‫‪E4351 V1‬‬ ‫گزارش ارزيابی اثرات اجتماعی پروژۀ‬ ‫آسيای مرکزی – آسيای جنوبی‬ ‫)‪(CASA-1000‬‬ ‫تاريخ‪:‬‬ ‫ماه آگست‬ ‫سال ‪ 2013‬ميالدی‬ ‫‪1 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫فھرست‬ ‫‪5‬‬ ‫مخففات‬ ‫‪6‬‬ ‫خالصه‬ ‫‪10‬‬ ‫مقدمه‬ ‫‪1.‬‬ ‫‪10‬‬ ‫شرح پروژه )‪(CASA-1000‬‬ ‫‪1.1‬‬ ‫‪10‬‬ ‫ارزيابی اثرات اجتماعی‬ ‫‪1.2‬‬ ‫‪13‬‬ ‫جمھوری قرغزستان‬ ‫‪2.‬‬ ‫‪13‬‬ ‫مشخصتات اجتماعی‪ -‬اقتصادی‬ ‫‪2.1‬‬ ‫مشخصات قرغزستان‬ ‫‪2.1.1‬‬ ‫ساحات متاثر شده‬ ‫‪2.1.2‬‬ ‫‪20‬‬ ‫تاثير پروژه‬ ‫‪2.2‬‬ ‫ميتود‬ ‫‪2.2.1‬‬ ‫مشخصات اجتماعی بر اساس اسکيچ ساحات‬ ‫‪2.2.2‬‬ ‫ارزيابی اثرات اجتماعی‬ ‫‪2.2.3‬‬ ‫‪24‬‬ ‫پالن مديريت اجتماعی‬ ‫‪2.3‬‬ ‫تدابير تطبيق پروژه‬ ‫‪2.3.1‬‬ ‫اھميت پالن وسيع مديريت اجتماعی‬ ‫‪2.3.2‬‬ ‫برداشت مردم متاثر شده در مورد پروژه‬ ‫‪2.3.3‬‬ ‫گزاينه ھا برای شريک سازی منافع با مردم‬ ‫‪2.3.4‬‬ ‫ترتيبات نھادی برای شريک سازی منافع با مردم‬ ‫‪2.3.5‬‬ ‫‪29‬‬ ‫تاجکستان‬ ‫‪3.‬‬ ‫‪29‬‬ ‫مشخصات اجتماعی‪ -‬اقتصادی‬ ‫‪3.1‬‬ ‫مشخصات تاجکستان‬ ‫‪3.1.1‬‬ ‫مناطق متاثر شده‬ ‫‪3.1.2‬‬ ‫‪36‬‬ ‫تاثير پروژه‬ ‫‪3.2‬‬ ‫ميتود‬ ‫‪3.2.1‬‬ ‫سروی ساحوی اثرات اجتماعی‬ ‫‪3.2.2‬‬ ‫مشخصات اجتماعی بر اساس اسکيچ ساحات‬ ‫‪3.2.3‬‬ ‫ارزيابی اثرات اجتماعی‬ ‫‪3.2.4‬‬ ‫‪40‬‬ ‫پالن مديريت اجتماعی‬ ‫‪3.3‬‬ ‫تدابير تطبيق پروژه‬ ‫‪3.3.1‬‬ ‫اھميت پالن وسيع مديريت اجتماعی‬ ‫‪3.3.2‬‬ ‫برداشت مردم متاثر شده در مورد پروژه‬ ‫‪3.3.3‬‬ ‫گزاينه ھا برای شريک سازی منافع با مردم‬ ‫‪3.3.4‬‬ ‫ترتيبات نھادی برای شريک سازی منافع با مردم‬ ‫‪3.3.5‬‬ ‫‪2 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪45‬‬ ‫افغانستان‬ ‫‪4.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫مشخصات اجتماعی‪ -‬اقتصادی‬ ‫‪4.1‬‬ ‫مشخصات افغانستان‬ ‫‪4.1.1‬‬ ‫ساحات متاثر شده‬ ‫‪4.1.2‬‬ ‫‪52‬‬ ‫تاثير پروژه‬ ‫‪4.2‬‬ ‫ميتود‬ ‫‪4.2.1‬‬ ‫مشخصات اجتماعی بر اساس اسکيچ ساحات‬ ‫‪4.2.2‬‬ ‫ارزيابی اثرات اجتماعی‬ ‫‪4.2.3‬‬ ‫‪56‬‬ ‫پالن مديريت اجتماعی‬ ‫‪4.3‬‬ ‫تدابير تطبيق پروژه‬ ‫‪4.3.1‬‬ ‫اھميت پالن وسيع مديريت اجتماعی‬ ‫‪4.3.2‬‬ ‫برداشت مردم متاثر شده در مورد پروژه‬ ‫‪4.3.3‬‬ ‫گزاينه ھا برای شريک سازی منافع با مردم‬ ‫‪4.3.4‬‬ ‫ترتيبات نھادی برای شريک سازی منافع با مردم‬ ‫‪4.3.5‬‬ ‫‪63‬‬ ‫پاکستان‬ ‫‪5.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫مشخصات اجتماعی – اقتصادی‬ ‫‪5.1‬‬ ‫مشخصات پاکستان‬ ‫‪5.1.1‬‬ ‫ساحات متاثر شده‬ ‫‪5.1.2‬‬ ‫‪74‬‬ ‫تاثير پروژه‬ ‫‪5.2‬‬ ‫ميتود‬ ‫‪5.2.1‬‬ ‫مشخصات اجتماعی بر اساس اسکيچ ساحات‬ ‫‪5.2.2‬‬ ‫ارزيابی اثرات اجتماعی‬ ‫‪5.2.3‬‬ ‫‪76‬‬ ‫پالن مديريت اجتماعی‬ ‫‪5.3‬‬ ‫تدابير تطبيق پروژه‬ ‫‪5.3.1‬‬ ‫اھميت پالن وسيع مديريت اجتماعی‬ ‫‪5.3.2‬‬ ‫برداشت مردم متاثر شده در مورد پروژه‬ ‫‪5.3.3‬‬ ‫گزاينه ھا برای شريک سازی منافع با مردم‬ ‫‪5.3.4‬‬ ‫ترتيبات نھادی برای شريک سازی منافع با مردم‬ ‫‪5.3.5‬‬ ‫‪81‬‬ ‫ضمايم‪:‬‬ ‫ضميمه اول‪ :‬ضميمۀ ‪ :1‬خالصۀ پالن مديريت محيطی و اجتماعی ‪IEL‬‬ ‫ضميمه دوم‪ :‬چارچوب استمالک زمين و اسکان مجدد ‪ :IEL‬مقاصد و خالصه‬ ‫فھرست جدول ھا‬ ‫جدول ‪:1‬‬ ‫ويژگی ھای اجتماعی در مسير پروژه )‪ (CASA ‐ 1000‬در جمھوری قرغزستان بر اساس ورقه ھای امتداد انرژی محيط زيستی و‬ ‫اجتماعی‪.‬‬ ‫‪3 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫جدول ‪ :2‬مشخصات اجتماعی در امتداد مسير ‪ CASA-1000‬در تاجکستان به اساس يافته ھای برگرفته از ورقه ھای‬ ‫امتداد انرژی محيط زيستی و اجتماعی‬ ‫جدول ‪ :3‬جمعيت ساکن در امتداد پروژه )‪ (CASA ‐ 1000‬لين انتقال برق ‪ 4‬کيلومتر از افغانستان‬ ‫جدول ‪ :4‬پوشش برق قريه ھای )جوامع( که در امتداد لين انتقال برق)‪ (CASA-1000‬واقع شده اند‪.‬‬ ‫جدول ‪ :5‬مشخصات اجتماعی در امتداد مسير ‪ CASA-1000‬در افغانستان به اساس يافته ھای برگرفته از ورقه ھای امتداد‬ ‫انرژی محيط زيستی و اجتماعی‬ ‫جدول ‪ :6‬خالصه نگرانی ھای عمده که توسط مردم محل در افغانستان اظھار شده است‪.‬‬ ‫جدول ‪ :7‬فھرست پروژه ھای مردمی بالقوه به اساس بحث ھای گروپی متمرکز‬ ‫جدول ‪ :8‬توزيع جمعيت نمونه به اساس جندر و تعداد اعضای خانواده‬ ‫جدول ‪ :9‬موجوديت برق‪ ،‬آب قابل انتقال و تشناب ھای عصری در قريه ھای سروی شده‬ ‫جدول ‪ :10‬فيصدی سھم منابع عمدۀ عايداتی خانواده ھا بر اساس قريه‬ ‫جدول ‪ :11‬خانواده ھا به اساس درجه بندی از لحاظ فقر‬ ‫جدول ‪ :12‬مشخصات اجتماعی در امتداد مسير ‪ CASA-1000‬در پاکستان به اساس يافته ھای بدست آمده از ورقه ھای‬ ‫امتداد انرژی محيط زيستی و اجتماعی‬ ‫جدول ‪ :13‬درجه بندی اولويت ھای محل برای پالن شريک سازی منافع با مردم‬ ‫فھرست گراف ھا‬ ‫حد اوسط خانوار به اساس قريه‬ ‫شکل ‪:1‬‬ ‫ميزان سواد بر اساس جنسيت و قريه‬ ‫‪Fig. 2:‬‬ ‫ميزان تحصيل با سواد ھا‬ ‫‪Fig. 3:‬‬ ‫حدول ‪ :1‬ميتود برای سروی شريک سازی منافع با مردم‬ ‫‪4 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫فھرست مخففات‬ ‫جمو و کشمير آزاد‬ ‫‪AJK‬‬ ‫بازار برق آسيای مرکزی و آسيای جنوبی‬ ‫‪CASAREM‬‬ ‫شورای انکشافی قريه‬ ‫‪CDC‬‬ ‫دھليز تاثير پروژه‬ ‫‪COI‬‬ ‫د افغانستان برشنا شرکت‬ ‫‪DABS‬‬ ‫ارزيابی اثرات اجتماعی و محيطی‬ ‫‪ESIA‬‬ ‫پالن مديريت اجتماعی و محيطی‬ ‫‪ESMP‬‬ ‫مناطق قبايلی‬ ‫‪FATA‬‬ ‫بحث ھای گروپی ممترکز‬ ‫‪FGD‬‬ ‫گلگت بليتستان‬ ‫‪G-B‬‬ ‫توليد ناخالص داخلی‬ ‫‪GDP‬‬ ‫عايد ملی نا خالص‬ ‫‪GNI‬‬ ‫گزارش توسعه انسانی‬ ‫‪HDR‬‬ ‫برق ولتاژ بلند متناوب‬ ‫‪HVAC‬‬ ‫برق ولتاژ بلند متناوب‬ ‫‪HVDC‬‬ ‫نام شرکت ) که در عرصه مطالعات محيط زيستی کارمی کند(‬ ‫‪IEL‬‬ ‫خيبر پشتونخواه‬ ‫‪KP‬‬ ‫چارچوب استمالک زمين‬ ‫‪LARF‬‬ ‫اھداف انکشافی ھزاره دوم‬ ‫‪MDG‬‬ ‫پروژه برق آبی‬ ‫‪MHP‬‬ ‫وزارت احيا و انکشاف دھات‬ ‫‪MRRD‬‬ ‫ميگا وات‬ ‫‪MW‬‬ ‫حفظ و مراقبت‬ ‫‪O&M‬‬ ‫رياست صحت عامه انجنيری‬ ‫‪PHED‬‬ ‫حريم سرک‬ ‫‪RoW‬‬ ‫شبکه اجتماعی برای رفاه ) يک سازمان غير دولتی و غير انتفاعی(‬ ‫‪SABAWON‬‬ ‫ارزيابی اثرات اجتماعی‬ ‫‪SIA‬‬ ‫لين انتقال برق‬ ‫‪T/L‬‬ ‫‪5 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫خالصۀ گزارش‬ ‫اين پروژه )‪ (CASA-1000‬تحت مرحلۀ اول ابتکاری بنام " بازار منطقه ای برق آسيای مرکزی‪ -‬آسيای جنوبی" موسوم‬ ‫به )‪ (CASAREM‬آماده می گردد که ھدف اين پروژه اعمار و تمديد لين برق انتقالی( جھت انتقال برق صادراتی‬ ‫جمھوری قرغستان و تاجکستان به افغانستان و کشور پاکستان ميباشد‪ .‬اين پروژه )‪ (CASA-1000‬دارای دو بخش عمده‬ ‫ميباشد‪ :‬الف( تمديد ‪ 477‬کيلومتر لين برق ولتاژ بلند )‪ (HVAC‬از طريق جمھوری قرغزستان )‪ 452‬کيلومتر( و تاجکستان‬ ‫)‪ 25‬کيلومتر(؛ و‪ 500‬کيلوات لين برق از ريگار تا سنگ توده بمنظور تقويت شبکه برق تاجکستان ب( تمديد ‪ 750‬کيلومتر‬ ‫لين برق ولتاژ بلند )‪ (HVDC‬از طريق کشور تاجکستان )‪ 117‬کيلومتر( و افغانستان )‪ 562‬کيلومتر( و پاکستان )‪71‬‬ ‫کيلومتر(‪ .‬ستيشن ھای پيشنھادی تبديل کننده برق ولتاژ بلند )‪ (HVDC Converter‬در سنگتوده ‪ ،(1,300 MW) 1-‬کابل‬ ‫)‪ (300 MW‬و پشاور)‪ .( 1,300 MW‬بودجه تخمينی پروژه بالغ بر ‪ 970‬ميليون دالر امريکايی ميباشد‪.‬‬ ‫ارزيابی اثرات اجتماعی‪:‬‬ ‫ارزيابی تاثيرات اجتماعی برای شناسايی اثرات اجتماعی بالقوه پروژه ) از نظر طرح و ديزاين‪ ،‬مراحل قبل و بعد از‬ ‫شروع کار پروژه ‪ ،‬و ھمچنين تاثيرات پروژه در درازمدت (‪ ،‬و ارائه پيشنھادات برای اتخاذ اقدمات مديريتی جھت کاھش‬ ‫اثرات بالقوه پروژه مھم است‪ .‬اطالعات مربوط به جنبه ھای اجتماعی اين پروژه )‪ (CASA - 1000‬در برخی گزارش‬ ‫ھای که قبالً آماده شده بود‪ ،‬موجود است‪ :‬ارزيابی اثرات محيط زيست و اجتماعی‪ ،‬مطالعات شريک سازی منافع با مردم‬ ‫در ھر چھار کشورانجام شده است‪ .‬اين گزارش در حقيقت معلومات متذکره را در يک سند جمع بندی می کند و برای رفع‬ ‫خال ھای معلوماتی در موارد ضروری از منابع دومی استفاده نموده است‪ :‬قابل ياد آوريست که جھت تھيه اين گزارش ھيچ‬ ‫نوع تحقيقات اوليه پژوھشی صورت نگرفته است‪.‬‬ ‫جمھوری قرغزستان ‪ 452 :‬کيلومتر لين ولتاژ بلند ) ‪ (HVAC‬از طريق سه واليت جالل آباد‪ ،‬اوش و باتکن جمھوری‬ ‫قرغزستان عبور می کند‪ .‬مسير پيشنھادی لين برق متذکره بسيار کم جمعيت بوده و در امتداد آن کمتر از ‪ 25‬قريه يا شھرک‬ ‫ھا وجود دارد‪ .‬سروی که در ‪ 25‬شھرک که در طول مسير اين لين وقع شده اند نشان ميدھد که منابع اصلی امرار معاش‬ ‫مردم اين ساحات را زراعت و وجوه ارسالی از سوی کارگران مقيم در خارج تشکيل ميدھد‪ .‬دسترسی به برخی از خدمات‪،‬‬ ‫به ويژه آب آشاميدنی و آبياری ضعيف بود‪ ،‬و درعرضه برق دوامدار مشکالتی وجود داشت‪ ،‬به خصوص در ماه ھای‬ ‫زمستان‪.‬‬ ‫‪6 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫اين پروژه )‪ (CASA-1000‬در درازمدت باالی برخی اراضی زراعتی تاثير عمدۀ خواھد داشت‪ ،‬در جريان مرحلۀ ساخت و ساز‬ ‫ممکن است برای مردم محل اختالل ايجاد شود‪ ،‬به طور مثال‪ :‬در انجام فعاليت ھای زراعتی شان و در دسترسی به سرک ھا‪ .‬اسکان‬ ‫مجدد اندک و کسب دائمی زمين نيز پيش بينی شده است‪ .‬تاثير کلی اجتماعی اين پروژه کوچک و موقت به نظر می رسد‪ ،‬و طريق‬ ‫اقدامات زير ميتوان اين تاثيرات را کاھش داد ‪ :‬الف ( مرحله ديزاين – مسير طوری انتخاب شود که از برخورد با شھرک ھا‪ ،‬زيربنا‬ ‫ھای عمومی‪ ،‬درختان و محصوالت زراعتی جلوگيری گردد‪ ،‬ب( مرحله قبل از اعمار ‪ -‬پرداخت غرامت برای افراد متاثر قبل از‬ ‫تصرف زمين‪ ،‬تخريب و يا نقل مکان ساختار ھا و يا تخريب محصوالت زراعتی ‪ ،‬ج ( مرحله ساخت و ساز – محدود کردن‬ ‫کارکنان يا قراردادی ھا در مناطق به وضوح مشخص شده شده و حصول اطمينان از اينکه قراردادی ھا به ھنجارھا و سنت ھای‬ ‫محلی احترام می گذارند‪ ،‬بخصوص در رابطه به حفظ حريم زنان ‪ ،‬کنترل سر و صدا و انتشار گرد و غبار‪ .‬‬ ‫با اين حال‪ ،‬تقسيم يا به شريک سازی منافع با مردم مھم است ) منطق اين نکته را در زير نگاه کنيد( ‪ .‬نتايج مشوره ھا با اھالی‬ ‫محالت نشان ميدھد که مردم تا حد زيادی در مورد اين پروژه )‪ (  CASA  ‐1000‬آگاه ‪ ‬نبودند‪ ،‬اما بعد از کسب معلومات به بيان‬ ‫نيازھای خود پرداختند‪ .‬در اين ميان مھمترين خواسته ھای شان دسترسی به برق قابل اعتماد و بدون وقفه بود؛ دوم اعمار يا بازسازی‬ ‫سيستم ھای آبياری و دسترسی به آب آشاميدنی بود‪ .‬ساير خواست ھای شان عبارت اند از بھبود دسترسی به جاده ھا و استفاده از‬ ‫کارگران محلی در اين پروژه بود‪ .‬اھالی محل برای کمک به طرح ھای توسعه ای‪ ،‬بطور مثال‪ :‬از طريق کار در پروژه ابراز‬ ‫عالقمندی نمودند‪ .‬بر اساس اين مشوره ھا‪ ،‬برنامه ھای شريک سازی منافع با مردم طور ذيل پيشنھاد شده است‪:‬‬ ‫بايد يک چارچوب قانونی روشن برای شريک سازی منافع با مردم توسط اھالی وجود داشته باشد‪ ،‬اھالی محل بايد در ھر دو‪ ،‬تصميم‬ ‫گيری و تطبيق سھيم باشند و مکانيزم ھای شريک سازی منافع با مردم محل بايد در مطابقت با استراتژی ھای ملی باشد‪.‬‬ ‫تاجکستان ‪ :‬تاجکستان کوچکترين و ھمچنين فقيرترين کشور در ميان جمھوريھای آسيای مرکزی يا اتحاد جماھير شوروی سابق‬ ‫است‪.‬لين پيش بينی شده ‪ 25‬کيلومتری ولتاژ بلند )‪ (HVAC‬اين پروژه از سرحد قرغزستان الی خجند و با از طريق شبکه برق‬ ‫تاجکستان به سنگ توده ميرسد‪ ،‬يک لين ‪ 115‬کيلومتر ديگر از سنگ توده الی افغانستان تمديد ميگردد‪ .‬مسير لين از دو واليت کم‬ ‫جمعيت‪ ،‬سغد و ختالن عبور می کند‪ .‬سروی که در ‪ 13‬شھرک امتداد مسير لين متذکره انجام شده است‪ ،‬دريافته است‪ ،‬در حالی که‬ ‫سطح آموزش و تحصيل به طور کلی باال است )ميراث دوران اتحاد جماھير شوروی (‪ ،‬اما کيفيت خدمات ضعيف ميباشد‪ ،‬بخصوص‬ ‫دسترسی به آب آشاميدنی سالم‪ .‬کمبود برق در ماه ھای زمستان مردم را مجبور به استفاده از منابع انرژی جايگزين کرده است‪ ،‬به‬ ‫طور مثال ھيزم‪ .‬اھالی محل به طور گسترده ای مصروف زراعت ميباشند‪ ،‬اما حاصالت شان برای مصرف خانوارھا خود شان‬ ‫محدود ميباشد‪ .‬از سوی ديگر سکتور زراعت بطور درست توسعه نيافته است‪ .‬تمام زمين ھا در تاجکستان متعلق به دولت است و ‪90‬‬ ‫درصد از اين کشور کوھستانی ميباشد‪ .‬ارسال حواله ھای پولی از سوی کارگران تاجکی که در خارج از کشور کار می کنند منبع‬ ‫اصلی درآمد در ميان اھالی مورد مطالعه بود‪ ،‬اما سطح بيکاری ھنوز ھم خيلی باال است‪.‬‬ ‫با توجه به جمعيت پراکنده در امتداد مسير انتقال خط پيشنھاد شده‪ ،‬تنھا تعداد کم زمين ھای زراعتی ) باغ و مزارع پنبه ( به طور‬ ‫مستقيم در زير لين برق قرار خواھند گرفت و ھيچ نوع زيربنا ھای عمومی‪ ،‬آب و برق و گاز در دھليز تاثير ‪  (  COI  ) ‬اين پروژه‬ ‫قرار نمی گيرد‪ .‬بنابراين‪ ،‬تاثير اجتماعی پروژه ‪ (CASA  –  1000  ) ‬بسيار کوچک است و به راحتی از طريق اقدامات مناسب )‬ ‫ھمانطور که در فوق برای جمھوری قرغزستان مشخص شده است ( کاھش پيدا می کند‪.‬‬ ‫مانند جمھوری قرغزستان‪ ،‬شريک سازی منافع با مردم محالتی که در امتداد مسير پروژه ‪ CASA  ‐1000‬در تاجيکستان قرار دارند‬ ‫مھم است‪ .‬بر اساس رايزنی با مردم محل در مناطق که تحت تاثير پروژه قرار می گيرند‪ ،‬موارد زير بعنوان نيازھای دارای اولويت‬ ‫مشخص شده است‪ :‬بھبود برق‪ ،‬به خصوص در ماه ھای زمستان ؛ اقدامات برای کاھش فقر از طريق ايجاد اشتغال ‪ ،‬بھبود در سيستم‬ ‫ھای تامين آب آشاميدنی و آبياری‪ ،‬و بھبود دسترسی به خدمات اساسی با کيفيت )به ويژه صحت و معارف (‪ .‬اقدامات پيشنھادی برای‬ ‫شريک سازی منافع با مردم محل اساسا ھم مانند اقداماتی می باشد که در باال برای جمھوری قرغزستان مشخص شده است‪ .‬ھزينه‬ ‫ھای تخمينی اين اقدامات کمی متفاوت است‪ :‬فراھم نمودن سيستم ھای انرژی خورشيدی و سيستم ھای حرارتی خورشيدی به ارزش‬ ‫‪ 0.55‬ميليون دالرامريکايی؛ بازسازی ‪ 11‬سيستم آب رسانی و آبياری )به ارزش ‪ 0.85‬ميليون دالر امريکا( درمناطق متاثر از‬ ‫پروژه که در حدود ‪ 30,000‬نفر از آن مستفيد خواھد شد ‪، -‬عايق کاری يا پوشش ‪ 11‬مکتب و ‪ 11‬کلينيک صحی روستايی به ھزينه‬ ‫‪ 0.275‬ميليون دالر امريکايی‪.‬‬ ‫افغانستان ‪ :‬چندين دھه جنگ توسعه و رشد اقتصادی در افغانستان را تضعيف کرده است؛ اين کشور ھنوز ھم به دور از‬ ‫صلح و ثبات پايدار است‪ .‬لين انتقال برق ولتاژ بلند )‪ 562 (HVD‬کيلومتر از خاک افغانستان عبور می کند و در بر گيرندۀ‬ ‫‪7 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪ 616‬قريه در ‪ 23‬ولسوالی ‪ 6‬واليت کشور ميباشد‪ .‬يک سروی نشان ميدھد که دسترسی به برق در مناطق که در مسير‬ ‫انتقال برق قراردارند از صفر الی ‪ 100‬درصد متفاوت است‪ ،‬به طور متوسط ‪ 31‬درصد مردم ای که در مسير اين پروژه‬ ‫قراردارند‪ ،‬دسترسی به برق دارند‪ .‬مناطق متاثر از پروژه دارای يک سيستم قوی قبيله ای ميباشد‪ ،‬دسترسی به خدمات‬ ‫صحی و معارف ضعيف است و سطح سواد بطور يکسان پائين است‪ .‬اکثريت زمين ھای که در دھليز تاثير پروژه )‪( COI‬‬ ‫قراردارند ناھموار و کوھستانی ميباشد‪ ،‬سرسبزی آن بسيار کم است و عموما ً دست نخورده ھستند‪ .‬در مجموع منابع درآمد‬ ‫ساکنان محلی را زراعت‪ ،‬دستمزد کار روزانه ‪ ،‬حمل و نقل و کسب و کارھای کوچک تشکيل ميدھد‪ .‬وضعيت زنان به ويژه‬ ‫در تنگنا قرارداد و دسترسی بسيار محدودی به معارف و يا فرصت ھای ديگر دارند‪ .‬در نھايت‪ ،‬مين ھای زمينی خطر قابل‬ ‫توجھی را در زمين ھای زراعتی و چراگاه ھا در افغانستان ايجاد نموده است‪.‬‬ ‫لين انتقال برق پروژه )‪ (CASA -1000‬از طريق تعدادی از شھرک ھا و روستا ھا عبور می کند‪ ،‬و در برخی مناطق از‬ ‫زمين ھای زراعتی‪ ،‬جوی ھای آب و زيربنا ھای محل عبور می کند‪ .‬بنابراين‪ ،‬تاثير اجتماعی پروژه به احتمال زياد عظيم‬ ‫نخواھد بود‪ ،‬اما نه ناچيز ھم نيست‪ .‬درگيری ھای بالقوه بر سر آب وجود دارد‪ ،‬زيرا بسياری از اھالی محل با کمبود شديد‬ ‫آب برای رفع نيازھای خانواده و زراعتی مواجه ھستند‪ .‬استمالک زمين بيشتر موقتی خواھد بود‪ .‬با توجه به ماھيت بسيار‬ ‫محافظه کارانۀ جامعه افغانستان‪ ،‬مراقب بايد بود تا که حريم خصوصی زنان به طور خاص مورد احترام قرار گيرد‪ .‬اين‬ ‫اثرات را می توان به آسانی از طريق اقدامات معياری که در فوق برای ديگر کشورھای سھيم در اين پروژه )‪CASA -‬‬ ‫‪ (1000‬در نظر گرفته شده است‪ ،‬رفع نمود‪ .‬کارگران اين پروژه با برخی از خطرات از ناحيۀ مين ھای تبعيه شده )از‬ ‫دوران جنگ( در مناطق مورد نظر مواجه خواھند شد‪ ،‬و اقدامات بيشتری برای رفع اين معضل بايد در نظر گرفته شود‪.‬‬ ‫در مشوره ھای که صورت گرفت‪ ،‬نگرانی کليدی اھالی محل در تمام ولسوالی ھا اين بود که با وجود اينکه لين انتقال شبکه برق از‬ ‫طريق محلۀ شان عبور می کند‪ ،‬آنھا قادر نخواھند بود تا منازل شان به شبکه اصلی برق اتصال پيدا کند‪ .‬نگرانی ديگر آنھا در مورد‬ ‫تاثيرات احتمالی پروژه بر زمين ) زراعتی ( و خانه ھای شان بود‪ .‬اما مردم محل تاثير بالقوه اقتصادی ساخت خط انتقال برق را‬ ‫مناطق خود نيز درک می کنند‪ .‬بطور مثال‪ ،‬بخاطر فرصت ھای شغلی که پروژه ايجاد خواھد نمود‪ .‬عوامل متعدد برای تصميم گيری‬ ‫در مورد پروژه ھای اولويت در نظر گرفته شد ‪ :‬پوشش برق فعلی و برنامه ھای برق موجود‪ ،‬سھم بالقوه پروژه ھا جھت‬ ‫تغييرطرزبرخورد اجتماعات محل نه فقط چند خانوار‪ ،‬ظرفيت مردم محل برای برنامه ريزی و مديريت موثر پروژه ھا به تنھای‬ ‫خود سھم بالقوه برای برای تداوم و کسب نتايج وسيع ميباشد‪.‬‬ ‫بر اساس تجزيه و تحليل بحث ھای گروپی متمرکز‪ ( FGDs ) ‬که در ‪ 57‬محل مختلف ) ‪ 10‬درصد محل ھای که در ‪ 4‬کيلومتر‪ ‬ساحه‬ ‫تاثير پروژه قرار دارند( در سراسر ‪ 23‬ولسوالی ‪ 6‬واليت برگزار شده بود‪ 58 ،‬پروژه محلی اولويت بندی گرديد‪ ،‬که از آنجمله ‪:‬‬ ‫)الف ( ‪ 18‬پروژه ) ‪ 7‬بند برق آبی کوچک و ‪ 11‬دستگاه خورشيدی ( خارج از شبکه برق‪ ،‬و )ب( ‪ 40‬پروژه ھای زيربنايی توليدی‬ ‫برای اھالی محل در نظر گرفته شده است‪ .‬کل ھزينه برآورد شده اين پروژه ھا ‪ 4.51‬ميليون دالر است‪ .‬بنابراين ھزينه برای‬ ‫مجموع ‪ 616‬محل که در مسير پروژه واقع شده اند‪  47 .86 ،‬ميليون دالر امريکايی خواھد بود ‪ .‬تعدادی از نھادھای اجتماعی در‬ ‫مناطق مورد نظر وجود دارد‪ ،‬بطور مثال‪ :‬شورای انکشافی قريه‪ ،‬انجمن ھای آبياری‪ ،‬اين نھاد ھا می توانند نقش مھمی را در تطبيق‬ ‫اين طرح ھا ايفا نمايند‪.‬‬ ‫پاکستان ‪ :‬تمديد نھايی اين پروژه ‪ 71  (CASA  ‐1000) ‬کيلومتر لين انتقال برق ولتاژ بلند )‪  (  HVDC‬از طريق مرز تورخم در‬ ‫افغانستان الی ستيشن برق شيخ محمدی در حومه پشاور ميباشد‪ .‬لين مذکور از خيبر ايجنسی که از مناطق پاکستان تحت اداره قبايلی‬ ‫است‪ ،‬می گذرد‪ ‬وھمچنان از يک منطقه خارج از پيشاور که تحت اداره پشاور ميباشد‪.‬‬ ‫يک سروی که جھت شريک سازی منافع با مردم راه اندازی گرديده بود مسير را به سه بخش به ھدف تجزيه و تحليل تقسيم نموده‬ ‫است ‪ :‬اطراف شھر فقط در خارج از پيشاور‪ ،‬مناطق روستايی و ھم مرز با افغانستان‪ .‬اين سروی دريافته است که سطح سواد در‬ ‫مجموع ‪ 37‬درصد بوده و سطح سواد مردان بسيار باالتر از سواد زنان ميباشد‪ .‬با اين حال ‪ ،‬بيش از ‪ 93‬درصد آن تنھا سواد کاری‬ ‫بوده است؛ سطح پيشرفت تحصيلی از کسانی که سواد خواندن و نوشتن را دارند محدود ميباشد‪ .‬نگرش محافظه کارانه نقش عمده ای‬ ‫را در مخالفت با آموزش ايفا مينمايد‪ ،‬به ويژه در رابطه به آموزش و تحصيل زنان‪ .‬استفاده از زمين برای زراعت بخاطر موجوديت‬ ‫اراضی نا ھموار و تپه ھا تا حد زيادی بی ثمر است و محدود بوه است‪ :‬خانواده ھای که زراعت منبع اصلی درآمد شان را تشکيل‬ ‫ميدھد از صفر تا ‪ 16‬درصد است‪ .‬سروی متذکره دريافته است که تمام خانواده صاحب زمينی اند که در آن زندگی می کردند‪ ،‬و‬ ‫اکثريت خانواده ھا در يک سيستم حويلی ھای بزرگ زنده گی می کنند‪ .‬موضوع حفظ حريم خصوصی و حجاب برای زنان بسيار به‬ ‫‪8 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫شدت رعايت می گرديد‪ .‬دسترسی به آب آشاميدنی سالم در خانه ھای روستای ‪ ‬که در امتداد مسير لين انتقال برق قرارداند بطور اوسط‬ ‫به ‪ 57‬درصد ميرسيد‪ ،‬و تنھا ‪ 24‬درصد خانواده ھای مورد سروی شده تشناب ھای عصری با آب فشار داشتند‪ .‬در حالی که ھمه‬ ‫روستاھا رسما به شبکه برق ملی وصل بودند‪ ،‬اما قطع برق ولتاژ پائين برق از جمله مشکالت گسترده شان محسوس گردد‪ .‬حضور‬ ‫فعال طالبان و ادامه عمليات نظامی در امتداد بخش ھايی از مسير لين برق‪ ،‬به ويژه منطقه خيبر به شدت تامين برق و ساير خدمات‬ ‫تحت تاثير قرارداده است‪ .‬منابع اصلی امرار معاش مردم را دستمزد روزانه کار و تجارت تشکيل ميداد‪ ،‬فرصت ھای معيشت قانونی‬ ‫خيلی اندک بود‪ .‬‬ ‫مانند ديگر کشورھای سھيم در پروژه)‪ ،( CASA  ‐  1000‬تاثير اجتماعی اين پروژه به احتمال زياد بسيار کوچک است‪ :‬استمالک‬ ‫دائمی زمين پيش بينی نشده است‪ ،‬بطور مثال‪ ،‬استمالک موقت زمين برای کمپ قراردادی ھا‪ ،‬آسيب به محصوالت زراعتی و‬ ‫درختان حداقل خواھد بود‪ ،‬و اين پروژه برخی فرصت ھای معيشتی را برای مردم محل ايجاد خواھد کرد‪ .‬چند تاثير منفی که وجود‬ ‫دارد را ميتوان به آسانی به از طريق اقدامات فوق که برای ديگر کشور ھای سھيم در اين پروژه در نظر گرفته شده است کاھش و‬ ‫رفع نمود‪ .‬ممکن مشکل بزرگتر در پاکستان طبيعت بسيار قبيله ای اھالی محالت باشد‪ ،‬و شورش و عمليات نظامی در داخل و‬ ‫اطراف مناطق مورد نظر ميباشد‪ .‬با توجه به اين دو عامل بسيار مھم است تا مالکيت مردم محل را در پروژه از طريق برنامه ھای‬ ‫به شريک سازی منافع با مردم مستحکم سازييم‪ .‬‬ ‫بر اساس مشوره ھای انجام شده‪ ،‬سروی متذکره به اين نتيجه رسيد که اولويت برای اھالی مناطق که تحت تاثير پروژه قرار می گيرد‬ ‫به فرصت ھای شغلی ‪ ،‬آب آشاميدنی سالم و مکاتب ابتدايی دختران نياز دارند‪ .‬مطابق پاليسی اداره صحت عامه و انجنيری دولت‬ ‫خيبر پختون خوا ‪ ‬در رابطه به طرح ھای آبرسانی و اجرای آن حفظ و نگھداری اين تاسيسات بدوش اھالی ذينفع خواھد بود دنبال‪7 ،‬‬ ‫قريه برای تامين آب آشاميدنی پاک و ھزينه ‪ 1.62‬ميليون دالر آمريکايی شناسايی شده است‪ .‬مکاتب ابتدايی دختران را می توان از‬ ‫طريق مشارکت بخش خصوصی و مردم ارائه نمود‪ .‬اھالی محل نيز يک مسير جايگزين را برای لين انتقال برق پيشنھاد نمودند که‬ ‫در بر گيرندۀ بخشی از لين ‪ 132‬کيلو وات انتقال برق پشاور به تورخم ميباشد‪ .‬لين انتقال برق از مناطق تپه دار و اغلب خالی از‬ ‫سکنه می گذرد‪ ،‬در اين مسير ‪ 7‬شھرک شامل راھرو )دھليز( تاثيرات پروژه خواھد بود‪.‬‬ ‫منطق شريک سازی منافع با مردم ‪ :‬ھمانطور که اين گزارش نشان می دھد‪ ،‬تاثير اجتماعی کلی پروژه در تمام کشورھا شامل در‬ ‫اين پروژه در مجموع بسيار کم و از طريق اقدامات واضح و روشن قابل کاھش ميباشد‪ .‬با اين حال‪ ،‬به چند دليل مھم است تا يک‬ ‫رويکرد گسترده تر برای مديريت اجتماعی اتخاذ شود‪ .‬يک‪ ،‬لين انتقال دارای ولتاژ بلند خواھد بود و از اينرو اھالی محل مسير لين‬ ‫قادر نخواھند بود تا از آن برق آن استخراج نمايند‪ .‬دستيابی به برق يک مشکل مھم تقريبا ً برای تمام مناطق تحت تاثير پروژه است‪.‬‬ ‫اين امر منجر به مسئله عدالت بين کسانی که بالفاصله تحت تاثير پروژه قرار دارند از برق به طورمستقيم بھره مند شده نمی توانند و‬ ‫جامعه ای بزرگتر که بھره مند خواھند شد‪ .‬عدم رفع اين بی عدالتی ھا می تواند به نااميدی و نارضايتی محلی مبدل گردد که به نوبه‬ ‫خود اجرا و بھره برداری اين پروژه در دراز مدت تحت شعاع قرار ميدھد‪ .‬ھمچنين ايجاد مالکيت محلی برای اين پروژه بخاطر‬ ‫کاھش ھر گونه خطر احتمالی توسط اشخاص با انگيزه ھای پنھانی حايز اھميت است‪ .‬به خاطر تمام اين داليل برنامه ھای شريک‬ ‫سازی منافع با مردم بايد اولويت بندی گردد‪ .‬‬ ‫‪9 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫مقدمه‬ ‫‪1.‬‬ ‫تفصيل پروژه )‪(CASA-1000‬‬ ‫‪1.1‬‬ ‫جمھوری قرغزستان‪ ،‬تاجکستان‪ ،‬افغانستان و پاکستان در حال پيگيری معامالت برق و ايجاد بازار برق منطقه ای آسياسی مرکزی ‪-‬‬ ‫آسيای جنوبی ‪ (  CASAREM  ) ‬ھستند‪  .‬از سال ‪ 2005‬ميالدی بدينسو‪ ،‬اين چھار کشور ھمکاری با يک ديگر و با موسسات مختلف‬ ‫مالی بين المللی‪ ،‬از جمله بانک جھانی و بانک انکشاف اسالمی را تشديد بخشيده اند‪.‬‬ ‫يک ھدف کليدی اين ابتکار عمل ‪  (CASAREM) ‬عبارت از توسعه يک اتصال الکتريکی مرزی ميباشد که ھر چھار کشور را وصل‬ ‫نمايد و انتقال برق مازاد تابستانی جمھوری قرغزستان و تاجکستان را به افغانستان و پاکستان انتقال دھد‪.‬‬ ‫مرحله اول اين ابتکار )‪ (CASAREM‬را ايجاد لين انتقال مورد نياز و زيربنا ھا و سيستم ھا برای انتقال ‪ 1300‬ميگاوات برق بين‬ ‫آسيای مرکزی و جنوبی تشکيل ميدھد‪ ،‬و به بنام ‪  "  CASA  ‐1000  " ‬ياد ميشود‪ .‬چنين پيش بينی شده است که سھم عمده ای از اين‬ ‫صادرات توسط پاکستان ) ‪ 1000‬ميگاوات ( استفاده خواھد شد‪ ،‬وباقی آن ) الی ‪ 300‬ميگاوات ( به افغانستان وارد خواھد شد‪ .‬‬ ‫اين پروژه )‪ (CASA1000‬شامل دو جز جداگانه ولتاژ بلند متناوب )‪ (HVAC‬و ولتاژ بلند مستقيم )‪ (HVDC‬ميباشد‪:‬‬ ‫تمديد ‪ 477‬کيلومتر لين انتقال ‪ 500‬کيلوولت )‪ (HVAC‬بين جمھوری قرغزستان ) ‪ 452‬کيلومتر( و تاجکستان ) ‪25‬‬ ‫‪‬‬ ‫کيلومتر( و انتقال ‪ 500‬کيلو وات لين برق از ريگار الی سنگت توده برای تقويت شبکه برق تاجکستان و انتقال برق‬ ‫‪10 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫قرغزستان به آسيای جنوبی از طريق تاجيکستان‪ .‬تا حد امکان مراکز پر نفوس اجتناب شده است‪ ،‬زيرا ساحات مسکونی در‬ ‫مناطق مرزی جمھوری قرغزستان با ازبکستان و تاجکستان واقع شده است‪.‬‬ ‫تمديد و انتقال ‪ 750‬کيلومترسيستم لين ‪ 500‬کيلوات ولتاژ مستقيم باال‪ ( HV DC) ‬بين تاجيکستان )‪ 117‬کيلومتر ( از طريق‬ ‫‪‬‬ ‫افغانستان )‪ 562‬کيلومتر ( به پاکستان )‪ 71‬کيلومتر (‪ .‬مراکز جمعيت کليدی در امتداد مسير لين واقع شده اند عبارتند از‪:‬‬ ‫کابل‪ ،‬و ھمچنين شھرھای کندز‪ ،‬بغالن‪ ،‬پلخمری ‪ ،‬محمود راقی ‪ ،‬مھترالم و جالل آباد ميباشد‪ .‬در جاھايی که ممکن است‪،‬‬ ‫از عبور لين برق از مراکز پرجمعيت اجتناب ميشود‪ .‬ايستگاه ھای مبدل‪ HVDC ‬در سنگ توده ‪ 1300) 1 -‬ميگاوات ( ‪،‬‬ ‫کابل ) ‪ 300‬ميگاوات ( و پيشاور )‪ (1300‬ميگاوات پيشنھاد شده اند‪  .‬‬ ‫‪‬‬ ‫بودجه تخمينی پروژه حدود ‪ 970‬ميليون دالر ميباشد‪.‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫ارزيابی اثرات اجتماعی‬ ‫‪1.2‬‬ ‫‪ 1.2.1‬مقدمه‬ ‫يک مطالعه امکان سنجی برای اين پروژه)‪ (CASA  –  1000‬در اصل توسط بانک انکشاف آسيايی تمويل مالی گرديد و توسط شرکت‬ ‫کانادايی بنام ‪  " SNC  Lavalin " ‬انجام گرديد‪ .‬مطالعه مذکور در دو مرحله انجام شد‪ ،‬که مرحله اول آن دربر گيرندۀ ارزيابی قبل از‬ ‫امکان سنجی بود که شامل بررسی فنی و اقتصادی ميگرديد‪ .‬مرحله دوم در برگيرندۀ تحليل امکان سنجی دقيق و مفصل پروژه بود‪.‬‬ ‫گزارش مرحله اول در دسمبر ‪ 2007‬وگزارش مرحله دوم در ماه جون ‪ 2009‬تکميل گرديد‪ .‬يک نسخه بروز شده مطالعه امکان‬ ‫سنجی مذکور در ماه فبروری سال ‪ 2011‬تکميل گرديد‪.‬‬ ‫بانک انکشاف آسيايی بعداً مشارکت خود را در اين پروژه معلق قرارداد و در اواسط سال ‪ 2009‬چھار دولت شامل در ابتکار‬ ‫)‪ (CASAREM‬خواستار ھمکاری تخنيکی و اقتصادی بانک جھانی برای ادامه حمايت از امکان سنجی فنی و اقتصادی اين پروژه‬ ‫گرديدند‪ .‬بانک جھانی تصميم گرفت تا مطالعات فنی و امکان سنجی انجام شده توسط‪ ‬شرکت )‪ (SNC Lavalin‬را ادامه دھد‪.‬‬ ‫ارزيابی ھای محيطی و اجتماعی بخشی جدايی ناپذير ازکار امکان سنجی ميباشد که بايد برای سرمايه گذاران اين پروژه از قبل ارائه‬ ‫گردد‪ .‬يافته ھا در مورد حفاظت اجتماعی و محيط زيست و اقدامات مورد نياز برای کاھش خطرات و تخمين ھزينه ھای کلی پروژه‬ ‫و حصول اطمينان از انطباق آن با معيارھای حفاظتی بانک جھانی ضروری است‪ .‬اگرچه برخی از ارزيابی ھای اوليه اجتماعی و‬ ‫‪11 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫محيط زيست پروژه) ‪  (CASA  ‐  1000 ‬توسط ‪  SNC  Lavalin ‬انجام شده است‪ ،‬اما در يک پروژه که توسط بانک جھانی تامين مالی‬ ‫ميشود‪ ،‬شرکت مشورتی انجنيری نمی تواند ھمچنين مطالعات محيط زيست و اجتماعی را تکميل کند‪ .‬در عوض‪ ،‬مطالعه مذکور بايد‬ ‫توسط يک مشاور کامالً مستقل ديگر و در ھماھنگی نزديک با شرکتی که مسئوليت انجنيری پروژه را دارد‪ ،‬انجام شود‪  .‬‬ ‫بنابراين‪ ،‬درماه دسمبر سال ‪ ، 2010‬بانک جھانی قراردادی را با يک شرکت کانادايی بنام ) ‪Integrated Environments‬‬ ‫)‪ ((2006) Ltd (IEL‬جھت تکميل مطالعه اثرات محيط زيست و اجتماعی و طرح مديريت محيط زيست ‪ ( ESIA / ESMP ) ‬پروژه‪ ‬‬ ‫)‪ (CASA  ‐1000‬عقد نمود‪ .‬شرکت کاناديی مذکور )‪ (IEL‬در بخش ارزيابی اثرات اجتماعی از اطالعات سروی ھای ساحوی انجام‬ ‫شده شرکت )‪ (SNC  Lavalin‬استفاده نموده است‪ ،‬اما اخذ تصاوير تمام مسير لين انتقال )توسط ستاليت( معلومات موجوده را تکميل‬ ‫تر ساخت؛ اين يافته ھا برای آماده سازی اسناد ھماھنگی اجتماعی مورد استفاده قرار گرفت‪ .‬شرکت )‪ (IEL‬طرح مديريتی جامع محيط‬ ‫زيست و اجتماعی را ارائه نمود که چارچوب چگونگی اداره اقدامات را برای کاھش اثرات محيط زيست و اجتماعی پروژه‬ ‫)‪ (CASA  –  1000‬تشکيل ميداد‪ ،‬بخصوص در مرحله تطبيق که اکثريت تاثيرات پروژه قرار است رونما گردد‪ .‬ھدف تطبيق پالن‬ ‫کاھش اثرات محيط زيست و اجتماعی اينست تا اطمينان حاصل شود که اقدامات موثر که برای کاھش اثرات اتخاذ گرديده است‬ ‫مرتبط با ارزيابی اثرات محيط زيست و اجتماعی است‪ ،‬خال ھای معلوماتی رفع نموده و يک روند را برای گنجاندن مفاد اجتماعی و‬ ‫محيط زيست در موافقت نامه ھای قرضه برای اين پروژه تامين می کند‪ .‬شرکت )‪ (IEL‬گزارش اثرات محيط زيست و اجتماعی و‬ ‫پالن کاھش اثرات محيط زيست و اجتماعی پروژه انتقال برق آسيای مرکزی‪ -‬آسيای جنوبی )‪ (CASA 1000‬را تحت نام گزارش‬ ‫مرحله امکان سنجی در سال ‪ 2011‬ارائه نمود‪.‬‬ ‫در طول سال ‪ 2012-2011‬بانک جھانی‪ ،‬مطالعاتی را بر روی گزينه ھای شريک سازی منافع با مردم برای چھار کشور سھيم در‬ ‫اين پروژه روی دست گرفت‪ .‬اين مطالعات در جمھوری قرغزستان و تاجيکستان توسط بنياد برای حمايت از طرح ھای عمرانی‪ ،‬در‬ ‫افغانستان توسط ‪ (UN‐HABITAT) ‬و در پاکستان توسط دفتر اقدام اجتماعی برای کمک و رفاه و شبکه سازمانی ‪(  SABAWON  )   ‬‬ ‫انجام گرديد‪ .‬اين گزارش ھا در ماه اکتبر ‪ ) 2012‬بنياد برای حمايت از طرح ھای عمرانی ( و دسيمبر ‪UN‐HABITAT)  2012‬‬ ‫افغانستان و ‪   (  SABAWON ‬ارائه گرديد‪ .‬بانک جھانی ھمچنين گروه مشورتی ريسک ‪  PLC ‬را ‪ ‬جھت ارزيابی مستقل خطرات برای‬ ‫افراد مربوطه با پروژه در مراحل قبل از ساخت و ساز ‪ ،‬ساخت و ساز و عمليات و حفظ و مراقب پروژه) ‪  (CASA  ‐1000 ‬خط انتقال‬ ‫در افغانستان و پاکستان‪ .‬گروه مشورتی ريسک وضعيت خطرات احتمالی در جمھوری قرغزستان و افغانستان را ارزيابی نکرد و‬ ‫گزارش خود را در ماه نوامبر ‪ 2012‬ارائه نمود‪.‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪ 1.2.2‬اھداف و ميتود‬ ‫ارزيابی تاثير اجتماعی برای شناسايی تاثير اجتماعی بالقوه پروژه بسيار مھم است‪ ،‬به ويژه در مرحله ساختمانی‪ ،‬و جھت‬ ‫توصيه برای کاھش تاثيرات و اتخاذ اقدامات مديريتی‪ .‬تمام گزارش ھای فوق ‪ IEL ESIA -‬و ‪ ،ESMP‬سه گزارش‬ ‫شريک سازی منافع با مردم محل‪ ،‬و به ميزان کمتر اين گزارش گروه مشورتی ريسک‪ - ،‬شامل اطالعات مربوط به مسائل‬ ‫اجتماعی پروژه ميباشد‪ .‬اما‪ ،‬اطالعات مذکور پراکنده است‪ ،‬و دشوار است که تحت يک مجموعه توحيد گردد‪.‬‬ ‫اين گزارش اطالعات مربوط به تاثير اجتماعی پروژه ‪ CASA -1000‬و چگونگی کاھش آنرا جمع بندی مينمايد‪ .‬به اين‬ ‫ترتيب‪ ،‬اين گزارش تقريبا به طور انحصاری به اساس گزارش ھای قبلی که برای اين پروژه آماده شده است که در فوق ذکر‬ ‫گرديده است‪ .‬قابل ذکر است که سطح اطالعات )يا جزئيات( در مورد چھار کشور‪ ،‬و يا حتی در مورد جنبه ھای مختلف‬ ‫اجتماعی ) مانند‪ :‬وضعيت زنان در مناطق مورد نظر پروژه‪ ،‬منابع امرار معيشت ( از ھم ديگر بطور قابل توجھی متفاوت‬ ‫است‪ .‬عموما ً‪ ،‬اطالعات بيشتری در مورد افغانستان و پاکستان نسبت به جمھوری قرغزستان و تاجکستان وجود دارد‪ .‬اين‬ ‫تفاوت ھا در سطح متفاوت جزئيات درفصل ھای کشور ھا در اين گزارش منعکس شده است‪ .‬در صورت ضرورت‪ ،‬خال‬ ‫ھای معلوماتی از طريق مراجعه به منابع ثانوی تکميل گرديد‪ .‬بنابراين‪،‬برای تھيه اين گزارش کدام پژوھش عملی از افراد‬ ‫يا مراجع ذيربط صورت نگرفته است‪. .‬‬ ‫‪12 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫اين گزارش در چھار فصل اصلی کشورھای سھيم در پروژه )‪ (CASA – 1000‬تقسيم شده است‪ :‬جمھوری قرغزستان‪،‬‬ ‫تاجکستان‪ ،‬افغانستان و پاکستان‪ .‬ھر فصل به سه بخش عمده تقسيم می شود‪ :‬اول يک متن کوتاه در مورد کشور به دنبال آن‬ ‫شرحی از مشخصات اجتماعی و اقتصادی مناطق تحت تاثير پروژه را بيان می کند‪ .‬بخش دوم تاثير اجتماعی احتمالی‬ ‫پروژه )‪ (CASA – 1000‬مورد بحث و ارزيابی قرار ميدھد؛ و بخش سوم توصيه ھای را برای کاھش تاثير اجتماعی‪،‬‬ ‫بشمول گزينه ھا برای شريک سازی منافع با مردم محل‪.‬‬ ‫جمھوری قرغزستان‬ ‫‪2.‬‬ ‫مشخصات اجتماعی‪ -‬اقتصادی‬ ‫‪2.1‬‬ ‫مشخصات قرغزستان‬ ‫‪2.1.1‬‬ ‫جمھوری قرغزستان‪ ،‬کشور محاط به خشکه و کوھستانی در آسيای مرکزی است‪ ،‬از شمال با قزاقستان‪ ،‬از غرب به‬ ‫ازبکستان‪ ،‬از جنوب غرب به تاجيکستان‪ ،‬واز شرق با چين ھم مرز است‪ .‬اين کشور قبال بخشی از اتحاد جماھير شوروی‬ ‫بود و استقالل خود را در ماه دسمبر سال ‪ 1991‬به عنوان جمھوری قرغزستان به دست آورد‪ .‬جمعيت آن در سال ‪2011‬‬ ‫بيش از ‪ 5.5‬ميليون نفر بود‪ .‬جمھوری قرغزستان يک کشور کم درآمد‪ ،‬تا حد زيادی وابسته به زراعت‪ ،‬و با سطح بااليی از‬ ‫فقر و شاخص توسعه بشری ضعيف ميباشد ‪.‬‬ ‫نظام سياسی‬ ‫)‪a‬‬ ‫اين کشور دارای ساختار فدرال است و يک مجلس قانون گذاری دارد‪ .‬از نظر اداری به واليت ھا تقسيم بندی شده است ‪،‬‬ ‫دارای ‪ 9‬واليت بشمول شھرھای بزرگ بيشکک ) پايتخت ( و اوش که نيز واليت حساب ميشوند‪ .‬ھر واليت شامل تعدادی‬ ‫‪13 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫از ولسوالی ھا )شھرستان( است‪ .‬از زمان استقالل در اواخر سال ‪ ،1992‬اين کشور گاه گاھی شاھد ناآرامی ھای سياسی و‬ ‫خشونت ھای قومی بوده است‪ .‬قيام سال ‪ 2005‬رئيس جمھور وقت را مجبور به استعفا کرد‪ ،‬و منجر به تشکيل يک دولت‬ ‫جديد تحت رھبری رئيس جمھور باقی يف شد‪ .‬پنج سال بعد شورش ھای مدنی در برابر فساد گسترده و افزايش ھزينه ھای‬ ‫زندگی منجر به سقوط دولت باقی يف گرديد‪ .‬درگيری ھا‪ ،‬از جمله بين قرغزھای اکثريت و اقليت ازبک‪ ،‬منجر به کشته‬ ‫شدن چند صد نفر و بيجا شدن ‪ 300,000‬از خانه ھای شان گريدد‪ .‬انتخابات رياست جمھوری در نوامبر سال ‪ 2011‬برگزار‬ ‫گرديد‪ .‬فساد يک مشکل گسترده باقی مانده است‪ :‬به اساس شاخص جھانی فساد در سال ‪ ، 2008‬اين کشور ‪ 10‬ھمين کشور‬ ‫فاسد جھان عنوان گرديد بود )‪ 1.8‬به اساس مقياس ‪ 0‬فاسد ترين و ‪ 10‬کمترين(‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫)‪b‬‬ ‫اقتصاد کشور و خدمات عمومی به شدت بعد از فروپاشی اتحاد جماھير شوروی و حذف سب سايدی از مسکو و دسترسی به‬ ‫بازار اتحاد جماھير شوروی آسيب ديده بود‪ .‬بعد از سال ‪ 1992‬يک برنامه گستردۀ برای انتقال مالکيت کارخانه ھا‪ ،‬شرکت‬ ‫ھا ‪ ،‬خانه ھا‪ ،‬زمين و غيره از دولت به شھروندان و يا نھادھای خصوصی راه اندازی گرديد‪ .‬منابع طبيعی‪ ،‬مانند کوه ھا و‬ ‫جنگل ھا‪ ،‬و ساحات تاريخی يا فرھنگی منحيث ملکيت دولتی باقی ماند‪ .‬انتقال به اقتصاد بازار آزاد کار آسان نبود‪ :‬بسته‬ ‫شدن کارخانه ھای صنعتی و از ھم پاشيدن مزارع جمعی منجر به افزايش بيکاری در کشور گرديد‪ .