbikatlar düzenlenecektir. Dünya Bankası Dünya İşletme dönemi sırasında, jeotermal Sistemlerinin akışkan sızıntılarının önlenmesine dair Acil Durum Müdahale Uygun Modellenme İşletme dönemi tedbirler de dahil olmak üzere kuyu İşletmeci Planının mevcut olup Kızıldere I JES, Kızıldere II JES ve Kızıldere III JES için Acil Durum Çerçevesi (Earth öncesi bir kez patlamaları ve boru hattı kırılmaları için olmadığı kontrol edilecektir. Müdahale Planları kontrol edilmiştir. System Modelling acil durum müdahalelerinin tasarlanması. Framework - ESMF) Kuyu Patlamaları Dünya Bankası Dünya Kuyu başlarının ve jeotermal akışkan boru Sistemlerinin hatlarının düzenli bakımı kontrol Azaltma tedbirinin işlevinin Modellenme edilecektir. İşletmeci kontrol edilmesi amacıyla İşletme sırasında Uygun Çerçevesi (Earth - aşınma kontrol ve incelemeleri gözle inceleme System Modelling - basıncın izlenmesi Framework - ESMF) Kamu Sağlığı ve Güvenliği İnşaat Fazı / (Kızıldere III - Ünite 2) İzinsiz girişlerin engellenmesi amacıyla Azaltma tedbirinin işlevinin Dünya Bankası Gerekli olması Güvenlik Çiti saha ve sondaj alanlarının etrafı çitle Yüklenici kontrol edilmesi amacıyla Uygun ÇSG Kılavuzları halinde örülecektir. gözle inceleme 45 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Azaltma tedbirinin işlevinin Araçların belirlenen hız sınırlarını Dünya Bankası Gerekli olması Yüklenici kontrol edilmesi amacıyla Uygun aşmaması sağlanacaktır. ÇSG Kılavuzları halinde gözle inceleme Azaltma tedbirinin işlevinin Proje sahasının etrafına ve yakınına Dünya Bankası Yüklenici kontrol edilmesi amacıyla İşletme sırasında Uygun güvenlik ve trafik işaretleri koyulacaktır. ÇSG Kılavuzları gözle inceleme Trafiği etkileyecek faaliyetler, trafiğin Azaltma tedbirinin işlevinin Dünya Bankası Trafik Güvenliği yoğun olduğu saatler dikkate alınarak ÇSG Kılavuzları Yüklenici kontrol edilmesi amacıyla İşletme sırasında Uygun uygun bir şekilde planlanacaktır. gözle inceleme Özel yükler için yetkililerce önceden değerlendirilen rotalar kullanılacaktır. Özel Yük İzin Belgesinin Özel yükler Belirlenen rotalar yollarda oluşabilecek Karayolları Trafik Yüklenici mevcut olup olmadığı taşınmadan önce Uygun trafik sıkışıklığını önlemek adına Kanunu kontrol edilecektir. bir kez planlanacak ve herhangi rahatsızlığa yol açmamak için önceden paylaşılacaktır. Yol güvenliği eğitiminin ve hız sınırlarının Dünya Bankası Eğitim kayıtları kontrol Yüklenici Yıllık Uygun önemi, tüm sürücülere aktarılacaktır. ÇSG Kılavuzları edilecektir. Mevcut yolların korunması adına proje Azaltma tedbirinin işlevinin Azami Toplam Karayolları Trafik kapsamında kullanılan araçların ağırlığı, Yüklenici kontrol edilmesi amacıyla İşletme sırasında Uygun Ağırlık Kanunu mevzuatta geçerli sınırları aşmayacaktır. gözle inceleme 46 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Zararlı Zararlı kimyasallar ve atıklar, kamu Azaltma tedbirinin işlevinin Dünya Bankası Kimyasallar ve sağlığına zarar vermemek adına Yüklenici kontrol edilmesi amacıyla Günlük Uygun ÇSG Kılavuzları Atıklar depolanacaktır. gözle inceleme Trafik Yönetim Planının İnşaat başlamadan Uygun mevcut olup olmadığı önce bir kez Kızıldere III - Ünite 2 için Trafik Yönetim Planı. kontrol edilecektir. Trafik Yönetim Dünya Bankası Trafik Yönetim Planı hazırlanacaktır. İşletmeci Planı ÇSG Kılavuzları Azaltma tedbirinin işlevinin kontrol edilmesi amacıyla Günlük Uygun gözle inceleme Dünya Bankası Dünya Sistemlerinin Yetkisiz kişilerin Kuyu sahası, açık su birikintileri ve çamur Modellenme Çitlerin mevcut olup İşletme dönemi enerji santraline İşletmeci Uygun çukurlarının etrafının çitle örülmesi Çerçevesi (Earth olmadığı kontrol edilecektir. öncesi bir kez girişi