‬اصالحات اقتصادی‬ ‫مبتنی بر بازار در دھۀ ‪ 1990‬در نھايت به سطح توليدات قبل از استقالل رسيد‪ ،‬اما سکتور خدمات به دليل فقدان سرمايه‬ ‫گذاری دولتی ضعيف باقی ماند‪ .‬نرخ رشد توليد ناخالص داخلی در سال ‪ 5.9 ، 2011‬درصد بوده است‪ ،‬اما در طول دھه‬ ‫گذشته نوسانات بزرگ را )مثال‪ 0.0 :‬درصد در سال ‪ 8.2 ، 2002‬درصد در سال ‪ 2007‬و ‪ 2.3‬درصد در سال ‪( 2009‬‬ ‫تجربه کرده است‪ .‬بحران اقتصادی جھانی اخير و ناآرامی ھای سياسی در سال ‪ 2010‬ارشد اقتصادی در را در اين کشور‬ ‫تحت تاثير قرار داد‪ .‬سرانه درآمد ناخالص ملی در سال ‪ 920 ، 2011‬دالر آمريکايی بود‪.‬‬ ‫اقتصاد اين کشور به شدت وابسته به وجوه ارسالی توسط کارگران قرغزستانی در خارج از کشور ميباشد‪ ،‬اين کارگران‬ ‫عمدتآ در فدراسيون روسيه مشغول کار ھستند‪ .‬در سال ‪ 2009‬وجوه ارسالی توسط کارگان خارج کشور حدود ‪ 40‬درصد‬ ‫توليد ناخالص داخلی اين کشور را تشکيل ميداد‪ .‬تخمين ھا نشان ميھد که حدود ‪ 1‬ميليون نفر از شھروندان جمھوری‬ ‫‪1‬‬ ‫قرغزستان در حال کار در فدراسيون روسيه ھستند‪.‬‬ ‫ديگر بخش ھای اصلی اقتصاد زراعت‪ ،‬استخراج معادن و انرژی است‪ .‬بخش زراعت حدود يک چھارم توليد ناخالص داخلی اين‬ ‫کشور است و حدود يک سوم اشتغال را تشکيل ميدھد‪ .‬در دوران اتحاد جماھير شوروی مزارع به طور کلی دولتی بودند‪ ،‬اما‬ ‫اصالحات ارضی ھمانطور که اشاره شد به خصوصی سازی مزارع پرداخت که منجر به کاھش حاصالت زراعتی اوليه و مشقت‬ ‫بيشتر برای مردم محل شد‪ .‬دولت نيز يک بانک روستايی و تجارت زراعتی را ھمراه با خدمات مشورتی روستايی‪ ،‬و انجمن ھای‬ ‫استفاده کننده گان آب علفچر ھا را ايجاد نمود‪  .‬‬ ‫جمھوری قرغزستان منابع غنی معدنی از جمله زغال سنگ‪ ،‬طال ‪ ،‬يورانيوم ‪ ،‬آنتيموان و فلزات دارد‪ .‬استخراج معدن درحدود ‪26‬‬ ‫درصد از درآمدھای مالياتی‪ ،‬در حدود ‪ 10‬درصد توليد ناخالص داخلی و ‪ 50‬درصد عوايد صادرات را تشکيل ميدھد‪ .‬با اين حال‪ ،‬اين‬ ‫کشور ھنوز پتانسيل کامل از استخراج معادن خود را درک نکرده است‪ .‬تا حدی به دليل اينست که بسياری از ذخاير معدنی اين کشور‬ ‫در مناطق کوھستانی واقع شده است‪ ،‬و اکتشاف و استخراج آن نياز به منابع وسيع مالی دارد‪ .‬ھمچنين ناشی از ناکامی ھای گذشته در‬ ‫برنامه ريزی استراتژيک و توسعه زيرساخت ھا و تکنولوژی مورد نياز ميباشد‪ .‬جمھوری قرغزستان امروز فاقد منابع الزم برای‬ ‫سرمايه گذاری ھای مورد نياز است تا به طور کامل از ذخاير غنی معدنی خود بھره مند شود‪ .‬‬ ‫بخش انرژی در حدود ‪ 3.9‬درصد ا توليد ناخالص داخلی و ‪ 16‬درصد توليدات صنعتی را به خود اختصاص داده است‪ .‬بخش عمده‬ ‫ای از ظرفيت توليد فعلی برق در اين کشور آبی است‪ .‬توليد برق آبی در حال حاضر ‪ 2,948 ‬ميگاوات )‪ 82‬درصد( ازکل ظرفيت‬ ‫نصب شده ‪ 3,586 ‬ميگاوات است‪ .‬چالش ھای کليدی که سکتور برق اين کشور به آن مواجه است عبارتند از خسارات تجاری باال و‬ ‫تعرفه ھای پايين ميباشد‪ ،‬که منجر به عدم تأمين منابع مالی برای حفظ و مراقبت و سرمايه گذاری‪ ،‬کمبود انرژی در زمستان و مسائل‬ ‫مربوط به اداره ميگردد‪ .‬اين عوامل‪ ،‬و ھمچنين عدم ھمکاری ھای منطقه ای و عدم شفافيت در مورد بازار صادرات برق‪ ،‬به اين‬ ‫معنی است که جمھوری قرغزستان )و ھمچنين تاجيکستان ( قادر به درک پتانسيل کامل اقتصادی برق آبی نبوده اند‪.‬‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪ 1 ‬مطالعه شريک سازی منافع با مردم محل در تاجکستان و قرغزستان )بنياد حمايت از ابتکار ھای مدنی‪ ،‬اکتوبر‪ ،‬سال ‪.(2012‬‬ ‫‪14 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫از آغاز اين قرن بدينسو‪ ،‬قطع برق غير برنامه ريزی شده مبدل به يک نورم در ھر دو کشور قرغزستان و تاجيکستان شده است‪.‬‬ ‫سروی ھای انرژی خانوار در سال ‪ 2002‬دريافتند که قطع برق در برخی از مناطق روستايی از چند ساعت تا ‪ 8-6‬ساعت در روز‬ ‫رسيده بود‪ 2.‬يک مشکل مشابه که توسط سروی متذکره شناسايی شده بود ولتاژ ضعيف بود‪ ،‬بطور مثال‪ ،‬ه مردم قادر به استفاده از‬ ‫يخچال و فريزر خود به دليل ولتاژ ضعيف نبودند و حتی برخی از پاسخ دھندگان گفتند که از شمع برای تنوير استفاده ميکردند زيرا‬ ‫روشن تر از گروپ ھای ولتاژ پايين بودند‪ .‬فقدان برق‪ ،‬به ويژه در ماه ھای زمستان‪ ،‬يک مشکل عمده است که مانع ارائه خدمات با‬ ‫کيفيت )بطور مثال‪ :‬مکاتب فاقد سيستم گرم کن ( ‪ ،‬تضعيف توليدات صنعتی و کارآفرينی‪ ،‬فشار بر روی منابع طبيعی ) بطورمثال ‪،‬‬ ‫مردم به قطع درختان برای ھيزم می پردازند (‪ ،‬و تحميل بار اضافی بر بودجه ملی کشور ميگردد‪ ،‬زيرا کشور به واردات مقادير‬ ‫زياد مواد سوخت می پردازد‪ .‬توسعه پتانسيل برق آبی کشور تا حد زيادی می تواند بحران انرژی در ماه ھای زمستان را تسکين دھد‪.‬‬ ‫جمعيت و شاخص ھای توسعه‬ ‫)‪c‬‬ ‫تمام نفوس قرغزستان در سال ‪ 5.5 ،2011‬ميليون نفر بود‪ .‬بخش عمده ای از نفوس ) دو سوم ( در مناطق روستايی زندگی می کنند‬ ‫و اکثريت شان را فقرا تشکيل ميدھد‪ .‬جمھوری قرغزستان دارای نفوس جوان است و در سال ‪ 35 ,2007‬درصد مردم آن زير سن‬ ‫‪ 15‬سالگی و تنھا ‪ 6.2‬درصد بيش از ‪ 65‬سال سن داشتند‪ .‬جمعيت اين کشور از نظر قومی بسيار متنوع است‪ ،‬ھر چند اکثريت )‪70‬‬ ‫درصد در سال ‪ ،( 2007‬قرغزھا‪ ،‬ازبک و روس ھا‪ ،‬و پس از آن گروه ھای کوچک تر مانند تاجک و قزاق ھا ھستند‪ .‬در سال ھای‬ ‫اخير‪ ،‬به موجوب انکشافات سياسی تغيير در ترکيب قومی بوجود آمده است‪ ،‬بطور مثال در پی استقالل تعداد زيادی از آلمانی تبار ھا‬ ‫مھاجرت کردند‪ ،‬به طور مشابه‪ ،‬ناآرامی و درگيری ھا در سال ‪ 2010‬باعث شد که برخی از گروه ھای اقليت از جمله روسھا کشور‬ ‫را ترک کنند‪.‬‬ ‫جمھوری قرغزستان به طور مداوم در درجه بندی توسعه انسانی تضعيف ميشود ‪ :‬در رتبه بندی‪ ‬گزارش انکشافی انسانی در سال‬ ‫‪  2000‬جايگاه ‪ 102‬در سال ‪ 2012‬به ‪ 125‬کاھش يافت‪ .‬سطح فقر از ‪ 52‬درصد در سال ‪ 2000‬به ‪ 31.7‬درصد در سال ‪2008‬‬ ‫کاھش يافت‪ ،‬اما نا آرامی ھای سياسی‪ ،‬بحران اقتصادی جھانی و افزايش قيمت مواد غذايی در سال ‪ 2011‬و ‪ 2012‬اين دستاوردھای‬ ‫قبلی را معکوس کرد‪ .‬نرخ فقر مطلق از ‪ 33.7‬درصد ) بشمول ‪ 5.3‬درصد در فقر شديد زندگی می کنند ( در سال ‪ 2010‬به ‪36.8‬‬ ‫درصد در سال ‪ 2011‬افزايش يافته است‪ .‬تقريبا سه چھارم مردم فقير در مناطق روستايی زندگی می کنند‪ .‬‬ ‫وضعيت زنان‬ ‫)‬ ‫طبق قانون‪ ،‬زنان برابر با مردان ھستند و از حقوق مساوی برخوردارند‪ .‬اما به لحاظ تاريخی در آسيای مرکزی‪ ،‬زنان به طور کلی‬ ‫وابسته به مردان اند و دسترسی کمتر به آموزش وتحصيل‪ ،‬منابع اقتصادی و قدرت سياسی دارند‪ .‬اين وضعيت تا حدودی از يک‬ ‫گروه قومی تا ديگر و از يک گروه اجتماعی تا ديگری متفاوت است‪ .‬با اين حال‪ ،‬زنان به طور کلی کار سخت تر و طوالنی تر را‬ ‫نسبت به مردان انجام ميدھند‪ ،‬در مناطق روستايی زنان مسئول کار ھای منزل‪ ،‬آوردن آب و کار در مزرعه ھستند‪ .‬‬ ‫تعداد زنان در سياست و دولت کم است‪ ،‬اعم در سطح محلی و ملی‪ .‬عدم حضور زنان در عرصه ھای اجتماعی باعث تقويت کليشه‬ ‫ھا و آداب و رسوم تبعيض آميز در مقابل زنانشده است‪ .‬ھنگامی که زنان بخشی از دولت نباشند‪ ،‬مسائل جنسيتی غالبا منحيث پايين‬ ‫ترين اولويت ھای دولت محسوب ميشود‪ .‬اين عدم حضور مبدل به يک حلقه باطل می شود‪ ،‬و بعداً منجر به قوانين و سياست گذاری‬ ‫ھای ميشود که در مقابل مسائل جنسيتی حساس نبوده و ممکن در مقابل زنان تبعيض آميز باشد‪ ،‬حتی اگر چه به صراحت تبعيض‬ ‫آميز به نظر نرسد‪ 3.‬با اين حال‪ ،‬برخی پيشرفت ھای قابل توجھی نيز وجود داشته است‪ :‬در حال حاضر ‪ 30‬درصد سھميه جنسيتی‬ ‫برای زنان در ليست احزابی که در انتخابات نامزد دارند‪ ،‬که منجر به قانونگذاران بيشتر از زنان ) ‪ 25‬در مجلس ‪ 120‬عضو در‬ ‫سال ‪ ( 2011‬و ھمچنان حمايت از لوايح مربوط به مسائل زنان‪ .‬تعداد انگشت شماری از زنان پست ھای ارشد را در دولت به خود‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪ 2 ‬مطالعه تاثيرات اصالح سکتور برق در جمھوری قرغزستان‪ :‬خانوار‪ ،‬سکتور برق‪ ،‬بودجه‪ ،‬فقر و تحليل تاثيرات اجتماعی پروژه اصالح‬ ‫سکتور برق در جمھوری قرغزستان )بانک جھانی(‪.‬‬ ‫‪ 3 ‬ترويج حقوق زنان روستای برای مالکيت زمين‪ :‬تجارب برنامه زنان ملل متحد در قرغزستان و تاجکستان‪) ،‬جون سال ‪،(2012‬‬ ‫‪15 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫اختصاص داده اند‪ ،‬به ويژه رئيس جمھور اسبق روزا اوتونبايواف‪ ،‬اما تا ماه اکتوبر سال ‪ 2011‬زنان تنھا ‪ 19‬درصد از ‪ 675‬مقام‬ ‫ارشد دولتی را اشغال کرده بودند‪.4‬‬ ‫خشونت عليه زنان گسترده است‪ ،‬بخصوص خشونت خانواده گی‪ .‬نگرش ھای فرھنگی اغلب زنان را از گزارش چنين حمالتی‬ ‫جلوگيری می کند‪ ،‬و ھمچنين بدين معنی است که اقدام کمی توسط پوليس يا محکمه اتخاذ ميگردد‪ .‬عمل آدم ربايی "عروس" به‬ ‫موجوب ازدواج اجباری با وی‪ ،‬اغلب با خشونت خانواده گی و سوء استفاده ھمراه بوده است‪ ،‬که توسط برخی به عنوان يک سنت در‬ ‫جمھوری قرغزستان ديده می شود‪ .‬تخمين زده می شود که حداقل ‪ 11,800‬آدم ربايی عروس در ھر سال اتفاق می افتد‪ ،‬که ‪35‬‬ ‫درصد تمام ازدواج ھا در کشور را تشکيل ميدھد‪ ،‬و تنھا‪ 1‬در ھر ‪ 500‬مورد مجازات قضايی ميشود‪ 5.‬در ماه ديسمبر سال ‪، 2012‬‬ ‫قانون مجازات آدم ربايی عروس تعديل گرديد تا مجازات سنگين تر برای عاملين اختطاف عروس وضع گردد‪.‬‬ ‫مناطق تحت تاثير‬ ‫‪2.1.2‬‬ ‫طرح پروژه‪ CASA ‐1000 ‬شامل يک لين ‪ 477‬کيلومتری ‪ 500‬کيلوات از جمھوری قرغزستان به تاجکستان ميباشد‪ .‬از جمع اين‪،‬‬ ‫‪ 452‬کيلومتر از طريق جمھوری قرغزستان عبور می کند‪ .‬اين مسير عموما ً از مناطق که تراکم جمعيت کمتر دارد عبور می کند و‬ ‫سه واليت جنوب‪ ،‬جالل آباد‪ ،‬اوش و باتکن را در بر می گيرد‪ .‬‬ ‫ارزيابی ذيل بر اساس يافته ھای يک مطالعه پيرامون ترتيبات شريک سازی منافع با مردم در تاجيکستان و قرغزستان ميباشد‪ ،‬که‬ ‫در سال ‪ 2012‬توسط بنياد برای حمايت از طرح ھای عمرانی انجام شده است‪ .‬در جمھوری قرغزستان مطالعه ‪ 3‬شھرک در منطقه‬ ‫جالل آباد ‪ 11 ،‬در منطقه اوش ‪ ،‬و ‪ 11‬در منطقه باتکن سروی شده است‪ .‬تعداد کل خانوار در اين شھرک ھا ‪ 7543‬با ‪8454‬‬ ‫خانواده ھا و در مجموع ‪ 42,685‬نفر بود‪ .‬ارقام کل جمعيت مناطق تحت تاثير در جمھوری قرغزستان در دسترس نيست‪.‬‬ ‫جمعيت‬ ‫)‪a‬‬ ‫در ‪ 25‬شھرک يا محل ای که در سه واليت مورد مطالعه قرار گرفت‪ ،‬کل نفوس ‪ 42,685‬بود‪ .‬در قريه ھای اوش و باتکن جمعيت‬ ‫عمدتا قرغزسھا ) ‪ 90‬و ‪ 96‬درصد ( بودند‪ ،‬اما در جالل آباد اکثريت ) ‪ 66.7‬درصد( ازبکھا بودند و قرغزسھا ‪ 26.7‬درصد بودند‪.‬‬ ‫نسبت مردان و زنان تقريبا برابر بود‪ 51 :‬درصد زن ‪ 49 ،‬درصد مرد ‪ -‬تفاوت اندکی که وجود دارد را ميتوان برای کارگران مرد‬ ‫که در خارج از کشور کار می کنند اختصاص داد‪ .‬اندازه خانواده به طور کلی در ميان جمعيت مورد مطالعه بزرگ است ‪35.3 :‬‬ ‫درصد از خانوارھا تا به حال ‪ 6-5‬عضو و ‪ 28.2‬درصد بيشتر از ‪ 7-6‬عضو داشتند‪ ،‬در حالی که ‪ 13.9‬درصد تا به حال ‪ 8‬يا بيشتر‬ ‫اعضاء دارند‪ .‬اکثر خانوار شامل يک خانواده بوده‪ ،‬اما تعداد کمی دو يا سه خانواده را تشکيل می دادند‪ .‬‬ ‫سطح آموزش در ميان افراد سروی شده به طور کل تا سطح متوسطه بود‪ :‬تنھا ‪ 11.5‬درصد از پاسخ دھندگان تحصيالت عالی را به‬ ‫اتمام رسانده بوند‪ ،‬در حالی که ‪ 68.3‬درصد آموزش متوسطه عمومی را تمام کرده بودند‪ .‬براساس آمار تجزيه شده بر مبنای جنسيت‪،‬‬ ‫تعداد بيشتری از زنان ) ‪ 76.1‬درصد( آموزش متوسطه عمومی نسبت به مردان )‪ 64.0‬درصد( داشتند‪ ،‬اما مردان بيشتر از زنان‬ ‫‪6‬‬ ‫تحصيالت عالی داشتند ) ‪ 14.0‬درصد و ‪.( 6.8‬‬ ‫استفاده از زمين و دسترسی به خدمات‬ ‫)‪b‬‬ ‫قريه ھای سروی شده در فواصل مختلف از ولسوالی و يا مراکز اداری واليتی قرار داشتند‪ ،‬اما ھمه دسترسی به جاده ھای دائمی به‬ ‫مراکز مربوطه داشتند‪ .‬ميانگين مالکيت زمين به اساس ھر خانوار فقط ‪ 1.53‬ھکتار بود‪ ،‬که بخش عمده ای آن را زمين ھای‬ ‫زراعتی ) ‪ 0.78‬ھکتار به طور متوسط ( و باغ ) ‪ 0.60‬ھکتار ( تشکيل ميداد‪.7‬‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪ 4 ‬گرازش حقوق بشر جمھوری قرغزستان‪) ،‬بيروی ديموکراسی‪ ،‬حقوق بشر و کار اياالت متحدۀ امريکا(‬ ‫‪.http://www.state.gov/documents/organization/204614.pdf 5 ‬‬ ‫‪ 6 ‬جدول ‪ ،7‬مطالعه شريک سازی منافع با مردم محل‬ ‫‪ 7 ‬جدول ‪ibid.. ،14‬‬ ‫‪16 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫در زمان حکومت اتحاد جماھير شوروی‪ ،‬تمام خدمات توسط دولت ارائه ميشد ‪ -‬امکانات مکتب‪ ،‬مراکز صحی و درمانی‪ ،‬حتی‬ ‫دکاکين سلمانی ‪ ،‬ورزشی و امکانات تفريحی‪ .‬اما‪ ،‬پس از فروپاشی اتحاد جماھير شوروی‪ ،‬ارائه خدمات از دولت به سيستم بازار‬ ‫انتقال کرد‪ ،‬که در آن نقش دولت تا حد زيادی محدود به ارائه پشتيبانی برای آسيب پذير ترين گروه برای دسترسی به خدمات اساسی‬ ‫ميباشد‪ .‬در حالی که وضعيت دسترسی به خدمات در مناطق تحت تاثير پروژه قبل به استقالل ) يعنی تحت اتحاد جماھير شوروی (‬ ‫معلوم نيست‪ ،‬سروی شريک سازی منافع با مردم درسال ‪ 2012‬است که دسترسی به خدمات خيلی ضعيف است‪.‬‬ ‫از اھالی که در جمھوری قرغزستان سروی شده اند‪ ،‬ھر سه ساحه در واليت جالل آباد اظھار نمودند که دسترسی محدود به آب‬ ‫آشاميدنی و آبياری دارند‪ 9 ،‬نفر از ‪ 11‬نفر در واليت اوش دستری محدود يا ھيچ دسترسی ندارند‪ ،‬و ‪ 4‬نفر از ‪ 11‬نفر در واليت‬ ‫باتکن دسترسی محدود به آب جاری دارند‪ .‬فقدان سيستم ھای آبياری زراعتی مانع برای زراعت پنداشته ميشود‪ .‬در اوش ‪ 7‬اھالی‬ ‫محل از ‪ 11‬اھالی محل اظھار نمودند که ھيچ نوع دسترسی به خدمات صحی ندارند‪ ،‬تمام اھالی اوش و باتکن از قط برق بخصوص‬ ‫در زمستان شکايت داشتند‪ .‬در باتکن ‪ 8‬اھالی محل از جمله ‪ 11‬گفتند که سرک قريه شان )يا بخشی آن( وضعيت خراب دارد‪ ،‬يکتعداد‬ ‫نيز گفتند که مکاتب نياز به ترميم دارد‪.‬‬ ‫يافته ھای سروی فوق الذکر نشان ميدھد که برخی از مکاتب روستايی از طريق کارھای ‪ ‬حشر( ‪ ‬ساخته شده است‪ .‬معموال از خشت‬ ‫کار گرفته اند‪ ،‬بعنوان موادی که به راحتی در دسترس است‪ .‬قابل ياد آوريست که اين مکاتب معموال بدون کف يا سقف مناسب‬ ‫ھستند‪ ،‬و تشناب ھا در شرايط بسيار بد قرار دارند‪ ،‬بسياری از دختران برای رفع حاجت مجبور ميشوند که در جريان تفريح به خانه‬ ‫بروند‪ .‬اين سروی ھمچنين دريافته است که اکثر مکاتب روستايی آب جاری ندارند‪ ،‬شاگردان آب آشاميدنی را از خانه مياورند و يا‬ ‫آب منابع نا امن‪ ،‬مانند کانال ھای آبياری را استفاده می کنند‪ .‬عمال ھيچ تجھيزات ژيمناستيک يا ورزش برای درس تربيت بدنی در‬ ‫مکاتب روستايی وجود ندارد‪ :‬اين سپورت ھا در فضای باز انجام می شد‪ ،‬حتی در باران و برف که منجر به مريض شدن بسياری از‬ ‫کودکان گرديد‪ .‬کمبود برق به طور معمول در ماه ھای زمستان ديده می شود‪ ،‬باعث ميشود که مکاتب از چوب‪ ،‬زغال سنگ و يا کود‬ ‫خشک برای گرم کردن استفاده کنند‪ ،‬که باعث بيماری کودکان گرديده که ) سردرد‪ ،‬بيماری ھای تنفسی ( ناشی از دود در محيط‬ ‫داخل ميباشد‪.‬‬ ‫سروی به شريک سازی منافع با مردم محل نشان ميدھد که دسترسی به آب آشاميدنی سالم در مناطق روستايی حدود ‪ 45‬درصد‬ ‫است‪ ،‬در مقايسه با ‪ 95‬درصد برای افرادی که در مناطق شھری زنده گی می کنند‪ .‬عالوتا ً بسياری از ساکنان مناطق روستايی از آب‬ ‫کانال ھای آبياری و رودخانه ھا استفاده می کنند‪ ،‬که می تواند باعث نرخ باالی بيماری ھای عفونی شود‪ .‬ھر سال‪ ،‬به ويژه در طول‬ ‫ماه ھای تابستان‪ ،‬شيوع بيماريھای مسری منتقله از راه آب مناطق مختلف کشور مورد حمله قرار ميدھد‪ ،‬باعث بيماری بسياری از‬ ‫مردم گرديده و حتی باعث برخی مرگ و مير نيز ميشود‪ .‬بيش از ‪ 50‬درصد بيماران بستری در شفاخانه ھا از اختالالت دستگاه‬ ‫گوارش که عامل آن پاتوژن ھای منتقله از راه آب است رنج می برند‪.‬‬ ‫در ارتباط با حفظ الصحه‪ ،‬سروی متذکره دريافت است که رايج ترين نوع تشناب که در اين مناطق استفاده ميشود حفر چاه ميباشد‪،‬‬ ‫ھنگامی چاه فاصالب پر ميشود آنرا با چوب می پوشانند و يک چاه ديگر حفرمی کنند‪ .‬معموالً چنين تشناب ھا در حومه حويلی‬ ‫خانواده واقع شده است‪ .‬در روستاھای سروی شده ھيچ سيستم متمرکز برای جمع آوری زباله وجود ندارد‪ ،‬رايج ترين روش حفر‬ ‫سوراخ و دفن زباله در آن بود‪ .‬در قريه ھای که سروی صورت گرفته‪ 62.2 ،‬درصد از خانوار اظھار نمودند که يک گودال ويژه ای‬ ‫برای زباله در حويلی شان دارند‪ 10 ،‬درصد گفته اند زباله خود را می سوزانند‪ ،‬و ‪ 16‬درصد گفتند که روستای شان دارای يک زباله‬ ‫دانی عمومی از جانب شھرداری دارد که در آن زباله خود را تخيله می کنند‪ .‬در نھايت‪ ،‬از اھالی که در جمھوری قرغزستان سروی‬ ‫گرديد‪ 80 ،‬درصد به مساجد‪ 16 ،‬درصد حمام ھای عمومی و ‪ 17‬درصد قھوه خانه ھا دسترسی داشتند‪.8‬‬ ‫دسترسی به برق‬ ‫)‪c‬‬ ‫در نظام شوروی که دارای برنامه ريزی متمرکز بود‪ ،‬منابع انرژی درمنطقه آسيای مرکزی تقسيم می گرديد‪ :‬از توليد مازاد برق آبی‬ ‫جمھوری قرغزستان و تاجکستان نيازھای انرژی تابستانی مناطق ھمجوار ) قزاقستان و ازبکستان ( رفع ميگرديد‪ ،‬در حالی که برق‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪ 8 ‬جدول ‪15‬‬ ‫‪17 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫گازی و نفتی خود اين دو کشور برای رفع نيازھای زمستانی جمھوری قرغزستان و تاجکستان مورد استفاده قرارمی گرفت‪ .‬فروپاشی‬ ‫اين سيستم شريک سازی برق منجر به کمبود شديد برق درجمھوری قرغزستان و تاجکستان در ماه ھای زمستان گرديد‪ ،‬زيرا توليد‬ ‫برق آبی در زمستان کم است‪.‬‬ ‫سروی شريک سازی منافع با مردم نشان ميدھد که بيش از نيمی از افراد سروی شده ) ‪ 53.2‬درصد( وضعيت عرضه برق را نستبا ً‬ ‫خوب توصيف کرده اند‪ ،‬اما ‪ 18.3‬درصد وضعيت برق را تا حدی بد و ‪ 8.7‬درصد بسيار بد خوانده اند‪ .‬در ماه ھای زمستان‪ ،‬مردم‬ ‫از منابع انرژی جايگزين به ويژه زغال سنگ‪ ،‬چوب‪ ،‬نفت سفيد و ديزل استفاده می کنند‪ .‬از انرژی برق عمدتا برای مصارف داخلی‬ ‫منزل استفاده ميگردد‪ ،‬تنوير‪ ،‬حرارت‪ ،‬پخت و پز‪ .‬تنھا ‪ 7‬درصد گزارش نموده اند که از برق برای کار استفاده می کنند‪ .‬اين خود‬ ‫نشان دھنده اقتصاد عمدتا زراعتی ميباشد‪.‬‬ ‫منابع امرار معيشت‬ ‫)‪d‬‬ ‫سطح توسعه اجتماعی و اقتصادی در مناطق کوھستانی که از طريق آن لين انتقال برق پروژه )‪ (CASA ‐ 1000 ‬عبور می کند عموما ً‬ ‫در سطح پائين قرار دارد‪ .‬اين منطقه از نظر منابع معدنی غنی ميباشد‪ ،‬اما اراضی دشوار و کمبود منابع برای سرمايه گذاری در‬ ‫اکتشاف و استخراج باعث شده است که اين معادن به بھره برداری سپرده نشده است‪.‬‬ ‫يافته ھای سروی شريک سازی منافع با مردم نشان ميدھد که مردم محل عمدتا در بخش زراعت مشغول ھستند‪ :‬کشت در زمين ھای‬ ‫زراعتی‪ ،‬زراعت برای مصرف خانواده ) زرع بادنجان رومی ‪ ،‬بادرنگ ‪ ،‬پياز ‪ ،‬کچالو‪ ،‬و غيره (‪ ،‬و پرورش گاو‪ .‬منبع اصلی‬ ‫درآمد بيشتر را پول ھای ارسالی کارگران در خارج از کشور تشکيل ميداد‪ .‬سطح باالی بيکاری )‪ 40.1‬درصد افراد سروی شده‬ ‫بيکار بودند ‪ 13‬و ‪ 15‬درصد جمعيت – از ھر دو نفر فعال‪ -‬يک نفر آن در خارج از کشور کار می کند‪ ،‬که اکثريت شان در‬ ‫فدراسيون روسيه ميباشند‪ .‬در حدود ‪ 80‬درصد مھاجران مردان بودند‪ ،‬اما تعداد فزاينده ای زنان نيز قرار بود در خارج از کشور‬ ‫برای کار مھاجريت نمايند‪ .‬بخش عمده ای از مھاجرت نيروی کار فصلی و مکرر ميباشد‪ .‬اما در طول ‪ 4-3‬سال گذشته مدت زمان‬ ‫مھاجرت برخی از کارگران به چند سال رسيده و حتی برخی تابعيت روسيه را گرفته اند‪.‬‬ ‫سه منبع اصلی درآمد خانوار در ميان اھالی سروی شده‪ ،‬کارآفرينی )به طور متوسط ‪ 261‬دالر در ھر ماه (‪ ،‬زراعت)‪ 255‬دالر در‬ ‫ماه( و وجوه ارسالی ‪   ‬توسط کارگران بيرون از کشور )‪ 251‬دالر در ماه( تشکيل ميداد‪  9.‬معاشات‪ ،‬حقوق بازنشستگی و غيره به طور‬ ‫متوسط از ‪ 146‬دالر ‪ 117 ،‬و ‪ 115‬دالر به ترتيب در ھر ماه ميباشد‪.‬‬ ‫سروی نشان داد است که تا حد زيادی اھالی محل ھای مورد نظر از نظر مواد غذای خود کفا ميباشند‪ .‬محصوالت زراعتی‪ ،‬مانند‬ ‫کچالو‪ ،‬بادنجان رومی‪ ،‬پياز‪ ،‬گندم و ميوه به رفع نيازھای خانواده مورد استفاده قرار گرفته و ھمچنين برای کسب درآمد به فروش می‬ ‫رسد‪ .‬مالداری )به ويژه گاو و بز ( و مرغ نيز به امنيت غذايی خانواده ھا کمک کرده است‪ .‬با اين حال‪ ،‬حداوسط ھر خانواده در يک‬ ‫ماه ‪ 119‬دالر را باالی غذا مصرف می کند‪ ،‬که بزرگترين قلم در مصارف ماھوار خانواده ميباشد‪ .‬ساير ھزينه ھای اصلی برای‬ ‫آموزش و تحصيل )‪ 86‬دالر ( و لباس )‪ 81‬دالر ( به مصرف می رسيد‪.‬‬ ‫وضعيت زنان‬ ‫)‪e‬‬ ‫سروی انجام شده اطالعات بسيار محدودی در رابطه به زنان ارائه ميدارد‪ .‬سروی متذکره نشان ميدھد اکثريت اندک افراد سروی‬ ‫شده زن بودند )‪ 51‬درصد(‪ ،‬و دسترسی آنھا به خدمات اساسی )مانند آموزش و تحصيل( کمتر از مردان بود‪ .‬عالوه بر اين‪ ،‬زنان به‬ ‫طور کل ساعت ھای طوالنی و سخت کار می کنند‪ ،‬مراقبت کارھای خانه‪ ،‬زراعت و فرزندان ميباشند‪ .‬موقف شان در جامعه کمتر‬ ‫از مردان تلقی می شد‪ .‬خانواده ھای که رئيس آن زن ميباشد )به علت مرگ شوھر يا طالق( فشار بيشتری را با توجه به مشکالت‬ ‫اقتصادی ) زير را ببينيد( مواجه شده اند‪ .‬فرصت ھای شغلی برای زنان بسيار محدود ميباشد‪ 46.6 :‬درصد از زنان را زنان خانه‬ ‫تشکيل ميداد‪ 20.5 ،‬درصد شان را بازنشستگان‪ ،‬و ‪ 19.3‬درصد شان بيکار بودند‪ .10‬‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪9 ‬جدول ‪19‬‬ ‫‪ 10 ‬جدول ‪10‬‬ ‫‪18 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫گروه ھای آسيب پذير‬ ‫)‪f‬‬ ‫سروی شريک سازی منافع با مردم انواع اصلی گروه ھای آسيب پذير را در ميان مردم سروی شده شناسايی نموده است ‪ :‬خانواده ھا‬ ‫با بيش از ‪ 5‬کودک‪ ،‬خانواده ھای که يک رئيس خانواده دارند‪ ،‬به ويژه زنان سرپرست خانواده ھستند‪ ،‬خانواده ھای روستايی که در‬ ‫توليد محصوالت زراعتی شامل نيستند‪ ،‬افراد مسن و افراد دارای معلوليت که بيرون از خانواده زنده گی می کنند‪ ،‬خانواده ھای که در‬ ‫پرورش گاو مصروف ھستند؛ اعضای ‪ ‬مزارع جمعی که در توليد پنبه مصروف اند‪ .‬خانوار ھای که با بيش از يک خانواده زندگی می‬ ‫کنند‪ .‬اما‪ ،‬يافته ھای اين تحقيق تنھا برآورد دسته اول را اجازه ميدھد‪ ،‬خانواده ھای با بيش از ‪ 5‬کودک ‪ -‬حدود ‪ 14‬درصد افراد‬ ‫سروی شده را تشکيل ميدھند‪ .‬ارقام برای کتگوری ھای ديگر افراد داده نشده است‪ 50 ،‬درصد خانواده ھای روی شده گفته اند که‬ ‫‪11‬‬ ‫يک فرد معلول يا بميار در خانواده ھای شان دارند‪.‬‬ ‫خانوار با بيش از ‪ 5‬کودک ‪ -‬سروی نفع جامعه نشان داده است که از نظر شرايط اقتصادی خانواده ھای بزرگ در سخت‬ ‫‪(i‬‬ ‫ترين وضعيت قراردارند چونکه مادر معموال کار نمی کند و پدر نمی تواند تمام نيازھای خانواده را به تنھايی با مزدی که‬ ‫بدست می آورد برآورده سازد‪ .‬ھمچنين دريافتند که در خانواده ھای بزرگ سطح فعاليت ھای اقتصادی بسيار پايين و سطح‬ ‫بيکاری دو برابر باال تر نسبت به خانواده ھای ديگر ميباشد‪ .‬آسيب پذيری خانواده ھای بزرگ را در بازار کار را می توان‬ ‫به سطح نسبتا پايين تحصيل و فقدان مھارت ھای مسلکی نسبت داد‪ .‬اين واقعيت است که تعداد زيادی از کارگران چنين‬ ‫خانواده به عنوان کارگران غير ماھر با کمترين مزد به کار گرفته ميشوند‪ .‬چنين خانواده ھا تا حد زيادی از فرصت ھای‬ ‫اشتغالی شخصی بھره مند ميتوانند‪ ،‬به ويژه در بخش زراعت‪.‬‬ ‫خانوار با يک سرپرست‪ ،‬به ويژه زنان سرپرست خانوار‪ -‬بحران اقتصادی و سطح بااليی مھاجرت تأثير چشمگيری بر‬ ‫‪(ii‬‬ ‫حالت مدنی خانواده ھا داشته است‪ .‬خانواده ھای با تنھا يک رئيس مرد بسيار نادر بود‪ ،‬با توجه به اين واقعيت که مردان‬ ‫اغلب دوباره ازدواج می کنند‪ .‬خانواده با سرپرست زن بسيار عام بود‪ ،‬ھر دو به دليل مھاجرت )شوھران در خارج از‬ ‫کشور ( و به دليل طالق يا مرگ شوھر شايع تر بودند‪ .‬کتگوری اولی نمی تواند واقعا آسيب پذير پنداشته شود چرا که‬ ‫وجوه مالی توسط اعضای مرد خانواده که در خارج از کشور کار می کنند برای شان ارسال می گردد‪ .‬اما کتگوری دومی‪،‬‬ ‫می تواند بسيار آسيب پذير باشد‪ .‬ميزان باالی بيکاری زنان و دسترسی محدود زنان به نھادھای اساسی است که می تواند‬ ‫باعث فرصت کاری شود ) آموزش و تحصيل‪ ،‬توسعه مھارت ( ‪ ،‬ھمراه با مسئوليت پرورش کودکان‪ ،‬فشار زيادی را بر‬ ‫زنان قرار ميدھد‪ ] .‬الزم به ذکر است که دختران در مناطق روستايی‪ ،‬نسبت به پسران کمتر شانس به مکتب فرستاده می‬ ‫شوند‪ ،‬و آنھا به ندرت تا سطح ليسه می رسند ‪ [.‬چنين خانواده ' مادر سرپرست' از باغچه خانه خود عوايد به دست می‬ ‫آورند و از بيرون کمک می گيرند‪ ،‬اين يک استراتژی برای امرار معيشت و بقای شان ميباشد‪ .‬اين مطالعه دريافت است که‬ ‫در ميان زنانی که سرپرست خانواده ھای نيازمند ھستند سعی می کنند که ھزينه ھا و مصارف مربوط به خود شان را‬ ‫اجتناب کنند) مانند غذا‪ ،‬لباس‪ ،‬روابط اجتماعی ( و فداکاری برای فرزندان خود کنند‪ .‬اين مطالعه ھمچنين نشان ميدھد که‬ ‫زنانی که تنھا نان آور خانواده خود ھستند به ندرت از طرف اقوام و دوستان کمک ميشوند‪ .‬اما اين نوع زنان‪ ،‬برخی از‬ ‫حمايت ھای را از طرف دولت دريافت نمودند‪ ،‬به طور مثال‪ :‬کمک ھای نقدی و سب سايدی برای مسکن ‪ ،‬برخی مزايا و‬ ‫ھزينه ھای ديگر‪ .‬‬ ‫خانواده ھای که مشغول زراعت نيستند‪ -‬اين مطالعه نشان ميدھد که چنين خانواده ھا آسيب پذير ھستند و دليل آن نرخ حقوق‬ ‫‪(iii‬‬ ‫و دستمزد کم ‪ ،‬کيفيت کار ضعيف و بيکاری گسترده است‪.‬‬ ‫سالمندان و معلول ھا ‪ -‬مطالعه نشان ميدھد که افراد مسن و معلول به مشکالت متعدد مواجه ھستند ‪ :‬فقدان خدمات مسلکی‬ ‫‪(iv‬‬ ‫در مناطق روستايی‪ ،‬بطور مثال دوکتوران‪ ،‬متخصصين روانی ‪ ،‬منابع محدود حمايت ھای دولتی و خصوصی ‪ ،‬فرصت‬ ‫بسيار محدودی برای اشتغال که منجر به وابستگی اقتصادی‪ ،‬سختی ‪ ،‬عدم مراقبت ھای صحی کافی و رژيم غذايی ميباشد‪ ‬‬ ‫‪ .‬‬ ‫خانواده ھای که عمدتا مشغول پرورش گاو ھستند ‪ -‬چنين خانواده ھا آسيب پذير به حساب ميروند‪ ،‬زيرا آنھا اغلب به دور‬ ‫‪(v‬‬ ‫از شھرک ھا زندگی می کردند و به اين ترتيب دسترسی شان به خدمات اساسی محدود شده است‪ .‬بطور مثال‪ :‬خدمات‬ ‫صحی‪ ،‬آموزش و تحصيل‪ .‬اين به نوبه خود ميتواند به محروميت ھای اجتماعی ‪ ،‬فرصت ھای محدود‪ ،‬و بيکاری منجر‬ ‫شود‪ .‬مشکل ديگر شان پايين بودن سطح دستمزد ھا و شرايط زندگی ناچيز بود‪  .‬‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪ 11 ‬جدول ‪9‬‬ ‫‪19 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫اعضای کوپراتيف دھقانی توليد پنبه ‪ -‬اين افراد به آسيب پذير می باشند زيرا آنھا به طور کامل بر کشت پنبه برای درآمد‬ ‫‪(vi‬‬ ‫خود وابسته ھستند‪ ،‬و در معرض خطر نوسانات ) پائين رفتن( در قيمت پنبه قرار دارند‪ .‬در صورت پائين آمدن نرخ ھا‪،‬‬ ‫برخی از افراد ورشکسته‪ ،‬بيکار ويا حتی بی خانمان خواھند شد‪  .‬‬ ‫خانوار با بيش از يک خانواده – مطالعه نشان ميدھد که خانوار بيش از يک خانواده معموال کسانی اند که با چندين نسل‬ ‫‪(vii‬‬ ‫يک خانواده با ھم زندگی می کنند‪ ،‬يا به داليل رسم و رواج و يا به داليل اقتصادی ) ناتوانی در پرداخت ھزينه خانه ھای‬ ‫جداگانه (‪ .‬چنين افرادی به عنوان آسيب پذير شناسايی شدند چرا که آنھا اغلب متعلق به فقيرترين گروه اجتماعی و با حداقل‬ ‫آموزش و تحصيل ميباشند ‪ ،‬و راه و رسم زندگی " قديمی و پدرساالرانه دارند ‪ .‬آنھا ھمچنين از کمبود زمين‪ ،‬آب و ديگر‬ ‫منابع رنج می بردند‪.‬‬ ‫تاثير پروژه‬ ‫‪2.2‬‬ ‫ميتود‬ ‫‪2.2.1‬‬ ‫ھمانطور که در باال اشاره شد‪ ،‬طرح پروژ)‪ ( CASA ‐1000 ‬شامل ‪ 450‬کيلومتر لين ‪ 500‬کيلو وات از جمھوری قرغزستان به‬ ‫تاجکستان ميباشد‪ .‬از اين جمله‪ 425 ،‬کيلومتر از طريق جمھوری قرغزستان عبور می کند‪ .‬مسير لين انتقال برق عموما ً از مناطق کم‬ ‫جمعيت سه واليت جنوبی جالل آباد‪ ،‬اوش و باتکن عبور می کند‪ .‬‬ ‫ارزيابی تاثير اجتماعی پروژه ‪  CASA  1000‬در مناطق آسيب ديده در جمھوری قرغزستان به طور عمده در مبنای مطالعه تاثيرات‬ ‫محيط زيست و اجتماعی و پالن محيط زيستی و اجتماعی ‪ ‬پروژه انتقال برق آسيای مرکزی آسيای جنوبی)‪ (CASA 1000‬ميباشد‪:‬‬ ‫بر اساس مطالعه مرحله امکان سنجی که در سال ‪ 2011‬توسط شرکت )‪ (Integrated Environments Ltd‬ارائه گرديد‪ .‬مطالعه‬ ‫امکانی سنجی شامل آماده سازی و ترتيب اوراق محيط زيستی و اجتماعی‪ ،‬با استفاده از تصاوير ماھواره ای جديد برای ثبت نمودن‬ ‫نگرانی ھای خاص محيط زيست و اجتماعی و پيشنھاد اقدامات کاھش در امتداد مسير لين انتقال برق پروژه )‪ (CASA-1000‬بود‪.‬‬ ‫در مورد کشورھای ديگر سروی ھای ساحوی مفصل انجام شده است‪ ،‬اما در جمھوری قرغزستان سروی ھای پالن شده مفصل‬ ‫تکميل نگرديده است ‪ -‬تنھا يک سروی اوليه در اکتوبر ‪ 2008‬انجام شده است‪ .‬بنابراين‪ ،‬مطالعه تاثيرات محيط زيست و اجتماعی‬ ‫پروژه تقريبا به طور کامل بر روی اوراق ترتيبات محيط زيست و اجتماعی پروژه متکی ميباشد‪ .‬اما از يک طرف‪ ،‬اين به دور‬ ‫ازوضعيت ايده آل است‪ ،‬از سوی ديگر‪ ،‬جمعيت پراکنده در امتداد بسياری از مسير خط انتقال پيشنھادی به اين معنی است که يافته‬ ‫ھای مطالعه تاثيرات محيط زيست را ميتوان‪ ‬تا حد زيادی دقيق در نظر گرفت‪.‬‬ ‫مشخصات اجتماعی بر اساس اسکيچ ساحات‬ ‫‪2.2.2‬‬ ‫جدول ‪ 1‬در زير جزئيات مسائل مربوط به تاثير اجتماعی که از ورقه ھای امتداد انرژی برای تمام مسير پيشنھادی لين انتقال برق از‬ ‫طريق جمھوری قرغزستان جمع آوری شده است‪ .‬‬ ‫جدول ‪ :1‬ويژگی ھای اجتماعی در مسير پروژه )‪ (CASA ‐ 1000‬در جمھوری قرغزستان بر اساس سنجش ورقه ھای امتداد‬ ‫انرژی محيط زيست و اجتماعی‪.‬‬ ‫شرح تاثير اجتماعی‬ ‫ورقه ھای‬ ‫امتداد انرژی‬ ‫ھيچ‬ ‫‪AS-003‬‬ ‫لين انتقال برق پيشنھادی از مسير رودخانه سيری دريا و ساحات زراعتی عبور ميکند‪ .‬نقاط کوچک متعدد‬ ‫‪AS-004‬‬ ‫‪20 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫عبور از رودخانه در منطقه وجود دارد‪ .‬ھمچنين موجوديت زمين ھای زراعتی و زيرساخت ھای محلی زياد‬ ‫در داخل ‪  ‬ساحه تحت تاثير پروژه قرار دارد‪ .‬لين برق مذکور از وسط جاده ھای روستايی وشبکه بزرگ راه‬ ‫آھن می گذرد‪ .‬‬ ‫ھيچ‬ ‫‪AS-005‬‬ ‫ھيچ‬ ‫‪AS-006‬‬ ‫لين انتقال برق پيشنھادی از مسير رودخانه سيری دريا در نزديکی قريه کرگان عبور می کند ‪ .‬کرگان يک‬ ‫‪AS-007‬‬ ‫روستای واقع در واليت جالل آباد است‪ .‬يک معدن سنگ در حدود ‪ 15‬کيلومتر ‪ ‬بطرف شمال شرق قريه‪ ‬‬ ‫کرگان‪   .‬که تحت ساحه تاثير پروژه به حساب ميرود واقع شده است‪ .‬ساحات تحت تاثير پروژه شامل نھر ‪،‬‬ ‫زيرساخت ھای اجتماعی ‪ ،‬جاده ھا و مناطق سبز ميباشد‪.‬‬ ‫مسير ھای پيشنھادی لين انتقال برق از طريق يک منطقه کوھستانی و زمين ھای زراعتی عبور می کند‪ .‬در‬ ‫‪AS-008‬‬ ‫غرب رودخانه سيری دريا يک جمعيت کوچک و پراگنده زنده گی می کنند‪.‬‬ ‫شھرک شاديمار )واليت باتکن ( ‪ 2‬کيلومتری شمال‪ ‬مسير پيشنھادی لين انتقال برق واقع شده است و سپس‬ ‫‪AS-009‬‬ ‫مسير از طريق اراضی کشت زار و شھر‪ ‬راوت عبور می کند‪.‬‬ ‫يک دريای بزرگ و بزرگراه به صورت موازی با مسير راھرو تاثيرات پروژه می گذرد‪.‬‬ ‫‪AS-010‬‬ ‫يک دريای بزرگ موازی با مسير پيشنھادی انتقال لين برق می گذرد‪.‬‬ ‫‪AS-011‬‬ ‫مسير پيشنھادی لين انتقال برق از طريق زمين ھای زرعتی عبور ميکند‪ :‬کشت برنج يکی از فعاليت ھای‬ ‫‪AS-012‬‬ ‫عمده آن ساحه ميباشد‪.‬‬ ‫مسير پيشنھادی لين انتقال برق از زمين ھای دولتی دست نخورده عبور می کند‪ .‬شھرک بوالکباشی )واليت‬ ‫‪AS-013‬‬ ‫باتکن ( در ‪ 1.5‬کيلومتری جنوب راھرو تاثيرات پروژه واقع شده است‪. ‬شھرک سوباش در ‪ 600‬کيلومتری‬ ‫شمال دھيلز تاثير پروژه واقع شده است‪.‬‬ ‫ھيچ‬ ‫‪AS-014‬‬ ‫ھيچ‬ ‫‪AS-015‬‬ ‫نوع استفاده زمين از دست نخورده به زراعتی تبديل ميشود زيرا زمين مذکور ملکيت دولت و اھالی ميباشد‪.‬‬ ‫‪AS-016‬‬ ‫نوع استفاده زمين در مسير پيشنھادی لين انتقال برق شامل سرزمين ھای دست نخورده ‪ ،‬جاده ھا‪ ،‬و ساحات‬ ‫‪AS-017‬‬ ‫کشت شده ميباشد‪ ،‬ھمچنان زيرساخت ھای اجتماعی نيز در آنجا واقع شده است‪ .‬لين مذکور از شھر گز عبور‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫ھيچ‬ ‫‪AS-018‬‬ ‫ھيچ‬ ‫‪AS-019‬‬ ‫خيدرکن در ‪ 2‬کيلومتری شمال‪ ‬راھرو تاثير پروژه واقع شده است‪ .‬با توجه به موجوديت ميدان ھوايی و محله‬ ‫‪AS-020‬‬ ‫ھای مسکونی اين شھر شبيه يک ناحيه شھری ميباشد‪.‬‬ ‫ھيچ‬ ‫‪AS-021‬‬ ‫ھيچ‬ ‫‪AS-022‬‬ ‫ھيچ‬ ‫‪AS-023‬‬ ‫مسير پيشنھادی لين انتقال برق از ميان قيزيل بوالک ) ولسوالی نوکت واليت اوش ( با جمعيت ‪ 2,932‬می‬ ‫‪AS-024‬‬ ‫گذرد‪ ،‬محلۀ قيزيل بوالک در مجاورت سيستم يک دريای بزرگ واقع شده اند‪ .‬‬ ‫اھالی محل در ‪ 0.5‬کيلومتری جنوب دھليز تاثير پروژه واقع شده اند‪ .‬چھار استفاده عمده از زمين وجود دارد‪ ‬‬ ‫‪AS-025‬‬ ‫‪:‬دست نخورده ‪ ،‬کشت زار‪ ،‬جاده‪ ،‬و زيرساخت ھای اجتماعی‪ .‬‬ ‫مسير پيشنھادی لين انتقال برق از مجاورت زمين ھای زراعتی عبور می کند‪ .‬مسير ھای کانال ھای آبی و‬ ‫‪AS-026‬‬ ‫‪21 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫مجموعه ھای کوچک اھالی ھمراه با زربنا ھا در دھليز تحت تاثير پروژه نيز وجود دارد‪.‬‬ ‫نوع استفاده از زمين شامل اراضی دست نخورده ‪ ،‬جاده ھا و زيرساخت ھای مرتبط اھالی محل وجود دارد‪.‬‬ ‫‪AS-027‬‬ ‫شھرک اوچ کورگان ) واليت باتکن ( در ‪ 8‬کيلومتری شمال غرب دھيلز تاثير پروژه واقع شده است ‪ ‬؛ اين‬ ‫شھرک درنزديکی دريای اسفرين واقع شده و با نفوس بيشتر زا ‪ 11000‬از جملۀ يکی از بزرگترين قريه‬ ‫ھای واليت محسوب می گردد‪ .‬دريای متذکره آب روستاھای اطراف را برای مقاصد آبياری فراھم می کند‪.‬‬ ‫روستای ‪ ‬چوفوی ‪ ‬در ‪ 1.5‬کيلومتری جنوب شرق دھليز يا ساحه تحت تاثير پروژه واقع شده است ‪ . ‬دارای يک‬ ‫شبکه خوب جاده ھای فرعی )دسترسی( ميباشد و يکی از بزرگراه ھا از ساحه تحت تاثير پروژه عبور می‬ ‫کند‪.‬‬ ‫اوليا در ‪ 1.3‬کيلومتری شمال‪ ‬دھليز تاثير پروژه واقع شده است‪ .‬سه نوع عمدۀ استفاده از زمين در آنجا وجود‬ ‫‪AS-028‬‬ ‫دارد‪ :‬دست نخورده ‪ ،‬کشت شده و زيرساخت ھای محل‪ .‬يک کانال بزرگ از ميان مسير پيشنھادی لين انتقال‬ ‫برق و شھرک اوليا می گذرد‪.‬‬ ‫مسير پيشنھادی ساحات و زمين ھای زراعتی قابل توجھی که مرتبط با زيربنای منطقه می باشد را از وسط‬ ‫‪AS-029‬‬ ‫قطع می کند‪ .‬دھليز تاثير پروژه پس از روستای‪ ‬ابشير‪ ‬و دريای ابشير در واليت اوش عبور می کند‪ .‬نوع‬ ‫عمده استفاده از زمين کشت و کار و زراعت ميباشد‪.‬‬ ‫مسير پيشنھادی لين انتقال برق از جنوب قرغزستان ) واليت اوش ( يعنی بزرگراه نيتبل می گذرد ‪ ،‬که يکی‬ ‫‪AS-030‬‬ ‫ازروستای ولسوای نوکت قرغزستان ميباشد‪ .‬قبرستانی نزديکی آن وجود دارد‪ .‬درحال حاضر زيرساخت ھای‬ ‫در ھر دو طرف دھليز تاثير پروژه وجود دارد که توسط بزرگراه جنوب قرغزستان از ھم جدا شده است‪ .‬‬ ‫اراضی کشت شده و زيرساخت ھای مرتبط با اھالی محل در مجاورت‪ ‬دھليز تاثير پروژه قرار دارد‪ .‬شھر‬ ‫‪AS-031‬‬ ‫نوکت در ‪ 3‬کيلومتری جنوب شرق مسير پيشنھادی‪ ‬لين انتقال برق واقع شده است‪ .‬نوکت يکی از جوانترين‬ ‫شھرھای جنوب غربی قرقزستان ميباشد که مجھز با زيرساخت ھا‪ ،‬مراکز تجاری‪ ،‬خدمات صحی عمومی و‬ ‫نھادھای عمومی ميباشد‪.‬‬ ‫نھر ھا و مردم حضور دارند‪ .‬دھليز تاثيرات پروژه بخش وسيعی از زمين ھای زراعتی و يک سيستم دريای‬ ‫‪AS-032‬‬ ‫بزرگ را می پيمايد‪ .‬شھرک اوچبی در ‪ 1.2‬کيلومتری جنوب‪ ‬دھليز تاثير پروژه‪ ‬در واليت اوش موقعيت‬ ‫دارد‪ .‬جاده اوش از شھرک اوچبی عبور نموده و از دھليز تاثير پروژه می گذرد‪.‬‬ ‫مسير پيشنھادی لين انتقال برق از طريق دره اکبوره‪ ‬عبور می کند‪ .