System Modelling Framework - ESMF) Dünya Bankası Zararlı kimyasallar, rezerve reenjekte Dünya edilecek olan geri gönderilmiş termal Sistemlerinin suyun toplandığı çukurlarda toplanabilir. Acil Durum Müdahale Zararlı Modellenme İşletme dönemi Uygun İzleme sisteminin uyarılarına daha etkili İşletmeci Planının mevcut olup Kimyasallar Çerçevesi (Earth öncesi bir kez Acil Durum Müdahale Planı mevcuttur. bir yanıt için toplumun girdisinin de dahil olmadığı kontrol edilecektir. System Modelling edildiği bir acil durum planlaması Framework - yapılmalıdır. ESMF) İşletme Fazı (Kızıldere I, Kızıldere II, Kızıldere III - Ünite 1 ve Ünite 2) Azaltma tedbirinin işlevinin Yol güvenliği eğitiminin ve hız sınırlarının Dünya Bankası Trafik Güvenliği İşletmeci kontrol edilmesi amacıyla İşletme sırasında Uygun önemi, tüm sürücülere aktarılacaktır. ÇSG Kılavuzları gözle inceleme 47 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Mevcut yolların korunması adına proje Azaltma tedbirinin işlevinin Azami Toplam Karayolları Trafik kapsamında kullanılan araçların ağırlığı, İşletmeci kontrol edilmesi amacıyla İşletme sırasında Uygun Ağırlık Kanunu mevzuatta geçerli sınırları aşmayacaktır. gözle inceleme Trafik Yönetim Planının İnşaat başlamadan Uygun mevcut olup olmadığı önce bir kez Trafik Yönetim Planı mevcuttur. kontrol edilecektir. Trafik Yönetim Dünya Bankası Trafik Yönetim Planı hazırlanacaktır. İşletmeci Planı ÇSG Kılavuzları Azaltma tedbirinin işlevinin kontrol edilmesi amacıyla Günlük Uygun gözle inceleme Zararlı Zararlı kimyasallar ve atıklar, kamu Azaltma tedbirinin işlevinin Dünya Bankası Kimyasallar ve sağlığına zarar vermemek adına İşletmeci kontrol edilmesi amacıyla Günlük Uygun ÇSG Kılavuzları Atıklar depolanacaktır. gözle inceleme Genel Onaylı imar planının mevcut İmar planı hazırlanacak, onay süreçleri İmar Planı ÇED Taahhütü İşletmeci olup olmadığı kontrol - Uygun tamamlanacaktır. edilecektir. Paket atıksu arıtma tesisi, Ek-2 Çevre Çevre Görevlisi, Çevre görevlisinin istihdam Kanununca Alınması Gereken İzin Ve Çevre Yönetim edilip edilmediği veya çevre Lisanslar Hakkında Yönetmelik listesinde Birimi ve Çevre danışmanlık hizmetinin bulunmaktadır. Yatırımcı, devamlı olarak Çevre Yönetimi Danışmanlık İşletmeci alınıp alınmadığı veya Çevre - Uygun bir çevre görevlisi istihdam etmeli veya Firmaları Yönetim Biriminin kurulup çevre danışmanlık firmalarından çevre Hakkında kurulmadığı kontrol yönetimi hizmetleri almalı ya da bir çevre Yönetmelik edilecektir. yönetimi birimi kurmalıdır. 48 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum İç denetim raporları kontrol Yıllık Uygun edilecektir. İşletmenin başladıktan sonraki 6 ay Çevre ile Sağlık içerisinde Çevre Yönetim Sistemi ile Sağlık Çevre ile İş Sağlığı ve ve Güvenlik ve Güvenlik Yönetim Sistemi - İşletmeci Güvenliği Yönetim - Uygun Yönetim hazırlanacaktır. ISO14001 ve OHSAS 18001 Sisteminin Kurulması. Sistemleri için başvuru yapılacaktır. Belgeler 1 yıl içerisinde sağlanacaktır. Çevre İzin ve Lisans sürecinin Çevre Kanununca başlayıp başlamadığı kontrol Alınması Gereken Uygun Çevre İzin ve Paket atıksu arıtma tesisi için atıksu edilecektir. Enerji santralinin İzin ve Lisanslar İşletmeci - Atıksu Tahliyesi için Geçici Çevre İzni (GÇİ) 02.03.2017 tarihinde Lisansı tahliyesine dair bir çevre izni alınacaktır. inşaatının başlamasından Hakkında alınmıştır. sonraki bir ay içerisinde Yönetmelik başvurular tamamlanmalıdır. Sağlık koruma bandı * ÇED Taahhütü Sağlık koruma bandının mesafelerinin mesafelerinin belirlenmesi Sağlık Koruma * İşyeri Açma ve belirlenmesi için Denizli ve Aydın İşletmeci için bir başvuru yapılıp - - Bölgesi İşletme Belediyelerine başvuru yapılacaktır. yapılmadığı