‬واليت اوش در ‪ 4‬کيلومتری شمال غربی‬ ‫‪AS-033‬‬ ‫دره‪ ‬اکبوره واقع شده است‪ .‬اوش دومين شھر بزرگ در قرغزستان ميباشد‪ ،‬اغلب اين شھر را بنام" پايتخت‬ ‫جنوب " ياد می کنند‪.‬‬ ‫ھيچ‬ ‫‪AS-034‬‬ ‫ھيچ‬ ‫‪AS-035‬‬ ‫مسير پيشنھادی لين انتقال برق‪ ‬از بزرگراه‪ M41 ‬و از دريای‪ ‬کراتايی می گذرد‪ ،‬و شھرک کراتايی‪ ،‬در‬ ‫‪AS-036‬‬ ‫مجاورت آن واقع شده است‪ .‬اھالی کوچکی در مجاورت نھرآب قرار دارند‪  .‬‬ ‫مسير پيشنھادی لين انتقال برق از ساحه کايانار عبور می کند‪ ،‬لين برق از ميان زمين ھای کشت شده و‬ ‫‪AS-037‬‬ ‫زيربنا ھای مورد نياز مردم محل می گذرد‪.‬‬ ‫شھر لنزکويی در درون دھليز تاثير پروژه واقع شده است‪ .‬مسير پيشنھادی لين انتقال برق از وسط يک بخش‬ ‫‪AS-038‬‬ ‫زيادی از زراعتی و زيربنا ھای مورد نياز مردم محل می گذرد‪ . .‬‬ ‫مسير پيشنھادی لين انتقال برق وارد شھر اوزگن ميشود که در سمت شمال شرقی دھليز تحت تاثير پروژه‬ ‫‪AS-039‬‬ ‫موقعيت دارد‪ .‬اوزگن پايتخت ولسوالی اوزگن در واليت اوش است‪ .‬اوزگن يک شھر متوسط است که در‬ ‫خود بازارھا ‪،‬خدمات و صنايع زراعتی را برای مناطق اطراف خود مھيا می کند‪ .‬مسير پيشنھادی‪ ‬ھمچنان‬ ‫از دريای کار‪ -‬دريا وساحه وسعيی زراعتی می گذرد‪ .‬خانه ھای مردمی در دشت ھای سيالت رودخانه واقع‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫مسير پيشنھادی‪ ‬لين انتقال برق مسير از اراضی کشت شده وو دريای کارا دوباره عبور می کند‪.‬‬ ‫‪AS-040‬‬ ‫‪22 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫دھليزيا راھرو تاثير پروژه از طريق شھر جالل آباد‪ ،‬مرکز اداری و اقتصادی واليت جالل آباد می گذرد‪،‬‬ ‫‪AS-041‬‬ ‫شھر جالل آباد دارای جمعيت ‪ 150,000‬نفر ميباشد‪ .‬جالل آباد در انتھای ضلع شمال شرقی ا دره فرغانه و‬ ‫در امتداد دريای دره کوگارت ‪ ‬واقع شده است‪ .‬زمين ھای کشاورزی و منازل رھايشی است که در دشت ھای‬ ‫سيل رودخانه‪ ‬واقع شده است‪.‬‬ ‫مسير پيشنھادی لين انتقال برق از ميان اراضی کشت شده زراعتی و و زيرساخت ھای مورد نياز مردم‬ ‫‪AS-042‬‬ ‫محل در دشت ھای دريای روخانه گوگارت واقع شده است‪.‬‬ ‫ھيچ کدام‬ ‫‪AS-043‬‬ ‫ھمانطور که در جدول ‪ 1‬مشاھده نموديد‪ ،‬مسير پيشنھادی لين انتقال برق از طريق جمھوری قرغزستان تا حد زيادی از طريق مناطق‬ ‫با جمعيت بسيار پراکنده می گذرد‪ .‬در سراسر ‪ 425‬کيلومتر مسير‪ ،‬از کمتر از دو درجن روستا عبور می کند‪ .‬تأثير عمده ای طوالنی‬ ‫مدت باالی برخی از اراضی کشت شده خواھد بود‪ ،‬در حالی که در جريان مرحله ساخت و ساز اختالل ھای می تواند برای مردم‬ ‫محل ايجاد شود‪ .‬بطور مثال‪ :‬در انجام فعاليت ھای زراعتی و دسترسی به جاده ھا‪ .‬اما ھيچ تأثير عمده ای اجتماعی از نظر اسکان‬ ‫مجدد مردم و يا حتی استمالک زمين در مقياس بزرگ به احتمال زياد به نظر نمی رسد‪.‬‬ ‫ارزيابی اثرات اجتماعی‬ ‫‪2.2.3‬‬ ‫انتظار می رود که اثرات پروژه ‪ CASA 1000‬بر مردم و اھالی اھرو تاثير)‪  ( COI ‬پروژه ‪ ‬در جمھوری قرقيزستان به حداقل باشد‪.‬‬ ‫اثرات کلی زير ممکن است رخ دھد‪ :‬‬ ‫استمالک زمين‬ ‫)‪a‬‬ ‫استمالک دائمی زمين تحت اين پروژه الزم نخواھد بود‪ ،‬زيرا زمين ھای اطراف ‪ ‬پايه ھای لين انتقال برق ھمچنان ميتواند برای‬ ‫زراعت مورد استفاده قرارگيرد‪ .‬يک ساحه به مساحت ‪ 2,500‬متر مربع برای کمپ قراردادی که مسئول ساخت لين انتقال را دارد‬ ‫نياز خواھد شد‪ .‬زمين ممکن است برای نقل مکان بعضی خانه ھا الزم شود‪ ،‬اما تعداد دقيق خانه ھای که تحت تاثير قرار خواھد‬ ‫گرفت را نميتوان قبل از نھايی شدن انتقال لين برق تعين کرد‪.‬‬ ‫استمالک موقت زمين ضرورت خواھد شد‪  :‬‬ ‫کمپ ھا و تاسيسات قراردادی ھا‪ ،‬يعنی ساحات ذخيره‪ ،‬ورکشاپ‪ ،‬پارکينگ تجھيزات و شستشو ؛‬ ‫‪‬‬ ‫جاده ھای دسترسی برای حمل و نقل ‪ ،‬و غيره‪ .‬استفاده موقت زمين حاصالت آن را در آينده تحت تاثير می گذارد؛‬ ‫‪‬‬ ‫زمين برای اعمار کمپ ھای ساختمانی به طور موقت استمالک خواھد گرديد‪ .‬انتظار نمی رود که تاثير استمالک موقت‬ ‫‪‬‬ ‫زمين با اجرای طرح پيشنھادی مديريت محيط زيست و اجتماعی‪ ( ESMP ) ‬و چارچوب استمالک زمين و اسکان مجدد‪ ( ‬‬ ‫‪)LARF ) ‬به ضمائم نگه کنيد ( قابل توجه نخواھد بود‪ .‬‬ ‫زيرساخت ھای عامه‬ ‫)‪b‬‬ ‫مرحله ساخت و ساز پروژه پيشنھادی ممکن است زيرساخت ھای موجود را باالخره تحت تاثير قرار دھد‪ ..‬اثرات بالقوه باالی‬ ‫زيرساخت ھای موجود به شرح ذيل اند‪:‬‬ ‫‪23 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫گذرگاه ھای جاده ‪ :‬در جريان لين کشی ممکن است عبور مرور و نظم ترافيک موقتا ً اخالل شود‪ .‬اما اگر طرزالعمل ھای‬ ‫‪‬‬ ‫خوب برای ساخت و ساز و کنترل ترافيک در نظر گرفته شود‪ ،‬تاثير قابل توجھی در جاده ھا و نظم ترافيکی در جريان‬ ‫ساخت و ساز اين پروژه بوجود نخواھد آورد‪ .‬و ‪ ‬‬ ‫لين ھای برق‪ :‬راھرو تاثير پروژه شامل عبور از يک لين برق ديگر نمی باشد‪ .‬شيوه ھای ساخت و ساز خوب و کاھش‬ ‫‪‬‬ ‫اقدامات عمال پتانسيل برای ھر تاثير قابل توجه را در جريان مرحله اعمار پروژه را از بين خواھد برد‪ .‬در جريان عمليات‬ ‫اين پروژه کدام نوع تاثير قابل توجھی بر روی خطوط برق موجود نخواھد داشت‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫در حالی که برخی از زيرساخت ھای عمومی‪ ،‬مانند پايه ھای برق در جريان مرحله اعمال لين انتقال برق‪ ‬منتقل خواھد شد‪ ،‬اما اين‬ ‫انتقاالت يک رويداد غير معمول و نادر خواھد بود‪ .‬تشخيص نھايی اينکه چه نوع زيرساخت ھای منتقل خواھد شد را می توان پس از‬ ‫آن که لين مرکزی و تاور ھا درجريان مرحله نھايی طرح و ديزان انجام داد‪.‬‬ ‫اتالف درختان و محصوالت زراعتی‬ ‫)‪c‬‬ ‫خسارت ممکن است به محصوالت در مرحله اعمار اين پروژه بخاطر اعمار تاور ھا و لين کشيدن و نصب ھادی ھا رخ دھد ‪ .‬اما‬ ‫ميزان تلفات به موقعيت خط مرکزی‪ ،‬تاور ھا و فصل که در آن کار انجام ميشود بستگی دارد‪.‬‬ ‫صحت و ايمنی‬ ‫)‪d‬‬ ‫بخاطر زباله ھا کارگران ساختمانی ممکن است از آزار ھای جزئی الی نگرانی ھای جدی سالمتی مبتال شوند‪ .‬اگر اقدامات کاھش و‬ ‫اقدامات الزم برای اطمينان از ايمنی در ھنگام اعمار پروژه دنبال شود‪ ،‬اثرات قابل توجھی اتفاق نخواھد افتاد‪.‬‬ ‫افراد متاثر شده پروژه‬ ‫)‪e‬‬ ‫تراکم جمعيت در راھرو تاثير پروژه کم است‪ ،‬بنابراين درجه تماس بين نيروی کار و مردم محل کم خواھد بود‪  .‬در راھرو تاثير‬ ‫پروژه ھيچ مردم بومی زندگی نمی کنند و در جريان نصب تاور ھا کوشش ميشود تا از آنھا اجتناب شود‪ .‬ميزان تماس بين مردم محل‬ ‫و نيروی کار پروژه بايد به راحتی قابل مديريت باشد‪ .‬ميزان تماس و اھميت دقيق اثرات بالقوه باالی اھالی محل و نيروی کار را در‬ ‫طول دوره ساخت و ساز‪ ،‬تنھا ميتوان بعد از تعين خط وسطی و تاور ھا ‪ ،‬روش ھای ساخت و ساز و نيروی کار نھايی شده مشخص‬ ‫نمود‪.‬‬ ‫امرار معيشت‬ ‫)‪f‬‬ ‫ساکنان محلی فرصت کار برای قراردادی را خواھند داشت و مواد مورد نياز و خدمات محلی تا حد امکان مورد استفاده قرار‬ ‫ميگيرد‪ ،‬بنابراين‪ ،‬انتظار ميرود که اثرات آن بر اشتغال و معيشت محلی مثبت باشد‪ .‬‬ ‫پالن مديريت اجتماعی‬ ‫‪2.3‬‬ ‫‪ 2.3.1‬اقدامات برای کاھش خطرات درجريان تطبيق پروژه‬ ‫ھمانطور که در باال ذکر شد‪ ،‬تاثير اجتماعی خود پروژه قابل توجه به نظر نمی رسد‪ :‬استمالک دائم زمين نياز نيست و يا تنھا بسيار‬ ‫کمی ضرورت خواھد شد‪ .‬در برخی موارد کسب موقتی زمين نياز خواھد شد‪ ،‬موقتا ً اختالل در زيربنا ھا ) وجود دارد به جاده ھا‪،‬‬ ‫خطوط برق ( در جريان پروسه ساخت و ساز رونما خواھد گرديد‪ ،‬برخی محصوالت ممکن است در جريان کار اعمار پروژه آسيب‬ ‫‪24 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫ببيند‪ .‬تاثير اجتماعی کلی پروژه به اين ترتيب کوچک بنظر ميرسد و تا حد زيادی موقت ميباشد‪ .‬اقدامات کاھشی زير را می توان در‬ ‫رابطه با اين ھا اتخاذ نمود‪ :‬‬ ‫مرحله ديزاين‬ ‫)‪a‬‬ ‫مسير خط انتقال را ميتوان به راحتی چنين انتخاب کرد که شھرک ھای که در مجاورت راھرو پيشنھادی تاثير پروژه در‬ ‫‪‬‬ ‫درون جمھوری قرغزستان وجود دارند تحت تاثير قرار نگيرند ؛‬ ‫حريم خصوصی برای مردم متاثر شده پروژه مھم است و فعاليت ھا و آداب و رسوم مردم محل بايد در ھنگام انتخاب مسير‬ ‫‪‬‬ ‫امتداد انرژی در نظر گرفته شود؛‬ ‫مسير پروژه به راحتی می توان تغير داد تا حداقل تعداد درختان که به معيشت در منطقه نسبتا مھم ھستند تحت تاثير قرار‬ ‫‪‬‬ ‫نگيرند؛‬ ‫لين انتقال را به راحتی می توان برای جلوگيری از عبور از مکاتب و محالت مسکونی اندک تغير داد ؛‬ ‫‪‬‬ ‫تالش بايد برای جلوگيری از تغيير خدمات اجتماعی بشمول مکاتب‪ ،‬کلنيک و غيره و به حداکثر رساندن فاصله‪ ‬از‬ ‫ساختارھای دائمی موجود‪ .‬‬ ‫مرحلۀ قبل از ساخت وساز‬ ‫)‪b‬‬ ‫جبران خسارت بايد قبل از تصرف زمين توسط قراردادی ساختمانی پروژه پرداخته شود؛‬ ‫‪‬‬ ‫جبران‪  ‬خسارت در صورت ضرورت نقل مکان و يا تخريب‪ ،‬بايد به اساس مذاکره صورت گرفته و قبل از اجرای پروژه‬ ‫‪‬‬ ‫پرداخته شود؛‬ ‫پروتکول ھای مشابه بايد در ارتباط با محصوالت زراعتی و زمين ھای توليدی اعمال شود‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫مرحله اعمار )ساخت و ساز(‬ ‫)‪c‬‬ ‫برای جلوگيری از درگيری و اختالفات با مردم محل کارکنان پروژه و قراردادی ھا بايد فعاليت ھای خود را در در محدودۀ‬ ‫‪‬‬ ‫که واضحا ً مشخص شده است‪ ،‬پيش ببرند‪ .‬؛‬ ‫قراردادی بايد مواد ھا را تنھا در مناطق تعيين شده دور بياندازد ؛‬ ‫‪‬‬ ‫اصول کاری برای کارگران تاسيس و قابل اجرا باشد؛‬ ‫‪‬‬ ‫سر و صدا و گرد و غبار در طول تطبيق پروژه بايد تحت کنترل باشد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫قراردادی بايد ھنجارھا و سنت ھای محلی مردم را احترام بگذارد؛‬ ‫‪‬‬ ‫قراردادی ھا بايد زنان محلی و حفظ حريم خصوصی آنھا را احترام بگذارند‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 2.3.2‬اھميت پالن مديريت اجتماعی گسترده‬ ‫اقدامات فوق تاثير مستقيم اين پروژه ر اھالی محل کاھش ميدھد‪ ،‬مانند‪ :‬تاثير اجتماعی که به علت ديزاين و کار ساخت وساز پروژه به‬ ‫ميان می آيد‪ .‬اما ‪ ،‬پالن مديريت اجتماعی اين پروژه نياز به يک رويکرد بسيار گسترده تر دارد‪ .‬داشتن رويکرد گسترده به اين به‬ ‫داليل زير مھم است‪ :‬‬ ‫در مرحله اول‪ ،‬مردم محل قادر به استخراج مستقيم انرژی برق از لين انتقال برق نخواھند بود‪ ،‬اگرچه از نزد شان عبور می کند‪،‬‬ ‫چرا که اين يک لين با ولتاژ باال خواھد بود‪ .‬ھمانطور که قبالً اشاره شد‪ ،‬در حال حاضر‪ ،‬عدم عرضه برق قابل اطمينان ‪ -‬به‬ ‫خصوص در ماه ھای زمستان ‪ -‬يک مشکل بزرگ در منطقه ميباشد‪ .‬عدم دسترسی به برق لين خط انتقال می تواند به نا اميدی مردم‬ ‫محل منجر شود‪  .‬‬ ‫‪25 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫ثانيا‪ ،‬صرفنظر از اينکه حداقل خواھد بود‪ ،‬تمام اثرات منفی اين پروژه مردم مسير در طول لين انتقال برق تجربه خواھند کرد‪ .‬در‬ ‫مقابل‪ ،‬منافع پروژه به مردم بسيار دورتر ) در افغانستان و پاکستان ( خواھد رفت که ھيچ گونه اختالل يا ناراحتی را به دليل انتفال‬ ‫لين برق مذکور تحمل نکرده اند‪ .‬اين امر منجر به مسئله عدالت بين کسانی که بالفاصله تحت تاثير می گيرند )و ممکن اختالل ھم‬ ‫ايجاد کند (‪ ،‬و جامعه ای بزرگتر که از نفع اين پروژه بطور مستقيم بھره مند خواھند شد‪ .‬تا تالش برای رسيدگی به اين بی عدالتی‬ ‫صورت نگيرد – و ھمچنان نا اميدی محلی در عدم توانايی برای دسترسی به انرژی برق از لين انتقال – اين امر ميتواند پياده سازی‬ ‫و بھره برداری اين پروژه را در دراز مدت تحت تاثير قرار دھد‪ .‬سوم‪ ،‬برای ايجاد مالکيت محلی پروژه به منظور کاھش ھر گونه‬ ‫خطر احتمالی توسط اشخاص با انگيزه ھای مخرب و پنھان بايد تالش نمود‪.‬‬ ‫با درنظرداشت اين داليل برنامه ھای شريک سازی منافع با مردم بايد در اولويت قرار گيرد‪ .‬مھم است که اطمينان حاصل شود که‬ ‫مردم محل خود را منحيث سھم داران پروژه می پنداراند‪ ،‬طوری که آنھا ھم عالقه برای موفقيت آن داشته باشند‪. ‬‬ ‫‪ 2.3.3‬برداشت مردم ساکن در امتداد لين انتفال برق‬ ‫سروی شريک سازی منافع با مردم ) بحث ھای گروھی متمرکز (مشوره ھا را با مردم محل در سه واليت تحت تاثير جمھوری‬ ‫قرغزستان انجام داده است‪ .‬بحثھای گروھی تمرکز شامل مرد و زن بود‪ .‬مشاوره نشان ميدھد که بسياری از مردم محل درمورد‬ ‫پروژه ‪  CASA  ‐1000 ‬آگاه نبودند‪ .‬اما‪ ،‬پس از ارائه برخی اطالعات اوليه در مورد اين پروژه‪ ،‬اعضای جامعه محلی نگرانی ھا و‬ ‫انتظارات خود را از اين پروژه بيان کردند‪ .‬‬ ‫به اساس گفته ھای مردم محل تا کنون بزرگترين مشکل پيش روی آنھا‪ ،‬برق غير دوامدار در فصل زمستان ميباشد‪ :‬مردم می گويند‪:‬‬ ‫ما منبع برق قابل اعتماد و بی وقفه ميخواھيم‪ .‬يکی ديگر از مشکالت عمده شان عدم دسترسی به سيستم ھای آب آشاميدنی و آبياری‬ ‫بود‪ .‬مطالبات ديگر آنھا بازسازی و نوسازی جاده ھای داخل روستاھا‪ ،‬فرصت ھای کسب و کار و بھبود دسترسی به خدمات‪ ،‬بشمول‬ ‫مراقبت ھای صحی و آموزش و تحصيل بودند‪ .‬در نھايت ‪ ،‬آنھا اظھار نمودند که پروژه بايد از کارگران محلی استفاده نمايد‪.‬‬ ‫از اھالی محل درمورد عالقۀ شان برای کمک برای بھبود خدمات محل پرسيده شد‪ .‬تمام آنان ابراز عالقمندی برای اين کار نمودند‪،‬‬ ‫البته از طريق کار در پروژه تا کمک مالی‪ .‬آنھا با اشاره به مفھوم ھای سنتی‪  ‬حشر که مردم روستا برای بازسازی‪ ،‬اعمار و يا انجام‬ ‫فعاليت ھای ديگرتالش مشترک مينمايند‪.‬‬ ‫‪ 2.3.4‬گزينه ھای برای شريک سازی منافع با مردم‬ ‫مفھوم شريک سازی منافع پروژه با مردم در ايجاد مالکيت محلی پروژه ‪ CASA -1000‬کمک ميکند‪ ،‬و منجر به کاھش‬ ‫خطرات در جريان ساخت و ساز و بھره برداری آن در آينده خواھد گرديد‪ .‬بنا ً مردم محل در منافع که پروژه ايجاد مينمايد‬ ‫خود را شريک ميدانند‪ .‬ھمانطور که در باال ذکر شد‪ ،‬ارائه برق مستقيم از لين انتقال به اھالی محلی به دليل اينکه لين با‬ ‫ولتاژ باال ميباشد‪ ،‬دشوار خواھد بود‪ .‬اما‪ ،‬اين پروژه ميتواند فعاليت ھای انکشافی را روی دست گيرد که از آن مردم محل‬ ‫بھره مند شوند‪ .‬بر اساس مشورت با مردم محل در مناطق متاثر از پروژه‪ ،‬موارد زير را به عنوان نيازھای اولويت‬ ‫مشخص شده است‪:‬‬ ‫بھبود عرضه برق ‪ ،‬بخصوص در ماه ھای زمستان ؛‬ ‫‪‬‬ ‫اقدامات کاھش فقر از طريق اشتغال ؛‬ ‫‪‬‬ ‫بھبود در سيستم ھای تامين آب آشاميدنی و آبياری ؛‬ ‫‪‬‬ ‫بھبود دسترسی به و کيفيت خدمات اوليه )به ويژه صحت و معارف(‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫رسيدگی به نگرانی ھا و نيازھای اجتماعات محل نيز مھم است زيرا پيوند قوی بين انرژی‪ ،‬مواد غذايی و آب در مناطق‬ ‫کمتر انکشاف يافته وجود دارد‪ .‬فقط با رفع مشکل انرژی ھنوز ھم مشکالت عمده ديگر چون غذا و آب‪ ،‬و دسترسی به‬ ‫خدمات اساسی‪ ،‬که مانع توسعه اند‪ ،‬باقی خواھند ماند‪ .‬از اينرو يک رويکرد جامع برای رسيدگی به تمام ضروريات‬ ‫انکشافی کليدی مردم محل نياز است‪.‬‬ ‫‪26 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫در سروی متذکره يکتعداد گزينه ھای برای رسيدگی به ھر يکی از نيازھای فوق الذکر اھالی محل شناسايی گرديده است‪.‬‬ ‫اين موارد در زير خالصه شده است ) جزئيات کامل در گزارش سروی ارائه شده است(‬ ‫اقدامات برای تامين برق دوامدار‬ ‫)‪a‬‬ ‫يک گزينه برای تامين يک منبع برق قابل اعتماد به اجتماعات محل ميتواند ارائه تيل جنراتور ھا ) ديزل ( باشد‪ .‬پراکنده بودن‬ ‫مجموعه ھای مسکونی در مناطق آسيب ديده ممکن اين را يک گزينه بھتر نسبت به وصل کردن تمام خانه ھا در سيستم شبکه برق‬ ‫اصلی سازد‪ .‬با اين حال‪ ،‬با توجه به ھزينه ھای سرمايه گذاری‪ ،‬ھزينه ھای باالی مصرف تيل و حفظ نگھداری در نظر گرفته شود‪،‬‬ ‫جنراتور گزينه امکان پذير ثابت نمی شود‪.‬‬ ‫انرژی خورشيدی از طريق نصب سسيستم ھای انرژی خورشيدی در سقف ) بر اساس پانل ھای فتوولتائيک ( می تواند‬ ‫گزينه پايدار برای عرضه برق بيرون از شبکه اصلی باشد‪ .‬در مقايسه با افزايش ھزينه ھای تيل جنراتور ھا‪ ،‬ھزينه ھای‬ ‫سيستم ھای انرژی خورشيدی به سرعت در حال تخفيف است زيرا اين تنکالوژی گسترده تر و بھبود بيشتر يافته است‪.‬‬ ‫ھزينه ھا برای تامين برق برای تمام خانواده ھای آسيب ديده در جمھوری قرغزستان ھنوز چشمگير ميباشد‪ :‬سروی متذکره‬ ‫در حدود ‪ 12.75‬ميليون دالر را تخمين نموده است‪ .‬يک گزنيه ديگر می تواند اين باشد که برق تنھا به خانواده ھای آسيب‬ ‫پذير و در روستاھای انتخاب تامين گردد‪ :‬ھر دو اين دو گزينه منجر به مالکيت محلی مورد نظر برای پروژه ‪CASA -‬‬ ‫‪ 1000‬نخواھد شد‪ .‬روش سوم می تواند ارائه سيستم ھای انرژی خورشيدی برای نھادھای مردمی کليدی می باشد‪ ،‬مانند‪:‬‬ ‫مکاتب و مراکز صحی روستايی‪ .‬اين روش ) به طور مستقيم يا غير مستقيم ( به نفع تمام جوامع محلی تمام شده و در نتيجه‬ ‫باعث تقويت مالکيت محلی پروژه خواھد گرديد‪ .‬ھزينه ھای مورد برای اين گزينه )‪ 0.5‬ميليون دالر برای جمھوری‬ ‫قرغزستان تخمين شده است( نيز بسيار معقول تر است‪.‬‬ ‫ازسوی ديگر می توان سيستم ھای حرارتی خورشيدی را که از انرژی خورشيدی برای آب گرم و سيستم ھای گرم نمودن‬ ‫منازل استفاده ميکند را توزيع نمود‪ .‬تجھيزات مورد نياز برای اين گزينه )گردآورنده خورشيدی‪ ،‬لوله ھا‪ ،‬مخازن ذخيره‬ ‫سازی ( می تواند قابل توجه باشد‪ ،‬و برای نصب مناسب آن افراد متخصص نياز است‪ .‬يک گزينه عملی با انرژی خورشيدی‬ ‫ارائه سيستم ھای گرمايش تعمير ھا و آب ميباشد که تھا برای تاسيسات عمومی‪ ،‬مانند‪ :‬مکاتب و کلينيک ھای صحی مورد‬ ‫استفاده قرار گيرد‪ .‬ھزينه برآورد شده اين گزينه در جمھوری قرغزستان ‪ 0.6‬ميليون دالر خواھد بود‪ .‬مزايای اضافی آن‬ ‫مشاغل استفاده از مواد و خدمات محلی و ايجاد درآمد برای اجتماعات محل ميباشد‪.‬‬ ‫توليد برق از طريق باد‪ ،‬منابع زمينی )جيوترمل( و بايومس نيز امکان پذير است‪ ،‬اما با توجه به شرايط فعلی و وضعيت اين‬ ‫تکنالوژی برای قرغزستان عملی نمی باشد‪ .‬عملی ترين و مناسب ترين انرژی جايگزين راه اندازی سيستم ھای کوچک برق‬ ‫آبی در مناطق کوھستانی و روستايی ميباشد‪ .‬حتی با اين گزينه محدوديت ھای وجود دارد ‪ :‬جريان آب رودخانه به شدت‬ ‫وابسته به فصل سال است و در فصل زمستان ‪ -‬وقتی که به برق نياز حداکثر است آب به حداقل ميرسد‪ .‬مطالعه بيشتر برای‬ ‫شناسايی بھترين روش برای استفاده از طرح ھای کوچک برق آبی برای توليد برق در مناطق آسيب ديده است‪.‬‬ ‫اقدامات برای کاھش فقر‬ ‫)‪b‬‬ ‫ھمانطوريکه در مشخصات اجتماعی و اقتصادی مناطق آسيب ديده تذکر بعمل آمد‪ ،‬در مناطق مذکور روند انکشاف ضعيف‪ ،‬سطح‬ ‫فقر باال و منابع امرار معيشت بسيار محدود است‪ .‬بنابراين بسياری مردم برای جستجوی کار مجبور به مھاجرت به فدراسيون روسيه‬ ‫ميشوند‪ .‬زنان به خصوص محروم ھستند زيرا آنھا اغلب فاقد آموزش و مھارت ھای ھستند که منجر به فرصت ھای درآمد خوب‬ ‫شود‪ ،‬و به دليل اينکه فرصت ھای امرار معاش برای زنان عموما ً محدود است‪ .‬‬ ‫اقداماتی که برای رسيدگی به اين مسائل در گزارش سروی شريک سازی منافع با مردم آمده است شامل راه اندازی مراکز آموزش‬ ‫فنی و حرفه ای زنان ميباشد؛ اين مراکز نه تنھا تريننگ بلکه مھارت ھای چون حسابداری‪ ،‬کتاب داری‪ ،‬خياطی‪ ،‬آموزش کامپيوتر‪،‬‬ ‫مديريت کسب و کار کوچک و ھمچنين حمايت کارآموزان برای پيدا کردن کار را برای زنان فراھم خواھد نمود‪  .‬عالوه بر اين‪ ،‬اين‬ ‫مراکز وسايل توليد اوليه را به فقيرترين زنان ارائه خواھند نمود تا آنھا قادر به توليد و عايد برای خود شوند‪  .‬اين مراکز ھمچنين در‬ ‫زمينه باال بردن سطح آگاھی عمومی زنان در مورد حقوق زنان تالش خواھد نمود‪ .‬‬ ‫‪27 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫يک ابتکار عمل مشابه ) بالقوه ( برای کارگران مھاجر نيز پيشنھاد شده است‪  .‬مراکز آموزش فنی و حرفه ای برای کارگران مھاجر‬ ‫کورس ھای آموزشی را فراھم خواھد نمود‪ .‬مانند‪ :‬خشت کاری‪ ،‬گچ کاری‪ ،‬نقاشی ‪ ،‬چوب ‪ ،‬نلدوانی‪ ،‬رننگمالی‪ ،‬چوبکاری وغيره‪ .‬‬ ‫چنين آموزش ھا کارگران مھاجر را کمک می کند تا وظايف با معاش خوب را بدست بياورند‪ .‬اين مراکز ھمچنين آنھا را در رابطه‬ ‫به قوانين مربوط به مھاجرت کارگر و حقوق کارگران مھاجر‪ ،‬بطور مثال‪ ،‬راھنمايی برای دريافت مراقبت ھای صحی و ديگر‬ ‫مزايای اجتماعی کمک خواھد نمود‪ .‬‬ ‫پيشنھاد سوم‪ ،‬با توجه به اين که مردم مناطق آسيب ديده اکثراً مصروف زراعت ھستند‪ ،‬منحيث يک گزينه ميتوان صنعت ‪ ‬پروسس غذا‬ ‫را از طريق ايجاد کارخانه ھا و مغازه ھای کوچک پروسس گوشت و واحد ھای پروسس شير توسعه بخشيد‪  .‬چنين ابتکاراتی توليد‬ ‫کنندگان محلی را برای به حداکثر رساندن عوايد حاصله از محصوالت زراعتی‪ ،‬مانند گوشت‪ ،‬سبزيجات‪ ،‬پنبه و شير قادر می سازد‬ ‫و ھمچنين باعث ايجاد فرصت ھای کاری محل و رشد اقتصاد محلی ميشود‪ .‬‬ ‫پروژ ھای زيربنايی آب رسانی‬ ‫)‪c‬‬ ‫فقدان آب آشاميدنی سالم به عنوان يک مشکل مھم صحی در مناطق آسيب ديده شناسايی شده است و در عين زمان فقدان سيستم ھای‬ ‫آبياری فعاليت ھای زراعتی را مختل ساخته است‪ .‬فقدان آب آشاميدنی را ميتوان از طريق برنامه ھای‪ ‬چاه ھای عميق مردم رفع نمود‪ .‬‬ ‫طرح ھای مشابه توسط سازمان ھای غير دولتی جھت تامين آب آشاميدنی برای مردم روستايی در تاجکستان نيز موفقانه اجرا شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫سيستم ھای آبياری زراعتی ) توليد پنبه و مالداری ( را نيز ميتوان بازسازی و يا بھبود بخشيد‪  .‬کل ھزينه برآورد احيای مجدد و بھبود‬ ‫‪ 16‬طرح آب رسانی در مناطق آسيب ديده جمھوری قرغزستان بالغ بر ‪ 0.95‬ميليون دالر آمريکايی ميباشد‪ ،‬که ‪ 32500‬نفر از‬ ‫تطبيق اين طرح ھا مستفيد خواھد شد‪.‬‬ ‫دسترسی قابل اطمينان به خدمات اجتماعی عمومی‬ ‫)‪d‬‬ ‫دسترسی و کيفيت خدمات اساسی‪ ،‬به ويژه مراقبت ھای صحی و معارف در مناطق تحت تاثير پروژه ضعيف است‪  .‬يک گزينه برای‬ ‫بھبود شرايط می تواند ارائه سيستم ھای انرژی خورشيدی و سيستم ھای گرم کن ) گرم کن آب و تعمير( خورشيدی برای اماکن‬ ‫عمومی ‪ ‬باشد‪  .‬يکی ديگر از گزينه ھای نسبتا ساده و کم ھزينه می تواند بھبود عايق گذاری يا روپوش کشی کلنيک ھا و مکاتب‬ ‫روستايی باشد ‪ ‬پروژه ھای عايق قبالً توسط سازمان ھای غير دولتی ) در جمھوری قرغزستان ( با موفقيت انجام شده است‪ .‬ھزينه‬ ‫ھای تخمينی عايق گذاری برای ‪ 24‬مکتب و ‪ 24‬کلينيک صحی روستايی در جمھوری قرغزستان ‪ 0.6‬ميليون دالر است‪  .‬گزارش‬ ‫سروی شريک سازی منافع با مردم محل ھمچنين چند پيشنھاد را برای بھبود مديريت کلی و ارائه خدمات صحی و معارف ارائه‬ ‫مينمايد‪ ،‬بطور مثال‪ ،‬بازنگری اساسی نظام تربيت معلم برای ترويج سيستم کودک پسند‪ ،‬رويکردھای جديد؛ ارائه آموزش ھای حرفه‬ ‫ای مطابق نيازھای بازار کار‪ .‬‬ ‫ترتيبات رسمی برای شريک سازی منافع با مردم‬ ‫‪2.3.5‬‬ ‫بايد تأکيد گردد که اقدامات مشخص شدۀ فوق ليست از پيشنھادات ميباشند – که ھنوز نھايی نشده اند‪ .‬اقدامات عملی تنھا پس از اتخاز‬ ‫تصميم در مورد مسير لين انتقال و برگزاری رايزنی ھای بيشتر با اجتماعات محل و ديگران در مورد گزينه ھای به شريک سازی‬ ‫منافع با مردم صورت خواھد گرفت‪  .‬‬ ‫در عين زمان ايجاد ترتيبات نھادی موثر برای اجرای طرح ھای شريک سازی منافع با مردم محل و تطبيق موثر آن مھم ميباشد‪ .‬بايد‬ ‫شامل مشخصات ذيل باشد‪:‬‬ ‫چارچوب حقوقی واضح برای پشتيبانی از ترتيبات به شريک سازی منافع با مردم ؛‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬کانال ھای يکنواخت ملی انتقال منافع يا ترتيبات نھادی برای کاھش ھزينه ھای معامله و ترويج صرفه جويی؛‬ ‫‪‬‬ ‫فرايند مشورتی با ھمه ذينفعان برای طرح نمودن ترتيبات نھادی مناسب؛‬ ‫‪‬‬ ‫مکانيزم موثر برای حفاظت وجوه مالی در مقابل اداره سوء و يا اختالس ؛‬ ‫‪‬‬ ‫پشتيبانی از دولت ھای محلی برای اطمينان از برنامه ريزی کافی و ظرفيت پياده سازی توسط آنھا؛‬ ‫‪‬‬ ‫نظارت طرف ثالث به منظور ارتقاء شفافيت و حکومتداری خوب ؛‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬استفاده موثر از مشارکت با نھاد ھای جامعه مدنی ‪ ،‬سازمان ھای غير دولتی و ديگران در رابطه با ظرفيت سازی‪،‬‬ ‫‪‬‬ ‫استفاده از دانش محلی و شبکه و ارتباطات ‪ -‬ھمه می تواند در تضمين موفقيت مکانيزم ھای شريک سازی منافع با مردم‬ ‫مھم باشد ؛‬ ‫ھماھنگ ساختن ميکانيزم ھای شريک سازی منافع با استراتژی ھای ملی‪ ،‬استراتژی کاھش فقر ‪ -‬اين می تواند کمک به‬ ‫‪‬‬ ‫جلب حمايت سياسی نمايد و درافزايش تالش ھا کمک نمايد‪.‬‬ ‫‪28 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫گزارش کامل سروی شريک سازی منافع با مردم شامل جزئيات ترتيبات نھادی ميباشد‪  .‬دو نکته قابل تاکيد است‪ :‬يک اينکه اطمينان‬ ‫حاصل شود که اجتماعات محل در تصميم گيری و اجرای پروژه شريک ھستند‪ ،‬از طريق نمايندگان خود و به طور مستقيم از طريق‬ ‫اعضای جامعه خود‪ ،‬و اھميت افشای عمومی اطالعات در مورد اين پروژه و به طور خاص در مورد فعاليت ھای به شريک سازی‬ ‫منافع با مردم است‪.‬‬ ‫تاجکستان‬ ‫‪3.‬‬ ‫مشخصات اجتماعی اقتصادی‬ ‫‪3.1‬‬ ‫‪ 3.1.1‬مشخصات تاجکستان‬ ‫تاجکستان از شمال به جمھوری قرغزستان‪ ،‬ازغرب به ازبکستان‪ ،‬از جنوب به افغانستان‪،‬و از شرق به چين ھم سرحد ميباشد‪ ،‬و از‬ ‫اياالت خيبر پختونخوا پاکستان و گلگت بلتستان توسط دھليز باريک واخان جدا شده است‪ .‬اين کشور محاط به خشکه‪ ،‬تا حد زيادی‬ ‫کوھستانی‪ ،‬کوچکترين و نيز فقيرترين کشور در آسيای مرکزی است‪ .‬جمعيت ‪ 7.3‬ميليونی اين کشورعمدتا تاجک ميباشند‪ .‬پس از‬ ‫استقالل از اتحاد جماھير شوروی در سال ‪ ،1991‬دچار يک جنگ داخلی ويرانگر به مدت پنج سال گرديد‪ .‬ثبات سياسی بعد از جنگ‬ ‫و کمک ھای خارجی در بھبود رشد اقتصادی تاجکستان کمک نموده است‪.‬‬ ‫نظام سياسی‬ ‫)‪a‬‬ ‫نظام سياسی تاجکستان به طور رسمی جمھوری بوده و دارای رئيس جمھور ) که نخست وزير و شورای وزيران را تعين ميکند ( و‬ ‫قوه مقننه ) مجلس نماينده گان و مجلس سنا ( ميباشد‪ .‬اين کشور از نظر اداری به واليت ھا تقسيم شده است‪ :‬سغد‪ ،‬ختالن‪ ،‬واليت‬ ‫خودمختار گورنو‪ -‬بدخشان ‪ ،‬و قلمرو پايتخت دوشنبه ميباشد‪ :‬ھر واليت بعداً به ولسوالی ھا وسپس به واحد ھای اداری و باالخره به‬ ‫قريه ھا تقسيم شده است‪ .‬در سال ‪ 58 ،2006‬ولسوالی و ‪ 367‬واحد اداری يا جموت در تاجکستان وجود داشت‪.‬‬ ‫‪29 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫پس از فروپاشی اتحاد جماھير شوروی تاجيکستان استقالل خود را در سال ‪ 1991‬به دست آورد‪ .‬تقريبا بالفاصله بعد از استقالل‬ ‫جنگ ھای داخلی ميان جناح ھای مختلف که گفته می شود توسط روسيه و ايران حمايت می گرديد‪ ،‬و با يکديگر می جنگيدند دچار‬ ‫شد‪ .‬از جمله ‪ 400,000‬شھروندان تاجکستان که از نظر قومی روس بودند‪ 25000 ،‬آن فرار کردند‪ .‬تخمينا ً در حدود ‪100,000‬‬ ‫کشته و ‪ 1.2‬ميليون نفر از خانه ھای خود آواره شدند‪ .‬کی آتش بس در سال ‪ 1995‬صورت گرفته که به تعقيب آن انتخابات مسالمت‬ ‫آميز در سال ‪ 1997‬برگزار گرديد‪ .‬گرچه رسما يک نظام دموکراسی ميباشد‪ ،‬اما در عمل تاجکستان تحت سلطه حزب‪ ،‬يعنی حزب‬ ‫دموکراتيک خلق تاجکستان به رياست امام علی رحمان رئيس جمھور قرار دارد؛ او سمت رئيس جمھوری را از نوامبر سال ‪1994‬‬ ‫بدينسو بھعده دارد‪ .‬در سال ھای اخير‪ ،‬تعدادی حمالت گروه ھای افراطی‪ ،‬نگرانی ھا در مورد ظھور ستيزه جويی اسالمی در شرق‬ ‫اين کشور را مطرح کرده است‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫)‪b‬‬ ‫تاجکستان در حال حاضر فقيرترين کشور آسيای مرکزی )از جمھوريھای شوروی سابق( ميابشد‪ ،‬اين کشور يکی از پايين ترين ارقام‬ ‫توليد ناخالص داخلی سرانه را در منطقه دارد‪ .‬اغلب کشورھای آسيای مرکزی تجربه مشکالت اقتصادی را به دليل فروپاشی اتحاد‬ ‫جماھير شوروی و مرحله گذار تجربه نمودند‪ ،‬اما جنگ داخلی پنج ساله که به بعد از استقالل آغاز گرديد مشکالت تاجکستان را‬ ‫نسبت به ديگر کشور ھای منطقه چندين برابر افزايش داد‪ .‬ثبات سياسی در بھبود رشد‪ :‬رشد توليد ناخالص داخلی ساالنه از سال‬ ‫‪ 2000‬تا ‪ 2008‬به طور متوسط ‪ 9‬درصد بوده است‪ ،‬که عمدتا توسط پنبه و صادرات آلومينيوم و ھمچنين وجوه ارسالی از سوی‬ ‫کارگران مھاجر تاجک حمايت ميگردد‪ .‬‬ ‫اما‪ ،‬از آن زمان به بعد‪ ،‬چشم انداز کوتاه مدت و ميان مدت اقتصادی تاجکستان رو به وخامت گرايد و بسيار شکننده باقی ماند‪ ،‬با‬ ‫کاھش رشد توليد ناخالص داخلی‪ ،‬سطح تورم پولی باال‪ ،‬و افزايش رشد نا امنی انرژی و آب‪ .‬تاجکستان نيز به شدت تاثير بحران مالی‬ ‫جھانی در سال ‪ 2008‬را از طريق کاھش درآمدھای صادراتی اش احساس کرد‪ ،‬که باعث کاھش در ورود حواله ھای پولی‪ ،‬و کاھش‬ ‫تزريق سرمايه ھای خارجی گرديد‪ .‬عوامل ديگر مانع رشد اقتصادی عبارتند از‪ :‬عدم دسترسی به بنادرآبی‪ ،‬قلمرو عمدتا کوھستانی‪،‬‬ ‫اجرای نا متوازن اصالحات ساختاری‪ ،‬حاکميت ضعيف‪ ،‬فساد و فشار قرضه ھای گزاف خارجی است‪ .‬رشد توليد ناخالص داخلی‬ ‫تاجکستان در سال ‪ 6.5 ، 2010‬درصد بود‪.‬‬ ‫زراعت يکی از بزرگترين بخشھای اقتصاد تاجکستان را تشکيل ميدھد‪ ،‬زيرا تقريبا سه چھارم نفوس اين کشور در مناطق روستايی‬ ‫زندگی می کنند‪ .‬با اين حال‪ ،‬کمتر از ‪ 7‬درصد مساحت کشور زمين قابل کشت است‪ .‬پنبه مھمترين محصول زراعتی است و توليد آن‬ ‫از نزديک تحت نظارت قرار دارد و حتی در بسياری موارد توسط دولت کنترول می گردد‪ .‬در ماه ديسمبر سال ‪ ،2007‬بانک ملی‬ ‫تاجکستان پذيرفت که قرضه ھای را برا ی سرمايه گذاران در بخش پنبه بطور نادرست ارائه نموده است‪ ،‬اينکار باعث شد تا صندوق‬ ‫بين المللی پول برنامه خود را در تاجکستان متوقف سازد‪ .‬اصالحات در جريان است و مطابق آن بيش از يک و نيم ميليارد دالر‬ ‫بدھی دھقانان بخشيده شده است و کمک ھای صندوق بين المللی پول دوباره ادامه پيدا کرده است‪ .‬‬ ‫به طور کلی‪ ،‬حاصالت زراعتی بخاطر کمبود زمين‪ ،‬عدم زيرساخت ھا ) بشمول سيستم ھای آبياری(‪ ،‬حاصالت پايين و عدم موثريت‬ ‫برنامه ھای دولت در زمينه توزيع تخم ھای بذری و فارم ھای پرورش مواشی ضعيف باقی مانده است‪ .‬در نتيجه تاجکستان تمام مواد‬ ‫غذايی مورد نياز خود را توليد کرده نمی تواند و به شدت متکی به واردات مواد غذايی ميباشد‪ .‬اين مشکل ھمچنان باعث ميشود که‬ ‫برخی از گروه ھا در جامعه‪ ،‬به ويژه اقشار آسيب پذير‪ ،‬مواد کافی در رژيم غذايی شان دريافت ننمايند‪ .‬در سال ‪ 2011‬قيمت مواد‬ ‫غذايی و تيل به باالترين سطح خود در مقايسه با سال ‪ 2002‬سعود نمود و قسما ً دليل آن افزايش بھای تعرفه ھای حمل و نقل راه آھن‬ ‫از طريق ازبکستان بود‪ .‬تاجکستان در حدود ‪ 60‬درصد مواد غذايی خود را از خارج وارد می کند و ‪ 90‬درصد آن را از طريق راه‬ ‫آھن وارد می کند‪ .‬ازبکستان يکی از خطوط راه آھن به تاجيکستان در اواخر سال ‪ 2011‬مسدود نمود و اينکار مانع حمل و نقل کاال‬ ‫‪12‬‬ ‫ھا به جنوب تاجکستان گرديد‪.‬‬ ‫بخش صنعتی تاجکستان به داليل مشابه بسيار ضعيف است‪ .‬صنعت عمدتا شامل يک کارخانه بزرگ آلمونيوم‪ ،‬برق آبی و کارخانه‬ ‫ھای کوچک و کھنه که اکثرا در صنعت سبک و پروسس مواد غذايی مشغول ھستند‪ .‬منابع معدنی اين کشور شامل نقره‪ ،‬طال‪،‬‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪ https://www.cia.gov/library/publications/the‐world‐factbook/geos/kg.html‬‬ ‫‪30 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫اورانيوم و تنگستن است‪ .‬مانند جمھوری قرغزستان )در واقع حتی بيشتر از آن (‪ ،‬اقتصاد تاجکستان به شدت وابسته به وجوه ارسالی‬ ‫توسط کارگران تاجک در خارج از کشور ميباشد‪ .‬بخاطر فقدان فرصت ھای اشتغال در تاجکستان‪ ،‬بيش از يک ميليون نفر از‬ ‫شھروندان تاجک در خارج از کشور کار می کنند‪ ،‬تقريبا ھمۀ آنھا در روسيه کار می کنند‪ .‬حواله ھا در سال ‪ 2011‬به مبلغ ‪2.96‬‬ ‫ميليارد دالر رسيد بود که معادل ‪ 45‬درصد توليد ناخالص داخلی است‪ .‬مھاجرت نيروی کار عمدتا فصلی و مکرر است‪ .‬زيرا روابط‬ ‫خانواده گی در تاجکستان قوی است‪ ،‬اما در سال ھای اخير طول مدت اقامت در خارج از کشور افزايش يافته است‪ .‬‬ ‫تاجکستان به بحران رو به افزايش انرژی برق مواجه است‪ ،‬به خصوص در ماه ھای زمستان‪ .‬حدود تخمينی بيش از ‪ 1‬ميليون نفر‪،‬‬ ‫عمدتا در مناطق روستايی کمی يا ھيچ دسترسی به يک منبع انرژی مناسب ندارند‪ .‬در ماه ھای زمستان و به علت وابستگی تاجکستان‬ ‫بر واردات برق غير دوامدار‪ ،‬مناطق روستايی تنھا بين ‪ 4‬و ‪ 8‬ساعت برق در روز دارند‪ .‬برق غير دوامدار> فعاليت ھای عايداتی‬ ‫را محدود ساخته و دارای عواقب شديد محيط زيستی )مثال‪ :‬تخريب جنگل‪ ،‬تخريب خاک ‪ ،‬دسترسی به آب ‪ ،‬و نا امنی غذايی ( را‬ ‫ايجاد می کند‪ ،‬چون بسياری از نفوس روستايی به سوزاندن سوخت ھای فسيلی برای رفع نيازھای انرژی خود مبادرت می ورزند‪.‬‬ ‫تاجکستان دارای ذخاير زغال سنگ و گاز‪ ،‬و پتانسيل قابل توجھی برای گسترش توليد انرژی برق آبی ميباشد‪ .‬اما تحقق آن نياز به‬ ‫سرمايه گذاری دارد که اين کشور فاقد آن است‪ .‬مسائل ديگر بخش انرژی عبارت از تعرفه ھای پايين و استفاده از تکنولوژی کھنه‬ ‫ميباشد‪.‬‬ ‫نفوس و شاخص ھای توسعه‬ ‫)‪c‬‬ ‫مجموع نفوس تاجکستان بيش ‪ 7.3‬ميليون نفر است‪ .‬اکثريت ) حدود ‪ 80‬درصد ( از نظر قومی تاجک باشد‪ ،‬ازبک ھا حدود ‪15‬‬ ‫درصد کل جمعيت را تشکيل می دھند‪ .‬نژاد روسی در حدود الی ‪ 8‬درصد جمعيت را در سال ‪ 1989‬تشکيل ميداند‪ ،‬اما بعد از‬ ‫استقالل و جنگ داخلی اکثريت فرار کردند‪ ،‬و در حال حاضر سھم نژاد روسی در جمعيت تاجکستان فقط ‪ 1‬درصد است‪ .‬اکثريت‬ ‫مردم اسالم سنی را تعقيب می کنند‪ ،‬ھر چند که يک اقليت قابل توجھی از اسماعيليان نيزدر تاجکستان وجود دارد‪ .‬تاجيکستان دارای‬ ‫جمعيت جوان است ‪ :‬يک سوم جمعيت اين کشور زير ‪ 15‬سال اند‪ ،‬و يک و نيم ديگر در زير سن ‪ 24‬سال قرار دارند‪.‬‬ ‫ميزان فقر در تاجيکستان باال است‪ ،‬باوجود اينکه در طول دھه گذشته به طور قابل توجھی کاھش يافته است‪ .‬با وجود فقر‪ ،‬تاجکستان‬ ‫ميزان بسيار بااليی سواد ) ‪ 99.5‬درصد( دارد و دليل آنھم سيستم آموزش رايگان در زمان شوروی ميباشد‪ .‬در حالی که ‪ 64‬درصد‬ ‫مردم دسترسی به منبع آب آشاميدنی پاک دسترسی دارند‪ ،‬تفاوت ھای بزرگ ميان شھر و روستا وجود دارد‪ 92 :‬درصد مردم در‬ ‫مناطق شھری به آب آشاميدنی پاک دسترسی دارند‪ .‬اما اين رقم در مناطق روستايی ‪ 54‬درصد ميباشد‪ 13.‬دسترسی به امکانات‬ ‫بھداشتی پيشرفته در مناطق شھری و روستايی وجود دارد‪ .‬سيستم صحی تاجکستان را در دوره پس از فروپاشی شوروی را جنگ‬ ‫داخلی‪ ،‬فروپاشی اقتصادی‪ ،‬و کاھش چشمگير در بودجه ھای صحی به شدت تحت تاثير قرار داده است‪ .‬بودجه بخش صحی در‬ ‫تاجکستان تنھا ‪ 1.2‬درصد توليد ناخالص داخلی را تشکيل ميدھد‪ ،‬که تنھا ‪ 16‬درصد کل ھزينه ھای سکتور صحی را تحت پوشش‬ ‫قرار ميدھد‪ .‬تاجکستان از ميان ‪ 186‬کشور در شاخص توسعه انسانی سال ‪ ،2012‬در ردۀ ‪ 125‬قرارداشت‪ .‬‬ ‫‪14‬‬ ‫وضعيت زنان‬ ‫)‪d‬‬ ‫از لحاظ تاريخی زنان آسيای مرکزی به طور کلی وابسته به مردان اند و دسترسی کمتر به آموزش و تحصيل‪ ،‬منابع‬ ‫اقتصادی و قدرت سياسی دارند‪ .‬اين مشخصات با وضعيت تاجکستان کامالً وفق دارد‪ .‬فعاليت ھای اقتصادی در ميان زنان‬ ‫کمتر از مردان است‪ ،‬اساسا ً بخاطر عوامل اجتماعی و تناسب نفوس‪ .‬زنان دسترسی و کنترل نابرابر بر منابع ) مثل‪ ،‬اموال‪،‬‬ ‫زمين‪ ،‬قرضه ( و در مقايسه با مردان تعداد زياد زنان در مشاغل کمتر مسلکی کار می کنند‪ .‬بطور مثال‪ ،‬تنھا ‪ 1‬درصد‬ ‫صاحبان زمين ھای خصوصی را زنان تشکيل ميدھند‪ ،‬باوجود اينکه حدود ‪ 70‬درصد نيروی کار سکتور زراعت زنان‬ ‫تشکيل می دھند‪ .‬از لحاظ کارآفرينی روستايی‪ ،‬زنان دسترسی عادالنه به منابع حمايتی )بطور مثال‪ :‬آموزش فنی و حرفه‬ ‫ای‪ ،‬قرضه ھای کوچک‪ ،‬خدمات مشاوره ای ( ندارند‪.‬‬ ‫مشارکت سياسی زنان از استقالل کشور بدينسو بطور قابل توجھی کاھش يافته است‪ .‬در انتخابات پارلمانی سال ‪ ، 2005‬تنھا‬ ‫‪ 11‬زن )‪ 18‬درصد( به مجلس شورای ملی انتخاب شدند‪ ،‬و تنھا ‪ 12‬درصد به مجلس نمايندگان انتخاب گرديدند‪ .‬درصد‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪ Ibid.‬‬ ‫‪http://www.untj.org/country‐context/situation‐analysis 14 ‬‬ ‫‪31 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫نماينده گان زنان در حکومت ھای محلی حتی پائين تر است‪ 4 :‬درصد‪ 7،‬درصد و ‪ 11‬درصد در سطح مراکز واليات‪ ،‬و‬ ‫شھرداری ھا‪.‬‬ ‫مناطق متاثر شده‬ ‫‪3.1.2‬‬ ‫طرح پروژه ‪ CASA -1000‬شامل ‪ 450‬کيلومتر لين برق ‪ 500‬کيلوات از جمھوری قرغززستان به تاجيکستان ميباشد‪ .‬از‬ ‫اين جمله‪ 25 ،‬کيلومتر آن از طريق تاجکستان به سنگ تودا ميرسد‪ .‬يک لين ‪ 115‬کيلومتری با ولتاژ بلند مستقيم )‪(HVDC‬‬ ‫از سنگ تودا به افغانستان تمديد ميگردد‪ .‬لين متذکره از مسير دو واليت سغد و ختالن تاجکستان عبور می کند‪ .‬مشخصات‬ ‫اجتماعی‪ -‬اقتصادی مناطق آسيب ديده پروژه به دو اساس سروی پروژه تھيه گرديده است‪ :‬مطالعه قبلی ارزيابی اثرات‬ ‫محيط زيست و اجتماعی‪ .‬يافته ھای دو سروی متذکره که بطور جداگانه و بطور مفصل ارائه شده اند تا اندازه زياد باھم‬ ‫مطابقت دارند‪.‬‬ ‫مشخصات اجتماعی‪ -‬اقتصادی به اساس سروی نفع اھالی محلی‬ ‫ارزيابی ذيل بر اساس يافته ھای يک مطالعه که ترتيبات شريک سازی منافع با مردم با اھالی محلی را در تاجيکستان و‬ ‫قرغزستان بررسی نموده‪ ،‬تھيه شده است‪ ،‬مطالعه متذکره در سال ‪ 2012‬توسط بنياد حمايت از طرح ھای عمرانی انجام شده‬ ‫است‪ .‬در تاجکستان مطالعه مذکور ‪ 5‬شھرک را در منطقه سغد و ‪ 8‬شھرک را در منطقه ختالن مورد بررسی قرار داده‬ ‫است‪ .‬تعداد کل خانوار در اين شھرک ھا ‪ ،5,363‬تعداد خانواده ھا ‪ 10,873‬و تعداد افراد در مجموع ‪ 35,089‬نفر ميرسيد‪.‬‬ ‫ارقام مکمل تمام جمعيت مناطق آسيب ديده در تاجيکستان در دست نيست‪.‬‬ ‫نفوس‬ ‫)‪a‬‬ ‫در ‪ 13‬شھرک مورد مطالعه دو منطقه )اوبالست(‪ ،‬مجموع نفوس ‪ 35.089‬نفر بود‪ .‬از روستاھايی که درواليت سغد بازديد‬ ‫بعمل آمد‪ ،‬جمعيت آن عمدتا ازبک ) ‪ 96.7‬درصد(‪ ،‬تعدادی کمی تاجک ) ‪ 2‬درصد ( و ديگر گروه ھای قومی بود‪ .‬در‬ ‫ختالن تاجک ھا يک اکثريت اندک را ) ‪ 60.9‬درصد( تشکيل ميداند و باقی مانده جميعت را ازبک ھا ) ‪ 39.1‬درصد(‬ ‫تشکيل ميداند‪ .‬نسبت مردان و زنان ‪ 49:51‬بود‪ -‬تفاوت اندکی را می توان به تعداد بيشتری از کارگران مرد که در خارج‬ ‫از کشور کار می کنند نسبت داد‪ .‬اندازه خانواده ھا به طور کلی در ميان جمعيت مورد مطالعه بزرگ بود‪ 30.3 :‬درصد ‪6-5‬‬ ‫عضو بودند‪ 27.3 ،‬درصد ‪ 7-6‬عضو داشتند‪ 29.5 ،‬درصد ‪ 8‬يا بيشتر آن عضو داشتند‪ .‬برخی از خانوار متشکل از دو يا‬ ‫سه خانواده بودند‪.‬‬ ‫سطح آموزش و پرورش در ميان افراد سروی شده کامال باال بود ‪ 48 :‬درصد مکاتب متوسطه و ‪ 23.2‬درصد باالتر‬ ‫تحصيالت عالی را تمام نموده بودند‪ .‬نسبت بيشتری از زنان مکاتب متوسطه را به اتمام رسانيده بودند)‪ 76.1‬درصد در‬ ‫مقايسه با ‪ 64‬درصد در مردان (‪ ،‬اما بخش کوچکی از زنان تحصيالت عالی )‪ 6.8‬درصد در مقايسه با ‪ 14.0‬درصد مرد (‬ ‫‪15‬‬ ‫به اتمام رسانده اند‪.‬‬ ‫استفاده از زمين و دسترسی به خدمات‬ ‫)‪b‬‬ ‫قريه ھای سروی شده در فواصل مختلف از ولسوالی و يا مراکز اداری واليتی قرار داشتند‪ ،‬اما تمام قريه ھای مذکور دسترسی به‬ ‫سرک ھای دائمی به مراکز مربوطه داشتند‪ .‬ھيچ نوع ارقام حد اوسط مالکيت به اساس ھر خانوار داده نشده است زيرا در تاجکستان‬ ‫تمام زمين ھا ھنوز ھم دولتی است‪.‬‬ ‫تحت حکومت اتحاد جماھير شوروی تمام خدمات توسط دولت ارائه ميشد ‪ -‬امکانات مکتب‪ ،‬مراکز صحی درمانی‪ ،‬حتی سلمانی ھا‪ ،‬و‬ ‫امکانات تفريحی ورزشی‪ .‬اما پس از فروپاشی اتحاد جماھير شوروی‪ ،‬ارائه خدمات از دولت به يک سيستم بازار که در آن نقش‬ ‫دولت تا حد زيادی محدود ارائه پشتيبانی برای آسيب پذير ترين گروه ھای جامعه برای دسترسی به خدمات اساسی ميباشد‪ ،‬تغير کرده‬ ‫است‪ .‬در حالی که وضعيت دسترسی به خدمات در مناطق تحت تاثير پروژه در قبل از استقالل ) يعنی تحت اتحاد جماھير شوروی (‬ ‫معلوم نيست‪ ،‬سروی ‪ 2012‬نشان داده است که دسترسی به خدمات کامال ضعيف بوده است‪.‬‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪15 ‬سروی شريک سازی منافع با مردم محل‬ ‫‪32 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫از جمله اجتماعات محل سروی شده در تاجکستان ‪ ،‬تمام ‪ 5‬اجتماع محل سغد از عدم و دسترسی محدود به آب آشاميدنی و آبياری‪ ،‬و‬ ‫عرضه برق نا امن بخصوص در فصل زمستان گزارش داند‪ .‬در واليت ختالن از جمله ‪ 8‬جامعه محلی ‪ 6‬آن ازعدم دسترسی يا‬ ‫محدود بودن آب آشاميدنی و آبياری و نبود برق دوامدار )بخصوص در ماه ھای زمستان( گزارش نمودند‪ .‬در واليت سغد‪2 2 ،‬‬ ‫اجتماع محل از جمله ‪ ، 5‬و ‪ 4‬جامعه محلی از جمله ‪ 8‬جوامع در ختالن دسترسی به خدمات اوليه طبی نداشتند‪ .‬يک جامعه محلی در‬ ‫سغد و ‪ 2‬در ختالن اظھار نمودند که جاده ھای دسترسی و مکتب نياز به ترميم دارد‪.‬‬ ‫سروی متذکره دريافته است که برخی از مکاتب روستايی از طريق عمل جمعی جامعه )عشر( ‪ ‬ساخته شده است‪ .‬از گل معموالً‬ ‫معموال در اين مورد استفاده ميگردد‪ ،‬زيرا موادی است که به راحتی در دسترس قرار دارد‪ .‬سروی عالوه مينمياد که اين نوع مکاتب‬ ‫معموال بدون کف يا سقف مناسب بوده و تشناب ھا در شرايط بسيار ضعيف قرار داشتند‪ ،‬بسياری از دختران در جريان وقفه ھا برای‬ ‫رفع حاجت به خانه ميرفتند‪ .‬اکثر مکاتب روستايی نل آب جاری ندارند‪ ،‬دانش آموزان آب آشاميدنی از خانه مياوردند و يا از آب منابع‬ ‫نا امن مانند کانال ھای آبياری استفاده می کردند‪ .‬عمال ھيچ تجھيزات جمناستيک يا ورزش برای درس تربيت بدنی در مکاتب‬ ‫روستايی وجود ندارد‪ :‬اين ورزش ھا در فضای باز انجام ميشد‪ ،‬حتی در باران و برف و در نتيجه بسياری کودکان مريض می شدند‪.‬‬ ‫کمبود برق به طور معمول در ماه ھای زمستان ديده می شود‪ ،‬و باعث شده است که مکاتب از چوب‪ ،‬زغال سنگ و يا کود خشک‬ ‫برای گرم کردن استفاده نمايند‪ ،‬اين به نوبه خود باعث بيماری کودکان به علت ) سردرد‪ ،‬بيماری ھای تنفسی ( دود در محيط داخل‬ ‫مکتب ميشود‪  .‬‬ ‫ميانگين مصارف ماھانه خانوار برای بدست آوردن آب آشاميدنی در ميان جوامع سروی شده در تاجکستان ‪ 38‬دالرامريکايی بود‪.‬‬ ‫بسياری از ساکنان در مناطق روستايی از آب کانال ھای آبياری و دريا ھا که می تواند باعث ميزان باالی بيماری ھای عفونی می‬ ‫شود‪ ،‬استفاده مينمايند‪ .‬ھر سال‪ ،‬به ويژه در طول ماه ھای تابستان‪ ،‬شيوع بيماريھای منتقله از راه آب در مناطق مختلف کشور رخ‬ ‫ميدھد و بسياری مردم را بيمار و حتی در برخی موارد باعث مرگ و مير نيز ميگردد‪ .‬بيش از ‪ 50‬درصد مريضان داخل بيشتر‬ ‫شفاخانه ھا از اختالالت معده که معموالً توسط پاتوژن ھای منتقله از راه آب ايجاد می شود‪ ،‬رنج می بردند‪.‬‬ ‫در ارتباط با حفظ الصحه‪ ،‬سروی متذکره دريافت است که رايج ترين نوع تشناب که در اين مناطق استفاده ميشود حفر چاه ميباشد‪،‬‬ ‫ھنگامی چاه فاصالب پر ميشود آنرا با چوب می پوشانند و يک چاه ديگر حفرمی کنند‪ .‬معموالً چنين تشناب ھا در حومه حويلی‬ ‫خانوار واقع شده است‪ .‬در روستاھای سروی شده ھيچ سيستم متمرکز برای جمع آوری زباله وجود ندارد‪ ،‬رايج ترين روش حفر‬ ‫سوراخ و دفن زباله در آن بود‪ .‬در قريه ھای که سروی صورت گرفته‪ 62.2 ،‬درصد از خانوار اظھار نمودند که يک گودال ويژه ای‬ ‫برای زباله در حويلی شان دارند‪ 10 ،‬درصد گفته اند زباله خود را می سوزانند‪ ،‬و ‪ 16‬درصد گفتند که روستای شان دارای يک زباله‬ ‫دانی عمومی از جانب شھرداری دارد که در آن زباله خود را تخيله می کنند‪ .‬در نھايت‪ ،‬از اھالی که در جمھوری قرغزستان سروی‬ ‫‪16‬‬ ‫گرديد‪ 66.3 ،‬درصد يک مسجد و ‪ 53‬در چای خانه داشتند‪.‬‬ ‫دسترسی به برق‬ ‫)‪c‬‬ ‫در نظام شوروی که دارای برنامه ريزی متمرکز بود‪ ،‬منابع انرژی درمنطقه آسيای مرکزی تقسيم می گرديد‪ :‬از توليد مازاد برق آبی‬ ‫جمھوری قرغزستان و تاجکستان نيازھای انرژی تابستانی مناطق ھمجوار ) قزاقستان و ازبکستان ( رفع ميگرديد‪ ،‬در حالی که برق‬ ‫گازی و نفتی خود اين دو کشور برای رفع نيازھای زمستانی جمھوری قرغزستان و تاجکستان مورد استفاده قرارمی گرفت‪ .‬فروپاشی‬ ‫اين سيستم شريک سازی برق منجر به کمبود شديد برق درجمھوری قرغزستان و تاجکستان در ماه ھای زمستان گرديد‪ ،‬زيرا توليد‬ ‫برق آبی در زمستان کم است‪.‬‬ ‫سروی انجام شده نشان ميدھد که بيش از نيمی از افراد سروی شده ) ‪ 35‬درصد( وضعيت عرضه برق را نستبا ً خوب توصيف کرده‬ ‫اند‪ ،‬اما ‪ 49.3‬درصد وضعيت برق را تا حدی بد و ‪ 10.3‬درصد بسيار بد خوانده اند‪ .‬در ماه ھای زمستان‪ ،‬مردم از منابع انرژی‬ ‫جايگزين به ويژه زغال سنگ‪ ،‬چوب‪ ،‬نفت سفيد و ديزل استفاده می کنند‪ .‬از انرژی برق عمدتا برای مصارف داخلی منزل استفاده‬ ‫ميگردد‪ ،‬تنوير‪ ،‬حرارت‪ ،‬پخت و پز‪ .‬در تاجکستان تنھا ‪ 13.3‬درصد خانوار گزارش نموده اند که از برق برای گرم استفاده‬ ‫مينمايند‪ .‬اين خود نشان ميدھد که از منابع جاگزين‪ ،‬مانند چوب سوخت‪ ،‬تيل و غيره به چه پيمانه استفاده ميشود‪.‬‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪ 16 ‬جدول ‪16‬‬ ‫‪33 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫منابع امرار معيشت‬ ‫)‪d‬‬ ‫جوامع محلی سروی شده عمدتا در بخش زراعت مشغول ھستند‪ :‬پرورش گاو‪ ،‬کشت پنبه در زمين ھای زراعتی‪ ،‬زراعت برای‬ ‫مصرف آشپزخانه ) زرع بادنجان رومی ‪ ،‬بادرنگ ‪ ،‬پياز ‪ ،‬کچالو‪ ،‬گندم وغيره (‪ .‬برخالف جمھوری قرغزستان‪ ،‬که اھالی محلی يک‬ ‫مقدار سھم توليدات خود را بفروش می رسانند‪ ،‬در تاجکستان دھقانان اکثراً تمام توليدات خود را برای مصرف خانواده ھای شان‬ ‫استفاده مينمايند‪ .‬کمبود زمين ھای کشت و حتی چراگاه يک محدوديت عمده در مقابل زراعت و صنعت پرورش گاو در تاجکستان‬ ‫است‪ :‬بيش از ‪ 90‬درصد اين کشور کوھستانی است‪ .‬در نتيجه‪ ،‬اکثر پاسخ دھندگان به نگھداری بز‪ ،‬مرغ و فيل مرغ پرداخته اند‪ .‬در‬ ‫کنار درختان ميوه ‪ ،‬بسياری از خانواده ھا در غرص درختانی که از چوب آن برای ساخت و ساز خانه ھا استفاده می گردد‪ ،‬مشغول‬ ‫بودند‪.‬‬ ‫يک منبع درآمد بيشتر پول ھای ارسالی از سوی کارگران مھاجر تاجيک بود‪ .‬سطح مھاجرت در پنج جوامع سروی شده در واليت‬ ‫سغد از ‪ 3‬درصد الی ‪ 13‬درصد بود‪ ،‬در ‪ ‬واليت ختالن اين رقم ‪ ‬بين ‪ 4‬و ‪ 10‬درصد بود‪ .‬در يک جامعه سغد بين ‪ 23‬و ‪ 50‬درصد در‬ ‫ختالن ‪ 60‬درصد ‪ ،‬و ‪ :‬با اين حال ‪ ،‬نرخ بيکاری در ھمه جوامع باال بود‪ .‬اما ميزان بيکاری در ميان تمام مجامع محل باال بود‪60 :‬‬ ‫درصد يک جامعه واليت سغد و بين ‪ 23‬الی ‪ 50‬درصد در ختالن‪ .‬اکثر کارگران مھاجران در فدراسيون روسيه مشغول کار بودند‪.‬‬ ‫حدود ‪ 90‬درصد کارگران مھاجر را مردان تشکيل ميداد‪ ،‬اما تعداد فزاينده ای زنان نيز به جھت کار به خارج از کشور ميروند‪ .‬بخش‬ ‫عمده ای از مھاجرت ن نيروی کار فصلی و مکرر ميباشد‪ ،‬زيرا روابط خانواده گی قوی وجود دارد‪ .‬اما در طول چند سال گذشته در‬ ‫مدت زمان مھاجرت کارگران افزايش ديده ميشود‪ ،‬برخی از اين کارگران حتی به مدت چند سال در يک زمان از خانه ھای شان دور‬ ‫بوده اند‪.‬‬ ‫سه منبع اصلی درآمد برای خانوار سروی شده در تاجکستان وجود داشد‪ :‬وجوه ارسالی )حد اوسط ‪ 369‬دالر در ماه(‪ ،‬کار آفرينی‬ ‫)‪ 247‬دالر در ماه( و زراعت )‪ 180‬دالر در ماه(‪ 17 .‬معاشات‪ ،‬استخدام کارگران و پول بازنشستگی حد اوسط به ترتيب ‪ 90‬دالر‬ ‫امريکای در ماه ميباشد‪.‬‬ ‫حد اوسط مصرف ھر خانوار از بابت مواد غذای ‪ 155‬دالر امريکايی ميباشد و اين بزگترين قلم مصرفی خانواده ھا ميباشد‪ .‬دومين‬ ‫مصرف عمده باالی وسايل زراعتی )‪ 125‬دالر(‪ ،‬لباس )‪ 53‬دالر(‪ ،‬ترميم منزل )‪ 40‬دالر( و آب )‪ 38‬دالر( ميباشد‪.‬‬ ‫وضعيت زنان‬ ‫)‪e‬‬ ‫سروی شريک سازی منافع با مردم اطالعات بسيار محدودی را در مورد زنان ارائه نموده است‪ .‬به اساس سروی مذکور اکثريت‬ ‫اندک افراد سروی شده زن بودند )‪ 51‬درصد(‪ ،‬و دسترسی آنھا به خدمات اساسی‪ ،‬چون معارف کمتر از مردان بوده است‪ .‬عالوه بر‬ ‫اين‪ ،‬زنان درمجموع ساعت ھای طوالنی و سخت کار می کنند‪ ،‬مراقبت کارھای خانه‪ ،‬زراعت و فرزندان ميباشند‪ .‬موقف شان در‬ ‫جامعه کمتر از مردان تلقی می شد‪ .‬خانواده ھای که رئيس آن زن ميباشد )به علت مرگ شوھر يا طالق( فشار بيشتری را با توجه به‬ ‫مشکالت اقتصادی ) زير را ببينيد( مواجه شده اند‪ .‬با اين حال ‪ ،‬گزارش نشان ميدھد که تنھا ‪ 40.8‬درصد از زنان به عنوان معلم‬ ‫‪18‬‬ ‫ايفای وظيفه می کنند‪ ،‬خانم ھای خانه ‪ 35.9‬درصد ‪ 9.7 ،‬درصد بازنشستگان‪ ،‬بيکاری در ميان زنان صفر گزارش شده است‪.‬‬ ‫گروه ھای آسيب پذير‬ ‫)‪f‬‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪ 17 ‬جدول ‪19‬‬ ‫‪18 ‬جدول ‪ibid‬‬ ‫‪34 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫سروی شريک سازی منافع با مردم انواع اصلی گروه ھای آسيب پذير را در ميان مردم سروی شده چنين شناسايی نموده‬ ‫است ‪ :‬خانواده ھا با بيش از ‪ 5‬کودک‪ ،‬خانواده ھای که يک رئيس خانواده دارند‪ ،‬به ويژه خانواده ھای که سرپرست زن‬ ‫دارند‪ ،‬خانواده ھای روستايی که در توليد محصوالت زراعتی شامل نيستند‪ ،‬افراد مسن و افراد دارای معلوليت که بيرون از‬ ‫خانواده زنده گی می کنند‪ ،‬خانواده ھای که در پرورش گاو مصروف ھستند؛ اعضای مزارع جمعی که در توليد پنبه‬ ‫مصروف اند‪ .‬خانوار ھای که با بيش از يک خانواده زندگی می کنند‪ .‬اما‪ ،‬يافته ھای اين تحقيق تنھا برآورد دسته اول را‬ ‫اجازه ميدھد‪ ،‬خانواده ھای با بيش از ‪ 5‬کودک ‪ -‬حدود ‪ 14‬درصد افراد سروی شده را تشکيل ميدھند‪ .‬ارقام برای کتگوری‬ ‫ھای ديگر افراد داده نشده است‪ 50 ،‬درصد خانواده ھای سروی شده گفته اند که يک فرد معلول يا بيمار در خانواده ھای‬ ‫‪19‬‬ ‫شان دارند‪.‬‬ ‫خانوار با بيش از ‪ 5‬کودک ‪ -‬سروی شريک سازی منافع با مردم نشان ميدھد که از نظر شرايط اقتصادی خانواده‬ ‫)‪i‬‬ ‫ھای بزرگ در سخت ترين وضعيت قراردارند‪ ،‬چونکه مادر معموال کار نمی کند و پدر نمی تواند تمام نيازھای خانواده را‬ ‫به تنھايی با مزدی که بدست می آورد برآورده سازد‪ .‬ھمچنين دريافته است که در خانواده ھای بزرگ سطح فعاليت ھای‬ ‫اقتصادی بسيار پايين و سطح بيکاری دو برابر باال تر نسبت به خانواده ھای ديگر ميباشد‪ .‬آسيب پذيری خانواده ھای بزرگ‬ ‫را در بازار کار را می توان به سطح نسبتا پايين تحصيل و فقدان مھارت ھای مسلکی نسبت داد‪ .‬اين واقعيت است که تعداد‬ ‫زيادی از کارگران چنين خانواده به عنوان کارگران غير ماھر با کمترين مزد به کار گرفته ميشوند‪ .‬چنين خانواده ھا تا حد‬ ‫زيادی از فرصت ھای شغلی شخصی ميتوانند بھره مند شوند‪ ،‬به ويژه در بخش زراعت‪.‬‬ ‫خانوار با يک سرپرست‪ ،‬به ويژه زنان سرپرست خانوار‪ -‬بحران اقتصادی و سطح بااليی مھاجرت تأثير‬ ‫)‪ii‬‬ ‫چشمگيری بر حالت مدنی خانواده ھا داشته است‪ .‬خانواده ھای که تنھا يک رئيس مرد داشته باشد بسيار نادر بود‪ ،‬با توجه به‬ ‫اين واقعيت که مردان اغلب دوباره ازدواج می کنند‪ .‬خانواده با سرپرست زن بسيار عام بود‪ ،‬ھر دو به دليل مھاجرت‬ ‫)شوھران در خارج از کشور ( و به دليل طالق يا مرگ شوھر شايع تر بودند‪ .‬کتگوری اولی نمی تواند واقعا آسيب پذير‬ ‫پنداشته شود چرا که وجوه مالی توسط اعضای مرد خانواده که در خارج از کشور کار می کنند برای شان ارسال می گردد‪.‬‬ ‫اما کتگوری دومی‪ ،‬می تواند بسيار آسيب پذير باشد‪ .‬ميزان باالی بيکاری زنان و دسترسی محدود زنان به نھادھای اساسی‬ ‫است که می تواند باعث فرصت کاری شود ) آموزش و تحصيل‪ ،‬توسعه مھارت ( ‪ ،‬ھمراه با مسئوليت پرورش کودکان‪،‬‬ ‫فشار زيادی را بر زنان قرار ميدھد‪ ] .‬الزم به ذکر است که دختران در مناطق روستايی‪ ،‬نسبت به پسران کمتر شانس به‬ ‫مکتب فرستاده می شوند‪ ،‬و آنھا به ندرت تا سطح ليسه می رسند ‪ [.‬چنين خانواده ' مادر سرپرست' از باغچه خانه خود‬ ‫عوايد به دست می آورند و از بيرون کمک می گيرند‪ ،‬اين يک استراتژی برای امرار معيشت و بقای شان ميباشد‪ .‬اين‬ ‫مطالعه دريافت است که در ميان زنانی که سرپرست خانواده ھای نيازمند ھستند سعی می کنند که ھزينه ھا و مصارف‬ ‫مربوط به خود شان را اجتناب کنند) مانند غذا‪ ،‬لباس‪ ،‬روابط اجتماعی ( و فداکاری برای فرزندان خود کنند‪ .‬اين مطالعه‬ ‫ھمچنين نشان ميدھد که زنانی که تنھا نان آور خانواده خود ھستند به ندرت از طرف اقوام و دوستان کمک ميشوند‪ .‬اما اين‬ ‫نوع زنان‪ ،‬برخی از حمايت ھای را از طرف دولت دريافت نمودند‪ ،‬به طور مثال‪ :‬کمک ھای نقدی و سب سايدی برای‬ ‫مسکن ‪ ،‬برخی مزايا و ھزينه ھای ديگر ‪.‬‬ ‫خانواده ھای که مشغول زراعت نيستند‪ -‬اين مطالعه نشان ميدھد که چنين خانواده ھا آسيب پذير ھستند و دليل آن‬ ‫)‪iii‬‬ ‫نرخ حقوق و دستمزد کم ‪ ،‬کيفيت کار ضعيف و بيکاری گسترده است‪.‬‬ ‫)‪ iv‬سالمندان و معلول ھا ‪ -‬مطالعه نشان ميدھد که افراد مسن و معلول به مشکالت متعدد مواجه ھستند ‪ :‬فقدان خدمات‬ ‫مسلکی در مناطق روستايی‪ ،‬بطور مثال دوکتوران‪ ،‬متخصصين روانی ‪ ،‬منابع محدود حمايت ھای دولتی و خصوصی ‪،‬‬ ‫فرصت بسيار محدودی برای اشتغال که منجر به وابستگی اقتصادی‪ ،‬سختی ‪ ،‬عدم مراقبت ھای صحی کافی و رژيم غذايی‬ ‫ميباشد ‪.‬‬ ‫)‪ v‬خانواده ھای که عمدتا مشغول پرورش گاو ھستند ‪ -‬چنين خانواده ھا آسيب پذير به حساب ميروند‪ ،‬زيرا آنھا اغلب به‬ ‫دور از شھرک ھا زندگی می کردند و به اين ترتيب دسترسی شان به خدمات اساسی محدود شده است‪ .‬بطور مثال‪ :‬خدمات‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪ 19 ‬جدول ‪ibid‬‬ ‫‪35 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫صحی‪ ،‬آموزش و تحصيل‪ .‬اين به نوبه خود می تواند به محروميت ھای اجتماعی ‪ ،‬فرصت ھای محدود‪ ،‬و بيکاری منجر‬ ‫شود‪ .‬مشکل ديگر شان پايين بودن سطح دستمزد ھا و شرايط زندگی ناچيز بود‪.‬‬ ‫)‪ vi‬اعضای کوپراتيف دھقانی توليد پنبه ‪ -‬اين افراد به آسيب پذير می باشند زيرا آنھا به طور کامل بر کشت پنبه برای درآمد‬ ‫خود وابسته ھستند‪ ،‬و در معرض خطر نوسانات ) پائين رفتن( در قيمت پنبه قرار دارند‪ .‬در صورت پائين آمدن نرخ ھا‪،‬‬ ‫برخی از افراد ورشکسته‪ ،‬بيکار ويا حتی بی خانمان خواھند شد‪.‬‬ ‫)‪ vii‬خانوار با بيش از يک خانواده – مطالعه نشان ميدھد که خانوار بيش از يک خانواده معموال کسانی اند که با چندين‬ ‫نسل يک خانواده با ھم زندگی می کنند‪ ،‬يا به داليل رسم و رواج و يا به داليل اقتصادی ) ناتوانی در پرداخت ھزينه خانه‬ ‫ھای جداگانه (‪ .‬چنين افرادی به عنوان آسيب پذير شناسايی شدند چرا که آنھا اغلب متعلق به فقيرترين گروه اجتماعی و با‬ ‫حداقل آموزش و تحصيل ميباشند ‪ ،‬و راه و رسم زندگی " قديمی و پدرساالرانه دارند ‪ .‬آنھا ھمچنين از کمبود زمين‪ ،‬آب و‬ ‫ديگر منابع رنج می بردند‪.‬‬ ‫مشخصات اجتماعی‪ -‬اقتصای به اساس ارزيابی اثرات اجتماعی انجام شده توسط شرکت ‪IEL‬‬ ‫منحيث بخشی ازارزيابی اثرات محيط زيستی و اجتماعی که توسط شرکت ‪ IEL‬انجام شده است‪ ،‬يک سروی مفصل‬ ‫اجتماعی دقيق در ‪ 25‬کيلومتر × ‪ 2‬کيلومتر که ھمانا گسترۀ ساحه تاثير پروژه بين مرز جمھوری تاجيکستان و قرغزستان و‬ ‫و خجند ميباشد جريان ماه ھای اکتوبر و دسامبر ‪ 2008‬راه اندازی گرديده است‪ .‬اطالعات در مورد ‪ 115‬کيلومتر لين ‪500‬‬ ‫کيلوات وتالژ بلند )‪ (HCDC‬در ماه نوامبر ‪ 2007‬و مارچ ‪ 2008‬جمع آوری شده است‪ .‬يافته ھای ارزيابی شرکت ‪IEL‬‬ ‫درمورد مشخصات اجتماعی و اقتصادی مناطق متاثر شده از پروژه )‪ (CASA -1000‬به شرح زير می باشد ‪:‬‬ ‫مسير ‪ 25‬کيلومتری لين انتقال برق ولتاژ بند متناوب )‪(HVDC‬‬ ‫)‪a‬‬ ‫از برکت ميراث دوره شوروی بزرگساالن ھر دو جنس تقريبا ‪ 100‬درصد با سواد ھستند‪ .‬فعاليت ھای اصلی اقتصادی شان‬ ‫را زراعت و تجاری کوچک تشکيل ميدھد‪ ،‬به ويژه در جاه ھای که برنامه ھای قرضه ھای کوچک موجود است‪ .‬منابع‬ ‫عمدۀ آب آشاميدنی در مناطق تحت تاثير پروژه دريای اکسو‪ ،‬کارسو و کانار ھای آبياری ميباشد‪ .‬در نتيجه‪ ،‬اکثريت قريه ھا‬ ‫دسترسی به آشاميدنی پاک ندارند‪.‬‬ ‫تمام زمين ھا ملکيت دولت ميباشد ‪ .‬زراعت فعاليت اصلی اقتصادی در منطقه است‪ .‬محصوالت اصلی زراعتی را پنبه‪،‬‬ ‫غالت ‪ ،‬دانه ھای روغنی ‪ ،‬کچالو‪ ،‬زردک ‪ ،‬پياز‪ ،‬بادرنگ‪ ،‬کلم‪ ،‬خربزه‪ ،‬انگور ‪ ،‬شير ‪ ،‬پشم ‪ ،‬عسل و تخم مرغ تشکيل‬ ‫ميدھد‪ .‬پنبه يک محصول نقدی سودآور است ‪ ،‬اما در عين زمان بخاطر آب و مواد کيمياوی زيادی که نياز دارد بحث انيگز‬ ‫بوده و دھقانان محلی سود کمی دريافت می کنند‪ .‬تپه ھا زمينۀ خوبی را برای گله ھای گوسفند‪ ،‬بز و گاو مھيا کرده است‪.‬‬ ‫مسير ‪ 115‬کيلومتری لين انتقال برق ولتاژ بلند متناوب )‪(HVDC‬‬ ‫)‪b‬‬ ‫جمعيت ختالن در حدود ‪ )2,500,000‬جنوری ‪ ( 2008‬ميباشد و حد اوسط تراکم جمعيت ‪ 99.3‬نفر در ھر کلومتر مربع‬ ‫است‪ .‬تمام زمين ھا در تاجکستان دولتی است‪ .‬در يک منزل رھايشی از يک الی سه فاميل بودباش دارند و حداوسط يک‬ ‫خانواده ‪ 6.2‬نفر است‪ .‬مردان ‪ 47.5‬درصد و زنان ‪ 52.5‬درصد جمعيت را تشکيل ميدھند‪ .‬در جمعيت ھای روستايی ‪،‬‬ ‫ميزاد سواد ‪ 90‬درصد و زنان جوان ‪ 80-75‬درصد سواد خواندن و نوشتن را دارند‪.‬‬ ‫زنان در مشاغل مختلف زراعتی و خانگی سھم دارند و اغلب آب راه دور از راه دور می آورند‪ .‬تنھا ‪ 30‬تا ‪ 46‬درصد‬ ‫جمعيت دردھليز تاثير پروژه دسترسی آسان به آب آشاميدنی دارند‪ .‬بار بردن به مدت ‪ 2‬تا ‪ 4‬ساعت در روز اتفاق می افتد ‪.‬‬ ‫فعاليت اصلی اقتصادی زراعت است اما خرابی در زربنای آّبياری باعث خرابی کانال ھا و منجر به از دست دادن زمين‬ ‫ھای کشت شده است‪ .‬دولت تاجکستان اقداماتی برای نوسازی و توسعه فعاليت ھای زراعتی را به کمک سازمان ھای مالی‬ ‫بين المللی و کشورھای خارجی روی دست گرفته است‪.‬‬ ‫تاثير پروژه‬ ‫‪3.2‬‬ ‫ميتود‬ ‫‪3.2.1‬‬ ‫‪36 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫ھمانطور که در باال اشاره شد‪ ،‬طرح پروژ) ‪ (  CASA  ‐1000 ‬در تاجکستان شامل ‪ 25‬کيلومتر لين ‪ 500‬کيلو وات )‪ (HVAC‬از‬ ‫سرحد جمھوری قرغزستان الی خجند برای تقويت شبکه تاجک تا سنگ توده ميباشد‪ ،‬و‪ 115‬کيلومتر لين برق )‪ (HVDC‬ديگر از‬ ‫سنگ توده الی افغانستان انتقال می يابد‪ .‬لين برق متذکره از واليت ھای سغد و ختالن تاجکستان می گذرد‪.‬‬ ‫لين برق از دتکا به خجند )پايتخت واليت سغد ( در يک لين اختصاصی آورده ميشود‪ ،‬و سپس با استفاده ازبرق تاجک ‪Barqi ) ‬‬ ‫‪ ) (Tojik‬يک شرکت دولتی( بعد به سنگ توده انتقال کند‪ .‬لين برق ‪ 115‬کيلومتری که از سنگ توده از طريق تاجکستان به افغانستان‬ ‫از مناطق با تراکم جمعيت عبور می نموده و به خوبی از سمت شرق تمام مراکز عمده پر جمعيت در منطقه )گرگان‪ ،‬تيوب‪ ،‬وايش‪،‬‬ ‫کلوخ زباد‪ ،‬دوستی( می گذرد‪  .‬‬ ‫ارزيابی تاثير اجتماعی پروژه ‪  CASA  1000‬در مناطق متاثر شده در جمھوری تاجکستان به طور عمده بر مبنای مطالعه تاثيرات‬ ‫محيط زيست و اجتماعی و پالن محيط زيست و اجتماعی ‪ ‬پروژه انتقال برق آسيای مرکزی آسيای جنوبی)‪ (CASA  1000‬ميباشد‪ :‬بر‬ ‫اساس مطالعه مرحله امکان سنجی که در سال ‪ 2011‬توسط شرکت )‪ (Integrated  Environments  Ltd‬ارائه گرديد‪ .‬مطالعه‬ ‫امکانی سنجی شامل آماده سازی و ترتيب اوراق محيط زيست و اجتماعی‪ ،‬با استفاده از تصاوير ماھواره ای جديد برای ثبت نمودن‬ ‫نگرانی ھای خاص محيط زيست و اجتماعی و پيشنھاد اقدامات کاھش در امتداد مسير لين انتقال برق پروژه )‪ (CASA‐1000‬بود‪.‬‬ ‫تاثيرات اجتماعی بر اساس سروی ساحوی‬ ‫‪3.2.2‬‬ ‫مسير ‪ 25‬کيلومتری انتقال برق ولتاژ بلند متناوب )‪(HVAC‬‬ ‫)‪a‬‬ ‫زمين در دھليز تاثير پروژه ملکيت دولتی است‪ .‬بيش از ‪ 70‬درصد دھليز تاثير پروژه بی حاصل و فقط به عنوان چراگاه ھای فصلی‬ ‫استفاده می شود‪ .‬تعداد کمی از زمين ھای زراعتی ) باغ و مزارع پنبه ( که به طور مستقيم تحت ‪  (CASA  1000) ‬لين انتقال برق واقع‬ ‫شده است‪ .‬اين اراضی در حدود ‪ 15‬درصد دھليز تاثير پروژه را تشکيل ميدھد‪ .‬محصوالت اصلی زراعتی عبارت از پنبه‪ ،‬حبوبات‬ ‫‪ ،‬سبزيجات‪ ،‬ميوه ھا و توت ميباشد‪ .‬ھفت روستا يا شھرک در مجاورت ‪ ‬دھليز تاثير پروژه ‪ ‬واقع شده اند‪ .‬تنھا دو شھرک متذکره نسبتا‬ ‫نزديک است و می تواند در انتخاب مسير نھايی و در جريان نصب تاور ھا اجتناب شوند‪.‬‬ ‫مسير ‪ 115‬کيلومتری انتقال برق ولتاژ بلند متناوب )‪(HVAC‬‬ ‫)‪b‬‬ ‫دھليز تاثير پروژه ‪ 5‬ولسوالی ‪( raions ) ‬منطقه ختالن ) اوبالست ( را در جنوب تاجکستان تحت پوشش قرار می دھد‪ 12 .‬روستا و‬ ‫شھرک در مجاورت و دو شھرک در داخل دھليز تاثير پروژه وقع شده است‪ .‬ھيچ نوع جاده ھا‪ ،‬خانه ھا و يا روستاھای ديگر‪،‬‬ ‫محدوديت ھای اجتماعی‪ ،‬اقتصادی و فرھنگی وجود ندارد‪ .‬ھيچ مردم بومی و يا ميراث تاريخی‪ ،‬فرھنگی در داخل دھليز تاثی‬ ‫رپروژه مشخص نشده است‪ .‬بعالوه‪ ،‬ھيچ زيرساخت ھای عمومی در داخل دھليز تاثير پروژه وجود ندارد‪.‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪   3.2.3‬مشخصات اجتماعی بر اساس اسکيچ ساحات‬ ‫جدول ذيل جزئيات مشخصات اجتماعی بدست آمده از ورقه ھای امتداد انرژی برای تمام طول مسير لين برق پيشنھاد شده‬ ‫در تاجکستان را نشان ميدھد‪.‬‬ ‫جدول ‪ :2‬مشخصات اجتماعی در امتداد مسير ‪ CASA-1000‬در تاجکستان به اساس يافته ھای ورقه ھای امتداد انرژی‬ ‫محيط زيست و اجتماعی‬ ‫شرح مشخصات اجتماعی‬ ‫ورقه ھای‬ ‫امتداد انرژی‬ ‫‪ 25‬کيلومتر لين برق ولتاژ بلند )‪(HVAC‬‬ ‫‪37 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫لين انتقال برق پيشنھادی از مسير دريای سيری دريا عبور و ساحات کوھستانی زراعتی عبور ميکند‪.‬‬ ‫‪AS-001‬‬ ‫ھيچ‬ ‫‪AS-002‬‬ ‫ھيچ‬ ‫‪AS-003‬‬ ‫‪ 115‬کيلومتر برق ولتاژ بلند )‪(HVDC‬‬ ‫پنج نوع استفاده عمده از زمين در اين منطقه وجود دارد‪ .‬شامل جاده ‪ ،‬چراگاه‪ ،‬زمين ھای کشت شده ‪،‬‬ ‫‪AS-44‬‬ ‫اراضی دست نخورده و زيرساخت ھای جامعه است‪ .‬لين برق پيشنھادی از ميان يک راه آھن بزرگ عبور‬ ‫می کند‪   .‬‬ ‫لين برق از طريق چراگاه ھای زمستانی و جويھای فصلی می گذرد‪ .‬سرسبزی پراکنده در امتداد مسير‬ ‫‪AS-45‬‬ ‫پيشنھادی و خانه ھای کوچک پراکنده وجود دار د‪.‬‬ ‫نوع استفاده از زمين چراگاه و زمين ھای دست نخورده است‪ .‬جوامع پراکنده ‪ ،‬سرسبزی و رودخانه ھای‬ ‫‪AS-46‬‬ ‫فصلی در مسير پيشنھادی موجود است‪.‬‬ ‫مسير پيشنھادی از طريق چراگاه ھا‪ ،‬رودخانه ھای فصلی و جاده ھای دسترسی‪  ‬می گذرد‪  .‬‬ ‫‪AS-47‬‬ ‫مسير پيشنھادی از ميان شھرک وکاش عبور می کند‪  .‬حدود ‪ 100‬کيلومتر از پايتخت شھر دوشنبه فاصله‬ ‫‪AS-48‬‬ ‫دارد‪ .‬انواع استفاده از زمين شامل چراگاه‪ ،‬زمين ھای دست نخورده‪ ،‬زيرساخت ھای اجتماعی ‪ ،‬کانال ھای‬ ‫آبياری ‪ ،‬جاده ھا و اراضی کشت شده ميباشد‪ .‬دو نھر بزرگ نيز در مجاورت شھر جريان دارد‪  .‬‬ ‫ھيچ‬ ‫‪AS-49‬‬ ‫دريا ھای متعدد فصلی و جاده ھای دسترسی در طول مسير پيشنھادی‪ ‬وجود دارد‪  .‬‬ ‫‪AS-50‬‬ ‫مسير پيشنھادی وارد شھر بلشويک و اراضی کشت شده‪ ،‬کانال ھای آبياری‪ ،‬نھر ھا ‪ ،‬راه آھن‪ ،‬جاده ھا و‬ ‫‪AS-51‬‬ ‫زمين ھای دست نخورده‪  .‬را قطع مينمايد‪.‬‬ ‫شھرھای پيرومايسک و زمانييوف در نزديکی جايی واقع شده اند که مسير پيشنھادی لين برق زمين ھای‬ ‫‪AS-52‬‬ ‫زراعتی‪ ،‬جاده ھا ‪ ،‬راه آھن و جريانھای فصلی را قطع می کند‪ .‬بسياری از زمين ھای زراعتی در نزديکی‬ ‫مرز تاجيکستان و افغانستان متمرکز شده است‪.‬‬ ‫ذخيره طبعيی تيگورفوا در حدود ‪ 13‬کيلومتری جنوب شرقی دھليز تاثير پروژه در نزديکی مرز تاجکستان و‬ ‫‪AS-53‬‬ ‫افغانستان واقع شده است‪ .‬انتظار نمی رود که پروژه‪ CASA 1000 ‬کدام تاثير باالی ذخيره متذکره ندارد‪.‬‬ ‫سپس لين برق از زمين ھای کشت گذشته از دريای آمور در مرز افغانستان و تاجکستان عبور می کند‪  ..‬‬ ‫ھمانطور که در جدول ‪ 1‬مشاھده نموديد‪ ،‬مسير پيشنھادی لين انتقال برق از طريق جمھوری تاجکستان تا حد زيادی از طريق مناطق‬ ‫با جمعيت بسيار پراکنده می گذرد‪ .‬بنابراين‪ ،‬تاثيرات بالقوه اجتماعی آن خيلی اندک خواھد بود‪.‬‬ ‫ارزيابی اثرات اجتماعی‬ ‫‪3.2.4‬‬ ‫انتظار می رود که اثرات پروژه ‪ CASA 1000‬بر مردم و اھالی دھيلز تاثير پروژه ‪ ‬در جمھوری تاجکستان حداقل باشد‪ .‬اثرات‬ ‫عمومی ذيل قابل پيش بينی می باشد‪:‬‬ ‫استمالک زمين‬ ‫)‪a‬‬ ‫استمالک يا تملک دائمی زمين تحت اين پروژه الزم نخواھد بود‪ ،‬زيرا زمين ھای اطراف ‪ ‬پايه ھای لين انتقال برق ھمچنان ميتواند‬ ‫برای زراعت مورد استفاده قرارگيرد‪ .‬يک ساحه به مساحت ‪ 2,500‬متر مربع برای کمپ قراردادی که مسئول ساخت لين انتقال را‬ ‫دارد نياز خواھد شد‪ .‬زمين ممکن است برای نقل مکان بعضی خانه ھا الزم شود‪ ،‬اما تعداد دقيق خانه ھای که تحت تاثير قرار خواھد‬ ‫گرفت را نميتوان قبل از نھايی شدن انتقال لين برق تعين کرد‪.‬‬ ‫‪38 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫حکومت اتاجکستان طرزالعمل ھای را برای تخصيص زمين منظور نموده است‪ .‬مطابق قانون ملکيت ھا‪ ،‬در حالی که تمام‬ ‫زمين مربوط به دولت ميباشد‪ ،‬اما برای استفاده دھقانان در طول عمر شان داده شده است‪ .‬در صورتيکه زمين برای يک‬ ‫پروژه انکشافی نياز باشد‪ ،‬مسئوولين محل‪ ،‬در بدل زمين تلف شده‪ ،‬زمين ديگر را در در داخل قلمرو اداری خويش‪ ،‬در‬ ‫اختيار افراد متاثر شده ميدھد‪.‬‬ ‫استمالک موقت زمين ضرورت خواھد شد‪  :‬‬ ‫کمپ ھا و تاسيسات قراردادی ھا‪ ،‬يعنی ساحات ذخيره‪ ،‬ورکشاپ‪ ،‬پارکينگ تجھيزات و شستشو ؛‬ ‫‪‬‬ ‫جاده ھای دسترسی برای حمل و نقل ‪ ،‬و غيره‪ .‬استفاده موقت زمين حاصالت آن را در آينده تحت تاثير می گذارد؛‬ ‫‪‬‬ ‫زمين برای اعمار کمپ ھای ساختمانی به طور موقت استمالک خواھد گرديد‪ .‬انتظار نمی رود که تاثير کسب موقت زمين‬ ‫‪‬‬ ‫با اجرای طرح پيشنھادی مديريت محيط زيست و اجتماعی‪ ( ESMP ) ‬و چارچوب استمالک زمين و اسکان مجدد‪ ( LARF ‬‬ ‫‪)) ‬به ضمائم نگه کنيد ( قابل توجه نخواھد بود‪ .‬‬ ‫زيرساخت ھای عمومی‬ ‫)‪b‬‬ ‫مرحله ساخت و ساز پروژه پيشنھادی ممکن است زيرساخت ھای موجود را باالخره تحت تاثير قرار دھد‪ ..‬اثرات بالقوه باالی‬ ‫زيرساخت ھای موجود به شرح ذيل اند‪:‬‬ ‫گذرگاه ھای جاده ‪ :‬در جريان لين کشی ممکن است عبور مرور و نظم ترافيک موقتا ً اخالل شود‪ .‬اما اگر طرزالعمل ھای‬ ‫‪‬‬ ‫خوب برای ساخت و ساز و کنترل ترافيک در نظر گرفته شود‪ ،‬تاثير قابل توجھی در جاده ھا و نظم ترافيکی در جريان‬ ‫ساخت و ساز اين پروژه بوجود نخواھد آورد‪ .‬و ‪ ‬‬ ‫لين ھای برق‪ :‬دھليز تاثير پروژه شامل عبور از يک لين برق ديگر نمی باشد‪ .‬شيوه ھای ساخت و ساز خوب و کاھش‬ ‫‪‬‬ ‫اقدامات عمال پتانسيل برای ھر تاثير قابل توجه را در جريان مرحله اعمار پروژه را از بين خواھد برد‪ .‬در جريان عمليات‬ ‫اين پروژه کدام نوع تاثير قابل توجھی بر روی خطوط برق موجود نخواھد داشت‪.‬‬ ‫در حالی که برخی از زيرساخت ھای عمومی‪ ،‬مانند پايه ھای برق در جريان مرحله اعمال لين انتقال برق‪ ‬منتقل خواھد شد‪ ،‬اما اين‬ ‫انتقاالت يک رويداد غير معمول و نادر خواھد بود‪ .‬تشخيص نھايی اينکه چه نوع زيرساخت ھای منتقل خواھد شد را می توان پس از‬ ‫آن که لين مرکزی و تاور ھا درجريان مرحله نھايی طرح و ديزان انجام داد‪.‬‬ ‫اتالف درختان و محصوالت زراعتی‬ ‫خسارت ممکن است به محصوالت در مرحله اعمار اين پروژه بخاطر اعمار تاور ھا و لين کشيدن و نصب ھادی ھا رخ دھد ‪ .‬اما‬ ‫ميزان تلفات به موقعيت خط مرکزی‪ ،‬تاور ھا و فصل که در آن کار انجام ميشود بستگی دارد‪.‬‬ ‫صحت و ايمنی‬ ‫)‪d‬‬ ‫بخاطر زباله ھا کارگران ساختمانی ممکن است از آزار ھای جزئی الی نگرانی ھای جدی سالمتی مبتال شوند‪ .‬اگر اقدامات کاھش و‬ ‫اقدامات الزم برای اطمينان از ايمنی در ھنگام اعمار پروژه دنبال شود‪ ،‬اثرات قابل توجھی اتفاق نخواھد افتاد‪.‬‬ ‫افراد متاثر شده پروژه‬ ‫)‪e‬‬ ‫تراکم جمعيت در راھرو تاثير پروژه کم است‪ ،‬بنابراين درجه تماس بين نيروی کار و مردم محل کم خواھد بود‪  .‬در راھرو تاثير‬ ‫پروژه ھيچ مردم بومی زندگی نمی کنند و در جريان ھم ترازی و نصب تاور ھا کوشش ميشود تا از آنھا اجتناب شود‪ .‬ميزان تماس‬ ‫بين مردم محل و نيروی کار پروژه بايد به راحتی قابل مديريت باشد‪ .‬ميزان تماس و اھميت دقيق اثرات بالقوه باالی اھالی محل و‬ ‫نيروی کار را در طول دوره ساخت و ساز‪ ،‬تنھا ميتوان بعد از تعين خط وسطی و تاور ھا ‪ ،‬روش ھای ساخت و ساز و نيروی کار‬ ‫نھايی شده مشخص نمود‪.‬‬ ‫معيشت‬ ‫)‪f‬‬ ‫‪39 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫ساکنان محلی فرصت کار برای قراردادی را خواھند داشت و کاال ھا و خدمات محلی تا حد امکان مورد استفاده قرار ميگيرد‪،‬‬ ‫بنابراين‪ ،‬انتظار ميرود که اثرات آن بر اشتغال و معيشت محلی مثبت باشد‪ .‬‬ ‫پالن مديريت اجتماعی‬ ‫‪3.3‬‬ ‫‪ 3.3.1‬اقدامات برای کاھش خطرات درجريان تطبيق پروژه‬ ‫ھمانطور که در باال ذکر شد‪ ،‬تاثير اجتماعی خود پروژه قابل توجه به نظر نمی رسد‪ :‬استمالک دائم زمين نياز نيست و يا تنھا بسيار‬ ‫کمی ضرورت خواھد شد‪ .‬در برخی موارد استمالک موقت زمين نياز خواھد شد‪ ،‬موقتا ً اختالل در زيربنا ھا ) وجود دارد به جاده ھا‪،‬‬ ‫خطوط برق ( در جريان پروسه ساخت و ساز رونما خواھد گرديد‪ ،‬برخی محصوالت ممکن است در جريان کار اعمار پروژه آسيب‬ ‫ببيند‪ .‬تاثير اجتماعی کلی پروژه به اين ترتيب کوچک بنظر ميرسد و تا حد زيادی موقت ميباشد‪ .‬اقدامات کاھشی زير را می توان در‬ ‫رابطه با اين ھا اتخاذ نمود‪ :‬‬ ‫مرحله ديزاين‬ ‫)‪a‬‬ ‫مسيرخط انتقال را ميتوان به راحتی در چنين انتخاب کرد که شھرک ھای که در مجاورت راھرو پيشنھادی تاثير پروژه در‬ ‫‪‬‬ ‫درون جمھوری قرغزستان وجود دارند تحت تاثير قرار نگيرند ؛‬ ‫حريم خصوصی برای مردم متاثر از پروژه مھم است و فعاليت ھا و آداب و رسوم مردم محل بايد در ھنگام انتخاب مسير‬ ‫‪‬‬ ‫ھم ترازی نھايی در نظر گرفته شود؛‬ ‫مسير پروژه به راحتی می توان تغير داد تا حداقل تعداد درختان که به معيشت در منطقه نسبتا مھم ھستند تحت تاثير قرار‬ ‫‪‬‬ ‫نگيرند؛‬ ‫لين انتقال را به راحتی می توان برای جلوگيری از عبور از مکاتب و محالت مسکونی اندک تغير داد ؛‬ ‫‪‬‬ ‫تالش بايد برای جلوگيری از تغيير خدمات اجتماعی بشمول مکاتب‪ ،‬کلنيک و غيره و به حداکثر رساندن فاصله‪ ‬از‬ ‫ساختارھای دائمی موجود‪ .‬‬ ‫مرحلۀ قبل از ساخت وساز‬ ‫جبران خسارت بايد قبل از اشغال زمين توسط قراردادی ساختمانی پروژه پرداخته شود؛‬ ‫‪‬‬ ‫جبران‪  ‬خسارت در صورت ضرورت نقل مکان و يا تخريب‪ ،‬بايد به اساس مذاکره صورت گرفته و قبل از اجرای پروژه‬ ‫‪‬‬ ‫پرداخته شود؛‬ ‫پروتوکل ھای مشابه بايد در ارتباط با محصوالت زراعتی و زمين ھای توليدی اعمال شود‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫مرحله اعمار )ساخت و ساز(‬ ‫)‪c‬‬ ‫برای جلوگيری از درگيری و اختالفات با مردم محل‪ ،‬کارکنان پروژه و قراردادی ھا بايد فعاليت ھای خود را در در‬ ‫‪‬‬ ‫محدودۀ که واضحا ً مشخص شده است‪ ،‬پيش ببرند‪ .‬؛‬ ‫قراردادی بايد مواد ھا را تنھا در مناطق تعيين شده دور بياندازد ؛‬ ‫‪‬‬ ‫اصول کاری برای کارگران تاسيس و قابل اجرا باشد؛‬ ‫‪‬‬ ‫سر و صدا و گرد و غبار در طول تطبيق پروژه بايد تحت کنترل باشد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫قراردادی بايد ھنجارھا و سنت ھای محلی مردم را احترام بگذارد؛‬ ‫‪‬‬ ‫قراردادی ھا بايد زنان محلی و حفظ حريم خصوصی آنھا را احترام بگذارند‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 3.3.2‬اھميت پالن مديريت اجتماعی گسترده‬ ‫‪40 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫اقدامات فوق تاثير مستقيم اين پروژه ر اھالی محل کاھش ميدھد‪ ،‬مانند‪ :‬تاثير اجتماعی که به علت ديزاين و کار ساخت وساز پروژه به‬ ‫ميان می آيد‪ .‬اما ‪ ،‬پالن مديريت اجتماعی اين پروژه نياز به يک رويکرد بسيار گسترده تر دارد‪ .