kontrol Yönetmeliği edilecektir. İnşaat aşamasının tamamlanmasının İskan izninin mevcut olup İskan İzni İmar Kanunu İşletmeci - Uygun ardından bir İskan İzni çıkarılacaktır. olmadığı kontrol edilecektir. İşyeri Açma ve İşyeri Açma ve Ruhsatın mevcut olup Ruhsat, işletme dönemi başladıktan sonra İşletme İşletmeci - Uygun İşletme Ruhsatı olmadığı kontrol edilecektir. alınacaktır. Yönetmeliği 49 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Bir çevre davası açılması veya takip başlatılması durumunda Bankalara anlık Dava açılıp açılmadığı Gerekli olması Uygun Çevre Davaları - İşletmeci olarak bilgi sağlanacak, eylem planı kontrol edilecektir. halinde Herhangi bir dava açılmamıştır. aktarılacaktır. Enerji santralinin tarım kalitesinin planlama bölgesi olan 27 dekarlık alan, 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Zeytinlikler Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında ÇED Taahhütü İşletmeci İzleme Raporları Altı ayda bir Uygun Kanun uyarınca korunacak ve buralar herhangi bir şekilde yeniden yapılandırılmayacaktır. Devam Ediyor Mevcut durumda Zorlu, bir kümülatif etki değerlendirmesinin (CIA) oluşturulmasını teşvik etmekte, böyle bir çalışmanın yapılabilmesi Kızıldere III projesi kapsamında proje Kümülatif Etki açısından fon ve kaynak sağlaması için Jeotermal Elektrik Santral alanına yapılacak üniteler için ek bir ünite Kümülatif Etki Dünya Bankası Değerlendirmesinin mevcut Yatırımcıları Derneği'ni (JESDER) desteklemektedir. Kümülatif çevresel veya yeni bir proje planlanmışsa, bunun İşletmeci - Değerlendirmesi ÇSG Kılavuzları olup olmadığı etkilerin ve bu etkilerin paylaşılan rezervler üzerindeki etkisinin için Kümülatif Etki Değerlendirmesi değerlendirilecektir. değerlendirilmesi amacıyla JESDER, CIA Görev Gücü'nü kurmuştur. çalışması yapılacaktır. Çalışma programları, işler için son tarihler ve bütçeler ile komiteler henüz belirlenmemiştir. Zorlu, bu konunun ilerleyişi hakkında AECOM'u bilgilendirecektir. Uygun CO2 ticareti için mümkün olduğunca çaba Karbon emisyon ticareti CO2 Ticareti CO2 Satışları İşletmeci Yıllık Mevcut durumda bir CO2 sıvılaştırma tesisi bulunmaktadır. Bu tesisin gösterilecektir. kontrol edilecektir. kapasitesi, şirketin ve mevcut piyasanın talebini karşılamak için yeterli gelmektedir. 50 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Tesis işletmeye alındığında ve alındıktan Toprak Kirliliğinin sonra her yıl toprak ve bitki örtüsü Kontrolü ve Toprak ve Bitki kalitesindeki değişiklikleri belirlemek Noktasal Kaynaklı Analiz raporları kontrol İşletmeci Yıllık - Örtüsü adına 3511 NACE kodu için verilen Kirlenmiş edilecektir. parametreler için bir yönetmelik Sahalara Dair hazırlanacaktır. Yönetmelik Dünya Bankası Nazif Zorlu Vakfı ve Zorlu Holding Dünya Uygun bünyesindeki dernekler, Zorlu Doğal ve Sistemlerinin İzmir Orman Bölge Müdürlüğü ile Bayındır Orman İşletme Zorlu ailesi proje alanına inşaat dönemi Modellenme Müdürlüğü, Tire Orman İşletme Şefliği, Yeğenli mahallesi ve Sarılar İşletmeci İzleme Raporları Yıllık boyunca her yıl 35.000, işletme dönemi Çerçevesi (Earth Eğridere civarındaki 140 hektarlık bir alana 35.000 fidan dikilmesine boyunca da her yıl 90.000 ağaç dikmeyi System Modelling dair 15 Ağustos 2017'de bir protokol imzalanmıştır. Protokole uygun taahhüt etmektedir. Framework - olarak bu alana fidan dikimleri başlayacaktır. ESMF) Yıllık ağaç dikme etkinliği çerçevesinde her yıl ocak ayında, Orman ve Su İşleri Bakanlığı ve Bankalarca onaylanan içerikli bir protokol imzalanacaktır. Bu içerikte, ağaçların dikildiği yerin ve en az üç yıl Kirlilik süreyle dikilen ağaçların bakımının Uygun yürütülmesine dair taahhüt bulunacaktır. Dünya Bankası Dünya İzmir Orman Bölge Müdürlüğü ile Bayındır Orman İşletme Her yıl aralık ayında, yıllık ağaç dikimiyle Sistemlerinin Müdürlüğü, Tire Orman İşletme Şefliği, Yeğenli mahallesi ve Sarılar ilgili olarak Orman ve Su İşleri Modellenme Eğridere civarındaki 140 hektarlık bir alana 35.000 fidan dikilmesine İşletmeci İzleme Raporları Yıllık Bakanlığı'nın da onayladığı bir rapor Çerçevesi (Earth dair 15 Ağustos 2017'de bir protokol imzalanmıştır. Protokole uygun hazırlanacak, bu rapor Çevre System Modelling olarak bu alana fidan dikimleri başlayacaktır. Danışmanının onayının ardından Framework - Bankalara iletilecektir. ESMF) Ağaç dikim raporu, bir sonraki izleme döneminde takip edilecektir. İlgili ağaç dikiminin Orman Genel Müdürlüğünün yetki alanının dışında bir bölgeye yapılması halinde, konunun nasıl raporlanacağına Zorlu ve Bankalar ortak şekilde karar verecektir. Kapanış Dönemi 51 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Etki Eylem Gereklilik Sorumluluk İzleme Kriteri İzleme Sıklığı Durum Lisans dönemi bittiğinde şirket varlıklarını (enerji santrali, kuyular, Projenin kapanız döneminde yürütülecek Dikim etkinliği vb.) ve haklarını (lisans, irtifak, vb.) devlete aktaracaktır. Eğer lisans olan etkinlikleri ve bu etkinliklerin çevresel Reklam planının mevcut olup Islah Planı ÇED Taahhütü İşletmeci sonlandırılmadan döneminde önceki sahiplerine verilmiş irtifaka tabi olmuş bir arsa etkilerini de kapsayan bir ıslah planı olmadığı kontrol edilecektir. önce bir kez varsa, bu arsa (irtifaka tabi olmuş kısım) şirket tarafından eski oluşturulacaktır. durumuna geri getirilir. Kuyular, hidrotermal sızıntıları Kuyular Hidrotermal Kuyuların kapatılma verileri engelleyecek ve çevre güvenliğini ÇED Taahhütü İşletmeci kapatılmadan önce - Patlamalar kontrol edilecektir. sağlayacak şekilde kapatılacaktır. ve 6 ayda bir 52 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 5 Kurumsal Düzenleme Hem inşaat hem de işletme döneminde yaşanması beklenen potansiyel olumsuz çevresel etkilerin azaltılması ve minimuma indirilmesi amacıyla belirlenen azaltma tedbirlerinin uygulanabilmesi için, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç uygulama düzenlemesi yapılmalıdır:  Projenin ÇSYİP'sinin uygulanması.  Düzenli çevre izlemesi ve belgelemesi.  Tüm sahalara ve proje tesislerine günlük, haftalık ve aylık ziyaretler (izleme sıklığına bağlı olarak).  Kimyasal malzemelerin kontrolü; buna santrale giren ve çıkan tüm malzemelerin incelenmesi de dahildir.  Kişisel Koruyucu Donanımın (KKD) sağlanması ve doğru kullanımının, doğru SGÇ kurslarıyla birlikte çalışanlara aktarılması.  Risk değerlendirmesi ve acil durum planlarının tayin edilmesi.  Sahadaki tüm makine, alet, pompa ve teçhizatın görsel ve mekanik olarak denetlenmesi.  Yerel belediye ve çevre ajanslarıyla koordinasyon sağlanması. Bu ÇSYİP'nin başarılı bir şekilde uygulanabilmesi, çeşitli kuruluşların ve paydaşların ÇSYİP'nin etkili bir şekilde uygulamaya koyulması konusundaki bağlılığı ve kapasitesine bağlıdır. Bu sebeple, ÇSYİP'nin uygulanması, izlenmesi ve gözden geçirilmesi süreçlerine dahil olacak kuruluş ve kişilerin rolleri ve sorumluluklarının yanı sıra belirli düzenlemeler de aşağıda tartışılmıştır. Bu ÇSYİP'nin uygulama sürecine dahil olacak kuruluşların rolleri ve sorumluluklarının genel çerçevesi aşağıdaki gibidir. Zorlu Enerji  Türk mevzuatındaki ÇED yükümlülüklerinin yönetimi, uygulanması, izlenmesi ve bunlara uyum ÇSYİP'nin ve inşaat denetimi ile tüm Proje çalışanlarının, yüklenicilerin ve alt yüklenicilerin performansı da dahil olmak üzere herhangi bir onay koşulunun yönetimi, uygulanması, izlenmesi ve buna uyum ile inşaat denetimi  ÇSYİP performansının incelenmesi ve düzeltici eylemlerin