‬داشتن رويکرد گسترده به اين به‬ ‫داليل زير مھم است‪ :‬‬ ‫در مرحله اول‪ ،‬مردم محل قادر به استخراج مستقيم انرژی برق از لين انتقال برق نخواھند بود‪ ،‬اگرچه از نزد شان عبور می کند‪،‬‬ ‫چرا که اين يک لين با ولتاژ باال خواھد بود‪ .‬ھمانطور که قبالً اشاره شد‪ ،‬در حال حاضر‪ ،‬عدم عرضه برق قابل اطمينان ‪ -‬به‬ ‫خصوص در ماه ھای زمستان ‪ -‬يک مشکل بزرگ در منطقه ميباشد‪ .‬عدم در دسترسی به برق لين خط انتقال می تواند به نا اميدی‬ ‫محلی منجر شود‪  .‬‬ ‫ثانيا‪ ،‬صرفنظر از اينکه حداقل خواھد بود‪ ،‬تمام اثرات منفی اين پروژه مردم مسير در طول لين انتقال برق تجربه خواھند کرد‪ .‬در‬ ‫مقابل‪ ،‬منافع پروژه به مردم بسيار دورتر ) در افغانستان و پاکستان ( خواھد رفت که ھيچ گونه اختالل يا ناراحتی را به دليل انتفال‬ ‫لين برق مذکور تحمل نکرده اند‪ .‬اين امر منجر به مسئله عدالت بين کسانی که بالفاصله تحت تاثير می گيرند )و ممکن اختالل ھم‬ ‫ايجاد کند (‪ ،‬و جامعه ای بزرگتر که از نفع اين پروژه بطور مستقيم بھره مند خواھند شد‪ .‬تا تالش برای رسيدگی به اين بی عدالتی‬ ‫صورت نگيرد – و ھمچنان نا اميدی محلی در عدم توانايی برای دسترسی به انرژی برق از لين انتقال – اين امر ميتواند پياده سازی‬ ‫و بھره برداری اين پروژه را در دراز مدت تحت تاثير قرار دھد‪ .‬سوم‪ ،‬برای ايجاد مالکيت محلی پروژه به منظور کاھش ھر گونه‬ ‫خطر احتمالی توسط اشخاص با انگيزه ھای مخرب و پنھان بايد تالش نمود‪.‬‬ ‫به خاطر تمام اين داليل برنامه ھای شريک سازی منافع پروژه با مردم بايد در اولويت قرار گيرد‪ .‬مھم است که اطمينان حاصل شود‬ ‫که مردم محل خود را منحيث سھم داران پروژه می پنداراند‪ ،‬طوری که آنھا ھم عالقه برای موفقيت آن داشته باشند‪. ‬‬ ‫‪ 3.3.3‬برداشت مردم محل در مناطق متاثر شده‬ ‫سروی شريک سازی منافع با مردم ) بحث ھای گروپی متمرکز (مشوره ھا را با مردم محل در سه واليت تحت تاثير جمھوری‬ ‫قرغزستان انجام داده است‪ .‬بحثھای گروھی تمرکز شامل مرد و زن بود‪ .‬مشاوره نشان ميدھد که بسياری از مردم محل درمورد‬ ‫پروژه ‪  CASA  ‐1000 ‬آگاه نبودند‪ .‬اما‪ ،‬پس از ارائه برخی اطالعات اوليه در مورد اين پروژه‪ ،‬اعضای جامعه محلی نگرانی ھا و‬ ‫انتظارات خود را از اين پروژه بيان کردند‪ .‬‬ ‫به اساس گفته ھای مردم محل تا کنون بزرگترين مشکل پيش روی آنھا‪ ،‬برق غير دوامدار در فصل زمستان ميباشد‪ :‬مردم گفت‪ :‬ما‬ ‫منبع برق قابل اعتماد و بی وقفه ميخواھيم‪ .‬يکی ديگر از مشکالت عمده شان عدم دسترسی به سيستم ھای آب آشاميدنی و آبياری بود‪.‬‬ ‫مطالبات ديگر آنھا بازسازی و نوسازی جاده ھای داخل روستاھا‪ ،‬فرصت ھای کسب و کار و بھبود دسترسی به خدمات‪ ،‬بشمول‬ ‫مراقبت ھای صحی و آموزش و تحصيل بودند‪ .‬در نھايت ‪ ،‬آنھا اظھار نمودند که پروژه بايد از کارگران محلی استفاده نمايد‪.‬‬ ‫از اھالی محل درمورد عالقۀ شان برای کمک برای بھبود خدمات محلی پرسيده شد‪ .‬تمام آنان ابراز عالقمندی برای اين کار نمودند‪،‬‬ ‫البته از طريق کار در پروژه تا کمک مالی‪ .‬آنھا با اشاره به مفھوم ھای سنتی‪  ‬عشر که مردم روستا برای بازسازی‪ ،‬اعمار و يا انجام‬ ‫فعاليت ھای ديگرتالش مشترک مينمايند‪.‬‬ ‫گزينه ھا برای شريک سازی منافع با مردم محل‬ ‫‪3.3.4‬‬ ‫مفھوم شريک سازی منافع با مردم محل در ايجاد مالکيت محلی پروژه ‪ CASA -1000‬کمک ميکند‪ ،‬و منجر به کاھش‬ ‫خطرات در جريان ساخت و ساز و بھره برداری آن در آينده خواھد گرديد‪ .‬لحاظا مردم حلی در منافع و مزايای را که‬ ‫پروژه ايجاد م مينمايد خود را شريک ميدانند‪ .‬ھمانطور که در باال ذکر شد‪ ،‬ارائه برق مستقيم از لين انتقال به اھالی محلی به‬ ‫دليل اينکه لين با ولتاژ باال ميباشد‪ ،‬دشوار خواھد بود‪ .‬اما‪ ،‬اين پروژه ميتواند فعاليت ھای انکشافی را روی دست گيرد که از‬ ‫آن مردم محل بھره مند شوند‪ .‬بر اساس مشورت با مردم محل در مناطق متاثر از پروژه‪ ،‬موارد زير را به عنوان نيازھای‬ ‫اولويت مشخص شده است‪:‬‬ ‫بھبود عرضه برق ‪ ،‬بخصوص در ماه ھای زمستان ؛‬ ‫‪‬‬ ‫اقدامات کاھش فقر از طريق اشتغال ؛‬ ‫‪‬‬ ‫‪41 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫بھبود در سيستم ھای تامين آب آشاميدنی و آبياری ؛‬ ‫‪‬‬ ‫بھبود دسترسی به و کيفيت خدمات اوليه )به ويژه صحت و معارف(‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫رسيدگی به نگرانی ھا و نيازھای جوامع محلی نيز مھم است زيرا پيوند قوی بين انرژی‪ ،‬مواد غذايی و آب در مناطق کمتر‬ ‫انکشاف يافته وجود دارد‪ .‬فقط با رفع مشکل انرژی ھنوز ھم مشکالت عمده ديگر چون غذا و آب‪ ،‬و دسترسی به خدمات‬ ‫اساسی‪ ،‬که مانع توسعه اند‪ ،‬باقی خواھند ماند‪ .‬از اينرو يک رويکرد جامع برای رسيدگی به تمام ضروريات انکشافی کليدی‬ ‫مردم محل نياز است‪.‬‬ ‫در سروی متذکره يکتعداد گزينه ھای برای رسيدگی به ھر يکی از نيازھای ذکر فوق الذکر اھالی محلی شناسايی گرديده‬ ‫است‪ .‬اين موارد در زير خالصه شده است ) جزئيات کامل در گزارش سروی ارائه شده است(‪.‬‬ ‫اقدامات برای تامين برق دوامدار‬ ‫)‪a‬‬ ‫يک گزينه برای تامين يک منبع برق قابل اعتماد به اجتماعات محل می تواند ارائه تيل ژنراتور ھا ) ديزل ( باشد‪ .‬پراکنده بودن‬ ‫مجموعه ھای مسکونی در مناطق آسيب ديده ممکن اين را يک گزينه بھتر نسبت به وصل کردن تمام خانه ھا در سيستم شبکه برق‬ ‫اصلی سازد‪ .‬با اين حال‪ ،‬با توجه به ھزينه ھای سرمايه گذاری‪ ،‬ھزينه ھای باالی مصرف تيل و حفظ نگھداری در نظر گرفته شود‪،‬‬ ‫ژنراتور گزينه امکان پذير ثابت نمی شود‪.‬‬ ‫انرژی خورشيدی از طريق نصب سسيستم ھای انرژی خورشيدی در سقف ) بر اساس پانل ھای فتوولتائيک ( می تواند‬ ‫گزينه پايدار برای عرضه برق بيرون از شبکه اصلی باشد‪ .‬در مقايسه با افزايش ھزينه ھای تيل جنراتور ھا‪ ،‬ھزينه ھای‬ ‫سيستم ھای انرژی خورشيدی به سرعت در حال تخفيف است زيرا اين تنکالوژی گسترده تر و بھبود بيشتر يافته است‪.‬‬ ‫ھزينه ھا برای تامين برق برای تمام خانواده ھای آسيب ديده در جمھوری تاجکستان ھنوز چشمگير ميباشد‪ :‬سروی متذکره‬ ‫در حدود ‪ 5 .16‬ميليون دالر را تخمين نموده است‪ .‬يک گزنيه ديگر می تواند اين باشد که برق تنھا به خانواده ھای آسيب‬ ‫پذير و در روستاھای انتخاب تامين گردد‪ :‬ھر دو اين دو گزينه منجر به مالکيت محلی مورد نظر برای پروژه ‪CASA -‬‬ ‫‪ 1000‬نخواھد شد‪ .‬روش سوم می تواند ارائه سيستم ھای انرژی خورشيدی برای نھادھای کليدی جامعه باشد‪ ،‬مانند‪ :‬مکاتب‬ ‫و مراکز صحی روستايی‪ .‬اين روش ) به طور مستقيم يا غير مستقيم ( به نفع تمام جوامع محلی تمام شده و در نتيجه باعث‬ ‫تقويت مالکيت محلی پروژه خواھد گرديد‪ .‬ھزينه ھای مورد برای اين گزينه )‪ 0.25‬ميليون دالر برای جمھوری تاجکستان‬ ‫تخمين شده است( نيز بسيار معقول تر است‪.‬‬ ‫ازسوی ديگر می توان سيستم ھای حرارتی خورشيدی را که از انرژی خورشيدی برای آب گرم و سيستم ھای گرم نمودن‬ ‫منازل استفاده ميکند را توزيع نمود‪ .‬تجھيزات مورد نياز برای اين گزينه )گردآورنده خورشيدی‪ ،‬لوله ھا‪ ،‬مخازن ذخيره‬ ‫سازی ( می تواند قابل توجه باشد‪ ،‬و برای نصب مناسب آن افراد متخصص نياز است‪ .‬يک گزينه عملی با انرژی خورشيدی‬ ‫ارائه سيستم ھای گرمايش تعمير ھا و آب ميباشد که تھا برای تاسيسات عمومی‪ ،‬مانند‪ :‬مکاتب و کلينيک ھای صحی مورد‬ ‫استفاده قرار گيرد‪ .‬ھزينه برآورد شده اين گزينه در جمھوری تاجکستان ‪ 0.3‬ميليون دالر خواھد بود‪ .‬مزايای اضافی آن‬ ‫مشاغل استفاده از مواد و خدمات محلی و ايجاد درآمد برای جوامع محلی ميباشد‪.‬‬ ‫توليد برق از طريق باد‪ ،‬منابع زمينی )جيوترمل( و بايومس نيز امکان پذير است‪ ،‬اما با توجه به شرايط فعلی و وضعيت اين‬ ‫تکنالوژی برای قرغزستان عملی نمی باشد‪ .‬عملی ترين و مناسب ترين انرژی جايگزين راه اندازی سيستم ھای کوچک برق‬ ‫آبی در مناطق کوھستانی و روستايی ميباشد‪ .‬حتی با اين گزينه محدوديت ھای وجود دارد ‪ :‬جريان آب رودخانه به شدت‬ ‫وابسته به فصل سال است و در فصل زمستان ‪ -‬وقتی که به برق نياز حداکثر است آب به حداقل ميرسد‪ .‬مطالعه بيشتر برای‬ ‫شناسايی بھترين روش برای استفاده از طرح ھای کوچک برق آبی برای توليد برق در مناطق آسيب ديده است‪.‬‬ ‫اقدامات برای کاھش فقر‬ ‫)‪b‬‬ ‫‪42 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫ھمانطوريکه در مشخصات اجتماعی و اقتصادی مناطق آسيب ديده تذکر بعمل آمد‪ ،‬در مناطق مذکور روند انکشاف ضعيف‪،‬‬ ‫سطح فقر باال و منابع امرار معيشت بسيار محدود است‪ .‬بنابراين بسياری مردم برای جستجوی کار مجبور به مھاجرت به‬ ‫فدراسيون روسيه ميشوند‪ .‬زنان به خصوص محروم ھستند زيرا آنھا اغلب فاقد آموزش و مھارت ھای ھستند که منجر به‬ ‫فرصت ھای درآمد خوب شود‪ ،‬و به دليل اينکه فرصت ھای امرار معاش برای زنان عموما ً محدود است‪.‬‬ ‫اقداماتی که برای رسيدگی به اين مسائل در گزارش سروی شريک سازی منافع پروژه با مردم آمده است شامل راه اندازی‬ ‫مراکز آموزش فنی و حرفه ای زنان ميباشد؛ اين مراکز نه تنھا تريننگ بلکه مھارت ھای چون حسابداری‪ ،‬کتاب داری‪،‬‬ ‫خياطی‪ ،‬آموزش کامپيوتر‪ ،‬مديريت کسب و کار کوچک و ھمچنين حمايت کارآموزان برای پيدا کردن کار را برای زنان‬ ‫فراھم خواھد نمود‪ .‬عالوه بر اين‪ ،‬اين مراکز وسايل توليد اوليه را به فقيرترين زنان ارائه خواھند نمود تا آنھا قادر به توليد و‬ ‫عايد برای خود شوند‪ .‬اين مراکز ھمچنين در زمينه باال بردن سطح آگاھی عمومی زنان در مورد حقوق زنان تالش خواھد‬ ‫نمود ‪.‬‬ ‫يک ابتکار عمل مشابه ) بالقوه ( برای کارگران مھاجر نيز پيشنھاد شده است‪ .‬مراکز آموزش فنی و حرفه ای برای کارگران‬ ‫مھاجر کورس ھای آموزشی را فراھم خواھد نمود‪ .‬مانند‪ :‬خشت کاری‪ ،‬گچ کاری‪ ،‬نقاشی ‪ ،‬چوب ‪ ،‬نلدوانی‪ ،‬رنگمالی‪،‬‬ ‫چوبکاری وغيره‪ .‬چنين آموزش ھا کارگران مھاجر را کمک می کند تا وظايف با معاش خوب را بدست بياورند‪ .‬اين مراکز‬ ‫ھمچنين آنھا را در رابطه به قوانين مربوط به مھاجرت کارگر و حقوق کارگران مھاجر‪ ،‬بطور مثال‪ ،‬راھنمايی برای‬ ‫دريافت مراقبت ھای صحی و ديگر مزايای اجتماعی کمک خواھد نمود‪.‬‬ ‫پيشنھاد سوم‪ ،‬با توجه به اين که مردم مناطق آسيب ديده اکثراً مصروف زراعت ھستند‪ ،‬منحيث يک گزينه ميتوان صنعت‬ ‫پروسس غذا را از طريق ايجاد کارخانه ھا و مغازه ھای کوچک پروسس گوشت و واحد ھای پروسس شير توسعه بخشيد‪.‬‬ ‫چنين ابتکاراتی توليد کنندگان محلی را برای به حداکثر رساندن عوايد حاصله از محصوالت زراعتی‪ ،‬مانند گوشت‪،‬‬ ‫سبزيجات‪ ،‬پنبه و شير قادر می سازد و ھمچنين باعث ايجاد فرصت ھای کاری محلی و رشد اقتصاد محلی ميشود ‪.‬‬ ‫پروژ ھای زيربنايی آب رسانی‬ ‫)‪c‬‬ ‫فقدان آب آشاميدنی سالم به عنوان يک مشکل مھم صحی در مناطق آسيب ديده شناسايی شده است و در عين زمان فقدان‬ ‫سيستم ھای آبياری فعاليت ھای زراعتی را مختل ساخته است‪ .‬فقدان آب آشاميدنی را ميتوان از طريق برنامه ھای حفر چاه‬ ‫ھای عميق مردم رفع نمود‪ .‬طرح ھای مشابه توسط سازمان ھای غير دولتی جھت تامين آب آشاميدنی برای مردم روستايی‬ ‫در تاجکستان نيز موفقانه اجرا شده است‪.‬‬ ‫سيستم ھای آبياری زراعتی ) توليد پنبه و مالداری ( را نيز متيوان بازسازی و يا بھبود بخشيد‪ .‬کل ھزينه برآورد احيای‬ ‫مجدد و بھبود ‪ 16‬طرح آب رسانی در مناطق آسيب ديده جمھوری تاجکستان بالغ بر ‪ 0.85‬ميليون دالر آمريکايی ميباشد‪،‬‬ ‫که ‪ 30,000‬نفر از تطبيق اين طرح ھا مستفيد خواھد شد‪.‬‬ ‫دسترسی قابل اطمينان به خدمات اجتماعی‬ ‫)‪d‬‬ ‫دسترسی و کيفيت خدمات اساسی‪ ،‬به ويژه مراقبت ھای صحی و معارف در مناطق تحت تاثير پروژه ضعيف است‪ .‬يک‬ ‫گزينه برای بھبود شرايط می تواند ارائه سيستم ھای انرژی خورشيدی و سيستم ھای گرم کن ) گرم کن آب و تعمير(‬ ‫خورشيدی برای اماکن عمومی باشد‪ .‬يکی ديگر از گزينه ھای نسبتا ساده و کم ھزينه می تواند بھبود عايق گذاری يا روپوش‬ ‫کشی کلنيک ھا و مکاتب روستايی باشد پروژه ھای عايق قبالً توسط سازمان ھای غير دولتی ) در جمھوری تاجکستان ( با‬ ‫موفقيت انجام شده است‪ .‬ھزينه ھای تخمينی عايق گذاری برای ‪ 11‬مکتب و ‪ 11‬کلينيک صحی روستايی در جمھوری‬ ‫تاجکستان ‪ 0.275‬ميليون دالر است‪ .‬گزارش سروی به شريک سازی منافع با مردم محل ھمچنين چند پيشنھاد را برای‬ ‫بھبود مديريت کلی و ارائه خدمات صحی و معارف ارائه مينمايد‪ ،‬بطور مثال‪ ،‬بازنگری اساسی نظام تربيت معلم برای‬ ‫ترويج سيستم کودک پسند‪ ،‬رويکردھای جديد؛ ارائه آموزش ھای حرفه ای مطابق نيازھای بازار کار ‪.‬‬ ‫ترتيبات رسمی برای به شريک سازی منافع با مردم محل‬ ‫‪2.3.5‬‬ ‫بايد تأکيد گردد که اقدامات مشخص شدۀ فوق ليست از پيشنھادات ميباشند – که ھنوز نھايی نشده اند‪ .‬اقدامات عملی تنھا پس از اتخاز‬ ‫تصميم در مورد مسير لين انتقال و برگزاری رايزنی ھای بيشتر با جوامع محلی و ديگران در مورد گزينه ھای شريک سازی منافع‬ ‫‪43 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫صورت خواھد گرفت‪  .‬‬ ‫در عين زمان ايجاد ترتيبات نھادی موثر برای اجرای طرح ھای شريک سازی منافع با مردم محل و تطبيق موثر آن مھم ميباشد‪ .‬بايد‬ ‫شامل مشخصات ذيل باشد‪:‬‬ ‫چارچوب حقوقی واضح برای پشتيبانی از ترتيبات شريک سازی منافع با مردم ؛‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬کانال ھای يکنواخت ملی انتقال منافع يا ترتيبات نھادی برای کاھش ھزينه ھای معامله و ترويج صرفه جويی؛‬ ‫‪‬‬ ‫فرايند مشورتی با ھمه ذينفعان برای طرح نمودن ترتيبات نھادی مناسب؛‬ ‫‪‬‬ ‫مکانيزم موثر برای حفاظت وجوه مالی در مقابل اداره سوء و يا اختالس ؛‬ ‫‪‬‬ ‫پشتيبانی از دولت ھای محلی برای اطمينان از برنامه ريزی کافی و ظرفيت پياده سازی توسط آنھا؛‬ ‫‪‬‬ ‫نظارت طرف ثالث به منظور ارتقاء شفافيت و حکومتداری خوب ؛‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬استفاده موثر از مشارکت با نھاد ھای جامعه مدنی ‪ ،‬سازمان ھای غير دولتی و ديگران در رابطه با ظرفيت سازی‪،‬‬ ‫‪‬‬ ‫استفاده از دانش محلی و شبکه و ارتباطات ‪ -‬ھمه می تواند در تضمين موفقيت مکانيزم ھای شريک سازی منافع با مردم‬ ‫مھم باشد ؛‬ ‫ھماھنگ ساختن ميکانيزم ھای شريک سازی منافع با مردم با استراتژی ھای ملی‪ ،‬استراتژی کاھش فقر ‪ -‬اين می تواند‬ ‫‪‬‬ ‫کمک به جلب حمايت سياسی نمايد و درافزايش تالش ھا کمک نمايد‪.‬‬ ‫گزارش کامل سروی شريک سازی منافع با مردم شامل جزئيات ترتيبات نھادی ميباشد‪  .‬دو نکته قابل تاکيد است‪ :‬يک اينکه اطمينان‬ ‫حاصل شود که اجتماعات محل در تصميم گيری و اجرای پروژه شريک ھستند‪ ،‬از طريق نمايندگان خود و به طور مستقيم از طريق‬ ‫اعضای جامعه خود‪ ،‬و اھميت افشای عمومی اطالعات در مورد اين پروژه و به طور خاص در مورد فعاليت ھای به شريک سازی‬ ‫منافع با مردم است‪.‬‬ ‫افغانستان‬ ‫‪4.‬‬ ‫مشخصات اجتماعی‪ -‬اقتصادی‬ ‫‪4.1‬‬ ‫مشخصات افغانستان‬ ‫‪4.1.1‬‬ ‫افغانستان يک کشور محاط به خشکه است که در آسيای مرکزی و جنوبی )و تا حدی غرب آسيا ( واقع شده است‪ .‬از طرف‬ ‫شمال به ترکمنستان‪ ،‬ازبکستان و تاجيکستان‪ ،‬از طرف غرب با ايران‪ ،‬از طرف جنوب و شرق با پاکستان‪ ،‬و از طرف‬ ‫شمال شرق با چين ھم مرز است‪ .‬در حدود ‪ 30‬ميليون نفر جمعيت دارد‪ ،‬اما به دليل چندين دھه جنگ به شدت غير انکشاف‬ ‫يافته و يکی از فقيرترين کشورھای جھان محسوب ميشود‪.‬‬ ‫نظام سياسی‬ ‫)‪a‬‬ ‫افغانستان يک کشور جمھوری با دو مجلس مقننه است‪ :‬رئيس جمھور در راس قوه اجرائيه قرار دارد‪ :‬حامد کرزی از ماه‬ ‫ديسمبر سال ‪ 200١‬بدينسو در راس قوۀ اجرائيه قراردارد‪ .‬نخست در سال ‪ 2000‬توسط يک لويه جرگه منحيث رئيس اداره‬ ‫موقت انتخاب و از آن زمان به بعد منحيث رئيس جمھور منتخب ايفای وظيفه مينمايد‪ .‬زنان ‪ 25‬درصد کرسی ھای ولسی‬ ‫جرگه‪ ،‬و تقريبا ‪ 17‬درصد کرسی ھای مجلس سنا را دارند‪ .‬در موارد نادر‪ ،‬دولت ممکن لويه جرگه را برای تصميم گيری‬ ‫در مورد مسائل مربوط به حاکميت ملی و تماميت ارضی داير مينمايد‪ .‬از نظر اداری‪ ،‬افغانستان شامل ‪ 34‬واليت که ھر‬ ‫واليت مرکز و اداره واليتی خود را دارد‪ .‬واليت ھا تقريبا ً به ‪ 398‬ولسوالی که ھر کدام به طور معمول شامل چند شھرک‬ ‫و تعداد روستاھا ميباشد‪ .‬در راس ھر ولسوالی يک ولسوال قرار دارد‪ .‬در بسياری از نقاط کشور ساختارھای قبيله ای ھنوز‬ ‫ھم بسيار مھم است‪.‬‬ ‫‪44 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫در چند دھه گذشته افغانستان از درگيری ھای مداوم رنج می برد و ھنوز ھم به دور از صلح دراز مدت بنظر ميرسد‪ .‬اين‬ ‫کشور به بی ثباتی سياسی جدی و مسائل مربوط به حکومت داری مواجه است‪ .‬در سال ‪ ،2010‬شفافيت بين المللی افغانستان‬ ‫را به عنوان سومين فاسد ترين کشور در جھان رده بندی نموده بود‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫)‪b‬‬ ‫اقتصاد افغانستان بعد از چندين دھه چنگ در حال بھبود است‪ .‬اقتصاد افغانستان از زمان سقوط رژيم طالبان در سال ‪2001‬‬ ‫بدينسو رشد قابل مالحظۀ داشته است که دليل آن تزريق کمک ھای بين المللی‪ ،‬بھبود بخش زراعت و بخش خدمات ميباشد‪.‬‬ ‫حد اوسط رشد واقعی توليد ناخالص داخلی ‪ 9.2‬درصد بين سال ھای ‪ 2003‬و ‪ ) 2012‬با نوسانات باال ( ميباشد‪ .‬به خاطر‬ ‫شرايط آب و ھوايی مطلوب وحاصالت استثنايی زراعتی توليد ناخالص داخلی در سال ‪ 13 / 2012‬به ‪ 11.8‬درصد رسيد‪.‬‬ ‫نرخ تورم از ‪ 10.2‬درصد در سال گذشته به ‪ 6.4‬درصد در سال ‪ 13/2012‬کاھش يافته است‪.‬‬ ‫با توجه به توليد سالنه‪ ،‬معموالً زراعت يک چھارم تا يک سوم حصۀ توليد ناخالص داخلی کشور را تشکيل ميدھد‪ .‬از سوی‬ ‫ديگر بخش معادن‪ ،‬به آھستگی بعنوان يک منبع رشد در حال ظھور است‪ .‬سھم معادن در توليد ناخالص داخلی در طول‬ ‫تاريخ کوچک بوده است‪ ،‬زيرا در سال سھم معادن ‪ 2010/11‬تنھا ‪ 0.6‬درصد بود‪ .‬در سال ‪ ،2012‬اولين پروژه مقياس‬ ‫بزرگ ‪ -‬استخراج نفت حوزه آمو دريا کار خود را آغاز نمود و انتظار می رود که سھم معادن در سال ھای آينده افزايش پيدا‬ ‫کند‪ .‬توليد ترياک در افغانستان در ‪ 2007‬به باالترين سطح رسيد و مطابق بعضی گزارش ھا در حدود ‪ 3‬ميليون در کسب و‬ ‫کار آن سھيم بوده اند اما پس از آن به طور قابل توجھی در سال ھای بعد کاھش يافته است‪ ،‬زيرا دولت برنامه ھای را برای‬ ‫کمک به به کاھش کشت کوکنار آغاز نموده است‪ .‬در سال ‪ 2010‬گزارش شد که ‪ 24‬واليت ‪ 34‬واليت کشور عاری از‬ ‫کشت کوکنار ميباشد‪.‬‬ ‫با وجود پيشرفت در چند سال گذشته‪ ،‬افغانستان بسيار فقير‪ ،‬محاط به خشکه و به شدت وابسته به کمک ھای خارجی ميباشد‪ .‬بخش‬ ‫عمده ای مردم اين کشور از کمبود مسکن‪ ،‬آب پاک‪ ،‬برق‪ ،‬مراقبت ھای صحی و شغل رنج می برند‪ .‬نا امنی‪ ،‬حکومتداری ضعيف‪،‬‬ ‫فقدان زيرساخت ھا‪ ،‬و عدم توانايی دولت افغانستان در گسترش حاکميت قانون به تمام نقاط کشور باعث افزايش ميزان جرايم و چالش‬ ‫ھای را در مقابل رشد اقتصادی آينده کشور ايجاد ميکند‪ .‬نرخ اسعار ‪ 8‬درصد در سال ‪ 2012‬کاھش يافت‪ ،‬که به احتمال زياد دليل آن‬ ‫عدم اطمينان کافی در مورد امنيت و محيط تجاری ميباشد‪.‬‬ ‫درصد جمعيت افغانستان که دسترسی به برق دارند نسبت به کشور ھای ديگر در کمترين سطح در جھان قرار دارد‪ .‬وزارت انرژی‬ ‫و آب تخمين می زند که حدود ‪ 30‬درصد افغانھا دسترسی به برق شبکه اصلی‪ ،‬برق آبی‪ ،‬يا پانل ھای خورشيدی دارند‪ .‬مناطق‬ ‫روستايی‪ ،‬که در آن بيش از ‪ 77‬درصد جمعيت افغانستان زنده گی می کنند‪ ،‬عمال به ھيچ شبکه و يا ساير گزينه ھای منبع انرژی‬ ‫پايدار دسترسی ندارند‪ .‬به اساس برخی تخمين ھا دسترسی کل جمعيت روستايی افغانستان به برق ‪ 9‬فيصد ميباشد‪ .‬وضعيت در امتمداد‬ ‫راھرو شمال شرق بين مزار شريف و کابل بھبود يافته است‪ ،‬البته بعد از واردات برق از ازبکستان و بازسازی سه فابريکه برق آبی‬ ‫) ماھيپر و سروبی تکميل شده و کارھای بازسازی بند نغلو جريان دارد ( است‪ .‬بخش ھايی زياد مراکز شھری‪ ،‬برای مثال کابل‪،‬‬ ‫ھرات‪ ،‬مزار شريف و پل پلخمری در حال حاضر برق ‪ 24‬ساعته را برای اولين بار در دھه ھا تجربه می کند‪.‬‬ ‫جامعه بين المللی متعھد به توسعه افغانستان بوده و بيش از ‪ 67‬ميليارد دالر امريکايی را در ‪ 9‬کنفرانس تمويل کنندگان بين سال ھای‬ ‫‪ 2003‬و ‪ 2010‬تعھد نموده اند‪ .‬در جوالی ‪ ، 2012‬تمويل کنندگان در کنفرانس توکيو ‪ 16‬ميليارد دالر آمريکايی اضافی غير نظامی‬ ‫را تا سال ‪ 2015‬با افغانستان تعھد نمودند‪ .‬با وجود اين کمک‪ ،‬دولت افغانستان نياز به غلبه بر تعدادی از چالش ھا‪ ،‬بشمول عوايد‬ ‫کم‪ ،‬ايجاد مواقع کاری‪ ،‬سطوح باالی فساد‪ ،‬ظرفيت ضعيف دولت‪ ،‬و زيربناھای ضعيف دارد‪ .‬‬ ‫جمعيت و شاخص ھای توسعه‬ ‫)‪c‬‬ ‫‪45 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫کل جمعيت افغانستان در حدود ‪ 30‬ميليون نفر تخمين زده می شود‪ .‬اين کشور بسيار چند مليتی بوده‪ ،‬پشتون ھا بزرگترين گروه‬ ‫قومی و به دنبال آن تاجيک ھا‪ ،‬ھزاره ھا ‪ ،‬ازبک ھا‪ ،‬ايماقھا‪ ،‬ترکمن ھا ‪ ،‬بلوچ ھا و ديگران است‪ .‬زبان دری و پشتو زبانھای اصلی‬ ‫اين کشور می باشد‪ .‬تعداد زيادی از مردم اين کشور به دو زبان صحبت می کنند‪.‬‬ ‫استانداردھای زندگی در افغانستان در جھان در ميان کمترين ھا محسوب ميشود‪ .‬تنھا ‪ 27‬درصد افغانھا دسترسی به آب آشاميدنی‬ ‫سالم و ‪ 5‬درصد به حفظالصحه مناسب ) بانک جھانی ( دسترسی دارند‪ .‬مطابق يافته ھای سروی مرگ و مير در افغانستان که در‬ ‫سال ‪ 2010‬انجام شد‪ ،‬عمر افغانھا از توليد الی مرگ اکثراً ‪ 50‬سال است‪ .‬اما پيشرفت قابل توجھی در نه سال گذشته وجود دارد‪.‬‬ ‫حدود ‪ 85‬درصد جمعيت در مناطقی زنده گی ميکنند که در حال حاضر در آن ارائه کننده خدمات اساسی صحی وجود دارد‪ .‬حدود‬ ‫‪ 57.4‬درصد جمعيت در فاصله يک ساعت از مرکز صحی عمومی ‪  (NRVA  2007  /08  ) ‬زندگی می کند‪ .‬مرگ و مير نوزادان و‬ ‫کودکان کمتر از ‪ 5‬سال در ‪ 2010‬از ‪ 111‬و ‪ 161‬در ھر ‪ 1,000‬تولد زنده در سال ‪ 2008‬به ‪ 77‬و ‪ 97‬رسيد‪.‬‬ ‫پيشرفت ھای مشابه شده در شاخص آموزمعارف نيز ديده می شود‪ .‬در سال ‪ ،2001‬پس از سقوط طالبان ‪ ،‬ثبت نام خالص ‪ 43‬درصد‬ ‫برای پسران و ‪ 3‬درصد برای دختران تخمين زده می شد‪ .‬عالوه بر آن حدود ‪ 21,000 ‬معلمان ) تا حد زيادی کم تحصيل ( برای يک‬ ‫جمعيت اطفال سن مکتب بيش از ‪ 5‬ميليون وجود دارد‪ ،‬يا ‪ 240‬شاگرد برای ھر معلم مسلکی وجود داشت‪ .‬از سال ‪ ،2002‬ثبت نام‬ ‫در مکاتب از ‪ 1‬ميليون به ‪ 7.8‬ميليون کودک افزايش يافته است‪ ،‬ثبت نام دختران از ‪ 191000‬به بيش از ‪ 2.8‬ميليون افزايش يافته‬ ‫است‪ .‬تمام معلمان ‪ ،180,000 ،‬آموزش ھای تربيه معلم را تکميل نموده اند‪.‬‬ ‫شيوع گسترده مين در زمين ھای زراعتی و جاده ھای روستايی و منابع آب خطر جدی را برای زندگی و کار وبار مردم ايجاد‬ ‫نموده است‪ .‬يک گزارش تخمين زده است که در سال ‪ ، 2009‬به طور متوسط بيش از ‪ 40‬نفر در ھر ماه توسط مين ھای زمينی و‬ ‫مواد منفجره باقی مانده از جنگ ) پسران ‪ 48‬درصد ‪ ،‬مردان ‪ 37‬درصد ‪ 8 ،‬درصد دختران و زنان ‪ 7‬درصد ( مجروح و يا کشته‬ ‫شده اند‪ .‬‬ ‫‪20‬‬ ‫وضعيت زنان‬ ‫)‪d‬‬ ‫از لحاظ تاريخی‪ ،‬زنان افغان ھمواره به حاشيه رانده شده و منحيث زيردستان ھمرای شان برخورد صورت می گيرد‪ .‬موقعيت زنان‬ ‫در خانواده و جامعه توسط عوامل بسياری شکل گرفته و ريشه ھای فرھنگی و تاريخی قوی در تبعيض جنسيتی وجود دارد‪.‬‬ ‫افغانستان يک جامعه چند مليتی و سنتی است که به اساس روابط قومی و توسط يک دولت مرکزی ضعيف اداره می شده است‪ .‬عالوه‬ ‫بر اين‪ ،‬سال ھای طوالنی جنگ و خشونت در اين کشورباعث بی ثباتی اوضاع سياسی و اقتصادی گرديده و در نتيجه تاثير شديد‬ ‫باالی زنان داشته است‪ .‬حقوق زنان بعد از به قدرت رسيدن طالبان در سال ‪ 1996‬حتی بيشتر از بين رفت‪ .‬ميزان تبعيض جنسيتی در‬ ‫افغانستان فراگير است‪ .‬شکاف جنسيتی در عرصه صحت‪ ،‬آموزش‪ ،‬دسترسی و کنترل منابع ‪ ،‬فرصت ھای اقتصادی و قدرت و‬ ‫سياسی گسترده ميباشد‪.‬‬ ‫بعد از سقوط طالبان در سال ‪ ،2001‬موقعيت سياسی و فرھنگی زنان افغان تا حدی زيادی بھبود يافته است‪ .‬چارچوب پاليسی قوی‬ ‫برای رفاه زنان و از جمله پالن کاری ملی برای زنان افغانستان ‪  (NAPWA  ) ‬روی دست گرفته شده است‪ .‬وزارت امور زنان بعنوان‬ ‫يک نھاد مخصوص امور زنان تاسيس گرديد‪ .‬دولت افغانستان يک سلسله تعھدات مھم به زنان نمود‪ ،‬از جمله مساوات زن و مرد در‬ ‫قانون اساسی‪ ،‬الحاق شدن به کنوانسيون ھای بين المللی در مورد مسائل جنسيتی‪ ،‬يکپارچه سازی مسائل جنسيتی در ستراتژی‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪ 20 ‬نجال ايوب و ارجوب کواھر‪ ،‬نظريات درمورد سروی بازسازی و کاھش فقر – نقش زنان ‪Hajlot Kaur and Najiya Ayubi, ‘Status :‬‬ ‫‪of Women in Afghanistan’ in State Building, Security, and Social Change in Afghanistan: Reflections on a Survey of‬‬ ‫‪the Afghan People (Asia Foundation, 2009); Afghanistan: National Reconstruction and Poverty Reduction – The‬‬ ‫‪Role of Women in‬‬ ‫‪46 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫انکشاف ملی افغانستان‪ ،‬و ترويج خدمات برای زنان در بسياری برنامه ھای خدمات کليدی که توسط دولت ارائه ميگردد‪ .‬با اين حال‬ ‫‪ ،‬پيشرفت زنان در سکتور ھای متعدد تفاوت قابل توجھی دارد‪.‬‬ ‫شاخص ھای صحت در افغانستان در ميان بدترين در جھان است‪ ،‬به ويژه در زمينه صحت کودک و صحت تولدات‪ .‬يک طيف‬ ‫وسيعی از عوامل مانندعدم دسترسی به امکانات صحی اساسی‪ ،‬سن ازدواج پايين و عدم آگاھی کافی در مورد صحت‪ ،‬حفظالصحه و‬ ‫تغذيه بر اين وضعيت کمک کرده است‪ .‬اما از سال ‪ 2005‬بدينسو پيشرفت ھای قابل مالجظه وجود دارد‪ ،‬بشمول ‪ :‬کاھش نسبت مرگ‬ ‫و مير مادران ‪ ،‬ميزان زاد و ولد اندک ‪،‬افزايش کارکانان مسلکی واجد شرايط زن و يک شبکه بسيار گسترده تر مراقبت ھای صحی‬ ‫برای مادران حامله بوجود آمده است‪.‬‬ ‫پيشرفت ھای مشابه در بخش معارف نيز ديده می شود‪ .‬عوامل سنتی که مانع دسترسی دختران به معارف ميشود عبارتند از‪ :‬عدم‬ ‫دسترسی به امکانات معارف‪ ،‬عدم امنيت ‪ ،‬فقر ‪ ،‬سن کم ازدواج ‪ ،‬نگرش منفی والدين نسبت به آموزش دختران ميباشد‪ .‬با اين حال‪،‬‬ ‫در سال ھای اخير تعداد دخترانی که به مکتب ميروند به طور قابل توجھی در سطوح مختلف افزايش يافته است‪ .‬گسترش شبکه‬ ‫مکاتب دولتی قابل توجه بوده است و تعداد معلمان زن افزايش يافته است‪ ،‬عاملی که بر حضور دختران به ويژه در صنف ھای باالتر‬ ‫تاثير دارد‪.‬‬ ‫نقش سنتی زنان در افغانستان يک محدوديت برای مشارکت عادالنه تر زنانھا در فعاليت ھای اقتصادی است‪ .‬زنان ھمچنين دارای‬ ‫مھارت و تحصيل اندک برای بازار کار اند‪ ،‬و ميزان سواد ميان زنان حدود ‪ 21‬درصد ميباشد‪ .‬زنان اکثراً در کار ھای غيررسمی که‬ ‫اغلب در داخل خانه ميباشد به کار گرفته ميشوند‪ ،‬يا بدون کدام مزد در سکتور زراعت فعاليت می کنند – با وجود اين واقعيت که‬ ‫زنان نقش بسيار مھم در تمام ابعاد توليد محصوالت زراعتی ايفا می کنند‪ .‬ھمچنان حضور زنان در عرصه ھای ديگر‪ ،‬مانند سکتور‬ ‫خصوصی و دولتی کم رنگ ميباشد‪ .‬زنان مسلکی واجد شرايط در وظايف مربوط به بخش ھای اجتماعی )مانند‪ :‬صحت و معارف (‬ ‫افزايش يافته است‪ ،‬اما ھنوز ھم نادر ميباشد‪.‬‬ ‫به عنوان شھروندان‪ ،‬زنان افغان از نظر قانون اساسی با مردان برابر اند اما مواجه با نابرابری قانونی ھستند‪ .‬عالوه بر اين‪ ،‬اختالف‬ ‫بزرگ بين قوانين عرفی‪ ،‬قانون مدنی و قانون اسالمی و ھمچنين سيستم عدالت غير رسمی وجود دارد که حتی حقوق کمتر به زنان‬ ‫قايل اند‪ .‬سال ھای جنگ و خشونت حفاظت از حقوق زنان را محدود تر کرده است‪ .‬خشونت عليه زنان است در داخل و خارج از‬ ‫خانواده گسترده است‪ .‬جنايت عليه زنان به دليل ننگ اجتماعی کمتر گزارش ميشود و جرايم که گزارش ميشوند اغلب از طريق‬ ‫مکانيزم ھای حل اختالف غير رسمی محلی و تا حد زيادی با استفاده از قوانين عرفی به قضايا رسيدگی صورت می گيرد‪ .‬اگر چه‬ ‫برخی اصالحات قانونی رسمی مثبت اتخاذ شده اند‪ ،‬اما تطبيق آن در بھترين حالت متناقض است‪ .‬حضور زنان به شدت در نظام‬ ‫حقوقی کم رنگ است و اين واقعيت حتی دسترسی به عدالت را برای قربانيان زن دشوار تر ساخته است‪.‬‬ ‫برخی پيشرفت ھای قابل توجه در مشارکت زنان در زندگی اجتماعی‪ ،‬از جمله در نھادھای قانونگذار ديده ميشود‪ :‬در واقع‪ ،‬افغانستان‬ ‫در حال حاضر دارای يکی از باالترين ميزان مشارکت زنان در مجلس شورای ملی در منطقه است‪ .‬دستاوردھا در سطح محلی نيز‬ ‫ديده ميشود که عمدتا به دليل تمرکز روز افزون دولت و تمويل کننده گان برای کمک مستقيم برای اجتماعات محل ميباشد‪ .‬زنان که به‬ ‫طور سنتی در مورد مسائل جامعه ھمرای شان مشورت صورت نمی گرفت‪ ،‬در حال حاضر در شوراھا برای تعيين اولويت ھای‬ ‫انکشافی روستاھا و محلۀ شان سھم می گيرند‪ ،‬و در ديزان و تطبيق پروژه ھا جھت رسيدگی به مشکالت خود و محلۀ شان سھم فعال‬ ‫می گيرند‪ .‬با اين حال ‪ ،‬شواھد از انتخابات اخير و مطالعات ديگر نشان می دھد که دستاوردھای زنان در مشارکت عامه به دليل‬ ‫تھديد به خشونت و موانع ديگر‪ ،‬از جمله سوء استعمال آشکار سيستم ھای سھميه محدود ميباشد‪.‬‬ ‫در مجموع ‪ ،‬در حالی که زنان در افغانستان پيشرفت ھای قابل توجھی در طول دھه گذشته داشته اند‪ ،‬آنھا ھنوز ھم با مسائل عمده ای‬ ‫روبرو بوده برای دسترسی به خدمات از جمله معارف‪ ،‬تحصيالت و صحت‪ ،‬دسترسی به زمين و حقوق مالکيت‪ ،‬و تبديل شدن به‬ ‫عضو توانمند جامعه با چالش ھای متعدد مواجه اند‪ .‬‬ ‫مناطق متاثر شده‬ ‫‪4.1.2‬‬ ‫‪47 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫به عنوان بخشی از پروژه)‪ ،(CASA ‐1000‬يک لين ‪ 500‬کيلووات )‪ (HVDC‬از طريق افغانستان که در مجموع ‪ 562‬کيلومتر‬ ‫ميباشد عبور می کند‪ .‬لين متذکره )‪ 300‬ميگاوات ( برای افغانستان و پاکستان انتقال خواھد داد‪.‬‬ ‫مشخصات اجتماعی – اقتصادی به اساس سروی منافع مردمی‬ ‫در سال ‪ 2012‬دفتر )‪ (UN‐  HABITAT‬در افغانستان يک مطالعه تحقيقاتی را برای ارزيابی گزينه ھا برای سروی شريک سازی‬ ‫منافع پروژه با مردم )‪ (CASA  ‐1000‬انجام داد‪ .‬مطالعه مذکور بحث گروپی متمرکز با اجتماعات متاثر از پروژه در مناطق مختلف‬ ‫کشور ) جدول ‪ 1‬را ببينيد ( انجام داده و مشخصات اجتماعی و اقتصادی اين مناطق‪ ،‬و ھمچنين ارزيابی اثرات اجتماعی احتمالی اين‬ ‫پروژه‪ ،‬نگرانی ھای جامعه و ديدگاه ھا‪ ،‬و شناسايی گزينه ھا برای منافع مردمی را در يک گزارش تھيه نمود‪ .‬مشخصات اجتماعی و‬ ‫اقتصادی که منحيث بخشی از سروی منافع مردمی تھيه گرديده است را در زيرمشاھده نمائيد‪.‬‬ ‫جدول ‪ :1‬ميتود سروی منافع مردمی‬ ‫يک دھليز با عرض ‪ 4‬کيلومتر ) ‪ 2‬کيلومتر در ھر طرف لين انتقال ( در امتداد لين انتقال برق برای مردم ساکن در نظر گرفته‬ ‫شده است‪ .‬بحث گروپی متمرکز با ‪ 10‬فيصد نمايندگی مردمی که بر اساس اصول خاص مانند جغرافيای مختلف‪ ،‬نمايندگی يک‬ ‫طول معينی در امتداد لين انتقال ‪ ،‬گروه ھای آسيب پذير ) زنان ‪ ،‬عودت کننده گان ‪ ،‬بيجا شده گان داخلی( برای رسيدگی به‬ ‫مسايل حقوقی‪ ،‬مشارکت مقامات محلی و موجوديت نھادھای جامعه محلی و غيره راه اندازی گرديد‪ .‬در مجموع ‪ 57‬جوامع‬ ‫محی‪ ،‬مر بوط به ‪ 23‬ولسوالی ‪ 6‬واليت از طريق بحث ھای گروھی متمرکز با ايشان مشوره صورت گرفت‪ .‬بحث ھای گروھی‬ ‫مترکز برای اعضای جامعه فرصت و فضای مناسب برای تعامل‪ ،‬ارتباطات و تصميم گيری مشترک مھيا کرد‪ .‬بحث ھای‬ ‫گروھی متمرکز بسيار بخاطر نظريات ارزشمند شان خيلی سازنده بود‪ ،‬نگرانی ھای جامعه و پاسخ شان در مورد اولويت ھای‬ ‫مشترک برای منافع مشترک با پروژه )‪ (CASA 1000‬خيلی مھم ميباشد‪.‬‬ ‫جمعيت و گروه ھای آسيب پذير‬ ‫)‪a‬‬ ‫لين انتقال برق از طريق ‪ 616‬اجتماعات محل )قريه( ‪ 23‬ولسوالی ‪ 6‬واليت افغانستان که مجموع خانواده ھای ساکن اين مسير‬ ‫)‪ (151,947‬ميباشد‪ ،‬عبور می کند‪ .‬جدول ‪ 3‬جزئيات واليات و ولسوالی ھا تحت تاثير نشان ميدھد‪ .‬تعداد خانواده ھای متعلق به‬ ‫گروه ھای مختلف آسيب پذير به شرح است ‪ :‬الف ( عودت کننده گان ‪ 16,034 -‬خانواده )‪ 11‬درصد کل( ؛ ب( بيجا شده گان دخالی‬ ‫‪ 8237 -‬خانواده )‪ 6‬درصد( ؛ ج( معلولين و معيوبين‪ 5786 -‬خانواده ) ‪ 4‬درصد ( و د( خانواده ھای که سرپرست زن داراند ‪-‬‬ ‫‪،7,426‬خانواده ) ‪ 5‬درصد( ميباشند‪.‬‬ ‫‪  ‬‬ ‫جدول ‪ :3‬جمعيت ساکن در امتداد پروژه )‪ (CASA ‐ 1000‬لين انتقال برق ‪ 4‬کيلومتر از افغانستان‬ ‫تعداد خانواده ھای مربوط به کتگوری ھای مختلف‬ ‫مجموع‬ ‫تعداد قريه ھای‬ ‫بيجا شده معلولين و خانواده ھای‬ ‫عودت کننده‬ ‫که در دھليز ‪ 4‬خانواده ھا‬ ‫ولسوالی‬ ‫واليت‬ ‫که سرپرست‬ ‫معيوبين‬ ‫گان داخلی‬ ‫گان‬ ‫)‪100‬‬ ‫کيلومتری واقع‬ ‫زن دارند‬ ‫درصد(‬ ‫شده اند‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪3,238‬‬ ‫‪20‬‬ ‫سالنگ‬ ‫‪7‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5,969‬‬ ‫‪29‬‬ ‫واليت‬ ‫جبل السراج‬ ‫پروان‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5,657‬‬ ‫‪24‬‬ ‫سيد خيل‬ ‫‪48 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪12,087‬‬ ‫‪25‬‬ ‫چاريکار‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪8,355‬‬ ‫‪22‬‬ ‫بگرام‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪7,188‬‬ ‫‪25‬‬ ‫بھسود‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪6,229‬‬ ‫‪27‬‬ ‫کامه‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪8,740‬‬ ‫‪32‬‬ ‫ننگرھار‬ ‫بتی کوت‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4,307‬‬ ‫‪17‬‬ ‫لعل پور‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4,798‬‬ ‫‪17‬‬ ‫مومند دره‬ ‫‪4‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪33‬‬ ‫‪3,007‬‬ ‫‪11‬‬ ‫امام صاحب‬ ‫‪5‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪12,952‬‬ ‫‪40‬‬ ‫کندز‬ ‫چھار دره‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪12,185‬‬ ‫‪49‬‬ ‫علی آباد‬ ‫‪7‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪9,910‬‬ ‫‪17‬‬ ‫قره باغ‬ ‫‪8‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪2,760‬‬ ‫‪6‬‬ ‫کلکان‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪3,593‬‬ ‫‪11‬‬ ‫کابل‬ ‫ده سبز‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪2,286‬‬ ‫‪10‬‬ ‫ناحيه ‪21‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪1,764‬‬ ‫‪21‬‬ ‫سروبی‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪0.1‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪9,795‬‬ ‫‪47‬‬ ‫لغمان‬ ‫قرغه ای‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪151,947‬‬ ‫‪616‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪6‬‬ ‫دسترسی به برق‬ ‫)‪b‬‬ ‫اين نظرسنجی نشان داد است که شش واليتی که ‪ 562‬کيلومترلين انتقال برق از آن می گذرد‪ 10 ،‬تا ‪ 30‬درصد جمعيت آن در سه‬ ‫واليت ) کندز‪ ،‬بغالن و پروان ( دسترسی به شبکه برق داشتند‪ ،‬در حالی که کمتر از ‪ 10‬درصد جمعيت در دو واليت لغمان و‬ ‫ننگرھار ( به شبکه برق متصل بودند‪ .‬ميزان اتصال مردم کابل به شبکه برق بين ‪ 30‬و ‪ 50‬درصد برآورد شده است‪.‬‬ ‫اجتماعات محل يا قريه ھای که در داخل دھليز ‪ 4‬کيلومتری لين انتقال برق در ‪ 4‬ولسوالی ميباشند‪ ،‬عبارتند از‪ :‬ولسوالی امام صاحب‬ ‫در کندز‪ ،‬جبل السراج در پروان‪ ،‬ناحيه ‪ 21‬و سروبی در کابل تقريبا بطور کلی به شبکه برق وصل ميباشند‪ .‬در ولسوالی ھای‬ ‫ديگر‪ ،‬ھمانطور که در جدول ‪ 4‬مشخص شده است‪ .‬شکاف بسيار گسترده ای در بين خانواده ھای با و بدون برق وجود داشت‪.‬‬ ‫خانواده ھای که برق داشتند يا از طريق اتصال به شبکه اصلی برق يا سيستم برق شخصی بودند‪ .‬سيستم ھای برق خارج از شبکه در‬ ‫درجه اول متشکل از دستگاه ھای آبی کوچک‪ ، ،‬پانل ھای خورشيدی و جنراتور ھای ديزلی بود که از طريق برنامه ھمبستگی ملی و‬ ‫برنامه انکشاف ساحوی تھيه گرديده اند‪.‬‬ ‫جدول ‪ :4‬پوشش برق قريه ھای )جوامع( که در امتداد لين انتقال برق)‪ (CASA-1000‬واقع شده اند‪.‬‬ ‫‪49 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫مجموع خانواده‬ ‫تعداد قريه ھای که در‬ ‫درھر صد خانواده‬ ‫درھر صد‬ ‫ھا )‪100‬‬ ‫دھليز ‪ 4‬کيلومتری‬ ‫ولسوالی‬ ‫واليت‬ ‫ھای بدون برق‬ ‫خانواده با برق‬ ‫درصد(‬ ‫واقع شده اند‬ ‫‪59‬‬ ‫‪41‬‬ ‫‪3,238‬‬ ‫‪20‬‬ ‫سالنگ‬ ‫‪0‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪5,969‬‬ ‫‪29‬‬ ‫جبل السراج‬ ‫‪74‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪5,657‬‬ ‫‪24‬‬ ‫پروان‬ ‫سيد خيل‬ ‫‪86‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪12,087‬‬ ‫‪25‬‬ ‫چاريکار‬ ‫‪75‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪8,355‬‬ ‫‪22‬‬ ‫بگرام‬ ‫‪32‬‬ ‫‪68‬‬ ‫‪7,188‬‬ ‫‪25‬‬ ‫بھسود‬ ‫‪35‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪6,229‬‬ ‫‪27‬‬ ‫کامه‬ ‫‪81‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪8,740‬‬ ‫‪32‬‬ ‫ننگرھار‬ ‫بتی کوت‬ ‫‪100‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4,307‬‬ ‫‪17‬‬ ‫لعل پور‬ ‫‪97‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4,798‬‬ ‫‪17‬‬ ‫مومند دره‬ ‫‪7‬‬ ‫‪93‬‬ ‫‪3,007‬‬ ‫‪11‬‬ ‫امام صاحب‬ ‫‪45‬‬ ‫‪55‬‬ ‫‪12,952‬‬ ‫‪40‬‬ ‫کندز‬ ‫چھار دره‬ ‫‪100‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪12,185‬‬ ‫‪49‬‬ ‫علی آباد‬ ‫‪89‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪3,737‬‬ ‫‪34‬‬ ‫بغالن جديد‬ ‫‪31‬‬ ‫‪69‬‬ ‫‪8,823‬‬ ‫‪33‬‬ ‫پلخمری‬ ‫بغالن‬ ‫‪97‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪7,317‬‬ ‫‪74‬‬ ‫دوشی‬ ‫‪100‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪7,250‬‬ ‫‪25‬‬ ‫خنجان‬ ‫‪96‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪9,910‬‬ ‫‪17‬‬ ‫قره باغ‬ ‫‪70‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪2,760‬‬ ‫‪6‬‬ ‫کلکان‬ ‫‪100‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3,593‬‬ ‫‪11‬‬ ‫کابل‬ ‫ده سبز‬ ‫‪0‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪2,286‬‬ ‫‪10‬‬ ‫ناحيه ‪21‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪1,764‬‬ ‫‪21‬‬ ‫سروبی‬ ‫‪88‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪9,795‬‬ ‫‪47‬‬ ‫لغمان‬ ‫قرغه ای‬ ‫‪50 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪68.6‬‬ ‫‪31.4‬‬ ‫‪151,947‬‬ ‫‪616‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫مشخصات اجتماعی – اقتصادی مبتنی بر ارزيابی تاثيرات محيط زيست و اجتماعی توسط شرکت ‪IEL‬‬ ‫در سال ‪ 2011‬شرکت ‪  IEL ‬گزارش ارزيابی اثرات محيط زيست و اجتماعی برای پروژه ‪  CASA  ‐1000 ‬را ارائه نمود‪ .‬اطالعات‬ ‫برای ارزيابی تاثير اجتماعی در افغانستان از ارزيابی ھای محيط زيست و اجتماعی قبلی مشتق شده بود و با تصاوير ماھواره ای‬ ‫تازه به دست آ مده برای بخش ‪ 562‬کيلومتری در افغانستان تکميل گرديد‪ .‬يافته ھای ارزيابی ‪  IEL ‬با توجه به مشخصات اجتماعی و‬ ‫اقتصادی‪ CASA ‐1000 ‬مناطق متاثر از پروژه به شرح زير می باشد‪ :‬‬ ‫جمعيت‬ ‫)‪a‬‬ ‫حدود ‪ 26‬شھرک در طول دھليز پروژه واقع شده است‪ .‬اکثر ساکنان در سکونت گاه ھای روستايی با جمعيت ‪ 500-9,000‬زندگی‬ ‫می کردند‪ .‬ھشت شھرک در دھيلز تاثير پروژه واقع شده است که با انتخاب مسير عاقالنه ميتوان اجتناب کرد‪ .‬شھرک ھای داخل‬ ‫دھليز تاثير پروژه عبارتند از‪ :‬باميان‪ ،‬عمرخيل‪ ،‬توپ دره‪ ،‬قره باغ‪ ،‬چشمه ای دوغ‪ ،‬قلعه مرادبيک‪ ،‬ماھيپر‪ ،‬و ‪ ‬و مارکوبازر ميباشد‪.‬‬ ‫ھفت گروه ھای قومی عمده و شش قبيله در امتداد دھليز تاثير پروژه واقع شده است‪ ،‬ھر قبيله سنت ھا و آداب و رسوم خود را دارد‪.‬‬ ‫دری و پشتو زبان ھای رايج در اين منطقه ميباشد‪.‬‬ ‫در سال ‪ 45 ،2006‬درصد جمعيت اين مناطق زير ‪ 15‬سال‪ 2 ،‬درصد مسن تر از ‪ 64‬سال و حد اوسط عمر ساکنان ھر خانه ‪ 10‬تا‬ ‫‪ 18‬سال بود‪ .‬به علت منابع ناکافی مالی‪ ،‬مکاتب نا امن و سال ھای طوالنی جنگ و اشغال‪ ،‬ميزان سواد جمعيت داخل‪ ‬دھليز تاثير‬ ‫پروژ‪ 36 ‬بود‪ .‬تعداد زنان با سواد به مراتب کمتر از مردان بود‪.‬‬ ‫استفاده از زمين و دسترسی به خدمات و برق‬ ‫)‪b‬‬ ‫اکثريت زمين ھای دھليز تاثير پروژه نا ھموار‪ ،‬کوھستانی و دارای سرسبزی بسيار کم است و عموما ً استفاده نشده ميباشد‪ .‬مناطق‬ ‫ھموار نزديکی منابع آب برای فعاليت ھای زراعتی استفاده می گرديد‪ .‬حاصل متوسط گندم ‪ 2,721‬کيلوگرم در ھکتار و حاصل‬ ‫جواری ‪ 1,217‬کيلوگرم در ھکتار بود‪ .‬با اين حال‪ ،‬بسياری از زمين ھای زراعتی به دليل سيستم ھای آبياری تخريب شده و ماين‬ ‫ھای زمينی غير قابل استفاده شده بود‪ .‬يک خانواده متوسط ‪ 1.2‬ھکتار زمين زراعتی داشت‪ .‬‬ ‫سروی متذکره دريافته که بيش از ‪ 67‬درصد ساکنان در خانه ھای گلی زندگی می کردند‪ ،‬باقی مانده جمعيت در خانه ھای زنده گی‬ ‫ميکردند که با مقادير مختلف کانکريت اعمار شده اند‪ .‬منابع آب شامل جوی ھای نزديک‪ ،‬چشمه ھا و رودخانه ھای بود که به شدت‬ ‫توسط ماين ھای زمينی آلوده شده بودند‪ .‬تقريبا ‪ 50‬درصد جمعيت دسترسی به برق داشند‪ ،‬اما نه به امکانات صحی‪ ،‬مکاتب و جاده‬ ‫ھای اسفالت شده‪ .‬‬ ‫منابع امرار معاش‬ ‫)‪c‬‬ ‫منابع مشترک درآمد برای ساکنان محلی در ‪ ‬دھليز تاثير پروژه ‪ ‬زراعت‪ ،‬دستمزد روزانه کار‪ ،‬حمل و نقل و کسب و کارھای کوچک‬ ‫تشکيل ميداد‪ .‬خانواده ھا به طور متوسط بيش از ‪ 75‬درصد درآمد ساالنه خود را بر نيازھای اساسی غذايی به مصرف می رساندند‪.‬‬ ‫فرصت ھای معيشت قانونی اندک در دسترس مردم وجود داشت ‪ :‬توليد خشخاش و تجارت آن نيز انجام می شد‪.‬‬ ‫وضع زنان‬ ‫)‪d‬‬ ‫زنان در ساحات متاثر شده از عين مشکالت و مسايل ای رنج می بردند که درحال حاضر دامن گير تمام زنان در افغانستان ميباشد‪،‬‬ ‫بشمول برخورد سنتی که تحرک و دسترسی زنان به خدمات و فرصت ھا را محدود می سازد‪ :‬عدم آموزش و خدمات صحی و‬ ‫درمانی‪ ،‬عدم امنيت‪ ،‬مشارکت محدود زنان در زنده گی اجتماعی و تصميم گيری ھا‪ ،‬و باالخره فرصت ھای محدود برای اشتغال از‬ ‫جملۀ چالش ھای زنان محسوب ميگرديد‪.‬‬ ‫‪51 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫ھمانطور که اشاره شد‪ ،‬زنان به چالش ھای چون دسترسی به حقوق قانونی روبرو ميباشند که شامل حقوق زمين ميباشد‪ .‬در حاليکه‬ ‫قانون اسالمی زنان مسلمان را مستحق ميراث بردن اموال ميداند‪ ،‬اما وضعيت در عمل در ميان گروه ھای قومی و مناطق متفاوت‬ ‫است‪ .‬در ميان پشتون ھا و ازبک ھا‪ ،‬بطور مثال‪ ،‬موارد ناچيز مالکيت زمين زن وجود دارد‪ ،‬در حالی که در ميان مردم تاجک‬ ‫زمينداران زن وجود دارد‪ .‬روند رايج در ميان ازبک ھا و پشتون اين است که زنان زمين خود را بر ای برادران خود و يا ديگر‬ ‫خويشاوندان نزديک مرد به ارث ميدھند‪ .‬اينکار برای حفظ حمايت ايشان ضروری ديده می شود‪ .‬حتی در جايی که زنان زمين را به‬ ‫نام خود ھم دارند‪ ،‬عمدتا به لحاظ قانونی بوده و نه مالکيت عملی‪ :‬خويشاوندان مرد زمين را کنترول می کنند‪ ،‬يا از برای کشت‬ ‫استفاده می کنند و يا باالی کسی ديگر آنرا بفروش می رسانند‪  .‬‬ ‫گروه ھای آسيب پذير‬ ‫)‪e‬‬ ‫در افغانستان حدود ‪ 161‬کيلومتر مربع از زمين ھای زراعتی توسط ماين ھای زمينی آلوده شده است‪ .‬اکثريت ماين ھا در زمين ھای‬ ‫علفچر کارگذاری شده اند‪ .‬مشکالت امرار معاش و مالداری‪ ،‬دسترسی محدود به زمين و تشديد نا امنی غذايی به ماين ھا نسبت داده‬ ‫ميشود‪ .‬حدود يک سوم از ساکنان مسيرلين انتقال پيشنھادی زير خط فقر زندگی می کردند و " آسيب پذير " محسوب ميگردند‪.‬‬ ‫در افغانستان مردم کمبود شديد برای دسترسی به سرپناه‪ ،‬آب آشاميدنی‪ ،‬حفظ الصحه که باعث مشکالت صحی و در نتيجه باعث‬ ‫مشقت گروھھای مختلف مردم ميشود رنج می برند‪.‬‬ ‫فقدان امنيت حق تصرف و چارچوبھای قانونی و پاليسی واضح باعث منازعات ميان افراد و بين گروه ھای اجتماعی و دولت شده‬ ‫است‪ .‬اين منازعات کشيدگی ھای قومی و مذھبی گذشته و حال را افزايش داده‪ ،‬توسعه فعلی و برنامه ھای توانبخشی‪ ،‬توسعه سالم و‬ ‫پايدار را در بخش خصوصی و تحت تاثير قرارداد و اعتماد عمومی وتوانايی دولت را برای ترويج توسعه و حفاظت شھروندان و‬ ‫حقوق شان تحت تاثير قرار ميدھد‪ .‬چارچوب نظارتی بيشتر از ظرفيت و ھماھنگی ضعيف در تطبيق از طرف دولت مواجه است و‬ ‫منجر به تناقضات قابل توجھی در استفاده از ھر قانون مربوط به زمين ميشود‪ .‬تعارض‪ ،‬آسيب پذيری و اختالفات ناشی از بيجاشدگی‬ ‫گسترده جمعيت که در افغانستان رخ داده است تا حد زيادی افزايش است‪ .‬در سطح بين المللی‪ ،‬بازگرداندن حقوق مالکيت بيجا شده‬ ‫گان داخلی عامل مھمی در قادر ساختن بيجاشده گان برای بازگشت و عودت پناھندگان برای بازگرداندن معيشت شان شناخته ميشود‪.‬‬ ‫تاثير پروژه‬ ‫‪4.2‬‬ ‫ميتود‬ ‫‪4.2.1‬‬ ‫ھمانطور که در باال اشاره شد‪ ،‬طرح پروژ) ‪ (  CASA  ‐1000 ‬شامل ‪ 562‬کيلومتر لين ‪ 500‬کيلو وات از طريق افغانستان ميباشد‪.‬‬ ‫ارزيابی تاثير اجتماعی پروژه ‪  CASA  1000‬در مناطق تاثير در افغانستان به طور عمده بر مبنای مطالعه تاثيرات محيط زيست و‬ ‫اجتماعی و پالن مديرت محيط زيستی و اجتماعی ‪ ‬پروژه انتقال برق آسيای مرکزی آسيای جنوبی)‪ (CASA 1000‬ميباشد‪ :‬بر اساس‬ ‫مطالعه مرحله امکان سنجی که در سال ‪ 2011‬توسط شرکت )‪ (Integrated Environments Ltd‬ارائه گرديد‪ ،‬تھيه گرديده‬ ‫است‪ .‬در مورد کشورھای ديگر سروی ھای ساحوی مفصل انجام شده است‪ ،‬اما در افغانستان مطالعه تاثيرات محيط زيست و‬ ‫اجتماعی پروژه تقريبا به طور کامل بر اساس اوراق ترتيبات محيط زيست و اجتماعی پروژه متکی ميباشد‬ ‫مشخصات اجتماعی به اساس ورقه ھای امتداد انرژی‬ ‫‪4.2.2‬‬ ‫جدول ‪ 5‬جزئيات مشخصات اجتماعی بدست آمده از ورقه ھای امتداد انرژی برای تمام طول مسير لين برق پيشنھاد شده در‬ ‫افغانستان را نشان ميدھد‪.‬‬ ‫جدول ‪ :5‬مشخصات اجتماعی در امتداد مسير ‪ CASA-1000‬در افغانستان به اساس يافته ھای ورقه ھای امتداد انرژی‬ ‫محيطی و اجتماعی‬ ‫شرح مشخصات اجتماعی‬ ‫ورقه ھای‬ ‫امتداد انرژی‬ ‫‪ AS-054‬لين برق پيشنھادی مذکور زيربناھای محل را در شيرخان بندر و يک ساحه مذھبی را عرضا ً عبور می‬ ‫نمايد‪ .‬دھليز تاثير پروژه شامل گذرگاه يک دريای بزرگ‪ ،‬زيربنای محل‪ ،‬سرک ھا و ساحات سبز ميباشد‪.‬‬ ‫‪ AS-055‬لين برق پيشنھادی موازی با سرکت کندز تمديد می گردد‪.‬‬ ‫‪52 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫مانند فوق‬ ‫‪AS-056‬‬ ‫مانند فوق‬ ‫‪AS-057‬‬ ‫لين برق مذکور از ميان زمين ھای زراعتی‪ ،‬بخش ھای از زمين ھای زراعتی‪ ،‬زيربنا ھای محلی کندز و‬ ‫‪AS-058‬‬ ‫سرک ھای متعدد را عرضا ً عبور می کند‪.‬‬ ‫لين برق پيشنھادی مذکور از زمين ھای زراعتی عرضا ً می گذرد‪ .‬دھليز تاثير پروژه شامل چندين گذرگاه‬ ‫‪AS-059‬‬ ‫آبی‪ ،‬زيربناھای محل و ساحات سبز ميباشد‪.‬‬ ‫لين پيشنھادی از ميان شھر علی آباد‪ ،‬باغ ھای متناوب‪ ،‬سرک ھای فرعی و دريای کندز می گذرد‪.‬‬ ‫‪AS-060‬‬ ‫لين پيشنھادی مذکور از قريه جيلوگير می گذرد‪.‬‬ ‫‪AS-061‬‬ ‫قريه ھای چھار شنبه تيپه‪ ،‬مھاجر و شھر بغالن جديد در دھليز تاثير پروژه واقع شده اند‪ .‬سرک اصلی به‬ ‫‪AS-062‬‬ ‫کابل خيلی نزديک است اما لين از سرک عبور نمی کند‪.‬‬ ‫لين پيشنھادی از طريق قريه مھاجر شھر بغالن الی قريه قورغتا ادامه پيدا می کند‪ .‬دھليز تاثير پروژه شامل‬ ‫‪AS-063‬‬ ‫دريای بغالن جديد‪ ،‬زمين ھای کشت شده و زيربنای محل می باشد‪.‬‬ ‫لين پيشنھادی از قريه مھاجر‪ ،‬شھر بغالن‪ ،‬و قريه قورغته عرضا ً عبور می کند‪ .‬دھليز تاثير پروژه شامل‬ ‫‪AS-064‬‬ ‫گذرگاه آبی و زمين ھای کشت شده ميباشد‪.‬‬ ‫لين برق پيشنھادی از يک ساحه کوھستانی بعد از طريق زمين ھای زراعتی مردم قريه قورغته و‬ ‫‪AS-065‬‬ ‫عمرخيل و از طريق زيربنای محل‪ ،‬سرک ھا‪ ،‬گذرگاه ھای آبی کوکن‪ ،‬پلخمری و قريه عمرخيل می گذرد‪.‬‬ ‫لين برق پيشنھادی از طريق پلخمری‪ ،‬قريه خيل و جاده ھا در زيربنا ھای متراکم محل کوکن ادامه پيدا‬ ‫‪AS-066‬‬ ‫می کند‪ .‬مسير مذکور بعداً از پل ھاشم خان پل‪ ،‬شرکت سمنت غوری ودريای پل پلخمری عرضا ً می‬ ‫گذرد‪  .‬بزرگراه‪ A76 ‬در مجاورت دھليز تاثير پروژه وجود دارد‪..‬‬ ‫مسير مذکور از دريای پلخمری‪ ،‬جاده ھا و زيربناھای محلی در پل پلخمری عبور می کند‪   .‬‬ ‫‪AS-067‬‬ ‫‪ AS-068‬مسير پيشنھادی از ميان روستای کارکا در عبور می کند‪ .‬دھليز تاثير پروژه شامل گذرگاه ھای آبی و‬ ‫زمين ھای زراعتی ميباشد‪  .‬‬ ‫مسير پيشنھادی وارد دره دريای دوشی گرديده و عبور از دريا عبور می کند‪ ،‬که توسط زمين ھای کشت‬ ‫‪AS-069‬‬ ‫شده و زيربنای محلی احاطه شده است‪.‬‬ ‫ً‬ ‫دريای دوشی ) بنام دريای سالنگ نيز شناخته می شود( بسيار نزديک به‪ ‬مسير پيشنھادی است؛ تقريبا در‬ ‫‪AS-070‬‬ ‫حدود نيم مسير دريا به موازی با دھليز تاثير پروژه ميباشد‪ .‬شھر دوشی در دره دريای دوشی شده که در‬ ‫آن درختان ميوه وحشی رشد می کند‪.‬‬ ‫لين برق پيشنھادی از دريای سالنگ و بعداً کانار کورو گازان عبور می کند‪.‬‬ ‫‪AS-071‬‬ ‫مسير پيشنھادی از مناطق وسعيا ً سر سبز و گذرگاه ھای آبی می گذرد‪.‬‬ ‫‪AS-072‬‬ ‫زيربنای محل‪ ،‬زمين ھای زراعتی‪ ،‬دريای سالنگ )دريای پنجشير( و بزرگ راه ‪ A76‬بطور نوبتی با‬ ‫‪AS-073‬‬ ‫مسير پيشنھادی موازی بوده و در مواردی از آن عبور می کنند‪.‬‬ ‫سراشيبی ھا با دردختان سروکوھی و ديگر درختان پوشيده شده اند )نياز به غرامت دارد(‬ ‫‪AS-074‬‬ ‫سراشيبی ھا با دردختان سروکوھی و ديگر درختان پوشيده شده اند )نياز به غرامت دارد(‬ ‫‪AS-075‬‬ ‫دھليز تاثير پروژه بزرگ راه ‪ A76‬و دريای سالنگ را عرضا ً عبور می کند‪.‬‬ ‫‪AS-076‬‬ ‫مسير لين برق پيشنھادی از طريق جاده واليت پروان افغانستان از دريای سالنگ عبورمی کند‪ ،‬ھمچنان به‬ ‫‪AS-077‬‬ ‫عبور از قريه بلندی‪ ،‬بابا مردان‪ ،‬قريه باغ ال ال‪ ،‬پل کنگر و پل پياده رو می گذرد‪.‬‬ ‫لين برق پيشنھادی از دريای سالنگ و زيربنا ھای متراکم محلی جبل السراج‪ ‬عرضا ً عبور می کند‪ .‬زمين‬ ‫‪AS-078‬‬ ‫ھای کشت شده فراتر از اين قرار دارند‪.‬‬ ‫مسير پيشنھادی لين برق مذکور عبور خود را از ميان زيربنا ھای مترکم محلی ادامه ميدھد‪ .‬زمين ھای‬ ‫‪AS-079‬‬ ‫زراعتی جبل السراج و چاريکای نيز در ھمين مسير واقع شده اند‪.‬‬ ‫لين برق پيشنھادی ھمچنان از زيربنا ھای مترامک و زمين ھای زراعتی قره باغ عرضا ً عبور مينمايد؛ بعداً‬ ‫‪AS-080‬‬ ‫از سرک ھای فرعی و گذرگاه ھای آبی نير عبور می کند‪.‬‬ ‫ھمچنان از قريه قلعه گلباز و دريای کابل می گذرد‪.‬‬ ‫‪AS-081‬‬ ‫لين برق پيشنھادی ھمچنان از قريه پل چرخی‪ ،‬و بعداً از يک گذرگاه آبی و بعداً داخل ده يحيحی ميشود که‬ ‫‪AS-082‬‬ ‫بعضی زمين ھای زراعتی وجود دارد و بعداً از زمين ھای کشت شده و زيربنا ھای محلی عرضا ً عبور می‬ ‫کند‪.‬‬ ‫لين مذکور از طريق ده يحيی ادامه پيدا کرده و قبل از عبور کردن از ‪) “Salt Pit‬مرکز استنتاق سی ای‬ ‫‪AS-083‬‬ ‫‪53 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫ای( که يک قبرستان تانک ھای نظامی و يک مرکز آموزشی نظامی ميباشد عبور می کند‪ .‬ھمچنان شامل‬ ‫دھليز تاثير پروژه در پل پلچرخی‪ ،‬پل سرک زندان پلچرخی و سروبی ميباشد‪.‬‬ ‫مسير پيشنھادی از طريق سروبی‪ ،‬يک گذرگاه آّبی‪ ،‬يک ساحه فرھنگی )راديو کابل( و مناطق نظامی‬ ‫‪AS-084‬‬ ‫)زندان پلچرخی‪ ،‬يک مرکز نظامی و يک غند ھوای نظامی عبور می کند(‬ ‫يک مرکز فرھنگی وجود دارد و لين پيشنھادی از وسط آن می گذرد‬ ‫‪AS-085‬‬ ‫لين برق پيشنھادی از يک گذرگاه آّبی عرضا ً می گذرد‬ ‫‪AS-086‬‬ ‫لين برق پيشنھادی از يک گذرگاه آّبی و سرک فرعی زيربنا عرضا عبور می کند‪.‬‬ ‫ً‬ ‫‪AS-087‬‬ ‫ندارد‬ ‫‪AS-088‬‬ ‫از ميان چند گذرگاه آبی می گذرد‬ ‫‪AS-089‬‬ ‫توسط گذرگاه ھای آبی کوچک احاطه شده اند‬ ‫‪AS-090‬‬ ‫مسير پيشنھادی برای بزرگراه بسيار نزديک است‬ ‫‪AS-091‬‬ ‫اھالی خيروه خيل در شمال کابل و در بيرون از دھليز تاثير پروژه زنده گی می کنند‪ .‬اما نزديکی محله يک‬ ‫‪AS-092‬‬ ‫نگرانی اجتماعی فرھنگی است‪.‬‬ ‫لين برق پيشنھادی مذکور از دريايی درونته و زيربنا ھای محلی عبور می کند‪.‬‬ ‫‪AS-093‬‬ ‫لين برق پينشھادی از زيربنای متراک محلی و زمين ھای کشت شده عبور می کند‪.‬‬ ‫‪AS-094‬‬ ‫زيربنای متراکم محلی و زمين ھای زراعتی زياد است‪.‬‬ ‫‪AS-095‬‬ ‫از زمين اکثرا برای زراعت کار گرفته ميشود‪.‬‬ ‫‪AS-096‬‬ ‫ّ‬ ‫لين برق پيشنھادی از محله بسوال‪ ،‬زمين ھای زراعتی اطرفا آن و گذرگاه آبی می گذرد‪ .‬يک کانال آياری‬ ‫‪AS-097‬‬ ‫در دھليز تاتير پروژه وجود دارد‪.‬‬ ‫مردم که در امتداد مسير لين برق پيشنھادی واقع شده اند عبارت اند از مھمند دره‪ ،‬ھزار نو‪ ،‬ھر دور در‬ ‫‪AS-098‬‬ ‫جنوب دريای جالل آباد واقع شده اند )بنام دريای کابل نيز ياد ميشود(‪ .‬يک گذرگاه آبی در دھليز تاثير پروژ‬ ‫و و زيربنای متراک محلی واقع شده است‪.‬‬ ‫لين پيشنھادی متذکره از طريق محله ھزار نوع ادامه پيدا می کند‪.‬‬ ‫‪AS-099‬‬ ‫ھمانطور که در جدول ‪ 5‬مشاھده نموديد‪ ،‬مسير پيشنھادی لين انتقال برق از طريق جمھوری تاجکستان تا حد زيادی از طريق مناطق‬ ‫با جمعيت بسيار پراکنده می گذرد‪ .‬بنابراين‪ ،‬تاثيرات بالقوه اجتماعی آن خيلی اندک خواھد بود‪ ،‬اما نا چيز نيست‪.‬‬ ‫‪ 4.2.3‬ارزيابی اثرات اجتماعی‬ ‫انتظار می رود که اثرات پروژه ‪ CASA 1000‬بر مردم و اھالی دھيلز تاثير پروژه ‪ ‬در افغانستان حداقل باشد‪ .‬اثرات عمومی ذيل‬ ‫ممکن رونما گردد‪:‬‬ ‫آب‬ ‫)‪a‬‬ ‫منابع آب محل برای ساخت و ساز و ايجاد کمپ ھا نياز است‪ .‬اجتماعات محل ممکن است به کمبود آب برای رفع نيازھای داخلی و‬ ‫زراعتی خود مواجه باشند‪ .‬د راينصور قراردادی ھا بايد منابع آبرا در مشورت با اجتمات محل شناسايی نمايند‪.‬‬ ‫استمالک زمين‬ ‫)‪b‬‬ ‫استمالک يا تملک دائمی زمين تحت اين پروژه الزم نخواھد بود‪ ،‬زيرا زمين ھای اطراف ‪ ‬پايه ھای لين انتقال برق ھمچنان ميتواند‬ ‫برای زراعت مورد استفاده قرارگيرد‪ .‬يک ساحه به مساحت ‪ 2,500‬مکعب مربع برای کمپ قراردادی که مسئول ساخت لين انتقال‬ ‫را دارد نياز خواھد شد‪ .‬زمين ممکن است برای نقل مکان بعضی خانه ھا الزم شود‪ ،‬اما تعداد دقيق خانه ھای که تحت تاثير قرار‬ ‫خواھد گرفت را نميتوان قبل از نھايی شدن انتقال لين برق تعين کرد‪.‬‬ ‫ضايعات محصوالت زراعتی و درختان‬ ‫)‪c‬‬ ‫مناطق حاصلخيز در نزديکی جوی ھا و دريا ھا ممکن بعضی آسيب ھای را به محصوالت زراعتی شان مانند گندم‪ ،‬جواری و علوفه‬ ‫و فعاليت ھای زراعتی شان با توجه به ساخت و ساز به تاخير افتاد‪ .‬چونکه تعداد نسبتا کمی از درختان در دھليز تاثير پروژه واقع‬ ‫‪54 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫شده اند و با توجه به اين واقعيت که درختانی که در ‪25 ‬متر مرکزی لين برق قرار دارند قطع شوند‪ ،‬بنابراين بسيار ممکن نيست که‬ ‫درختی ھای زياد در جريان ساخت و ساز ‪ ‬تحت تاثير قرار گيرد‪ .‬حاصالت مھم درختان در داخل دھليز تاثير پروژه شامل توت‪،‬‬ ‫زردآلو و صنوبر ميباشد‪  .‬تعداد دقيق درختانی که قطع خواھد شد را تنھا می تواند پس از آن که محل مرکزی و و تاور ھا در طول‬ ‫مرحله طراحی نھايی توسعه پروژه ثابت شد‪ ،‬تعين کرد‪.‬‬ ‫امرار معيشت‬ ‫)‪d‬‬ ‫دھاقين محلی ممکن به سبب اعمار پايه ھا و راه ھای مواصالتی قسمتی از عايدات شان را از دست بدھند‪ .‬حجم تاوان‬ ‫مذکور زمانی برآورد خواھد گرديد که موقعيت پايه ھا و راه ھای مواصالتی تثبيت گردند‪ .‬به مردمی که از پروژه متضرر‬ ‫شده اند اولويت داده خواھد شد‪ .‬مردم محل چانس آن را خواھند داشت تا برای قراردادی کار کنند و تا حد امکان از اجناس و‬ ‫خدماتی که در محل مھيا ھستند استفاده صورت خواھد گرفت‪ ،‬روی اين دليل تصور ميشود که اين پروژه در قسمت اشتغال‬ ‫زايی تاثيرات مثبت داشته باشد‪.‬‬ ‫زنان در مناطق روستايی زمان زيادی را در زمين ھای زراعتی سپری می کنند و اعمار اين پروژه ممکن است بعنوان‬ ‫)‪e‬‬ ‫تھاجم به حريم خصوصی آنھا پنداشته شود‪  .‬قراردادھای محلی به طور معمول شامل دستورالعمل ھا برای قراردادی ھا در مورد‬ ‫جلوگيری از نقض حريم خصوصی زنان قريه ھای نزديک ميباشد‪  .‬با انتخاب مسير دقيق‪ ،‬اثرات باالی فعاليت ھای معمول بايد حداقل‬ ‫باشد‪ .‬ساکنان که در نزديکی ‪  500‬متری سايت ھای انفجار زندگی می کنند مجبور خواھند بود که تا ‪ 24‬ساعت پيش از فعاليت ھای‬ ‫انفجار اطالع داده شود ‪. ‬منطقه در عرض ‪200 ‬متر از محل انفجار نياز به حداقل ‪15 ‬دقيقه قبل از انفجار تخليه برای شان اطالع داده‬ ‫شود‪ .‬قراردادی بايد با متنفذين و بزرگان محلی ھماھنگ شوند تا اطمينان حاصل شود که از ھر نوع منازعه و درگيری جلويگری‬ ‫گرديده است‪ .‬وسايل محلی‪ ،‬خدمات و کارگران محلی در صورت امکان به بکار گماشته ميشوند‪.‬‬ ‫صحت و مئصونيت‬ ‫)‪f‬‬ ‫کارگران ساختمانی ممکن است به آزار دھنده جزئی از سر و صدا گرفته تا به سالمت جدی و نگرانی ھای حريم خصوصی در‬ ‫معرض خطر قرار بگيرند‪  .‬حضور بالقوه ماين ھای کشف نشده در امتداد مسير دھليز تاثير پروژه يک نگرانی است‪ ،‬اما روش ھا‬ ‫برای مديريت خطرات مين ھا در بودجه پروژه ھای بانک جھانی در افغانستان در ده سال گذشته اضافه شده است‪.‬‬ ‫پالن مديريت اجتماعی‬ ‫‪4.3‬‬ ‫‪ 4.3.1‬تدابير کاھش تاثيرات منفی در تطبيق پروژه‬ ‫طورکه در فوق اشاره گرديد‪ ،‬تاثير اجتماعی پروژه به احتمال زياد بزرگ نخواھد بود‪ ،‬اما ناچيز ھم نيست‪ .‬درگيری ھای‬ ‫بالقوه بر سر آب وجود دارد‪ ،‬زيرا بسياری از اھالی محل با کمبود شديد برای رفع نيازھای داخلی و زراعتی مواجه ھستند‪.‬‬ ‫تا يک حدی استمالک دايمی و موقت زمين نياز خواھد شد‪ .‬پروژه ممکن برخی اختالل ھای موقت را برای زيربناھای محلی‬ ‫ايجاد کند‪ :‬مانند جاده ھا‪ ،‬کيبل ھای برق و برخی محصوالتی که ممکن در جريان اعمار پروژه آسيب ببينند‪  .‬کاھش اقدامات زير را‬ ‫می توان در رابطه با موارد ذيل انتخاب نمود‪:‬‬ ‫مرحله ديزان‬ ‫)‪a‬‬ ‫اماکن و زيربناھای اجتماعی بايد متاثر نشوند؛‬ ‫‪‬‬ ‫منظوری وزارت فوايد عامه بايد بخاطر جلوگيری از حادثات اخذ گردد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫تاثير باالی زمين ھای زراعتی بايد به حداقل نگه داشته شود‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫مرحلۀ قبل از اعمار‬ ‫)‪b‬‬ ‫‪55 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫آماده گی برای سروی کدستر و پاک کاری مين ھای زمينی؛‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬انجام سرشماری خانوار مردم متاثر شده از پروژه و شناسايی زمين ھا آسيب ھا‪ ،‬محصوالت و دارايی ھای متاثرشده؛ ‪ ‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬جبران خسارت برای از دست دادن ساختمان ھا و دارايی ھای محل بايد بر اساس ارزش جايگزينی و نرخ موجوده بازار‬ ‫باشد؛‬ ‫‪ ‬جبران خساره برای امکان تجاری بايد بر اساس نرخ بازار فعلی باشد؛‬ ‫‪‬‬ ‫جبران خسارت بايد قبل از آغاز فعاليت ھای اعمار داده شود؛‬ ‫‪‬‬ ‫در صورت امکان از قطع شدن درختان جلوگيری گردد‪ .‬در صورتيکه درخت بايد پرداشته شود‪ ،‬جبران خساره بايد با‬ ‫‪‬‬ ‫مالک مشوره گردد‪ .‬يک‪ ‬کميته پرداخت غرامت بايد تشکيل شود تا اطمينان حاصل شود که غرامت ھا بدرستی توزيع‬ ‫ميگردد‪.‬‬ ‫مرحله اعمار‬ ‫)‪c‬‬ ‫ترجيحا ً پايه ھای برق بايد در گوشه زمين زراعتی بايد نصب گردد؛‬ ‫‪‬‬ ‫کار ساخت و ساز بايد پس از برداشت محصوالت زراعتی آغاز شود؛‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬قراردادی برای رفع ضرورت خود بايد چاه حفر کند و يا از آب ھای جاری )مانند‪ :‬جوی‪ ،‬چشمه و دريا( استفاده نمايد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫تمام سرمايه گذاری ھا توسط قراردادی کار در ساخت و ساز‪ ،‬چاه عميق‪  ،‬پمپ آب‪) ‬بايد در پايان از ساخت و ساز به‬ ‫‪‬‬ ‫ساکنان محلی ارائه گردد؛‬ ‫‪ ‬مراقبت بيشتری بايد برای جلوگيری از آسيب به درختان معطوف گردد؛‬ ‫‪‬‬ ‫به حريم خصوصی زنان محلی احترام گذاشته شود؛‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬مردم محل بايد به کار استخدام شود‪ ،‬در صورت امکان؛‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬اولويت را بايد به کسانی که به طور مستقيم تحت تاثير قراردارند داده شود‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 4.3.2‬اھميت پالن مديريت اجتماعی وسيع‬ ‫تدابير کاھش دھندۀ فوق الذکر به ارتباط اثرات مستقيم پروژه باالی جوامع محلی )تاثيرات اجتماعی ديزاين و تطبيق پروژه(‬ ‫ميباشند‪ .‬اما به ھر صورت الزم است پالن مديريت اجتماعی پروژه به مراتب جامع تر باشد‪ .‬اين امر بنابر داليل ذيل مھم‬ ‫است‪:‬‬ ‫اوالً‪ ،‬مردم محل قادر نخواھند بود تا مستقيما ً از لين برق مذکور انرژی برق بدست بياورند ھرچند لين مذکور از ميان مناطق‬ ‫آنھا عبور ميکند زيرا اين لين دارای ولتاژ بلند خواھد بود‪ .‬طوريکه قبالً تذکر يافت‪ ،‬نبود برق دوامدار – بخصوص در موسم‬ ‫زمستان – به سطح منطقه يک مشکل بزرگ است‪ .‬ناممکن بودن دسترسی مستقيم به برق از لين مذکور باعث دلسردی‬ ‫باشنده گان اين محالت خواھد گرديد‪.‬‬ ‫ثانيا‪ ،‬صرفنظر از اينکه حداقل خواھد بود‪ ،‬تمام اثرات منفی اين پروژه مردم مسير در طول لين انتقال برق تجربه خواھند کرد‪ .‬در‬ ‫مقابل‪ ،‬منافع پروژه به مردم بسيار دورتر ) در افغانستان و پاکستان ( خواھد رفت که ھيچ گونه اختالل يا ناراحتی را به دليل انتفال‬ ‫لين برق مذکور تحمل نکرده اند‪ .‬اين امر منجر به مسئله عدالت بين کسانی که بالفاصله تحت تاثير می گيرند )و ممکن اختالل ھم‬ ‫ايجاد کند (‪ ،‬و جامعه ای بزرگتر که از نفع اين پروژه بطور مستقيم بھره مند خواھند شد‪ .‬تا تالش برای رسيدگی به اين بی عدالتی‬ ‫صورت نگيرد – و ھمچنان نا اميدی محلی در عدم توانايی برای دسترسی به انرژی برق از لين انتقال – اين امر ميتواند پياده سازی‬ ‫و بھره برداری اين پروژه را در دراز مدت تحت تاثير قرار دھد‪ .‬سوم‪ ،‬برای ايجاد مالکيت محلی پروژه به منظور کاھش ھر گونه‬ ‫خطر احتمالی توسط اشخاص با انگيزه ھای مخرب و پنھان بايد تالش نمود‪.‬‬ ‫با توجه به تمام داليل مذکور‪ ،‬الزم است پالن شريک سازی منافع با مردم در اولويت قرار بگيرند‪ .‬الزم است برای مردم‬ ‫محل در اين پروژه سھم داده شود تا باشد آنھا نيز در راستای تطبيق مؤفقانۀ آن ھمکاری نمايند‪.‬‬ ‫‪ 4.3.3‬برداشت ھای مردم در ساحات متاثر شده‬ ‫موانع برق دومدار‬ ‫)‪a‬‬ ‫‪56 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫در جريان بحث ھای گروپی متمرک ‪ ،  (  FGD  ) ‬از مردم محالت خواسته شد تا مانع عمده در راه دسترسی به برق راه شناساسی‬ ‫نمايند‪  .‬بر اساس تجزيه و تحليل نتايج بحث‪ ،‬مردم محل عدم موجوديت ارادۀ سياسی ‪ ،‬فقدان طرح سرمايه گذاری دولت برای‬ ‫پاسخگويی به تقاضای انرژی‪ ،‬وضعيت امنيتی نسبی و زمين ھای ناھموار را به عنوان موانع کليدی برای داشتن دسترسی برق قابل‬ ‫اعتماد‪ ،‬و سازگار با محيط زيست می دانند‪ .‬مردم گفتند درجای که لين انتقال برق وجود ھم دارد برای گسترش و توزيع به خانواده‬ ‫ھای ديگر کوشش نشده است‪.‬‬ ‫بدون برق پايدار‪ ،‬مردم محل تقريبا در ھر جنبه ای از زندگی خود احساس محروميت می کند‪ .‬داشتن برق به معنای توانايی برای‬ ‫مطالعه در شب وآموزش و پرورش فرزندان خانواده است‪ .‬اين بدين معنی است که تفاوت بين زراعت برای امرار معاش‪ ،‬داشتن‬ ‫دسترسی به تکنالوژی معلوماتی در افزايش محصوالت و يک زندگی مناسب و معقول کمک خواھد کرد‪  .‬اين امر مردم را اجازه می‬ ‫دھد تا از طريق تيلفون ھای ھمراه خود جھت بھبود ارتباطات و انترنت نيز استفاده نمايند‪  .‬برخی مردم حتی اظھار داشتند که کمبود‬ ‫برق يکی از بزرگترين موانع برای غلبه بر فقر است‪ ،‬و تا زمانی که آنھا ھمچنان در تاريکی زندگی کنند آنھا فقير باقی خواھد ماند و‬ ‫آوردن برق به مناطق که بودجه و توجه الزم را در گذشته نداشته است خيلی مفيد ميباشد‪.‬‬ ‫برداشت مردم در مورد پروژه )‪(CASA-1000‬‬ ‫)‪b‬‬ ‫نگرانی کليدی اھالی محل در تمام ولسوالی ھا اين بود که با وجود اينکه لين انتقال شبکه برق از طريق محلۀ شان عبور می کند‪ ،‬آنھا‬ ‫قادر نخواھند بود تا خانه ھای شان به شبکه اصلی برق اتصال پيدا کند‪ .‬نگرانی ديگر آنھا در مورد تاثيرات احتمالی پروژه بر زمين )‬ ‫زراعتی ( و خانه ھای شان بود‪.‬‬ ‫چند موردی نيز وجود داشت که مردم در مورد امواج الکترومقناطيسی لين انتقال در ھنگام رعد و برق نگران بودند و حتی فکر می‬ ‫کردند که بر سالمت خودشان و خانواده ھای شان‪ ،‬بخصوص زنان و کودکان مضر باشد‪ ،‬که می توان اين نگرانی را به سطح‬ ‫آموزش وتحصيل شان و عدم دانش آنھا نسبت به تاثير ويژه لين برق نسبت داد‪ .‬مردم خوشحال بودند که پروژه بدون اثرات عمده‬ ‫محيط زيستی و اجتماعی )‪(  CASA‐1000‬به اساس ‪ ‬مطالعه ارزيابی تاثير اجتماعی پيش بينی شده است‪ ،‬آنھا تصور می کردند که‬ ‫زمين و خانه ھای شان تحت تاثير وسيع پروژه قرار خواھد گرفت‪ .‬مردم محل به صراحت اعالم کردند که برای آنھا بايد فرصت ھای‬ ‫جاگزين داده شود تا نزديک پروژه ھای اولويت باشند و از مزايای مستقيم پروژه استفاده نمايند‪ .‬جدول ‪ 6‬نگرانی ھای اعضای مردم‬ ‫محل را خالصه می کند‪.‬‬ ‫جدول ‪ :6‬خالصه نگرانی ھای عمده که توسط مردم محل در افغانستان اظھار شده است‪.‬‬ ‫نگرانی ھای شما با توجه به اينکه پروژه منافع مستقيم برای مردم محل ندارد‪ ،‬چيست؟‬ ‫واليت‬ ‫زن‬ ‫مرد‬ ‫از طريق دسترسی به برق دوامدار ميخواھند اطفال‬ ‫زمين ھای زراعتی و خانه ھای ممکن به اثر‬ ‫پروان‬ ‫شان صحت مندتر و موثر تر باشند‪.‬‬ ‫ساخت لين انتاقل برق متاثر شود‪ .‬امکان دارد‬ ‫برای مواشی و نباتات مضر باشد‪.‬‬ ‫شايد باعث موج ھای الکترومقناطيسی شود‪،‬‬ ‫ترس خراب شدن زمين و تخريب زمين ھای‬ ‫ننگرھار‬ ‫بخصوص در جريان الماسک ھا وامکان دارد برای‬ ‫زراعتی‬ ‫صحت مضر باشد‬ ‫موج ھای الکترومقناطيسی ممکن برای صحت امکان دارد برای زنان حامله مضر باشد‪ .‬بعضی‬ ‫کندز‬ ‫زنان گفتند حتی اگر پروژه برای شان کدام منافع‬ ‫مواشی مضر باشد‬ ‫مستقيم ندارد حداقل نفع حکومت در اين کار است‬ ‫امکان وصل مستقيم به شبکه بخصوص برای آن ولسوالی ھای که ھنوز به شبکه برق وصل نشده اند‪.‬‬ ‫کابل‬ ‫تقای شديد برای دسترسی به برق بند نغلو و سروبی و يا اتصال مستقيم به اين لين انتقال برق‪.‬‬ ‫لغمان‬ ‫مردم محل تاثيرات بالقوه اعمار پروژه انتقال لين برق را در ساحات شان می دانند‪ .‬پروژه باعث فرصت ھای کاری در‬ ‫جريان مرحله ساخت و ساز‪ ،‬افزايش ظرفيت محل برای مديريت پروژه ھای مشابه در آينده و ايجاد تاثيرات اقتصادی برای‬ ‫مناطق شان در دراز مدت را درک می کنند‪.‬‬ ‫گزينه ھا برای شريک سازی منافع با مردم‬ ‫‪4.3.4‬‬ ‫‪57 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫مھم است که اقدامات برای شريک سازی منافع با مردم مطابق نياز ھای انکاشافی محل و عالقمندی مردم محل باشد‪ .‬در‬ ‫جريان بحث ھای گروپی متمرکز‪ ،‬گزينه ھای برای شريک سازی منافع با مردم مورد بحث و موافقت قرار گرفت‪ .‬عوامل‬ ‫ذيل در تعين پروژه ھای اولويت در نظر گرفته شد‪:‬‬ ‫‪ ‬پالن ھا طرح ھای فعلی پروژه ھا به منظور تامين برق برای اھالی محلی را در نظر بگيرد؛‬ ‫‪ ‬توان‪ ‬بالقوه پروژه ھا برای تغير طرز برخورد اجتماعات محل نه تنھا چند خانوار ؛‬ ‫‪  ‬ظرفيت مردمی برای برنامه ريزی و مديريت موثر پروژه ھا ‪ ،‬با توجه به موجوديت منابع مالی؛‬ ‫‪  ‬امکان بالقوه برای پروژه ھای پايدار؛‬ ‫‪  ‬امکان بالقوه برای چند برابر ساختن تاثيرات پروژه‪  .‬‬ ‫بر اساس تجزيه و تحليل بحث ھای گروھی متمرکز که ‪ 57 ‬منطقه در سراسر ‪  23‬ولسوالی ‪ 6‬واليت برگزار شد‪ ،‬پروژه ھای محلی‬ ‫که انتخاب گرديد شامل دستگاه ھای کوچک آّبی و خورشيدی برای توليد برق خارج از شبکه و پروژه ھای زيربنايی برای جامعه‬ ‫محلی انتخاب گرديد‪ .‬جدول ‪ 7‬خالصه منطق ھر نوعيت پروژه انتخاب شد برای محالت مختلف را بيان می کند‪.‬‬ ‫جدول ‪ :7‬فھرست پروژه ھای مردمی بالقوه به اساس بحث ھای گروھی متمرکز‬ ‫منطق‪/‬دليل‬ ‫واليت‬ ‫ولسوالی )‪(23‬‬ ‫مودل پروژه‬ ‫تائيد نشده است‬ ‫کامه‪ ،‬بتی کوت‪ ،‬لعل پور‪ ،‬ننگر ھار‬ ‫پالن‪ /‬پروژه برای اتصال‬ ‫مھمند دره‪) ،‬بھسود از‬ ‫به شبکه برق اصلی‬ ‫طريق انرژی خورشيدی(‬ ‫برق بيرون از شبکه‬ ‫پروان‬ ‫سالنگ‬ ‫کندز‬ ‫علی آباد‬ ‫لغمان‬ ‫قرغه ای‬ ‫از قبل با شبکه اصلی برق‬ ‫پروان‬ ‫جبل السراج‬ ‫وصل ميباشد‬ ‫کندز‬ ‫امام صاحب‬ ‫کابل‬ ‫ناحيه ‪ 21‬و سروبی‬ ‫زيربنا ھای ديگر‬ ‫کار پروژه برای اتصال به‬ ‫کندز‬ ‫چھار دره‬ ‫شبکه اصلی جريان دارد‪.‬‬ ‫سعيد خيل‪ ،‬چاريکار و پروان‬ ‫بگرام‬ ‫بغالن جديد‪ ،‬پلخمری‪ ،‬بغالن‬ ‫دوشی و جنجان‬ ‫قره باغ‪ ،‬کلکان‪ ،‬ده سبز و کابل‬ ‫سروبی‬ ‫جزئيات اين پروژه ھا را ميتوان در بخش گزينه ھای شريک سازی منافع با مردم ميتوان پيدا کرد اما شرح مختصر ھر‬ ‫کدام اين پروژه ھا قرار ذيل است‪:‬‬ ‫سيستم برق دھاتی بيرون از شبکه‬ ‫)‪a‬‬ ‫در افغانستان‪ ،‬جايی که اکثريت قريب به اتفاق کشور به شبکه ملی دسترسی ندارند‪ ،‬راه حل ھای انرژی ھای تجديد پذير شامل‬ ‫استفاده از دستگاه ھای کوچک و متوسط آبی و منابع خورشيدی می تواند يک منبع قابل اعتماد برق را فراھم نمايد‪ .‬برق‪  ‬آبی‬ ‫وسيستم ھای آبی از جمله اولويت ھای مھم مردم محل بشمار ميرود‪.‬‬ ‫دستگاه کوچک برق آّبی کوچک‪ :‬تطبيق پروژه ھای ايجاد دستگاه ھای کوچک برق آبی را ميتوان با توجه به موجوديت منبع آب کافی‬ ‫حمايت نمود‪ .‬برنامه ھمبستگی ملی دستگاه ھای کوچک برق آبی را با ظرفيت ‪ 100‬کيلوات اکثراً استفاده مينمايند‪ .‬برنامه انکشاف‬ ‫ساحوی و ساير نھاد ھا ھا بخاطر موجوديت ترميم کننده و آسانی حفظ و مراقب آن نيز از اين نوع دستگاه ھا استفاده مينمايند‪ .‬رھنمود‬ ‫ھايی برای سروی‪ ،‬ديزاين‪ ،‬حفظ و نگھداری و دوام اين پروژه ھا توسط برنامه ھمبستگی ملی تھيه گرديده است که برای پالن گذاری‬ ‫و تطبيق پروژه ھا استفاده ميگردد‪.‬‬ ‫‪58 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫دستگاه برق آبی متوسط‪ :‬برق آبی متوسط‪ ،‬دارای ظرفيت ھای مختلف از ‪ 100‬کيلو وات تا ‪ 1000‬کيلو وات ميباشد‪ .‬راه اندازی چنين‬ ‫پروژه ھا بايد در ھماھنگی با وزارت انرژی و دافغانستان برشنا شرکت صورت گيرد‪  .‬استفاده از اين دستگاه بايد به دقت در نظر‬ ‫گرفته شود و نياز به طراحی ھای پيشرفته تر و مھارتھای تطبيق‪ ،‬مديريت بھتر و بھره برداری جھت فعاليت دوامدار دارد‪.‬‬ ‫تکنالوژی توليد انرژی خورشيدی‪  :‬سيستم ھای توليد انرژی خورشيدی گزينه قابل دوام و راه حل خوب برای تامين روشنايی اساسی‬ ‫به خانواده ھای روستايی است که ديگر ھيچ امکان برق آبی و يا اشکال ديگر برق وجود ناداشته باشد‪  .‬اين تنکالوژی را می توان به‬ ‫خانواده ھا توزيع کرد‪ ،‬اما تاجاييکه ممکن است يک پروژه بايد تمام نيازھای يک محل را رفع نمايد‪  .‬با اين حال‪ ،‬يک خانواده استفاده‬ ‫کننده بايد خود انتخاب کند که آيا توان خريد ھمچو تکنالوژی را دارد يا خير‪.‬‬ ‫سيستم ھای برق آفتابی را ھمچنان ميتوان برای بعضی نھاد ھای مردمی )مکاتب‪ ،‬مراکز صحی‪ ،‬مساجد و صالون ھای‬ ‫اجتماعی( در مناطق روستايی ارائه نمود‪ .‬اين حمايت ميتواند شامل تنويز اساسی و استفاده تجھيزات اوليه )کمپيوتر‪ ،‬پرنتر‪،‬‬ ‫يخچال واکسين در يک مرکز صحی( باشد‪ .‬ساير کاربرد ھای برق آفتابی در نھاد ھای مردمی را ميتوان برای پمب ھای آب‬ ‫آَشاميدنی و آبياری ھای کوچک استفاده نمود‪.‬‬ ‫زيربنايی پروژه ھای اولويت‬ ‫)‪b‬‬ ‫پروژھای که در کتگوری ھای ذيل اولويت بندی شده اند‪ ،‬قرار ذيل اند‪:‬‬ ‫حمل و نقل ) جاده‪ ،‬ديوار استنادی‪ ،‬آبگذر(؛‬ ‫‪‬‬ ‫ساختمان مکتب )جديد و ‪ /‬يا نوسازی(؛‬ ‫‪‬‬ ‫کلنيک )جديد و ‪ /‬يا نوسازی(؛‬ ‫‪‬‬ ‫ذخيره آب )شبکه توزيع‪ ،‬چاه‪ ،‬سربند و مخزن(‬ ‫‪‬‬ ‫آبياری ‪) ،‬کانال ھا‪ ،‬حفاظت از ديوار(‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫اقدامات برای صرفه جويی انرژی‬ ‫)‪c‬‬ ‫صرفه جويی انرژی در بسياری جھات ‪ ‬امکان پذير است‪  .‬توليد‪ ،‬توزيع و استفاده از انرژی فرصت ھايی را پيشکش مينمايد‪ .