uygulanması  Yerel toplumlar üzerinde ciddi etkilere sebep olabilecek veya Projenin itibarının zedelenmesine yol açabilecek bir durum olan ÇSYİP'nin koşullarının ihlal edilmesi halindeki acil durum prosedürleri  ÇSYİP'nin içerik ve gerekliliklerin yükleniciler ve alt yüklenicilere etkili bir şekilde açıklanması ve dağıtılmasının sağlanması  ÇSYİP alt planlarının uygulanması konusunda yükleniciye destek sağlamak  ÇSYİP performansının izlenmesi  Sosyal yönetim planlarının uygulanması da dahil olmak üzere Projenin tüm sosyal taahhütlerine uyumun sağlanması  İzleme raporlarının ÇSYİP'de tanımlandığı şekilde TSKB'ye teslim edilmesi  Projenin çevresel performansının doğrudan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na raporlanması  Gerekli olduğu şekilde, Projeyi halk toplantılarında temsil eden, Proje faaliyetlerini özetleyen çevre raporlarının hazırlanması 53 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018  Proje dönemi boyunca kamuoyu görüşünün alınabilmesi amacıyla etkili toplum iletişiminin sağlanması ve taahhütlerin yerine getirilmesi  ÇSYİP'nin etkili şekilde uygulanabilmesi için ilgili kamu makamları ve STK'larla iletişim kurmak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı  Projelerin çevre performansına yönelik genel sorumluluk  Projeler için geçerli politikalar konusunda karar makamı  İnşaat aşamasında denetim rolü  İnşaat ve işletme aşamalarında ÇED'in uygulanmasına dair genel sorumluluk  Bağımsız Çevre İzleme Danışmanının raporlarının incelenmesi  Gerekli olduğu şekilde, projelerin çevresel ve sosyal yönetimine uyumlayıcı yaklaşımın bir parçası olarak ÇED'de yapılan değişiklikleri onaylamak Yüklenici ve Alt Yüklenici  İnşaat Yönetim Planının hazırlanması ve uygulaması  ÇSYİP'de belirtildiği gibi kayıtların ve gerekli tüm raporlama verilerinin hazırlanması ve tutulması  Tüm inşaat çalışanlarının ve alt yüklenicilerin ÇSYİP'nin amacı konusunda bilgilendirilmesinin sağlanması ile çevresel ve sosyal uyum ve performansı için gerekli tedbirler konusunda farkındalığın yaratılması  İnşaat sırasında, trafik yoğunluğunun fazla olduğu alanlara ve Trafik Yönetim Planının uygulanmasına özen göstererek irtibat yolları boyunca trafik güvenliğinin sağlanması TSKB  Teknik destek ve yönlendirmeye dair genel denetim ve tedarik  Yönetim çerçevesinin ve uygulama performansının güçlendirilmesine dair ek tedbirlerin önerilmesi  İzleme raporları ve ilgili belgeleri Dünya Bankası ile paylaşmak 54 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Raporlama Raporlar izleme programlarının uygulanması, olay/şikayet formlarının toplanması, kamuoyunun fikrinin alınması ve mevcut programların/azaltma tedbirlerinin ÇSYİP kapsamındaki denetleme performansı şeklindeki yol izlenerek oluşturulacaktır. Tablo 6.1'de oluşturulacak rapor türleri gösterilmektedir. Zorlu, ÇSYİP'de bulunan hususları da dahil eden altı aylık bir izleme raporunu TSKB'ye vererek bilgi ve belge sağlamalı, buna uygun olarak TSKB'nin Proje Uygulama Birimi (PUB), Dünya Bankası'na güncel raporlar sunmalıdır. Tablo 5-1 Rapor Türleri Sorumluluk Rapor Türleri Raporlama Amacı/Detayları Teslim Sıklığı Teslim Edilecek: Kazaların veya planlanmamış Kaza sonrası 24 saat Kaza/Olay Raporu olayların İç içinde doldurulması/bildirilmesi Yapılan her uyumsuz çevresel ve/veya sosyoekonomik Olayın sonrası bir Yüklenici Uyumsuzluk Raporu eylemin nedeni, doğası ve İç hafta içinde etkisine dair bilgilerin açıklanması Uyum ve uyumsuzluk Aylık Uyum Raporu hususlarının/tedbirlerinin Aylık İç raporlanması Günlük Uyum İnşaatın çevresel ve sosyal Günlük İç Kontrol Listesi uyumuna dair kontrol listesi Yükleniciden raporun alınmasının ardından 10 gün Aylık Uyum Raporu Aylık İç içerisinde