‬بطور‬ ‫مثال‪ :‬ساختمان ھا را ميتوان عايق بھتر داد‪ ،‬صنايع می توانند تجھيزات پيشرفت و کم صرف را استفاده نمايند‪ ،‬وفابريکه ھای برق را‬ ‫ميتوان بازسازی و بخش ھای که درست کار نمی کند را با پروژه ھای جديد و موثر تبديل کرد‪ .‬اين فرصت را می توان در ھر‬ ‫بخش از اقتصاد پيدا کرد ‪ ‬راه حل بايد مانند مشکالت متنوع باشند‪ ،‬و شامل بکار بھبود تکنالوژيکی‪ ،‬تعيين قيمت مناسب‪ ،‬و بازارھای‬ ‫باز و شفاف باشد‪.‬‬ ‫نمونه ھايی از مداخالت صرفه جويی در انرژی است که می تواند در مناطق آسيب ديده ‪CASA  ‐1000 ‬ترويج عبارتند از‪ :‬استفاده از‬ ‫انرژی المپھای فلورسنت جمع و جور و کارآمد ‪ ،‬استفاده از بھبود اجاق پخت و پز است که کارآمد تر از اجاق ھای سنتی و توليد دود‬ ‫کمتر سالمت مخرب ‪ ،‬ايجاد بيوگاز )از فضوالت حيوانی ( گياھان برای گرمايش و پخت و پز ‪ ،‬در نتيجه کاھش استفاده از چوب‪  – ‬‬ ‫باعث کاھش آسيب ھای محيط زيست ‪ ،‬کاھش آلودگی ھوا در محيط داخلی ‪ ،‬و صرفه جويی در زمان و نيروی کار در جمع آوری‬ ‫چوب ‪ ،‬استفاده از تکنولوژی حرارتی خورشيدی ‪ ،‬به عنوان مثال برای پخت و پز و گرمايش ‪ ،‬عايق بندی بھتر از خانه ھا و‬ ‫ساختمان ھا ‪ ،‬استفاده از آبياری کارآمد سيستم ھای پمب آب ‪ ،‬استفاده از انرژی باد‪ .‬‬ ‫در حال حاضر‪ ،‬بعضی مثال ھای صرفه جويی در انرژی در بخش ھايی از مناطق متاثرشده از پروژه )‪ (CASA  ‐1000‬ميتواند‬ ‫چنين باشد‪ :‬فراھم نمودن انرژی ارزان‪ ،‬از جمله المپ ھای روشن و کم مصر‪ ،‬استفاده از وسايل پخت و پز کم مصرف که از وسايل‬ ‫سنتی کم مصرف تر بوده و برای صحت ھم ضرر کم دارد‪ ،‬زيرا دود کمتر توليد می کند‪ .‬توليد بيوگاز با استفاده از فصله حيوانات و‬ ‫برای گرم کردن و آشپزی که باعث محدود ساختن مصرف چوب ميشود‪ .‬از سوی ديگر ضرر کم به محيط زيست دارد و کثافت کمتر‬ ‫را به ھوا رھا می کند‪ ،‬استفاده از تکنالوژی خورشيدی حراراتی‪ ،‬بطور مثال برای آشپزخانه و گرم کردن‪ ،‬خانه ھا‪ ،‬عايق سازی بھتر‬ ‫خانه ھا‪ ،‬استفاده درست از پمب ھای آب برای آّياری و و استفاده از انرژی بادی‪.‬‬ ‫‪59 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫بعضی از اين تکنالوژی ھای دارای قابليت صرفه جويی در حال حاضر در بعضی از ساحات متاثر شده از پروژه استفاد‬ ‫ميشود و زمينه خوبی برای گسترس شان ميباشد‪ .‬در قريه ھای که دسترسی به برق دارند‪ ،‬ديده ميشود که مردم حلی از قبل‬ ‫از انرژی کم مصرف برای روشنايی وغيره استفاده مينمودند‪ .‬در بعضی محالت که از وضعيت بھتر برخوردار اند‪ ،‬تقريبا ً‬ ‫‪ 10‬الی ‪ 30‬عضو محل از بخاری ھای که گرما را نگه می دارند استفاده می کردند‪ .‬ھمچنان از بايوگاز استفاده مينمودند‪،‬‬ ‫زنان در اکثريت ولسوالی ھا و واليات گفتند که عالقمند ھستند تا از بايوگاز وغيره امکانت درآشپزخانه استفاده نمايند زيرا‬ ‫ميخواھند وضعيت آشپزخانه و صحت خودشان خوب باشد‪ .‬در بعضی موارد از تکنالوژی خورشيدی حرارتی نيز استفاده‬ ‫ميگرديد‪ ،‬بعضی مردم محل در ننگرھار‪ ،‬کندز و بغالن از انرژی خورشيدی حرارتی استفاده ميکردند‪ .‬با توجه به اينکه‬ ‫اقتصاد مردم روستايی اساسا ً در زراعت استوار است‪ ،‬عالقمندی زياد برای بھبود سيستم ھای پمب آبياری و صرفه جوی‬ ‫در آب‪ ،‬مانند آبياری قطره ای وجود دارد‪.‬‬ ‫توسعه برق شبکه اصلی برای مناطق روستايی‬ ‫)‪d‬‬ ‫مناطق روستايی نزديک به شبکه اصلی را ميتوان در موارد استثنای با شبکه اصلی برق وصل نمود ‪ ‬امکان گسترش شبکه را می‬ ‫توان مورد بررسی قراردارد ‪: ‬ظرفيت‪ ،‬افت ولتاژ در شبکه و سيستم تعرفه مالحظات کليدی که برای توزيع برنامه ريزی شده است‪. ‬‬ ‫اين از مسئوليت ھای دافغانستان برشنا شرکت است که شبکه برق را در مناطق روستايی با پالن ھای از قبل منظور شده گسترش‬ ‫دھد‪ .‬در موارد تقاضای قوی اجتماع محل به خصوص در مناطقی که دافغانستان برشنا شرکت طرح توسعه ندارد‪ ،‬می توان برای‬ ‫گسترش شبکه پرداخته شده است‪ .‬بطور مثال پروژه يک سب استيشن را در کابل ايجاد و مردم محل مسير لين به شبکه وصل مينمايد‪.‬‬ ‫ترتيبات رسمی برای شريک سازی منافع با مردم محل‬ ‫‪4.3.5‬‬ ‫بايد تأکيد گردد که اقدامات مشخص شدۀ فوق ليست از پيشنھادات ميباشند – که ھنوز نھايی نشده اند‪ .‬اقدامات عملی تنھا پس از اتخاز‬ ‫تصميم در مورد مسير لين انتقال و برگزاری رايزنی ھای بيشتر با اجتماعات محلی و ديگران در مورد گزينه ھای شريک سازی‬ ‫منافع با مردم صورت خواھد گرفت‪  .‬‬ ‫در ارتباط با تطبيق‪ ،‬مھم است که خود مردم محالت را سھم ساخت‪ .‬در شش واليت متذکره ‪ 5‬نوع نھاد ھای مردمی وجود‬ ‫دارد‪ .‬بعنوان نھاد ھای منتخب محلی‪ ،‬شوراھای انکشافی قريه ھا در تمام مناطق که بحث ھای گروھی متمرکز صورت‬ ‫گرفت‪ ،‬وجود داشتند‪  .‬اين شورا ھا قوانين به اساس يک قانون فرعی فعاليت نموده و نقش مھمی در تعين پروژه ھای اولويت مردمی‬ ‫و تطبيق آن دارند‪  .‬انجمن ھای آبياری به خوبی در بسياری ساحات شش واليت فعاليت داشند‪ ،‬برخی شان زمان بسيار قديم فعال‬ ‫ھستند‪ .‬نقش کليدی انجمن ھای آبياری را حفظ و نگھداری‪ ،‬توزيع عادالنه آب و جمع آوری ھزينه ھای خدمات‪   .‬از استفاده کننده گان‬ ‫ميباشد‪  .‬انجمن جوانان در برخی از جوامع وجود داشت‪ ،‬اين انجنمن ھا دختران و پسران افغان را قادر می سازد تا آنھا در فعاليت‬ ‫ھای آموزش و تحصيل و انسجام اجتماعی سھم فعال داشته باشند‪  .‬گروه ھای داوطلب در بسياری از ساحات بعنوان يک وسيله مناسب‬ ‫برای مشارکت اعضای جامعه‪ ،‬پس انداز‪ ،‬فعاليت ھای اجتماعی و امرار معاش وجود داشت‪ .‬تعاونی ھای زراعتی‪ ،‬در حال حاضر‬ ‫تعداد محدودی از مردم محل در ارتقاء فعاليت ھای زراعتی و ارزش برای پول مصروف اند‪.‬‬ ‫بسيار مھم است که امکان استفاده از اين نھادھای جامعه جستجو شود و از ايجاد ساختارھای جديد برای حمايت از تطبيق و بھره‬ ‫برداری پروژه ھای مردمی جلوگيری گردد‪  .‬ھمچنين ايجاد ترتيبات ھمکاری بين اجتماعات محل متاثر شده‪ ،‬دولت ھای منطقه و‬ ‫سازمان نطبيق کننده خارجی مھم ميباشد‪  .‬اين نوع ترتيبات نه تنھا نھادھای محلی را تقويت می بخشد بلکه ارزش پول کمک ھای‬ ‫انکشافی را نيز افزايش ميدھد‪.‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫برای آنعده پروژه ھای زيربنايی محلی که مردم از خود ظرفيت نشان داده اند‪ ،‬تطبيق آن را می توان از طريق قرارداد اجتماعی‬ ‫بدوش مردم محل گذاشت‪  .‬پروژه ھای پيچيده که فراتر از ظرفيت اجتماعات محل ھستند‪ ،‬تطبيق آن از طريق بخش خصوصی و يا‬ ‫ساير سازمان ھای مناسب و ازطريق فرايند مناقصه رقابتی انجام خواھد شد‪ .‬اين کار در مورد پروژه ھای برق آبی و خورشيدی‬ ‫ضروری ميباشد‪.‬‬ ‫‪60 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫پاکستان‬ ‫‪5.‬‬ ‫مشخصات اجتماعی ‪ -‬اقتصادی‬ ‫‪5.1‬‬ ‫مشخصات پاکستان‬ ‫‪5.1.1‬‬ ‫کشور پاکستان‪ ،‬که نام رسمی آن جمھوری اسالمی پاکستان است‪ ،‬از طرف غرب با ايران‪ ،‬از طرف غرب و شمال با‬ ‫افغانستان‪ ،‬از طرف شمال شرق با چين و از طرف شرق با ھندوستان ھم سرحد است‪ .‬پاکستان با داشتن بيش از ‪ 180‬ميليون‬ ‫جمعيت ششمين کشور پر نفوس جھان است‪ .‬اين کشور با داشتن موقعيت استراتيژيک در محل تالقی آسيای مرکزی‪ ،‬آسيای‬ ‫جنوبی و غربی يکی از پر مشکالت ترين کشور ھا در منطقه به حساب رفته و با چالش ھای متعدد انکشافی و امنيتی مواجه‬ ‫می باشد‪.‬‬ ‫سيستم سياسی‬ ‫الف‪.‬‬ ‫پاکستان دارای ساختار فدرال بوده و دارای ‪ 4‬واليت )پنجاب‪ ،‬خيبر پښتونخواه‪ ،‬سند و بلوچستان(‪ ،‬بعالوۀ جمو و کشمير‬ ‫آزاد‪ ،‬گيلجيت‪ -‬بالتيستان‪ ،‬منطقۀ قبايلی تحت ادارۀ حکومت فدرال‪ ،‬و حوزۀ مرکزی اسالم آباد ميباشد‪ .‬ھر يک از واليت ھای‬ ‫مذکور به شمول جمو و کشمير آزاد و گيلجيت‪ -‬بالتيستان دارای مجلس قانونگذاری جداگانه ھستند‪ .‬واليات مذکور جمعا ً به‬ ‫‪ 105‬ولسوالی )شھرستان( تقسيم شده اند و ھر ولسوالی به نوبۀ خود به واحد ھای اداری کوچکتری موسوم به تھسيل سلتا‬ ‫لوکاس)‪ (tehsils/talukas‬منقسم ميگردد‪ .‬پارلمان فدرال اين کشور دو مجلسه بوده و مرکب از مجلس سنا و مجلس ملی‬ ‫عوام است )که حاوی ‪ 60‬کرسی اختصاصی برای زنان و ‪ 10‬کرسی اختصاصی برای اقليت ھای مذھبی ميباشد(‪ .‬رئيس‬ ‫جمھور در راس دولت قرار دارد و حکومت توسط صدر اعظم رھبری ميشود‪.‬‬ ‫‪61 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫قدرت سياسی در پاکستان برای مدت ھای مديدی در دست رژيم ھای نظامی قرار داشت اما در سال ھای اخير اين کشور‬ ‫شاھد تقويت قابل مالحظۀ دموکراسی بوده است‪ .‬در ماه می سال ‪ 2013‬در اين کشور انتخابات رياست جمھوری در حالی‬ ‫برگزار شدند که برای اولين بار در تاريخ اين کشور يک دولت منتخب ملکی دورۀ کاری قانونی خود را به سر رسانيده بود‪.‬‬ ‫ساير عواملی که در شکل گيری اوضاع و احوال اين کشور نقش داشته اند عبارت اند از تنش تاريخی با ھندوستان )به‬ ‫شمول سه جنگ و منازعۀ کارگيل( و انکشافات منطقوی ) به خصوص در افغانستان( که تا حدی باعث تشديد افراط گرايی‬ ‫دينی و نظامی در پاکستان گرديده اند‪ .‬امروزه اين تھديد يکی از جدی ترين تھديد ھاييست که اين کشور دارای سالح ھستوی‬ ‫با آنھا مواجه ميباشد‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫ب‪.‬‬ ‫مساحت وسيع و جمعيت بزرگ پاکستان )با داشتن فيصدی بلند افراد دارای سن کار(‪ ،‬منابع طبيعی سرشار و موقعيت‬ ‫استراتيژيک آن ھمه و ھمه باعث گرديده اند تا اين کشور از پوتانسيل اقتصادی بزرگی برخوردار باشد‪ .‬متأسفانه عواملی‬ ‫مانند بی ثباتی سياسی متداوم‪ ،‬تنش ھا با ھندوستان‪ ،‬وضعيت امنيتی رو به خرابی‪ ،‬عدم سرمايه گذاری در سکتور صحت و‬ ‫معارف‪ ،‬حکومتداری ضعيف‪ ،‬بحران رو به افزايش انرژی و آب و حوادث طبيعی بزرگ و متکرر باعث گرديده اند تا اين‬ ‫کشور از پوتانسيل اقتصادی خود بھره برداری وسيع نموده نتواند‪.‬‬ ‫اين کشور در سالھای اول دھۀ ‪ 2000‬ميالدی به رشد اقتصادی چشمگيری نايل گرديد اما بعد ھا از سال ‪ 2008‬الی ‪2008‬‬ ‫اوسط ميزان رشد اقتصادی آن حدود ‪ 3‬فيصد بوده است‪ .‬انفالسيون از ‪ 7.7‬فيصد در سال ‪ 2007‬به حدود ‪ 12‬فيصد در سال‬ ‫‪ 2001‬بلند رفت اما در سال ‪ 2012‬دوباره به ‪ 10‬فيصد رسيد‪ .‬در نتيجۀ عدم ثبات سياسی و اقتصادی‪ ،‬کلدار پاکستانی از‬ ‫سال ‪ 2007‬بدينسو در مقابل اسعار خارجی بيش از ‪ 40‬فيصد ارزش خود را از دست داده است‪ .‬حکومت در ماه نوامبر سال‬ ‫‪ 2008‬در واکنش به بحران بيالنس تاديات پولی خويش ترتيبات حالت منتظرۀ صندوق جھانی پول را پذيرفت‪ .‬ھرچند‬ ‫اقتصاد اين کشور از زمان بحران به بعد با ثبات بوده است‪ ،‬اما بھبود نيافته است‪ .‬سرمايه گذاری ھای خارجی به سبب‬ ‫موجوديت نگرانی ھا از ناحيۀ حکومتداری‪ ،‬انرژی‪ ،‬امنيت و رکود اقتصاد جھانی به اين کشور برگشت ننموده اند‪ .‬حساب‬ ‫جاری کشور بعد از يک مازاد جزئی در سال مالی ‪ 2011/2010‬دوباره در سال ‪ 2012/2011‬به کسر مواجه گرديد که‬ ‫البته بلند بودن قيمت نفت وارداتی و پائين بودن قيمت تکۀ صادراتی اين روند قھقرايی را تشديد نموده است‪.‬‬ ‫زراعت يکی از مھم ترين پايه ھای اقتصاد اين کشور است که بيش از ‪ 20‬فيصد توليد ناخالص داخلی را تشکيل داده و دو‬ ‫بر پنجم حصۀ فرصت ھای شغلی را بار آورده است‪ .‬سھم اين سکتور در توليد ناخالص داخلی پاکستان در سال ھای اخير‬ ‫افت داشته است زيرا متقابالً سکتور خدماتی رشد نموده است‪ .‬سرمايه گذاری ھای خارجی بزرگ بين سالھای ‪ 2002‬الی‬ ‫‪ 2007‬باعث رشد سريع سکتور بانکداری و مخابرات اين کشور گرديد‪ .‬ساير صنايع مھم آن عبارت اند از البسه و‬ ‫منسوجات‪ ،‬پروسس مواد غذايی‪ ،‬توليد مواد کيمياوی‪ ،‬آھن و ساير فلزات‪ .‬حواله ھای پولی کارگران پاکستانی که در خارج‬ ‫از کشور کار ميکنند از ماه مارچ ‪ 2011‬بدينسو ماھانه به گونۀ اوسط به يک ميليارد دالر امريکايی ميرسد که يک نقطۀ‬ ‫مثبت برای پاکستان تلقی ميگردد‪.‬‬ ‫روند رشد و مؤلديت در پاکستان به گونۀ فزاينده ای از بحران انرژی در اين کشور متاثر ميگردد چنانچه ميان ميزان تقاضا‬ ‫و عرضۀ انرژی برق خالی بزرگ و ھنوز ھم بزرگ شونده ای وجود دارد‪ .‬عوامل مختلف در اين زمينه نقش دارند به‬ ‫شمول حکومتداری ضعيف‪ ،‬پراگنده بودن اين سکتور‪ ،‬اتکا بر نفت وارداتی گران قيمت‪ ،‬ضعف در ساختار تعرفه ھای برق‬ ‫و جمع آوری عوايد‪ ،‬عدم سرمايه گذاری و افزايش قرضه ھای دورانی‪ .‬عالوه بر آن‪ ،‬پاکستان با بحران آب نيز مواجه است‪.‬‬ ‫کمبود آب از گذشته ھا در اين کشور وجود داشته است و رفته رفته به يک معضلۀ حاد تبديل ميشود‪.‬‬ ‫احصائيۀ نفوس و شاخص ھای انکشافی‬ ‫ج‪.‬‬ ‫اولين احصائيۀ ده ساله در اين کشور در سال ‪ 1998‬صورت گرفت‪ ،‬بنابران اطالعات مؤثق در مورد جمعيت اين کشور در‬ ‫دسترس نيست اما نفوس مجموعی آن بالغ بر ‪ 180‬ميليون تخمين گرديده است‪ .‬نفوس پاکستان جوان است‪ :‬بيش از نصف‬ ‫مردم زير سن ‪ 22‬سال قرار دارند‪ .‬اقوام متعددی در اين کشور زنده گی ميکنند که بزرگترين شان پنجابی )‪ (45%‬بوده و به‬ ‫تعقيب آن پشتون ھا )‪ ،(15%‬سندی ھا )‪ ،(14%‬مھاجران‪ /‬اردو زبانان )‪ (8%‬و بلوچ ھا )‪ (4%‬ميباشند‪ .‬زبان رسمی‬ ‫پاکستان اردو است )ھمراه با زبان انگليسی که در بين قشر سطح باال‪ /‬تحصيل کرده بيشتر مروج است( که با زبان ھای‬ ‫ديگر آميخته ميباشد؛ اما بسياری از مردم آن به بعضی زبان ھای محلی ديگر نيز صحبت ميکنند‪.‬‬ ‫‪62 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫شاخص ھای انکشافی پاکستان وضعيت نابسامان آن را نشان ميدھند‪ .‬در طول چندين سال گذشته رشد ضعيف و آميخته با‬ ‫انفالسيون شديد‪ ،‬بعالوۀ افزايش بھای مواد خوراکی‪ ،‬باعث افزايش چشمگير سطح فقر گرديده است‪ .‬به اساس گزارش بخش‬ ‫انکشاف بشری سازمان ملل متحد در سال ‪ 2011‬تقريبا ً ‪ 50‬فيصد مردم پاکستان تحت خط فقر قرار داشتند‪ .‬از آنجائيکه‬ ‫نفوس پاکستان در حال افزايش است‪ ،‬رسيده گی به نيازمندی ھای انکشافی افراد پيوسته مشکل تر ميشود‪ .‬آنچنانيکه پاکستان‬ ‫فعالً پيش ميرود‪ ،‬به احتمال زياد قادر به حصول اھداف انکشافی ھزار سالۀ خويش الی سال ‪ 2015‬نخواھد بود‪.‬‬ ‫وضعيت زنان‬ ‫د‪.‬‬ ‫وضعيت زنان در پاکستان بستگی به محل زيست و وضعيت اجتماعی‪ -‬اقتصادی شان داشته و متغير ميباشد‪ .‬منطقۀ قبايلی‬ ‫تحت ادارۀ حکومت فدرال )‪ ،(FATA‬بلوچستان و بخش ھايی از خيبر پښتونخواه فوق العاده محافظه کار بوده و زنان در‬ ‫اين مناطق تا حد زيادی در چھارديواری خانه زنده گی داشته و دسترسی کمتری به خدمات و فرصت ھای شغلی دارند‪.‬‬ ‫بخش ھای روستايی پنجاب و سند نيز به عين ترتيب محافظه کار ھستند بخصوص در ارتباط با موضوع "ناموس"‪ .‬قتل ھای‬ ‫ناموسی نيز در اين مناطق صورت ميگيرند‪ .‬زنان مسکونۀ شھر ھا مانند الھور‪ ،‬کراچی‪ ،‬اسالم آباد وغيره عموما ً از آزادای‬ ‫ھا و فرصت ھای بيشتری برخوردار اند‪ .‬در شھر ھای پاکستان زنانی را که در دفاتر کار ميکنند به وفرت ميتوان ديد‪.‬‬ ‫مشارکت سياسی زنان از طريق اختصاص يافتن کرسی ھا برای آنھا در تمام نھاد ھای تقنينی‪ ،‬تقويت گرديده است‪ .‬در اين‬ ‫کشور زنان توانسته اند به کرسی ھای نخست وزيری‪ ،‬رياست شورای ملی‪ ،‬وزارت ھا و سفارت ھا برسند‪ .‬در سال ھای‬ ‫اخير يک تعداد قوانينی تصويب شده اند که زنان را توانمند ميسازند که بگونۀ مثال ميتوان از قوانين مبارزه با آزار و اذيت‬ ‫زنان در محل کار‪ ،‬جرم قراردادن ممانعت ازدواج زنا )که در منطقۀ سند مروج بوده و توسط آن مردان مانع ميشوند که‬ ‫زنان عروسی نموده و ميراث خود را با خود ببرند(‪ ،‬تعيين مجازات حبس ابد برای حمالت توسط تيزاب باالی زنان‪ ،‬و ايجاد‬ ‫کميسيون ملی وضعيت زنان بمثابۀ يک نھاد دايمی‪ ،‬نام برد‪.‬‬ ‫ساحات متاثر شده‬ ‫‪5.1.2‬‬ ‫وسعت نھايی پروژه )‪ (CASA-1000‬ھمانا تمديد لين برق مستقيم با ولتاژ بلند )‪ (HVDC‬به طول ‪ 71‬کيلومتر ميباشد که‬ ‫از طريق تورخم از سرحد افغانستان گذشته و داخل خاک پاکستان ميشود و در پاکستان به استيشن شبکۀ برق شيخ محمدی‬ ‫در حومۀ شھر پشاور وصل ميگردد‪ .‬لين برق مذکور از خيبر ايجنسی واقع )‪ (FATA‬و يک منطقۀ خارج از شھر پشاور‬ ‫که تحت کنترول ادارۀ پشاور قرار دارد‪ ،‬عبور ميکند‪.‬‬ ‫مشخصات اجتماعی – اقتصادی به اساس سروی شريک سازی منافع با مردم‬ ‫مشخصات اجتماعی – اقتصادی ساحات متاثر شده که در ذيل ارائه گرديده اند بر مبنای يک مطالعۀ شريک سازی منافع با‬ ‫مردم استوار ميباشد که توسط نھاد موسوم به ‪ SABAWON‬در سال ‪ 2012‬اجرا گرديده است‪ .‬ھدف اين مطالعه ساختن‬ ‫يک مينوی گزينه ھا برای اقدامات شريک سازی منافع با مردم در محالت واقع در مسير پروژۀ ‪ CASA-1000‬است‪ .‬در‬ ‫اين مطالعه ‪ 13‬قريه )از جمع ‪ 27‬قريه( در سراسر اين مسير مطالعه شدند‪ .‬در ھر قريه يک سروی نمونوی خانه وار‬ ‫صورت گرفت )که بصورت اوسط ‪ 31‬فيصد خانواده ھا را تحت پوشش قرار داد( و به تعقيب آن بحث ھای گروپ ھای‬ ‫متمرکز و مصاحبه ھا با مردم محل انجام شد‪ .‬اين مطالعه مسير لين برق در پاکستان را به سه منطقۀ جغرافيايی و قومی‬ ‫تقسيم نمود‪:‬‬ ‫‪ ‬منطقۀ الف – از استيشن شبکۀ برق شيخ محمدی )خارج از پشاور( الی بازار کارخانو؛‬ ‫‪ ‬منطقۀ ب – از جمرود الی حاجی آريوب کلی )منطقۀ عمدتا ً افريدی نشين(؛‬ ‫‪ ‬منطقۀ ج – از شيخوال الی تورخم )منطقۀ عمدتا ً شينواری نشين(‪.‬‬ ‫جمعيت‬ ‫الف‪.‬‬ ‫جمعيت مسکون در ساحۀ تحت مطالعه )‪ 13‬قريه( ‪ 0.114‬ميليون نفر بود که در ‪ 17315‬خانواده زنده گی ميکردند‪ .‬از جملۀ‬ ‫اين نفوس مجموعی‪ ،‬سھم منطقۀ "الف" پنج قريه‪ 61 ،‬فيصد نفوس به اساس ‪ 6.97‬فيصد تعداد اوسط اعضای خانواده بود؛‬ ‫ھمچنان سھم منطقۀ "ب" ‪ 17.5‬فيصد و تعداد اوسط اعضای خانواده در آن ‪ 6.16‬بود و باالخره سھم ساحۀ "ج" ‪ 21.5‬فيصد‬ ‫با ‪ 5.9‬فيصد تعداد اوسط اعضای خانواده بود‪ .‬در اين مناطق خانواده ھا اکثراً به سيستم مشترک زنده گی ميکنند که در نتيجه‬ ‫تعداد اعضای يک خانواده به ‪ 20‬الی ‪ 26‬نفر نيز ميرسد‪ .‬مع الوصف‪ ،‬اطالعات مربوط به خانواده ھا به اساس تعريف‬ ‫‪63 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫معياری خانواده‪ 21‬جمع آوری گرديدند‪ .‬به اين ترتيب‪ ،‬اوسط تعداد اعضای يک خانواده ‪ 6.6‬نفر قبول گرديد )لطفا ً به جدول‬ ‫ھشتم و شکل اول مراجعه کنيد(‪ .‬تناسب جندر در جمعيت سروی شده ‪ 51‬فيصد ذکور بر ‪ 49‬فيصد اناث بود‪.‬‬ ‫قريه ھای واقع در امتداد مسير لين برق متشکل از اقوام مختلف بودند‪ .‬سه قوم عمده مومند‪ ،‬افريدی و شينواری در ھر سه‬ ‫قسمت وجود داشتند‪ .‬اھالی مسکونۀ قريه ھای مذکور به اقوام کوچکتر "خيل" و "زی" نيز تقسيم شده بودند‪ .‬در ھر قريه بين‬ ‫‪ 200‬الی ‪ 1000‬خانواده زنده گی ميکردند‪.‬‬ ‫جدول ‪ :8‬توزيع جمعيت نمونه به اساس جندر و تعداد اعضای خانواده‬ ‫خانواده ھای نمونه‬ ‫تعداد اوسط‬ ‫اناث‬ ‫ذکور‬ ‫جمعيت‬ ‫خانواده‬ ‫مجموع‬ ‫قريه ھای سروی‬ ‫اعضای‬ ‫ھای‬ ‫خانواده ھا در‬ ‫منطقه‬ ‫شده‬ ‫خانواده‬ ‫سروی‬ ‫يک قريه‬ ‫شده‬ ‫‪7.6‬‬ ‫‪3,535‬‬ ‫‪3,056‬‬ ‫‪6,591‬‬ ‫‪862‬‬ ‫‪2,600‬‬ ‫سلمان خيل‬ ‫‪A-1‬‬ ‫‪6.4‬‬ ‫‪620‬‬ ‫‪658‬‬ ‫‪1,278‬‬ ‫‪200‬‬ ‫‪650‬‬ ‫ماشوخيل‬ ‫‪A-2‬‬ ‫‪5.8‬‬ ‫‪2,695‬‬ ‫‪2,703‬‬ ‫‪5,398‬‬ ‫‪924‬‬ ‫‪2,550‬‬ ‫شيخان کلی‬ ‫‪A-3‬‬ ‫‪6.2‬‬ ‫‪1,976‬‬ ‫‪2,254‬‬ ‫‪4,230‬‬ ‫‪683‬‬ ‫‪2,100‬‬ ‫شيخ محمدی‬ ‫‪A-4‬‬ ‫‪9.1‬‬ ‫‪2,368‬‬ ‫‪2,518‬‬ ‫‪4,886‬‬ ‫‪539‬‬ ‫‪1,650‬‬ ‫مشترزی‬ ‫‪A-5‬‬ ‫‪6.2‬‬ ‫‪392‬‬ ‫‪386‬‬ ‫‪778‬‬ ‫‪125‬‬ ‫‪500‬‬ ‫سور قمر‬ ‫‪B-1‬‬ ‫‪5.3‬‬ ‫‪409‬‬ ‫‪512‬‬ ‫‪921‬‬ ‫‪173‬‬ ‫‪478‬‬ ‫شاگی‬ ‫‪B-2‬‬ ‫‪5.7‬‬ ‫‪807‬‬ ‫‪902‬‬ ‫‪1,709‬‬ ‫‪300‬‬ ‫‪1,127‬‬ ‫شاه کس‬ ‫‪B-3‬‬ ‫‪7.1‬‬ ‫‪969‬‬ ‫‪1,159‬‬ ‫‪2,128‬‬ ‫‪300‬‬ ‫‪975‬‬ ‫علی مسجد‬ ‫‪B-4‬‬ ‫‪5.8‬‬ ‫‪595‬‬ ‫‪615‬‬ ‫‪1,210‬‬ ‫‪210‬‬ ‫‪895‬‬ ‫تورخم‬ ‫‪C-1‬‬ ‫‪5.6‬‬ ‫‪393‬‬ ‫‪466‬‬ ‫‪859‬‬ ‫‪152‬‬ ‫‪480‬‬ ‫گاگره‬ ‫‪C-2‬‬ ‫‪4.9‬‬ ‫‪499‬‬ ‫‪613‬‬ ‫‪1,112‬‬ ‫‪228‬‬ ‫‪960‬‬ ‫شيخوال‬ ‫‪C-3‬‬ ‫‪6.3‬‬ ‫‪2,431‬‬ ‫‪2,471‬‬ ‫‪4,902‬‬ ‫‪774‬‬ ‫‪2,350‬‬ ‫سدوزی‬ ‫‪C-4‬‬ ‫‪6.6‬‬ ‫‪17,689‬‬ ‫‪18,313‬‬ ‫‪36,002‬‬ ‫‪5,470‬‬ ‫‪17,315‬‬ ‫مجموعه‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪21‬‬ ‫تمام اشخاصی که تحت يک سقف ويا در يک خانۀ جداگانه زنده گی ميکنند و يک آشپزخانۀ مشترک دارند و اعضای آن به اساس رابطۀ قرابت ويا ھم زوجيت‬ ‫با ھمديگر نسبت دارند‪ ،‬يک خانواده گفته ميشوند‪.‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪64 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫شکل ‪ :1‬تعداد اوسط اعضای خانواده در قريه‬ ‫‪10‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪9.1‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪7.6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪7.1‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6.4‬‬ ‫‪6.2‬‬ ‫‪6.2‬‬ ‫‪6.3‬‬ ‫‪5.8‬‬ ‫‪5.7‬‬ ‫‪5.8‬‬ ‫‪5.6‬‬ ‫حدود‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5.2‬‬ ‫‪4.9‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪A‐1‬‬ ‫‪A‐2‬‬ ‫‪A‐3‬‬ ‫‪A‐4‬‬ ‫‪A‐5‬‬ ‫‪B‐1 B‐2 B‐3‬‬ ‫‪B‐4‬‬ ‫‪C‐1‬‬ ‫‪C‐2‬‬ ‫‪C‐3‬‬ ‫‪C‐4‬‬ ‫قريه ھای سروی شده‬ ‫در مجموع ‪ 37‬فيصد مردم در تمام منطقه با سواد بودند‪ ،‬که از آن جمله بيش از ‪ 93‬فيصد شان صرف سواد ابتدايی داشتند‪.‬‬ ‫در سه منطقه يی که سروی شدند تفاوت ھايی به نظر ميرسيد‪ .‬تناسب سواد در قريه ھای مربوط منطقۀ "ج" بلند تر بود )‪49‬‬ ‫فيصد( نسبت به قريه ھای مربوط منطقۀ "الف" )‪ 35‬فيصد( جائيکه مکاتب دولتی و خصوصی موجود و فعال بودند‪ .‬سطح‬ ‫سواد در منطقۀ "ب" ‪ 33‬فيصد بود‪.‬‬ ‫شکل دوم‪ :‬تناسب سواد بر اساس جندر و قريه‬ ‫‪100‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪Literacy Percentage‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪A‐1‬‬ ‫‪A‐2‬‬ ‫‪A‐3‬‬ ‫‪A‐4‬‬ ‫‪A‐5‬‬ ‫‪B‐1‬‬ ‫‪B‐2‬‬ ‫‪B‐3‬‬ ‫‪B‐4‬‬ ‫‪C‐1‬‬ ‫‪C‐2‬‬ ‫‪C‐3‬‬ ‫‪C‐4‬‬ ‫‪Male‬‬ ‫‪Female‬‬ ‫‪Overall‬‬ ‫بين ميزان سواد در طبقۀ ذکور و اناث فاصلۀ زيادی وجود داشت‪ .‬ميزان سواد بصورت کل در طبقۀ ذکور ‪ 59‬فيصد بود در‬ ‫حاليکه در طبقۀ اناث صرف به ‪ 14‬فيصد ميرسيد‪ .‬به ارتباط تفاوت ھا ميان بخش ھای مختلفه‪ ،‬چنانچه در شکل ‪ 2‬نشان داده‬ ‫شده است‪ ،‬فاصلۀ جندر در منطقۀ "الف" علی الرغم پائين بودن ميزان سواد به سويۀ عمومی‪ ،‬کوچکتر بود‪ .‬در منطقۀ "ب"‬ ‫وضعيت مشابه منطقۀ "الف" بود‪ .‬اما در منطقۀ "ج" که ميزان باسوادی در مجموع بلند تر بود‪ ،‬تناسب باسوادی زنان قابل‬ ‫چشم پوشی بود‪.‬‬ ‫سطح تحصيل کسانی که خود را باسواد قلمداد کردند نيز عموما ً پائين بود‪ .‬از مجموع افراد باسواد‪ 94 ،‬فيصد شان صرف‬ ‫تحصيالت ابتدايی الی صنف پنجم داشتند ويا ھم برای يکی دو سال مدرسه رفته بودند‪ .‬سه فيصد افراد باسواد الی صنف ھشتم‬ ‫مکتب خوانده بودند‪ ،‬به ھمين ترتيب ‪ 2‬فيصد ايشان به سطح ليسه و يک فيصد آنھا الی دورۀ ثانوی پيش رفته بودند‪ .‬روی‬ ‫ھمرفته افرادی که از کالج يا پوھنتون فارغ شده بودند در ميان سروی شده گان وجود نداشتند‪.‬‬ ‫‪65 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫شکل سوم‪ :‬سطح سواد افراد تعليم يافته‬ ‫‪ ‬سطح سواد افراد تعليم يافته‬ ‫در خالل بحث ھا و مصاحبه ھا تقريبا ً ھمۀ پاسخ دھنده گان در برابر موضوع سوادآموزی يک موقف بنيادگرايانه گرفتند و‬ ‫گفتند که سيستم تعليمی رسمی در تضاد با رسوم و عنعنات آنھا قرار دارد و برای فعاليت ھای اقتصادی اجتماعات روستايی‬ ‫مفيد واقع نمی شود‪ .‬در حصۀ تعليم و تحصيل طبقۀ اناث آنھا مايل نبودند حرفی خالف پاليسی که طالبان در اين زمينه دارند‪،‬‬ ‫ابراز نمايند‪ .‬عوامل مذکور در مجموع بيانگر سطح پائين سواد و بخصوص موجوديت فاصله در بين تحصيالت طبقۀ ذکور‬ ‫و اناث و سطح تحصيلی ميباشند‪ .‬دختران در سن ‪ 10‬سالگی مجبور ساخته ميشدند تا چادر بپوشند و اجازۀ بازی در راه ھا و‬ ‫سرک ھا را نداشتند‪.‬‬ ‫استفاده از زمين و دسترسی به خدمات و برق‬ ‫ب‪.‬‬ ‫استفاده از زمين بمنظور زراعت بسيار محدود بود زيرا قسمت اعظم زمين ھا يا بکر و لم يزرع بودند ويا ھم غير ھموار و‬ ‫مملو از پستی ھا و بلندی ھا‪ .‬بنابر ھمين دليل در منطقۀ "ج" اصالً اثری از کشت و زراعت وجود نداشت‪ ،‬در حاليکه در‬ ‫منطقۀ "ب" زراعت اندک وجود داشت )حدود ‪ 5‬فيصد خانواده ھا گفتند که زراعت منبع اصلی درآمد آنھاست( و در منطقۀ‬ ‫"الف" اين رقم به ‪ 16‬فيصد ميرسيد‪.‬‬ ‫به اساس يافته ھای سروی ‪ ،‬تمام خانواده ھا مالک زمينی بودند که باالی آن زنده گی ميکردند‪ .‬اکثريت مردم زمين ھای‬ ‫تحت ملکيت شان را ديوار کرده و در داخل آن ھم برای خود خانه ساخته بودند‪ ،‬ھم مھمان خانه و اصطبل و ھم نظر به‬ ‫مساحت زمين و موجوديت آب در آن باغ ميوه و کشت زار ھای گندم و ساير غله جات داشتند‪ .‬از نظر مواد ساختمانی که در‬ ‫اعمار منازل به کار رفته بودند خانه ھا به انواع خانه ھای گلی )‪ 65‬فيصد(‪ ،‬خشتی )‪ 22‬فيصد( و خانه ھای پخته ساخته شده‬ ‫از خشت و کانکريت با بام ھای گادری )‪ 13‬فيصد( تقسيم ميشدند‪ .‬نوعيت مواد ساختمانی بازتاب دھندۀ سطح اقتصاد خانواده‬ ‫ھا بود‪.‬‬ ‫‪66 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫در منطقۀ قبايلی پاکستان تمام زيربناھای خدمات معارف کامالً از بين رفته اند‪ .‬معلمين‪ ،‬به خصوص معلمين دورۀ ابتدايی‪ ،‬يا‬ ‫با طالبان پيوسته اند ويا ھم به پشاور و ساير جا ھا فرار نموده اند‪ .‬يافته ھای اين سروی نشان ميدھد که در طول ‪ 10‬سال‬ ‫گذشته در اين منطقه اصالً تعليم و تحصيل وجود نداشته است‪ .‬يکی از مقامات معارف در منطقۀ قبايلی تحت ادارۀ حکومت‬ ‫فدرال وضعيت تعليم و تحصيل در اين منطقه را چنين خالصه نمود‪" :‬در منطقۀ قبايلی مکاتب دولتی و معلمين کم نيستند‪ .‬در‬ ‫اين منطقه به تعداد ‪ 6000‬مکتب و ‪ 33000‬معلم ثبت و راجستر شده وجود دارند‪ .‬به مشکل ميتوان گفت که حدود ‪ 3000‬الی‬ ‫‪ 4000‬شان ايفای وظيفه ميکنند‪ .‬بقيه ‪ 90‬فيصد شان اعضای خانواده ھای ملک ھای قبايل ھستند‪ .‬تعمير ھای مکاتب و ساير‬ ‫امکانات آنھا )برق‪ ،‬آب و پرسونل خدماتی( ھمه مورد استفادۀ ملک ھا قرار دارند‪ .‬ملک ھای قبايلی و ‪ MNA‬ھا معاشات‬ ‫شان را به زور حصول ميکنند‪ " 22.‬در اين سروی راجع به دسترسی به خدمات صحی ھيچگونه معلوماتی ارائه نشده است‪.‬‬ ‫اين سروی دريافت که حد اوسط ميزان دسترسی به آب آشاميدنی پاک در قريه ھايی که در مسير دھليز تاثيرات اين پروژه‬ ‫قرار دارند ‪ 57‬فيصد است که البته اين ميزان دسترسی از صفر فيصد در گاگره‪ ،‬الی ‪ 25‬فيصد در سلمان خيل و ‪ 100‬فيصد‬ ‫در شيخوال ميرسد )لطفا ً به جدول نھم مراجعه کنيد(‪ .‬آب تحت االرضی در عمق زياد زمين قابل دسترس بود فلھذا به پول و‬ ‫مساعی نياز داشت‪ .‬نصب سيستم واترپمپ برقی موتور دار در داخل خانه ھا ايجاب مصارف بلند ر ا می نمود‪.‬‬ ‫صرف ‪ 24‬فيصد کسانی که سروی شدند گفتند که در خانه بيت الخالی عصری دارند‪ .‬در ساير موارد مردان برای رفع‬ ‫حاجت به فضای باز ميرفتند و زنان و اطفال از تشناب ھای عنعنوی استفاده ميکردند‪ .‬تعداد تشناب ھای عصری در منطقۀ‬ ‫"الف" از ھمه بيشتر و در منطقۀ "ج" از ھمه کمتر بود‪ .‬يک ارتباط مستقيم ميان نوعيت تشناب و موجوديت آب و ھمچنان‬ ‫سطح اقتصاد وجود داشت‪.‬‬ ‫وضعيت دسترسی به انرژی برق طوری بود که دولت رسما ً اعالن نموده بود که تمام قريه ھا از نعمت برق مستفيد ھستند‪.‬‬ ‫اما به سطح خانواده ھا‪ ،‬اين مسؤوليت فردی ھر خانواده بود که خود را راجستر نموده و فيس لين برق و ساير مصارف را‬ ‫بپردازد تا از انرژی برق دولتی مستفيد گردد‪ .‬بعضی از خانواده ھای اين کار را انجام داده بودند اما عدۀ ديگر از خانه ھای‬ ‫ھمسايه لين برق غير قانونی گرفته بودند‪ .‬طبق يافته ھای سروی سطح پوشش برق در منطقه بگونۀ اوسط ‪ 76‬فيصد بود و‬ ‫تفاوت در اين زمينه ميان سه منطقۀ چندان قابل مالحظه نبود‪ .‬اما جريان برق بصورت منظم و دوامدار تامين نگرديده بود‪.‬‬ ‫سروی دريافت که پرچاوی ھای زيادی صورت ميگرفت‪ .‬به اساس اين يافته ھا‪ ،‬حد اوسط موجوديت برق در قريه ھا قرار‬ ‫ذيل بود‪:‬‬ ‫‪ 4 – 3‬ساعت در ‪ 24‬ساعت‬ ‫منطقۀ "الف"‬ ‫‪ 2 – 1‬ساعت در ‪ 24‬ساعت‬ ‫منطقۀ "ب"‬ ‫صرف ‪ 1‬ساعت در ‪ 24‬ساعت‬ ‫منطقۀ "ج"‬ ‫پائين بودن ولتاژ برق يک مشکل ديگر بود‪ .‬پائين بودن ولتاژ برق در ساعات پر مصرف )‪ 5‬عصر الی ‪ 10‬شب( که خانواده‬ ‫ھا برای مقاصد تنوير‪ ،‬پخت و پز‪ ،‬تسخين در زمستان و استفاده از پکه در تابستان به برق نياز داشتند‪ ،‬به مثابۀ يک مشکل‬ ‫عمده توصيف گرديد‪ .‬از آنجائيکه تمام منطقه از تپه ھای برھنه و فاقد پوشش نباتی متشکل ميباشد‪ ،‬چوب سوخت به ندرت‬ ‫پيدا ميشود‪ ،‬فلھذا اکثريت زنان برای پخت و پز از منقل ھای برقی ويا سرگين حيوانات استفاده ميکردند‪ .‬اما پرچاوی برق و‬ ‫پائين بودن ولتاژ آن در سطح خانواده ھا مشکالت زيادی را به بار آورده بود‪.‬‬ ‫حضور فعال طالبان و عمليات ھای نظامی پی در پی سيستم توزيع برق و جمع آوری تعرفه ھا را در خيبر ايجنسی و نواحی‬ ‫اطراف شھر پشاور به کلی فلج ساخته است‪ .‬ھرچند شبکۀ برق تا حدی فعال است و برق به اساس تقسيم اوقات و طبق پالن‬ ‫مديريت برق شرکت ‪ PESCO‬توزيع ميشود‪ ،‬سيستم جمع آوری تعرفه به کلی مختل گرديده است‪ .‬تمام پاسخ دھنده گان‬ ‫بحث ھای متمرکز گروپی گفتند که در طول ‪ 10‬سال گذشته ھيچگاھی تعرفۀ برق را تحويل ننموده اند‪.‬‬ ‫جدول ‪ :9‬موجوديت برق‪ ،‬آب قابل انتقال و تشناب ھای عصری در قريه ھای سروی شده‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪22‬مصاحبه با رئيس عمومی معارف منطقۀ قبايلی تحت ادارۀ حکومت فدرال پاکستان‪ ،‬مؤرخ ‪ 29‬اپريل ‪ ،2012‬مطالعۀ شريک سازی منافع با‬ ‫مردم‪ ،‬نھاد سباوون‪ ،‬صحفۀ ‪  44‬‬ ‫‪67 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫تشناب عصری‬ ‫آب قابل انتقال‬ ‫برق‬ ‫قريه‬ ‫‪S#‬‬ ‫‪11%‬‬ ‫‪25%‬‬ ‫‪92%‬‬ ‫سلمان خيل‬ ‫‪A-1‬‬ ‫‪57%‬‬ ‫‪97%‬‬ ‫‪97%‬‬ ‫ماشو خيل‬ ‫‪A-2‬‬ ‫‪27%‬‬ ‫‪39%‬‬ ‫‪26%‬‬ ‫شيخان کلی‬ ‫‪A-3‬‬ ‫‪48%‬‬ ‫‪77%‬‬ ‫‪82%‬‬ ‫شيخ محمدی‬ ‫‪A-4‬‬ ‫‪30%‬‬ ‫‪90%‬‬ ‫‪100%‬‬ ‫مشتارزی‬ ‫‪A-5‬‬ ‫‪48%‬‬ ‫‪60%‬‬ ‫‪90%‬‬ ‫سور قمر‬ ‫‪B-1‬‬ ‫‪30%‬‬ ‫‪16%‬‬ ‫‪29%‬‬ ‫شگی‬ ‫‪B-2‬‬ ‫‪10%‬‬ ‫‪47%‬‬ ‫‪84%‬‬ ‫شاه کس‬ ‫‪B-3‬‬ ‫‪18%‬‬ ‫‪87%‬‬ ‫‪100%‬‬ ‫علی مسجد‬ ‫‪B-4‬‬ ‫‪19%‬‬ ‫‪57%‬‬ ‫‪43%‬‬ ‫تورخم‬ ‫‪C-1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪100%‬‬ ‫گاگره‬ ‫‪C-2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪100%‬‬ ‫‪98%‬‬ ‫شيخوال‬ ‫‪C-3‬‬ ‫‪13%‬‬ ‫‪49%‬‬ ‫‪51%‬‬ ‫سدوزی‬ ‫‪C-4‬‬ ‫‪24%‬‬ ‫‪57%‬‬ ‫‪76%‬‬ ‫اوسط‬ ‫منابع امرار معيشت‬ ‫ج‪.‬‬ ‫جمعيت کار کن )نان آور( در ساحات مذکور بصورت کامل متشکل از اعضای ذکور خانواده ھا بود‪ .‬در جوامع قبيلوی نقش‬ ‫زنان محدود به کار در خانه و فعاليت ھای بسيار کوچک توليدی به سطح منزل ميباشد‪ .‬چنانچه قبالً تذکر داده شد‪ ،‬به سبب‬ ‫غير قابل کشت بودن و غير ھموار بودن اراضی )با کمبود جدی آب( صرف تعداد محدودی از خانواده ھا مصروف زراعت‬ ‫بودند‪ .‬در منطقۀ "الف" بصورت اوسط ‪ 16‬فيصد خانواده گفتند که منبع اصلی معيشت شان را زراعت تشکيل ميدھد‪ ،‬در‬ ‫حاليکه اين رقم در منطقۀ "ب" ‪ "5‬فيصد و در منطقۀ "ج" صفر فيصد بود )لطفا ً به جدول ‪ 10‬مراجعه کنيد(‪.‬‬ ‫کتگوری "تجارت پيشه گان و شاغلين آزاد" عبارت بودند از دکانداران‪ ،‬صاحبان جايداد ھا‪ ،‬مديران امالک‪ ،‬کميشن کاران‪،‬‬ ‫انتقال دھنده گان‪ ،‬تاجران مواد غذايی‪ ،‬قراردادی ھا‪ ،‬مؤلدين کوچک و عرضه کننده گان خدمات‪ .‬در مجموع ‪ 27‬فيصد‬ ‫خانواده ھايی که سروی شدند کاروبار آزاد را به حيث منبع اصلی عايد خويش عنوان نمودند‪ .‬اين تناسب در منطقۀ "الف"‬ ‫در پائين ترين حد قرار داشت )اندکی بيش از ‪ 10‬فيصد( اما در منطقۀ "ج" از ھمه بيشتر بود )‪ 62‬فيصد( – طوريکه در‬ ‫ھمين منطقۀ فيصدی مذکور در قريه جات سرحدی )مانند شيخوال ‪ 72‬فيصد و گاگره ‪ 70‬فيصد( بيش از ساير حصص بلند‬ ‫بود که علت آن نزديکی نواحی مذکور به مراکز تجاری اموال خارجی و منطقۀ معاف از ماليات موسوم به کارخانو بازار‬ ‫است‪.‬‬ ‫جدول ‪ :10‬فيصدی سھم منابع عمدۀ عايداتی خانواده ھا به اساس قريه‬ ‫منابع عايداتی )فيصدی(‬ ‫مجموعه‬ ‫فاقد منبع‬ ‫کار روز مزد‬ ‫سکتور‬ ‫سکتور‬ ‫کاروبار آزاد‬ ‫قريه‬ ‫عايداتی‬ ‫ساير شغل‬ ‫خصوصی‬ ‫دولتی‬ ‫زراعت‬ ‫ھا‬ ‫‪100‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪A-1‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪A-2‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪A-3‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪57‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪A-4‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪30‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪A-5‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪B-1‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪B-2‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪36‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪B-3‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪B-4‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪C-1‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪C-2‬‬ ‫‪68 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪72‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪C-3‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪35‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪C-4‬‬ ‫‪100‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪27‬‬ ‫‪7‬‬ ‫اوسط‬ ‫منبع‪ :‬سروی خانواده ھا در ‪ 13‬قريه‬ ‫قسمت اعظم امکانات کاريابی در سکتور دولتی در مناطق دور تر از قريه ھای مذکور قرار داشتند که بدين سبب ايجاب‬ ‫مينمودند که شخص نان آور خانه ھمه روزه از خانه به محل کار سفر کند ويا ھم در مسافرت زنده گی کند‪ .‬با توجه به پائين‬ ‫بودن سطح سواد و مھارت ھای تخنيکی افراد در اين قريه ھا‪ ،‬آنھا صرف در سمت ھای نگھبان‪ ،‬حاضرباش‪ ،‬کارگر‪ ،‬راننده‬ ‫ويا سرباز در قوای شبه نظامی چانس استخدام دارند‪ .‬در مجموع ‪ 11‬فيصد خانواده ھا از وظيفۀ دولتی به حيث منبع عايداتی‬ ‫اصلی شان ياد نمودند‪ .‬اين تناسب در خانواده ھای منطقۀ "الف" از ھمه بلند تر بوده )بطور اوسط ‪ 15‬فيصد( و در منطقۀ‬ ‫"ج" از ھمه کمتر بود )‪ 5‬فيصد(‪.‬‬ ‫بنابر عين داليل فرصت ھای شغلی در سکتور خصوصی نيز محدود به پست ھای نگھبان‪ ،‬حاضرباش‪ ،‬کارگر‪ ،‬راننده و‬ ‫انتقال دھنده گان بود‪ .‬فرصت ھای مذکور بيشتر در پشاور مھيا بودند‪ .‬در مجموع ‪ 11‬فيصد خانواد ھايی که سروی شدند‬ ‫گفتند که کار در سکتور خصوصی منبع اصلی عايداتی شان است‪ .‬بزرگترين منبع عايداتی را کارگران روزمزد تشکيل‬ ‫ميدادند چنانچه عوايد ‪ 29‬فيصد تمام خانواده ھا از ھمين رھگذر بود‪ .‬افراد مذکور عمدتا ً در فعاليت ھای تجارتی ويا‬ ‫ساختمانی مصروف بودند‪ .‬در مناطق مختلف تفاوت ھايی ديده ميشد‪ :‬در مناطق "الف" و "ب" ثلث کارگران به شکل‬ ‫روزمزد کار ميکردند در حاليکه در منطقۀ "ج" اين رقم به ‪ 22‬فيصد ميرسيد‪.‬‬ ‫در نتيجۀ اين سروی معلوم گرديد که تعداد قابل توجه افراد نمی خواستند منابع عايداتی شان را افشا نمايند که در کتگوری‬ ‫"ساير منابع" سروی قرار گرفتند‪ .‬در حدود ‪ 12‬خانواده ھا از افشا ساختن منابع عايداتی شان ابا ورزيدند که قسمت بيشتر‬ ‫شان مربوط به منطقۀ "ب" )‪ 20‬فيصد( و حصۀ کمتر شان مربوط به منطقۀ "ج" )‪ 2‬فيصد( ميگرديد‪.‬‬ ‫وضعيت زنان‬ ‫د‪.‬‬ ‫وضعيت زنان در ساحاتی که از پروژۀ ‪ CASA – 1000‬متاثر ميشوند مشابه زنان در ساير نقاط منطقۀ قبايلی است‪ .‬اولين‬ ‫نکتۀ قابل تذکر اين است که برخالف ساير مناطق پاکستان‪ ،‬در اين منطقه حضور زنان در زنده گی اجتماعی‪ ،‬حتی بشمول‬ ‫رفت و آمد شان به بازار ھای محل و ولسوالی‪ ،‬عمالً مساوی به صفر است‪ .‬حجاب با شدت تام مراعات ميگردد‪ .‬ساختار‬ ‫زنده گی مشترک در چوکات خانواده ھای بزرگ‪ ،‬که در اين منطقه مروج است‪ ،‬به زنان اين امکان را فراھم ميسازد تا به‬ ‫کار ھا و مسئوليت ھای شان مانند کار ھای خانه‪ ،‬مراقبت از اطفال‪ ،‬مالداری‪ ،‬توليدات به حجم کوچک وغيره در داخل‬ ‫چھار ديوار خانه رسيده گی نمايند‪ .