verilecek aylık uyum raporu Alınan şikayet sayısı Günlük İç/Yerel Yönetim Paydaş Katılımı Sonlandırılan/ilgilenilen şikayet Üç ayda bir İç/Merkezi Yönetim sayısı Zorlu İstihdam istatistikleri Yıllık İç/Merkezi Yönetim Sosyal Etkiler Tedarik edilen teçhizat sayısı Yıllık İç/Merkezi Yönetim Gürültü Gürültü seviyesi Üç ayda bir İç/Yerel Yönetim Gaz Oranı (Yoğuşmayan Yıllık İç/Yerel Yönetim Gazlar) Hava Kalitesi Emisyon Üç ayda bir İç/Yerel Yönetim 55 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Tedarik edilen içme suyu Yıllık İç/Yerel Yönetim miktarı ve kaynağı Su tedariği/ yönetimi İşletme sırasında tüketilen Yıllık İç/Yerel Yönetim kullanma suyu miktarı Üretilen atıksu miktarı ve Üç ayda bir İç/Yerel Yönetim depolama yöntemi Atıksu Tahliye edilen atıksu miktarı ve Yönetimi Üç ayda bir İç/Yerel Yönetim tahliye yöntemi Atıksu tahliye belgeleri Üç ayda bir İç/Yerel Yönetim Kimyasal envanteri Üç ayda bir İç/Yerel Yönetim Malzeme güvenlik bilgi Üç ayda bir İç/Yerel Yönetim Kimyasal formları Yönetimi Kimyasal depo (yönetmelikle uyum, geçirmezlik tedbirleri, Üç ayda bir İç/Yerel Yönetim etiketleme, vs.) Atık Yönetimi Planının (atık Atık Yönetimi Planı hiyerarşisine göre) 2 yılda bir ÇŞB tamamlanması Atık Beyanı Zararlı ve zararsız atık miktarı Yıllık ÇŞB Sera gazı raporlama izleme ve Sera Gazı Raporu Yıllık ÇŞB doğrulaması ÇSYİP'de belirtilen uyum ve uyumsuzluk ÇSYİP İzleme Raporu Altı aylık TSKB/Kredi Kuruluşları hususlarının/tedbirlerinin raporlanması 56 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 6 Etkilenen Gruplar ve STK'larla görüşmeler 6.1 ÇED Kamuoyu Katılım Toplantıları Kamuoyu görüşünün alınmasının, projenin oluşturulma ve uygulanması konusunda önemli yer tuttuğu kanıtlanmıştır. İnsanların projeyi sahiplenmesini sağlayarak projenin kabul edilme oranını ve hükümet ile faydalanıcı toplum arasındaki güveni artırır. Bu proje için, projenin genel başarısı bağlamında kritik paydaşların katılımı sağlanmıştır. ÇED hazırlık süreci kapsamında Kızıldere Köyü'ndeki bir toplum merkezinde projenin her bir ünitesi için (Ünite 1 ve Ünite 2) bir "Kamu Katılım Toplantısı" düzenlenmiştir. Yerel toplumdan yaklaşık 40 paydaş, yerel makamlardan katılımcılarla birlikte toplantıya katılmıştır. o Çevre ve Şehircilik Bakanlığı o Aydın Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü o Devlet Su İşleri 21. Bölge Müdürlüğü o Buharkent Belediyesi o Buharkent Ziraat Odası o Kızıldere Köy Muhtarı o Çınar Danışmanlık. Danışma toplantıları Ünite 1 için 04.09.2014, Ünite 2 içinse 16.07.2016 tarihinde düzenlenmiştir. Katılımcı listesi, bu belgenin sonunda Ek 9'da verilmiştir. Paydaşlar, toplantıdan birkaç gün öncesinde yakın çevredeki idari bölgelere gönderilen davet mektupları ve yerelde yapılan reklamlar aracılığıyla danışma toplantılarına davet edilmiştir. Davetler, yerel ve bölgesel gazetelerde önceden ilan edilmiştir. Zorlu Enerji ve ÇED Danışmanı Projeyi sunmuş, potansiyel çevresel ve sosyal etkiler ile azaltma tedbirleri katılımcılara anlatılmıştır. Toplantıda Proje alanının seçimi ve proje bağlamı detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Bu iki toplantıda da aynı düşünceler ortaya çıkmıştır. Kamuoyu üyelerinden alınan soruların çoğu projenin tarımsal üretim ile bölgesel flora ve fauna üzerindeki muhtemel etkileri, enerji üretim santralinin yeri, sondaj çalışmaları sonucu elde edilen atık ve bu atığın nasıl yönetileceği, projenin bulunduğu bölgedeki sosyal sorumluluk projelerine dair endişelerden oluşmaktadır. Alınan en önemli yorumlardan biri, şirketlerin ÇED gerekliliklerini yerine getirmediğine dair şikayettir. Reenjeksiyon faaliyetlerinin düzgün bir şekilde yapılıp yapılmadığından emin olamadıklarından kamuoyu jeotermal akışkanın muhtemel etkileri konusunda endişelidir. Ayrıca jeotermal akışkanlardan faydalanmak istediklerini de dile getirmişlerdir. Şirket yetkilisi, reenjeksiyon ve Sarayköy Köyünün konut ısıtmasının ve turistik tesislerin Buharkent'in desteklenmesinin devam ettirilmesine bağlılık konusunda teminat vererek bu sorulara cevap vermiştir. Şirket temsilcisi aynı zamanda buharın flora üzerinde zararının olduğuna dair bilimsel bir kanıtın bulunmadığı konusunda kamuoyunu bilgilendirmiştir. 57 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Toplantıda ortaya atılan bir başka konu da projenin toplam alanıdır. Şirket, Ünite 1 arazisine (kamuoyu katılım toplantısından sonra yalnızca 2 parselin alımı tamamlanmıştır) ek olarak enerji santrali için ek bir araziye ihtiyaç olmayacağını belirtmiştir. Bakanlık temsilcisi, kamuoyu endişelerinin ilgili bakanlıkların yönetmelikleri uyarınca değerlendirildiğini belirtmiş, ÇED sürecine dair bilgi vermiş ve bu endişelerin dikkate alındığını ifade etmiştir. Yerel toplumun, özellikle kötü ÇSG yönetim uygulamaları sebebiyle jeotermal atığın doğrudan toprağa veya derelere tahliye edilmesi konusunda bölgede yapılan diğer jeotermal projeler nedeniyle olumsuz bir yaklaşımının bulunduğu tespit edilmiştir. Zorlu enerji, yerel halkın JES'lerin faaliyetleri konusunda tam olarak bilgi sahibi olmaları için kendileriyle yakın ilişki içerisindedir. Arsa alımı veya ücretlendirme konularına dair herhangi bir talep veya şikayet bulunmamaktadır. Güncel durumda Şirket, paydaş katılımının bir parçası olarak paydaş gruplarıyla yapılan kamuoyu toplantılarında ve yerel topluluklar ile Paydaş Katılım Planında sağlanan yerel makamlarla jeotermal enerji konusundaki tema bazlı toplantılarda bu konulara değinmiştir. Diğer geliştiricilerle birlikte Zorlu Enerji, hem tüm düşüncelere ulaşmak hem de eğitim ve bilgi paylaşımı düzeyini artırmak için yollar aramaktadır. Sonuç olarak Zorlu Enerji, tüm Kızıldere Projeleri için dört kamuoyu danışma toplantısı düzenlemiş, düzenlenen son iki toplantı Kızıldere III Ünite 2 için sırasıyla 04.09.2014 ve 16.07.2016 tarihlerinde yapılmıştır. Ek olarak TSKB ve Dünya Bankası temsilcileri de 15.11.2017 tarihinde köy muhtarı ve bazı Projeden Etkilenen Kişiler (PEK) ile bir toplantı düzenlemiştir. Yukarıda bahsedilen toplantıların bir sonucu olarak, yerel halkın jeotermal projeler ve kendilerinin bu konudaki haklarına dair yeterince bilgi sahibi olduğu izlenimi edinilmiştir. Son toplantıda herhangi bir tartışma maddesi ortaya koymamışlardır. Bu bağlamda, Kızıldere III Projesi için ikinci bir kamuoyu danışma toplantısının gerekli olmadığı öne sürülmüştür. 6.2 Yerel Paydaşlarla Yürütülen Paydaş Katılım Faaliyetleri Zorlu Enerji, temalı toplantılar düzenleyerek yerel halkla etkili bir ilişki ve diyalog kurmuştur. Bölgedeki 10 köyden yerel halkın katılımıyla Sarayköy'de "Jeotermal Enerji" konulu bir toplantı düzenlenmiştir. "Jeotermal Enerji ve Uygulamaları" konulu bir başka temalı toplantı da Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü'nün 30 çalışanı için düzenlenmiştir. Saha sosyal uzmanları, düzenli katılım faaliyetleri çerçevesinde genellikle haftada iki üç kez olmak üzere köy ziyaretleri ve toplantılar düzenlemiştir. Ek olarak çevre ve sosyal uzmanlar ayda bir Zorlu Enerji'nin genel müdürlüğünü ziyarete gitmektedir. Yürütülen Kurumsal Sosyal Sorumluluk Programının mali boyutu yaklaşık 2 Milyon Türk Lirası değerindedir. Diğer kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri aşağıdaki gibi sıralanabilir: 58 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018  Buharkent ilçesi ve Sarayköy köylerinden 70 başarılı öğrenci için Burs Programı (daha fazla bilgi için www.mzv.org adresini ziyaret edebilirsiniz);  İncir üretimi ile deve güreşi geleneğinin korunması için Buharkent Yerel Festivallere Sponsorluk;  Pamukkale Üniversitesi ve İlçe Valiliği, Belediye ve Milli Eğitim Müdürlüğü ile işbirliği içerisinde Buharkent'te Dezavantajlı Çocukların ve Gençlerin Desteklenmesi. "Hayata Smaç" isimli projenin amacı, dezavantajlı kişilerin (bağımlı, suç mağduru veya suçlular, aile bireyleri hapishanede olanlar, aşırı yoksul olanlar, vs.) topluma yeniden kazandırılmasıdır (daha fazla bilgi için www.hayatasmac.com adresini ziyaret edebilirsiniz). Mevcut durumda faaliyet kapsamında 150 çocuk ve gence ulaşılmıştır.  2010 yılından beri yürütülmekte olan Enerjimiz Çocuklar İçin Projesi kapsamında enerji, enerji kaynakları, yenilenebilir ve temiz enerji kaynakları ve enerji tasarrufu konseptleri gibi farkındalık artırıcı konularla ilkokul 3. ve 4. sınıf öğrencilerinin müfredatı desteklenmektedir. Sunumlar ve oyunlar öğretmek için kullanılırken öğretmenler de eğitilmektedir. Ayrıca proje faaliyetleri kapsamında tüm paydaşlar ve çocukları için İstanbul Zorlu Center'a tiyatro gezileri düzenlenmektedir (daha fazla bilgi için www.enerjimizcocuklaricin.com adresini ziyaret edebilirsiniz);  Akademisyenlere 2016-2017 eğitim öğretim yılında elektronik ofis ekipmanları sağlayarak ve Konferans Salonu ile alternatif enerji kaynakları laboratuvarları kurarak Buharkent'te Meslek Okulunun Desteklenmesi;  Bilgisayar ve yazıcı sağlayarak çiftçilerin eğitimi için Buharkent Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nün desteklenmesi (daha fazla bilgi için http://www.buharkent.gov.tr/);  Bir "bilgi teknolojileri sınıfının" açılması için Sarayköy Orta Okuluna Destek (daha fazla bilgi için http://saraykoygaziortaokulu.meb.k12.tr/);  Binasının yenilenmesi için Jandarma İlçe Komutanlığına destek;  Kızıldere III kuyu sondaj alanından çıkarılan incir ve zeytin ağaçları da dahil olmak üzere 1000 ağacın, Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından tahsis edilen 35 dekarlık bir arazi üzerine transfer edilmesi ve dikilmesiyle incir ve zeytin bahçelerinin oluşturulması. Ağaç dikiminin Buharkent Belediyesi ve ilçe ekonomisine gelir kazandırması hedeflenmektedir.  Aynı zamanda dezavantajlı çocukların ve gençlerin topluma geri kazandırılmasına yardım eden ve bu konuda ilham sağlayan önemli bir şahsiyet olan milli vücut geliştirme sporcusu Kutbettin Bulut'a 2 yıllık sponsorluk sağlayarak Sporun desteklenmesi. 59 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Ekler 1. Paydaş Katılım Planı 2. Tesadüfi Buluntu Prosedürü 3. Acil Durum Müdahale Planı 4. Sağlık, Güvenlik ve Emniyet Planı, Toplum Sağlığı, Güvenliği ve Emniyeti Planı ve Yüklenici Yönetim Planı 5. SGÇ Risk Değerlendirmesi 6. Trafik Yönetim Planı 7. Biyoçeşitlilik Değerlendirme Güncellemesi 8. Danışmalar ve Kamuoyu Katılımı - CPP 60 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Aşağıdaki belgelerin tamamı ayrı bir dosyada olarak sağlanmıştır. Ek 1 Paydaş Katılım Planı Ek 2  Tesadüfi Buluntu Prosedürü Ek 3  Acil Durum Müdahale Planı Ek 4  Sağlık, Güvenlik ve Emniyet Planı, Toplum Sağlığı, Güvenliği ve Emniyeti Planı ve Yüklenici Yönetim Planı Ek 5  SGÇ Risk Değerlendirmesi Ek 6  Trafik Yönetim Planı Ek 7  Biyoçeşitlilik Değerlendirme Güncellemesi (AECOM) 61 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 62 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 Ek 8 Danışmalar ve Kamuoyu Katılımı - CPP 63 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 64 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 65 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 66 Zorlu Enerji Kızıldere I-II-III Jeotermal Enerji Santralleri I Mart 2018 67