‬البته بعضی از وظايف شان ايجاب ميکند که از خانه بيرون بروند مانند آوردن آب‬ ‫آشاميدنی‪ ،‬جمع آوری چوب سوخت‪ ،‬آذوقه برای حيوانات وغيره‪ ،‬اما اين کار ھا را با رعايت حجاب کامل انجام ميدھند و‬ ‫صرف به ساحاتی ميروند که مخصوص آنھا شناخته ميشود و مرد ھای نامحرم از عبور و مرور در آن نواحی اجتناب‬ ‫ميورزند‪ .‬در موارد نادر که زنان مجبور به ترک قريه باشند‪ ،‬مثالً جھت رفتن به کلنيک صحی‪ ،‬خود را کامالً با حجاب‬ ‫اسالمی آراسته ساخته و بعد از خانه بيرون ميروند‪ .‬جای تعجب نيست که اين زنان در جامعه از خود کدام ھويت ندارند‪،‬‬ ‫بلکه آنھا را بيشتر به نام خواھر فالن شخص و خانم فالن شخص ميشناسند‪ .‬مردان ھيچگاھی نام اعضای اناث خانوادۀ شان‬ ‫را در بيرون از منزل مستقيما ً به زبان نمی آورند‪.‬‬ ‫گروه ھای آسيب پذير‬ ‫ھـ‪.‬‬ ‫در مطالعۀ شريک سازی منافع با مردم بمنظور شناسايی افراد بی بضاعت از يک روند اشتراکی درجه بندی ثروت استفاده‬ ‫صورت گرفت و طوری اجرا گرديد که از مردم محل خواسته شد تا ھمسايگان شان را از نظر وضعيت اقتصادی شان‬ ‫درجه بندی نمايند‪ .‬يافته ھای مذکور در بحث ھای گروپ ھای متمرکز مورد بازبينی قرار گرفتند‪ .‬در نتيجه معلوم گرديد که‬ ‫‪ 62‬فيصد افراد سروی شده در کتگوری عايد پائين )‪ 49‬فيصد( يا بسيار فقير )‪ 13‬فيصد( قرار داشتند‪.‬‬ ‫جدول ‪ :11‬خانواده ھا به اساس درجه بندی از لحاظ فقر‬ ‫بسيار فقير‬ ‫عايد پائين )فقير(‬ ‫عايد متوسط‬ ‫عايد بلند‬ ‫قريه‬ ‫‪#‬‬ ‫‪69 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪12%‬‬ ‫‪55%‬‬ ‫‪28%‬‬ ‫‪5%‬‬ ‫‪ A-1‬سلمان خيل‬ ‫‪13%‬‬ ‫‪34%‬‬ ‫‪49%‬‬ ‫‪4%‬‬ ‫‪ A-2‬ماشو خيل‬ ‫‪11%‬‬ ‫‪38%‬‬ ‫‪42%‬‬ ‫‪9%‬‬ ‫‪ A-3‬شيخان کلی‬ ‫‪16%‬‬ ‫‪56%‬‬ ‫‪19%‬‬ ‫‪9%‬‬ ‫‪ A-4‬شيخ محمدی‬ ‫‪6%‬‬ ‫‪45%‬‬ ‫‪40%‬‬ ‫‪9%‬‬ ‫‪ A-5‬مشتارزی‬ ‫‪3%‬‬ ‫‪71%‬‬ ‫‪24%‬‬ ‫‪2%‬‬ ‫‪ B-1‬سور قمر‬ ‫‪5%‬‬ ‫‪35%‬‬ ‫‪55%‬‬ ‫‪5%‬‬ ‫‪ B-2‬شاگی‬ ‫‪3%‬‬ ‫‪59%‬‬ ‫‪37.5%‬‬ ‫‪0.5%‬‬ ‫‪ B-3‬شاه کس‬ ‫‪4%‬‬ ‫‪59%‬‬ ‫‪30%‬‬ ‫‪7%‬‬ ‫‪ B-4‬علی مسجد‬ ‫‪9%‬‬ ‫‪35%‬‬ ‫‪31%‬‬ ‫‪25%‬‬ ‫‪ C-1‬تورخم‬ ‫‪22%‬‬ ‫‪60%‬‬ ‫‪14%‬‬ ‫‪4%‬‬ ‫‪ C-2‬گاگره‬ ‫‪10%‬‬ ‫‪38%‬‬ ‫‪48%‬‬ ‫‪8%‬‬ ‫‪ C-3‬شيخوال‬ ‫‪20%‬‬ ‫‪58%‬‬ ‫‪17%‬‬ ‫‪5%‬‬ ‫‪ C-4‬سدوزی‬ ‫‪13%‬‬ ‫‪49%‬‬ ‫‪31%‬‬ ‫‪7%‬‬ ‫اوسط‬ ‫منبع‪ :‬سروی خانه وار ھا در ‪ 13‬قريه‬ ‫از جملۀ افراد بسيار فقير‪ 2 ،‬فيصد شان آسيب پذير قلمدار گرديدند‪ .‬اينھا کسانی اند که ھيچ گونه مدرک عايداتی ندارند و‬ ‫متکی به ديگران ميباشند‪ .‬تناسب افراد آسيب پذير در منطقۀ "الف" )ساحۀ اطراف شھر( اندکی بلند تر بود )‪ 3‬فيصد( اما در‬ ‫منطقۀ "ب" و "ج" اندکی کمتر بود )‪ 2.5‬فيصد(‪ .‬افراد غنی در محل زکات مال شان را به اين افراد ميدھند تا با آنھا کمکی‬ ‫صورت گرفته باشد‪ .‬باقی ‪ 11‬فيصد شامل کتگوری افراد بسيار فقير‪ ،‬که يک مدرک عايداتی دارند‪ ،‬نيز آسيب پذير بودند‬ ‫زيرا نياز ھای تحصيلی‪ ،‬غذايی و صحی شان را برآورده ساخته نمی توانند و به آسانی به کتگوری افراد فاقد عايد سقوط‬ ‫کرده ميتوانند‪.‬‬ ‫مشخصات اجتماعی – اقتصادی مبتنی بر ارزيابی تاثيرات محيطی و اجتماعی توسط شرکت ‪IEL‬‬ ‫در بخشی از ارزيابی تاثيرات محيطی و اجتماعی که توسط شرکت ‪ IEL‬صورت گرفت‪ ،‬در ساحۀ به طول ‪ 71‬کيلومتر و‬ ‫عرض ‪ 100‬متر )دھليز تاثيرات پروژه( در تورخم ميان سرحد افغانستان و پشاور يک نظارت ساحوی انجام يافت‪.‬‬ ‫معلومات راجع به وضعيت موجودۀ محيطی و اجتماعی ساحه در ماه ھای اکتوبر‪ ،‬نوامبر و دسامبر سال ‪ 2007‬جمع آوری‬ ‫گرديد‪ .‬اين معلومات توسط تصاوير گرفته شده توسط ماھواره از ساحۀ به طول ‪ 71‬کيلومتر مربوط به پروژۀ لين برق‬ ‫مستقيم با ولتاژ بلند – ‪ 500‬در پاکستان تکميل گرديد‪ .‬ھمچنان يک روند مشورتی با نماينده گان اشخاص متاثر شده از پروژه‬ ‫)‪ 20‬فيصد نمونۀ انتخاب شده(‪ ،‬نماينده گان حکومت و نھاد ھای غير حکومتی محلی برگزار گرديد‪ .‬در اين جلسات مشورتی‬ ‫روی موضوعات مختلف به شمول برنامه ريزی پروژه‪ ،‬خط سير‪ ،‬امور ساختمانی و تاثيرات آنھا به بحث گرفته شدند‪.‬‬ ‫نگرانی ھا و معضالتی را که اشتراک کننده گان مطرح ساختند يادداشت شدند‪ .‬يافته ھای ارزيابی ‪ IEL‬در ارتباط با‬ ‫مشخصات اجتماعی – اقتصادی ساحات متاثر شده از پروژۀ ‪ CASA – 1000‬قرار ذيل اند‪:‬‬ ‫سيستم اداری‬ ‫الف‪.‬‬ ‫زمين واقع شده در دھليز تاثيرات حسب گزارشات ملکيت دو مرجع مختلف ميباشد‪ .‬از بندر تورخم الی باړه زمين ملکيت‬ ‫قبالی است )که در خيبر ايجنسی واقع ميباشد( و از باړه الی ختم دھليز تاثيرات زمين متاثر شده ملکيت دولت پاکستان است‪.‬‬ ‫افراد قبايلی آزادی ھای خود را داشته و امور شان را با تأسی از دين‪ ،‬رسوم و عنعنات شان تنظيم ميکنند‪.‬‬ ‫در امتداد دھليز تاثيرات زمين ملکيت مشترک اقوام و قبايل محلی محسوب ميگردد‪ .‬امور مربوط به زمين مشترک توسط‬ ‫قوانين عرفی قبيلوی تنظيم ميگردند که در پرنسيب تا حدی عدالت و تقسيم عادالنه را يقينی ميسازند‪ .‬ميکانيزم ھای حمايوی‬ ‫اجتماعی در اين مناطق نسبتا ً خوب کار ميکنند زيرا مردم به صورت دستجمعی در پروژه ھای محلی و انکشافی و ساير‬ ‫امور عمومی مانند مراسم جنازه‪ ،‬عروسی‪ ،‬حاصل برداری از زمين ھای زراعتی‪ ،‬اعمار اماکن جلسات عامه )حجره ھا(‪،‬‬ ‫مساجد‪ ،‬اعمار و پاکسازی کانال ھای آبياری‪ ،‬حفاظت از سيالب ھا‪ ،‬ترميم سرک ھا و قطع بته ھا و گياه ھا اشتراک ميکنند‪.‬‬ ‫‪70 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫ھر ايجنسی توسط يک نمايندۀ سياسی به دستياری تعدادی از دستياران سياسی که بنام تحصيلدار و نايب تحصيلدار ياد‬ ‫ميشوند و نيز با ھمکاری پوليس محلی )خاصه دار ھا( و نيرو ھای امنيتی اداره ميگردد‪ .‬نمايندۀ سياسی به حيث بخشی از‬ ‫فعاليت ھای اداری خويش از کارکرد ھای رياست ھا و مراجع عرضۀ خدمات نظارت ميکند‪ .‬نمايندۀ سياسی مسؤوليت‬ ‫رسيده گی به منازعات بين االقوامی باالی سرحدات ويا استفاده از منابع طبيعی‪ ،‬و تنظيم تجارت منابع طبيعی با ساير نماينده‬ ‫گی ھا يا ساحات رھايشی را به عھده دارد‪ .‬نمايندۀ سياسی نقش نظارت کنندۀ پروژه ھای انکشافی را بازی نموده و در راس‬ ‫يک کميتۀ انکشافی منطقه قرار دارد که مرکب از مقامات مختلف دولتی بوده و وظيفۀ آن ارائۀ پيشنھادات و منظور نمودن‬ ‫پروژه ھای انکشافی ميباشد‪ .‬ھمچنان اين شخص به حيث ھماھنگ کنندۀ پروژه ھای انکشافی محالت روستايی ايفای وظيفه‬ ‫می نمايد که بدين ترتيب اين شخص به اولين مرجع تماس در موضوعات مربوط به دولت و تامين ارتباطات با رھبران‬ ‫قومی تبديل ميشود‪.‬‬ ‫سيستم ھای ملکی و جرگه ھا در واقع ساختار ھای قدرتمند محلی برای حل و فصل منازعات و مجازات کسانی ميباشند که‬ ‫از مقررات و رسوم محلی تخلف ميورزند‪ .‬ميزان وقوع جرايم گزارش داده شده در منطقۀ قبايلی پاکستان پائين است اما در‬ ‫پھلوی آن گزارش ھا حاکی از آنند که فساد دامنگير اين سيستم ھای قبايلی حل منازعات گرديده است‪ .‬افراد فقير و آسيب‬ ‫پذير از عھدۀ پذيرايی جرگه برآمده نمی توانند‪ .‬جرگه نيازمند مھمان نوازی و پذيرايی است که افراد فقير توان آن را ندارند‪.‬‬ ‫افراد فقير و آسيب پذير اتھام می بندند که فيصله ھای نھايی جرگه به سود افراد ثروتمند و با نفوذ ميباشد زيرا آنھا ميتوانند‬ ‫توقعات اعضای جرگه را برآورده ساخته و آنھا را خشنود سازند‪ .‬ملک ھا در اين قبايل از حيثيت و مقام بسيار بااليی‬ ‫برخوردار اند‪ .‬نمايندۀ سياسی وقتا ً فوقتا ً برای ملک يکمقدار پول بنام خرچ دسترخوان می پردازند‪ .‬مردم به ملک ھايی‬ ‫احترام دارند که دارای شخصيت خوب بوده و اسلحه و افراد را در اختيار خود داشته باشند و در صورت ضرورت و نظر‬ ‫به لزوم ديد ملک عمليات نظامی اجرا کنند‪.‬‬ ‫جمعيت‬ ‫ب‪.‬‬ ‫در نتيجۀ سروی معلوم گرديد که حدود ‪ 27‬محلۀ رھايشی در کنار دھليز تاثيرات قرار گرفته اند‪ .‬اکثر باشنده گان در‬ ‫زيستگاه ھای روستايی دارای جمعيت بين ‪ 300‬الی ‪ 4000‬نفر زندگی داشتند‪ .‬در مجموع چھار قبيلۀ عمده در امتداد دھليز‬ ‫تاثيرات زندگی ميکردند که عبارت بودند از افريدی‪ ،‬شينواری‪ ،‬مالگوری و شالمانی‪ .‬قبايل مذکور به قبايل فرعی کوچکتر‬ ‫تقسيم شده اند که ھر کدام رسوم و عنعنات خاص خود شان را دارند‪ .‬بسياری از خانواده ھا زندگی مشترک داشتند و متشکل‬ ‫از ‪ 10‬الی ‪ 30‬عضو بودند‪ .‬ميزان باسوادی در ميان جمعيت مسکون در امتداد دھليز تاثيرات برای مردان ‪ 37‬فيصد و برای‬ ‫زنان ‪ 3‬فيصد بود‪.‬‬ ‫دسترسی به خدمات و برق‬ ‫ج‪.‬‬ ‫حدود ‪ 44‬فيصد باشنده گان در خانه ھای گلی زندگی داشتند و ‪ 40‬فيصد شان در خانه ھای ساخته شده از گل و سمنت‬ ‫بودوباش ميکردند و باالخره ‪ 16‬فيصد ايشان در منازل سمنتی به سر ميبردند‪ .‬تقريبا ً ‪ 60‬فيصد جمعيت دارای تشناب ھای‬ ‫عصری بودند و ‪ 75‬فيصد شان به آب قابل انتقال دسترسی داشتند‪ .‬وضعيت منابع آبی بصورت کل در امتداد بستر درياھا و‬ ‫چشمه ھا و پمپ ھای فشاری بھتر بود‪ .‬در ساحاتی که چاه ھا در نزديکی اماکن رھايشی قرار نداشتند‪ ،‬زنان مجبور بودند‬ ‫جھت آوردن آب مسافۀ نسبتا ً زيادی را بپيمايند‪ .‬بيشتر از ‪ 92‬فيصد جمعيت به برق دسترسی داشتند‪ .‬مراکز صحی‪ ،‬مکاتب و‬ ‫سرک ھای پخته برای ‪ 50‬فيصد جمعيت يا کمتر از آن قابل دسترس بودند‪.‬‬ ‫منابع معيشتی‬ ‫د‪.‬‬ ‫در نتيجۀ ارزيابی تاثيرات محيطی و اجتماعی توسط شرکت ‪ IEL‬ديده شد که زراعت در اکثر حصص مناطق قبايلی به‬ ‫سبب سنگالخی بودن اراضی‪ ،‬سراشيبی ھای تند‪ ،‬نبود زمين درخورد زراعت و محدود بودن منابع آبی فوق العاده محدود‬ ‫بود‪ .‬در دو ثلث شمالی دھليز تاثيرات حجم زراعت نسبتا ً کمتر بود‪ .‬بيشترينه فعاليت ھای زراعتی در ثلث جنوبی ميان‬ ‫جمرود و پشاور در مناطق شيخ خان‪ ،‬باړه و شيخ محمدی صورت ميگرفتند زيرا زمين در مناطق مذکور يک اندازه بيشتر‬ ‫حاصل خيز است‪ .‬قابل تذکر است که قبيلۀ آريوب افريدی از استيشن برق باړه الی استيشن برق شيخ محمدی مالک ‪1000‬‬ ‫الی ‪ 2000‬ايکر زمين بود‪ .‬نظر به گزارشات‪ ،‬کشت و قاچاق مواد مخدر در پاکستان ميان سرحدات در حوالی کوتل خيبر‬ ‫صورت ميگيرد‪.‬‬ ‫‪71 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫شغل ھای معمول باشنده گان دھليز تاثيرات عبارتند از راننده گی‪ ،‬نقل و انتقاالت‪ ،‬کار روزمزد‪ ،‬کار در خارج و زراعت‪.‬‬ ‫عايد يک خانواده متوسط در امتداد دھليز تاثيرات مبلغ ‪ 281400‬کلدار پاکستانی و حد اوسط مصارف آن ‪ 155000‬کلدار‬ ‫پاکستانی بود‪.‬‬ ‫وضعيت زنان‬ ‫ھـ‪.‬‬ ‫وضعيت زنان در جوامع قبايلی طوری بود که آنھا را تحت تسلط و کنترول مردان نشان ميداد‪ .‬بصورت عنعنوی رئيس‬ ‫خانواده از صالحيت اتخاذ تصميم نھايی برخوردار است و به نماينده گی از تمام خانواده تصميم می گيرد‪ .‬حضور طالبان در‬ ‫اين منطقه امکانات تحصيلی را برای زنان کمتر ساخته بود زيرا به اساس تفاسيرسخت گيرانه مذھب سنی در اسالم جای زن‬ ‫در داخل چھارديواری خانه پنداشته ميشود‪ .‬زنان تحصيلکردۀ مناطق شھری توسط گروه ھای افراطی سنی مذھب مورد‬ ‫تھديد قرار می گرفتند‪ .‬تھديد ھا در مناطق روستايی شديد تر بودند که منجر به خشونت عليه زنان ميشدند‪ .‬زنان در فعاليت‬ ‫ھای زراعتی‪ ،‬جمع آوری چوب سوخت و آوردن آب بعالوۀ سھمگيری در امور منزل نقش فعال داشتند‪.‬‬ ‫گروه ھای آسيب پذير‬ ‫و‪.‬‬ ‫بسياری از باشنده گان در مسير لين برق پيشنھاد شده در فقر زنده گی ميکردند و آسيب پذير محسوب ميگردند‪ .‬مشکالت آب‬ ‫و حفظ الصحه باعث نگرانی جدی بود زيرا در سال ‪ ، 2011‬طبق معلومات رياست صحت‪ ،‬مرض کولرا در ميان حدود سه‬ ‫صد نفر بشمول زنان و اطفال )قشر ھای آسيب پذير( شيوع يافته بود‪ .‬اکثريت مردم در زير خط فقر زنده گی ميکردند و‬ ‫اکثر مردم کم سواد ويا مطلقا ً بی سواد بودند )به اساس نمونه‪ 37 :‬فيصد از طبقۀ ذکور و ‪ 3‬فيصد از طبقۀ اناث با سواد‬ ‫بودند(‪ .‬ايکولوژی منطقه نشان ميدھد که مناطقی که گذشته منبع علوفه و چوب سوخت بودند به سرعت اين خصوصيت را‬ ‫از دست ميدھند‪ ،‬در نتيجه مردم مجبور شده بودند تا باالی ساير اشکال معيشت )قانونی و غير قانونی( که در نواحی اطراف‬ ‫وجود اشت‪ ،‬اتکا کنند‪.‬‬ ‫تاثيرات پروژه‬ ‫‪5.2‬‬ ‫روش کاری‬ ‫‪5.2.1‬‬ ‫ارزيابی تاثيرات اجتماعی پروژۀ ‪ CASA-1000‬باالی ساحات متاثر شده در پاکستان وسيعا ً بر بنياد ‪ ESIA‬و ‪ESMP‬‬ ‫پروژۀ لين برق آسيای مرکزی‪ -‬آسيای جنوبی )‪ :(CASA-1000‬مرحلۀ امکان سنجی که توسط ‪ IEL‬تھيه گرديده است استوار‬ ‫می باشد‪ .‬ارزيابی تاثيرات محيطی و اجتماعی که توسط ‪ IEL‬صورت گرفته شامل تھيۀ اوراق ھم تراز سازی محيطی و‬ ‫اجتماعی با استفاده از تصاوير جديد ماھواره يی جھت ثبت و تسجيل نگرانی ھای مشخص محيطی و اجتماعی و اقدامات‬ ‫کاھش دھندۀ اين نگرانی ھا در سراسر مسير پروژۀ ‪ CASA-1000‬ميباشد‪ .‬عالوه بر آن‪ ،‬سروی ھای ساحوی برای تثبيت‬ ‫حالت اوليه نيز در ساحات متاثر از پروژه در ميان ماه اکتوبر الی دسامبر ‪ 2007‬راه اندازی گرديده و يک پروسۀ مشورتی‬ ‫نيز با مراجع ذيدخل )افراد متاثر شده از پروژه‪ ،‬مقامات حکومتی‪ ،‬مؤسسات غير دولتی محلی( رويدست گرفته شد‪.‬‬ ‫مشخصات اجتماعی به اساس اسکيچ ساحات‬ ‫‪5.2.2‬‬ ‫جدول ذيل جزئيات مشخصات اجتماعی بدست آمده از ورقه ھای امتداد انرژی برای تمام طول مسير لين برق پيشنھاد شده‬ ‫در پاکستان را نشان ميدھد‪.‬‬ ‫‪72 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫جدول ‪ :12‬مشخصات اجتماعی در امتداد مسير ‪ CASA-1000‬در پاکستان به اساس يافته ھای ورقه ھای امتداد انرژی و‬ ‫محيط زيست و و اجتماعی‬ ‫شرح مشخصات اجتماعی‬ ‫ورقه ھای‬ ‫امتداد انرژی‬ ‫لين برق پيشنھادی مذکور زيربناھای محل را عرضا ً عبور نموده و از يک جريان آبی ميگذرد‪ .‬کوتل خيبر‬ ‫‪AS-100‬‬ ‫تقريبا ً به فاصلۀ يک و نيم کيلومتر به طرف جنوبشرق دھليز تاثيرات قرار گرفته است و شاھراه تورخم –‬ ‫جمرود )شاھراه ‪ (N5‬با مسير اين لين بصورت موازی قرار گرفته است‪.‬‬ ‫پستۀ تالشی ماچی تقريبا ً به فاصلۀ ‪ 1.25‬کيلومتر به طرف شمال شرق دھليز تاثيرات موقعيت دارد‪ .‬اين‬ ‫‪AS-101‬‬ ‫محل يک ميراث فرھنگی است‪ .‬استفاده از زمين در اين منطقه شامل اعمار تاسيسات زيربنايی محلی‪،‬‬ ‫زراعت‪ ،‬سرک‪ ،‬خط آھن و زمين دست نخورده است‪ .‬يکتعداد از قريه ھا در جوار دھليز تاثيرات موقعيت‬ ‫دارند‪ .‬محلۀ موسوم به لندی کوتل با لين برق پيشنھادی مذکور موازی قرار داشته و نيم کيلومتر به طرف‬ ‫شمال دھليز تاثيرات موقعيت دارد‪ .‬لندی کوتل يک مکان سياحتی است که ھم از طريق سرک و ھم از‬ ‫طريق خط آھن قابل دسترس است‪.‬‬ ‫خط سير لين مذکور موازی با محلۀ لندی کوتل ميباشد که به امتداد دريای خيبر واقع گرديده است‪ .‬قلعۀ علی‬ ‫‪AS-102‬‬ ‫مسجد‪ ،‬که يک مکان دينی است‪ ،‬تقريبا ً به فاصلۀ ‪ 0.8‬کيلومتر به سمت جنوب مسير لين برق قرار دارد اما‬ ‫مسير مذکور آن را قطع نمی کند‪.‬‬ ‫استفاده از زمين در اين منطقه بيشتر شامل زمين ھای زراعتی‪ ،‬زمين ھای دست ناخورده و زيربناھای‬ ‫‪AS-103‬‬ ‫محلی است‪ .‬خط سير لين مذکور دريای جمرود و شھرک جمرود را عرضا ً قطع ميکند )‪ 17‬کيلومتر به‬ ‫طرف غرب پشاور که با پشاور توسط سرک و خط آھن وصل است(‪ .‬دھليز تاثيرات داخل شھر پشاور شده‬ ‫و از بعضی تاسيسات محلی و زمين ھای زراعتی عبور ميکند‪.‬‬ ‫لين برق مذکور از زمين ھای زراعتی‪ ،‬جريان ھای آبی و تاسيسات محلی عبور ميکند‪ .‬سرک باړه و دريای‬ ‫‪AS-104‬‬ ‫باړه توسط اين لين قطع ميشوند‪ .‬به تعقيب آن لين مذکور از زمين ھای زراعتی و قريه ھای کوچک‬ ‫ميگذرد‪.‬‬ ‫ً‬ ‫در اين قسمت عمدتا زمين ھای زراعتی و قريه جات قرار گرفته اند‪ .‬لين برق مذکور از سرک پشاور –‬ ‫‪AS-105‬‬ ‫حيات آباد عبور ميکند‪ .‬قريۀ ماشوخيل در نزديکی اين سرک قرار دارد‪ .‬در اين جا زمين ھای زراعتی‬ ‫متراکم ديده ميشوند‪ .‬باالخره لين برق مذکور به سب استيشن شيخ محمدی وصل گرديده و در ھمانجا خاتمه‬ ‫می يابد‪ .‬اين سب استيشن توسط شاھراه ‪) N55‬اندس ھای وی( و سرک سربند با نواحی اطراف آن وصل‬ ‫گرديده است‪.‬‬ ‫‪ 5.2.3‬ارزيابی اثرات اجتماعی‬ ‫توقع ميرود تاثيرات پروژۀ ‪ CASA 1000‬باالی مردم و محالت واقع در دھليز تاثيرات اين پروژه در پاکستان قرار ذيل‬ ‫باشند‪:‬‬ ‫استمالک زمين‬ ‫الف‪.‬‬ ‫پيشبينی ميشود که استمالک دايمی زمين برای اين پروژه ضروری نخواھد بود‪ ،‬زيرا ممکن زمين واقع در اطراف پايه ھا‬ ‫برای مقاصد زراعتی مورد استفاده قرار گيرد‪ .‬ممکن بمنظور اسکان مجدد خانه وار ھا به استمالک زمين نياز باشد‪.‬‬ ‫استمالک مؤقتی زمين برای اعمار کمپ ھای قرار دادی ھا‪ /‬ساحات کاری‪ ،‬انبار ھای مواد و سرک ھای مواصالتی‬ ‫ضرورت خواھد بود‪ .‬مساحت يک کمپ تقريبا ً ‪ 2500‬متر مربع خواھد بود‪ .‬پيشبينی ميشود که تاثيرات استمالک مؤقتی‬ ‫زمين قابل مالحظه نخواھد بود‪.‬‬ ‫ضايعات محصوالت زراعتی و درختان‬ ‫ب‪.‬‬ ‫اندازۀ ضايعات مذکور بستگی به نوعيت محصوالت زراعتی و فصل سال خواھد داشت که در جريان آن کار ساختمانی‬ ‫اجرا ميشود‪ .‬با انتخاب محتاطانۀ مسير‪ ،‬پرھيز از تحت تاثير قرار دادن زمين ھای با ارزش و رعايت تدابير کاھش صدمات‬ ‫ميتوان ضايعات محصوالت زراعتی را به حد اقل رسانيد‪.‬‬ ‫صحت و مصئونيت‬ ‫ج‪.‬‬ ‫‪73 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫کارگران ساختمانی با درجات مختلف اذيت از سروصدا گرفته تا نگرانی ھای جدی صحی و محرميتی مواجه خواھند بود‪.‬‬ ‫تاثيرات باالی صحت و مصئونيت مردم عام در جريان مرحلۀ عملياتی قابل مالحظه نخواھند بود‪.‬‬ ‫معيشت‬ ‫د‪.‬‬ ‫دھاقين محلی ممکن به سبب اعمار پايه ھا و راه ھای مواصالتی قسمتی از عايدات شان را از دست بدھند‪ .‬حجم تاوان‬ ‫مذکور زمانی برآورد خواھد گرديد که موقعيت پايه ھا و راه ھای مواصالتی تثبيت گردند‪ .‬اگر در انتخاب مسير لين برق از‬ ‫تدبير و تعقل کار گرفته شود‪ ،‬ضايعات محصوالت زراعتی به حد اقل خواھند رسيد‪ .‬جبران ضايعات محصوالت زراعتی و‬ ‫درختان به اساس چارچوب پاليسی اسکان مجدد و در پی يک روند مشورتی صورت خواھد گرفت‪ .‬زمانيکه قراردادی ھا‬ ‫کارگر استخدام ميکنند‪ ،‬به مردمی که از پروژه متضرر شده اند اولويت داده خواھد شد‪ .‬مردم محل چانس آن را خواھند‬ ‫داشت تا برای قراردادی کار کنند و تا حد امکان از اجناس و خدماتی که در محل مھيا ھستند استفاده صورت خواھد گرفت‪،‬‬ ‫روی اين دليل تصور ميشود که اين پروژه در قسمت اشتغال زايی تاثيرات مثبت داشته باشد‪.‬‬ ‫زنان‬ ‫ھـ‪.‬‬ ‫حدود ‪ 43‬فيصد جمعيت مسکون در امتداد دھليز تاثيرات پروژه را طبقۀ اناث تشکيل ميدھد‪ .‬زنان در مناطق روستايی قسمت‬ ‫زياد وقت خود را در سر زمين ھا سپری می نمايند‪ .‬کار ساخت و ساز در اين ساحات ممکن نوعی نقض حريم خصوصی‬ ‫ء الزم است جھت حصول اطمينان از تامين محرميت زنان از ھيچ نوع مساعی دريغ نگردد‪ .‬در مورد نگرانی‬ ‫تلقی گردد‪ .‬بنا ً‬ ‫ھای خاص با بزرگان محلی )ملک ھا( صحبت خواھد شد‪.‬‬ ‫زير ساخت ھای عمومی‬ ‫و‪.‬‬ ‫تخمين شده است که به تعداد ‪ 7‬ساختمان زيربنايی و يک حضيره‪ ،‬ھمچنان ‪ 15‬ساختمان تجارتی و تقريبا ً ‪ 127‬منزل‬ ‫رھايشی در مسير دھليز تاثيرات قرار می گيرند‪ .‬تا زمانی که موقعيت دقيق پايه ھا تثبيت نگردد‪ ،‬تعداد دقيق افراد و‬ ‫زيربناھايی که متاثر ميگردند معلوم شده نمی تواند‪ .‬در نزديکی دھليز تاثيرات شش محل دارای اھميت تاريخی‪ ،‬فرھنگی و‬ ‫باستانی وجود دارند‪ .‬صرف يک مکان‪ ،‬پستۀ تالشی ماچی در داخل دھليز تاثيرات قرار می گيرد‪ .‬لين برق طوری تمديد‬ ‫خواھد گرديد که به ساحات فرھنگی‪ ،‬تاريخی‪ ،‬دينی‪ ،‬مکاتب و اماکن عامه آسيب نرساند‪ .‬ھرچند بعيد به نظر ميرسد اما باز‬ ‫ھم اگر الزم افتد که پايه ھای فعلی برق بمنظور تمديد لين جديد برق کشيده شوند‪ ،‬اقدامات الزم جھت کاھش تاثيرات منفی‬ ‫ناشی از آن اتخاذ خواھد گرديد‪.‬‬ ‫پالن مديريت اجتماعی‬ ‫‪5.3‬‬ ‫‪ 5.3.1‬تدابير کاھش تاثيرات منفی در تطبيق پروژه‬ ‫اثرات اجتماعی احتمالی پروژۀ ‪ CASA – 1000‬در پاکستان فوقا ً تذکر يافت‪ .‬بمنظور کاھش تاثيرات منفی پروژه تدابير‬ ‫ذيل اتخاذ ميگردند‪:‬‬ ‫مرحلۀ ديزاين‬ ‫الف‪.‬‬ ‫مسير تمديد لين برق را ميتوان به آسانی قسمی انتخاب نمود که اماکن واقع در مجاورت دھليز تاثيرات در پاکستان‬ ‫‪‬‬ ‫از آن متاثر نشوند؛‬ ‫محرميت برای اشخاصی که از اين پروژه متاثر ميشوند بسيار مھم است و الزم است فعاليت ھا و رسوم و عنعنات‬ ‫‪‬‬ ‫مردم محل حين انتخاب مسير نھايی لين برق در نظر گرفته شوند؛‬ ‫مسير اين لين را ميتوان به آسانی قسمی انتخاب نمود که از صدمه رساندن به درختان که برای محيط زيست اھميت‬ ‫‪‬‬ ‫دارند‪ ،‬جلوگيری شود؛‬ ‫مسير لين را ميتوان طوری تنظيم نمود که از روی مکاتب و اماکن رھايشی نگذرد؛‬ ‫‪‬‬ ‫الزم است تالش صورت گيرد تا از بيجا شدن مردم و تاسيسات جلوگيری شده و فاصلۀ لين برق از ساختمان ھای‬ ‫‪‬‬ ‫دايمی موجوده بيشتر باشد‪.‬‬ ‫‪74 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫مرحلۀ قبل از اعمار‬ ‫ب‪.‬‬ ‫الزم است قبل از استمالک زمين توسط قراردادی ساختمانی قيمت آن به مالک پرداخته شود‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫در مواردی که الزم باشد تاسيسات از قبل ساخته شده منھدم گرديده ويا تغيير مکان داده شوند‪ ،‬بايد در مورد جبران‬ ‫‪‬‬ ‫خسارت آن قبل از تطبيق پروژه توافق صورت گيرد‪.‬‬ ‫در مورد زمين ھای حاصل خيز و محصوالت زراعتی نيز عين پروتوکول مرعی االجرا است‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫مرحلۀ اعمار‬ ‫ج‪.‬‬ ‫بمنظور جلوگيری از منازعات با مردم محل‪ ،‬کارمندان پروژه و قراردادی ھا و فعاليت ھای شان بايد در داخل‬ ‫‪‬‬ ‫ساحۀ واضحا ً نشانی شدۀ ساختمانی قرار داشته باشند‪.‬‬ ‫قراردادی مکلف است تا مواد ساختمانی را صرف در جا ھای از قبل تعيين شده تخليه نمايد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫اصول رفتاری کارگران بايد تدوين و تنفيذ گردد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫در جريان عملی ساختن پروژه بايد سروصدا و گردو خاک کنترول گردد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫قراردادی بايد نورم ھا و رسوم محلی را دانسته و به آنھا احترام نمايد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫قراردادی بايد به زنان محل و محرميت شان احترام داشته باشد‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪ 5.3.2‬اھميت پالن مديريت اجتماعی وسيع‬ ‫تدابير کاھش دھی فوق الذکر به ارتباط اثرات مستقيم پروژه باالی اجتماعات محل )تاثيرات اجتماعی ديزاين و تطبيق‬ ‫پروژه( ميباشند‪ .‬اما به ھر صورت الزم است پالن مديريت اجتماعی پروژه به مراتب جامع تر باشد‪ .‬اين امر بنابر داليل ذيل‬ ‫مھم است‪:‬‬ ‫اوالً‪ ،‬مردم محل قادر نخواھند بود تا مستقيما ً از لين برق مذکور انرژی برق بدست بياورند ھرچند لين مذکور از ميان مناطق‬ ‫آنھا عبور ميکند زيرا اين لين دارای ولتاژ بلند خواھد بود‪ .‬طوريکه قبالً تذکر يافت‪ ،‬نبود برق دوامدار – بخصوص در موسم‬ ‫زمستان – به سطح منطقه يک مشکل بزرگ است‪ .‬ناممکن بودن دسترسی مستقيم به برق از لين مذکور باعث دلسردی‬ ‫باشنده گان اين محالت خواھد گرديد‪.‬‬ ‫ثانياً‪ ،‬جوامعی که در مسير اين لين برق زنده گی ميکنند متحمل تمام تاثيرات منفی آن‪ ،‬ولو اندک‪ ،‬خواھند گرديد‪ .‬برعکس‪،‬‬ ‫مزايا و منافع اين لين برق نصيب کسانی خواھد گرديد که از مسير آن به فاصله ھای بسيار دور زنده گی ميکنند و پروژۀ‬ ‫تمديد اين لين باعث ھيچگونه اختالل و سکتگی در زنده گی شان نخواھد گرديد‪ .‬اين امر باعث بروز حس عدم مساوات ميان‬ ‫کسانی خواھد گرديد که مستقيما ً از اضرار اين لين برق متضرر گرديده اما از منافع آن مستفيد نمی گردند‪ ،‬و کسانی که‬ ‫برخالف کتگوری اول از اين لين منفعت برده اما از آن متضرر نمی شوند‪ .‬تا زمانی که برای مرفوع ساختن اين نابرابری و‬ ‫يأس مردم ناشی از عدم توانايی استفاده از برق اين لين تالش صورت نگيرد‪ ،‬اين مشکل ميتواند در درازمدت در تطبيق و‬ ‫اجراء اين پروژه موانع را ايجاد نمايد‪ .‬ثالثاً‪ ،‬الزم است در ميان مردم در قبال اين پروژه يک حس مالکيت بوجود آيد تا باشد‬ ‫بعضی از جوانب اين پروژه را به اساس انگيزه ھای شخصی شان آماج قرار ندھند‪ .‬رابعاً‪ ،‬منطقۀ قبايلی پاکستان فوق العاده‬ ‫بی ثبات است و نگرانی ھای امنيتی در آن به شدت وجود دارند‪ .‬در ھمچو شرايط راه اندازی اين پروژه مستلزم تالش ھا و‬ ‫مساعی خستگی ناپذير در جھت تطبيق موفقانۀ آن و بوجود آوردن حس مالکيت در ميان مردم محل ميباشد‪.‬‬ ‫با توجه به تمام داليل مذکور‪ ،‬الزم است پالن ھای شريک سازی منافع با مردم در اولويت قرار بگيرند‪ .‬الزم است برای‬ ‫مردم محل در اين پروژه سھم داده شود تا باشد آنھا نيز در راستای تطبيق مؤفقانۀ آن ھمکاری نمايند‪.‬‬ ‫‪ 5.3.3‬برداشت ھای مردم در ساحات متاثر شده‬ ‫در جريان مطالعۀ ‪ SABAWON‬مشوره ھای وسيعی جھت شناسايی گزينه ھا برای شريک سازی منافع با مردم صورت‬ ‫گرفت‪ .‬جزئيات شيوۀ کاری اين مطالعه در گزارش ‪ SABAWON‬ارائه گرديده است‪.‬‬ ‫جدول ‪ :13‬درجه بندی اولويت ھای محلی برای پالن شريک سازی منافع با مردم‬ ‫مراکز‬ ‫مرکز‬ ‫کاريابی‬ ‫مکاتب‬ ‫آبرسانی‬ ‫قريه‬ ‫‪#‬‬ ‫‪75 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫خياطی‬ ‫صلح‬ ‫صحی‬ ‫برق‬ ‫ابتدائيه‬ ‫زنان‬ ‫اناث‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫مشتارزی )زنان(‬ ‫‪A-1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫مشتارزی )مردان(‬ ‫‪4‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫شيخ محمدی )زنان(‬ ‫‪A-2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫شيخ محمدی )مردان(‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ماشوخيل )مردان(‬ ‫‪A-3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫ماشو خيل )زنان(‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫شيخان‬ ‫‪A-4‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫سليمان خيل‬ ‫‪A-5‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫سور قمر‬ ‫‪B-1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫شاگی‬ ‫‪B-2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫شاه کس‬ ‫‪B-3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫علی مسجد‬ ‫‪B-4‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫شيخوال‬ ‫‪C-1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫سدوزی‬ ‫‪C-2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫تورخم‬ ‫‪C-3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫گاگره‬ ‫‪C-4‬‬ ‫مطالعۀ ‪ SABAWON‬نتيجه گيری نمود که اولويت ھای مھم برای جوامع متاثر از لين برق ‪ CASA-1000‬در پاکستان‬ ‫شامل دسترسی به انرژی برق‪ ،‬فرصت ھای شغلی‪ ،‬آب آشاميدنی پاک و مکاتب ابتدائيۀ اناثيه ميباشند‪ .‬گزينه ھای مربوط به‬ ‫ھريکی از موارد مذکور ذيالً شرح داده شده اند‪:‬‬ ‫اعضای جوامع محلی اولويت ھای شان را فھرست نمودند‪ .‬آنھا ھمچنان به اساس شناخت شخصی که از منطقه دارند يک‬ ‫مسير متبادل مسيری را که در مطالعۀ امکان سنجی تعيين گرديده است‪ ،‬پيشنھاد نمودند که به اساس اين مسير متبادل صرف‬ ‫‪ 7‬منطقۀ رھايشی در مسير دھليز تاثيرات پروژه واقع ميشوند‪ .‬مسيری که توسط مردم محل پيشنھاد گرديده است قسما ً با لين‬ ‫برق فعلی ‪ 132KV‬پشاور – تورخم که عمدتا ً از مناطق لم يزرع و ناھموار ميگذرد‪ ،‬مشترک است‪ .‬عالوه بر آن‪ ،‬مسير‬ ‫مذکور از روی ھيچکدام از زيربناھای موجوده عبور نمی کند به استثنای يک مورد که از فراز سرک تورخم از طرف‬ ‫شمال به طرف جنوب در نزديکی پستۀ تالشی ماچنی ميگذرد‪.‬‬ ‫مسير متبادل مذکور به طول نيم کيلومتر در استقامت پستۀ تالشی باگياری موازی با سرک سير نموده و سپس به سمت‬ ‫جنوب به طرف زيارت بيسای بابا پيش ميرود و باالخره داخل حوزۀ دريايی باړه ميشود‪ .‬مسير مذکور در قسمتی که از‬ ‫طريق حوزۀ دريايی به حومۀ سلمان خيل داخل ميشود‪ ،‬الی منطقۀ سلمان خيل در زمين ھای عاری از حق العبور سير‬ ‫خواھد نمود و در سلمان خيل از فراز زمين ھای زراعتی خواھد گذشت‪ .‬توقع ميرود که مسير متبادل مذکور از طريق‬ ‫بيسای بابا – سلمان خيل خواھد گذشت و بدين ترتيب از تمام منطقۀ جمرود‪ ،‬بازار پرجمعيت کارخانو و محالت رھايشی‬ ‫حيات آباد دور خواھد بود‪ .‬بنابر گفته ھای مردم محل‪ ،‬اگر از اين مسير متبادل استفاده شود از تمام تاثيرات منفی جلوگيری‬ ‫خواھد شد و ضرورت به ھيچ نوع جبران خساره و استمالک زمين نخواھد بود‪ .‬به ھر صورت‪ ،‬الزم است اين پيشنھاد از‬ ‫نظر تخنيکی مورد غور و بررسی بيشتر قرار گيرد‪.‬‬ ‫گزينه ھا برای شريک سازی منافع با مردم‬ ‫‪5.3.4‬‬ ‫طوريکه در باال تذکر رفت‪ ،‬اولويت ھای مردمی از طريق مطالعۀ ‪ SABAWON‬شناسايی گرديدند‪ .‬در مورد اينکه‬ ‫نيازمندی نخست – تامين انرژی برق – چگونه براورده خواھد گرديد ھيچ جزئياتی داده نشده است‪ .‬گزينه ھا برای مرفوع‬ ‫ساختن ساير نيازمندی ھای مردم محل قرار ذيل اند‪:‬‬ ‫اشتغال‪ /‬بوجود آوردن عايد‬ ‫الف‪.‬‬ ‫گزينه ھا برای بھبود فرصت ھای شغلی‪ /‬معيشتی از طريق پروژۀ ‪ CASA-1000‬قرار ذيل اند‪:‬‬ ‫‪76 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫استخدام مردم محل در جريان ديزان پروژه‪ ،‬دورۀ کار ھای ساختمانی مربوط پروژه و بھره برداری از پروژه؛‬ ‫‪‬‬ ‫ارتقای ظرفيت ھا در خصوص بکارگيری و حفظ و مراقبت؛‬ ‫‪‬‬ ‫انعقاد قرارداد ھای محلی برای تدارک اجناس و خدمات‪ ،‬يعنی اعطای قرارداد ھای کار و ساير قرارداد ھای‬ ‫‪‬‬ ‫کوچک به قراردادی ھای محلی؛‬ ‫بورسيه ھا برای جوانان در بخش ارتقای مھارت ھا؛ و‬ ‫‪‬‬ ‫بورسيه ھا برای اطفال جھت تداوم تحصيالت الی سطح عالی‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫آب آشاميدنی صحی‬ ‫ب‪.‬‬ ‫پاليسی سکتور عامه در خيبر پښتونخواه برای مناطق مواجه با قلت آب طوريست که سيستم آبرسانی ميکانيزه را ديزاين و‬ ‫تطبيق نموده و مسؤوليت حفظ و مراقبت آن را به کميته ھای کاربران يا نماينده گی ھای سياسی می سپارد‪ .‬بعد از سپردن‬ ‫مسؤوليت حفظ و مراقبت به مردم محل نقش ديپارتمنت صحت عامه و انجنيری )‪ (PHED‬به ارائۀ کمک ھای تخنيکی‬ ‫محدود ميگردد‪ .‬برای پالن آبرسانی پروژۀ ‪ CASA-1000‬نيز از عين شيوه استفاده صورت خواھد گرفت )لطفا ً به بخش‬ ‫ترتيبات تطبيق پروژه در ذيل مراجعه نمائيد(‪.‬‬ ‫به اساس اطالعات جمع آوری شده از خانواده ھا و بحث ھای گروپ ھای متمرکز‪ 7 ،‬قريه به حيث منابع آب آشاميدنی‬ ‫صحی شناسايی گرديدند که اقدامات در اين زمينه به نفع تمام باشنده گان قريه منطقۀ مذکور به خصوص زنان و افراد بی‬ ‫بضاعت خواھد بود‪ .‬حين اولوليت بندی آنھا عوامل ذيل در نظر گرفته شدند‪:‬‬ ‫‪ :C-1‬تورخم – تورخم يک شھر سرحدی با موقعيت استراتيژيک بوده و نقطۀ اتصال قسمت مربوط به پاکستان لين‬ ‫‪.1‬‬ ‫برق پيشنھاد شده را تشکيل ميدھد‪ .‬تورخم از پوتانسيل خوب برای رشد و انکشاف برخوردار است‪ .‬تورخم بدون‬ ‫شک منطقۀ واقع در دھليز تاثيرات پروژه خواھد بود و تعدادی از خانواده ھای اين شھر از پروژه متاثر خواھند‬ ‫گرديد‪ .‬آب آشاميدنی پاک به حيث اولويت نخست مردم اين منطقه تشخيص گرديد‪.‬‬ ‫‪ :C-2‬گاگره – گاگره نيز بدون شک يک قريۀ واقع در دھليز تاثيرات پروژه خواھد بود‪ .‬اين منطقه از کمترين‬ ‫‪.2‬‬ ‫امکانات آب آشاميدنی صحی برخوردار است‪ .‬از نقطه نظر اقتصادی گاگره بگونۀ سنگين به تجارت فرامرزی در‬ ‫تورخم و لندی کوتل وابسته است‪.‬‬ ‫‪ :B-2‬شاگی – شاگی در حال حاضر در داخل دھليز تاثيرات پروژه قرار دارد و سطح پوشش آب آشاميدنی صحی‬ ‫‪.3‬‬ ‫آن پائين است اما امکان دارد که از دھليز تاثيرات خارج شود‪ .‬حتی در صورت خارج شدن از دھليز تاثيرات نيز‬ ‫مفيد خواھد بود که پالن شريک سازی منافع با مردم در آن به دست اجرا گذاشته شود تا باشد حمايت قبيلۀ افريدی‬ ‫حاصل شود‪.‬‬ ‫‪ :B-3‬شاه کس – وضعيت آن مشابه شاگی است‪.‬‬ ‫‪.4‬‬ ‫‪ :B-4‬علی مسجد – علی مسجد در حال حاضر يک قريۀ واقع در دھليز تاثيرات و نيز گذرگاه قوای مليشه است‪.‬‬ ‫‪.5‬‬ ‫الزم است منازعات مردم محل در اين ناحيه حل و فصل گرديده و برای پروژۀ ‪ CASA-1000‬احساس مالکيت به‬ ‫وجود آورده شود‪ .‬در اين منطقه نيز آب آشاميدنی پاک اولويت درجه يک مردم تشخيص گرديد‪.‬‬ ‫‪ :A-1‬سلمان خيل – ھم مسير پيشنھاد شده و ھم مسير متبادل لين برق مورد بحث از فراز سلمان خيل ميگذرد‪.‬‬ ‫‪.6‬‬ ‫احتمال دارد تعداد قابل توجھی از خانواده ھا در اين منطقه از اثر نصب پايه ھا و تمديد لين ھا متاثر گردند‪.‬‬ ‫‪ :A-3‬شيخان کلی ‪ -‬شيخان کلی نقطۀ مرکزی و کانون سياسی منطقۀ "الف" در مسير لين برق مذکور است‪.‬‬ ‫‪.7‬‬ ‫ھزينۀ مجموعی اعمار ‪ 7‬شبکۀ آبرسانی مبلغ ‪ 1.62‬ميليون دالر امريکايی برآورد گرديده است‪.‬‬ ‫تعليمات ابتدايی دختران‬ ‫ج‪.‬‬ ‫مکاتب ابتدائيۀ نسوان را ميتوان از طريق مشارکت سکتور محلی و خصوصی گشود‪ .‬گروه ھای مليشه تا حال مکاتب‬ ‫خصوصی را آماج قرار نداده اند‪ .‬به اساس اين قول و قرار‪ ،‬مردم محل زمين مکتب را اھدا ميکنند‪ ،‬پروژۀ ‪CASA -1000‬‬ ‫زيربناھا را فراھم ميکند‪ ،‬و سکتور خصوصی معلمين را استخدام و مديريت می نمايد‪ .‬ھزينۀ اعمار فی باب مکتب ابتدائيۀ‬ ‫نسوان بالغ بر ‪ 540000‬دالر امريکايی ميباشد که بدين ترتيب ھزينۀ مجموعی اعمار ‪ 5‬باب مکتب ابتدائيۀ نسوان ‪2.7‬‬ ‫ميليون دالر امريکايی ميشود‪.‬‬ ‫‪77 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫‪ 5.3.5‬تدابير نھادی برای شريک سازی منافع با مردم‬ ‫در شرايط ايده آل بازار منطقوی برق آسيای مرکزی – آسيای جنوبی )‪ (CASAREM‬يک واحد امور محلی و عامه‬ ‫)‪ (CPAU‬را ايجاد خواھد نمود که ھمانا مرجع مسؤول تطبيق بخش سرمايه گذاری در زيربناھای پروگرام شريک سازی‬ ‫منافع با مردم مانند پالن ھای آبرسانی و تعمير ھای مکاتب خواھد بود‪ .‬وظايف واحد امور محلی و عامه قرار ذيل خواھد‬ ‫بود‪:‬‬ ‫‪ ‬تدارک و ادارل خدمات تدريسی از طريق شرکای خصوصی و غير انتفاعی با ھمکاری نزديک اھالی محل‪.‬‬ ‫‪ ‬تامين ارتباطات با "مناطق واقع در مسير ‪ "CASA‬و ھماھنگی ميان ديپارتمنت ھای عمياتی و حفظ و مراقب‬ ‫لين برق و محل‬ ‫‪ ‬پخش و نشر معلومات راجع به فرصت ھای کاری کار ھای دفتری و روزمزد که برای مردم محل به وجود‬ ‫خواھند آمد و ھماھنگ ساختن پروسۀ استخدام با جوامع بمنظور جلوگيری بروز خصومت ھا )زيرا تعداد‬ ‫متقاضيان نسبت به تعداد پست ھا بيشتر خواھد بود(‪.‬‬ ‫‪ ‬حل و فصل منازعات برخاسته ميان ديپارتمنت ھای عملياتی و حفظ و مراقبت‪.‬‬ ‫‪ ‬تامين ارتباطات با نمايندۀ سياسی‪ ،‬حکومت صوبه و جوامع راجع به تمام موضوعات مربوط به امنيت لين برق‪.‬‬ ‫با در نظرداشت يافته ھای پروسۀ مشوره دھی در جريان اين مطالعه‪ ،‬پروگرام شريک سازی منافع با مردم ترجيحا ً توسط‬ ‫شرکت فراملی ‪ CASAREM‬تطبيق خواھد گرديد زيرا باالی نھاد ھای دولتی بشمول شرکت ھايی مانند ‪ WAPDA‬يا‬ ‫‪ NTDC‬نميتوان در تطبيق اين پروگرام اعتماد نمود‪ .‬اھالی محل تاکيد نمودند که نھاد ھای حکومتی مانند مکاتب در مناطق‬ ‫نا امن ھمواره تحت تھديد قرار داشته اند‪ .‬از ميان تمام ديپارتمنت ھای سکتوری ديپارتمنت صحت عامه و انجنيری يک‬ ‫ھمکار تطبيق کنندۀ قابل اعتماد در بخش اعمار و فعال ساختن شبکه ھای آبرسانی به جوامع ميباشد‪ .‬اين ديپارتمنت قطع نظر‬ ‫از کاستی ھايی که دارد‪ ،‬در خصوص کار با جوامع از دانش و تجارب خوبی برخوردار است‪.‬‬ ‫تطبيق پالن ھای آبرسانی و مکاتب ابتدائيۀ نسوان ھردو به سطح مشارکت مردم محل بستگی خواھند داشت‪ .‬در مورد اعمار‬ ‫شبکه ھای آبرسانی‪ ،‬اين بخشی از پاليسی رسمی حکومت خيبر پښتونخواه است‪ :‬امور حفظ و مراقبت به کميته ھای‬ ‫مستفيدين واگذار ميگردند‪ .‬در جريان بحث ھای مشورتی ميان مراجع ذيدخل واضح بود که مردم محل از اين امر واقف‬ ‫بودند و برای بدوش گرفتن اين مسؤوليت اظھار آماده گی نمودند‪.‬‬ ‫اجتماعات محل دست اندرکاران اصلی پروژه ھستند‪ .‬به اساس تدابير پيشنھادی‪ ،‬قرار است کميته مستفيدين آب‪ /‬نھاد ھای‬ ‫محلی )‪ (WUC/CBO‬متشکل از اعضای قريه ھای مستفيد شونده تشکيل گرديده و با مرجع تطبيق کننده )‪(APHED‬‬ ‫کمک نمايد تا برای پروژه يک محل مناسب را انتخاب نمايد‪ .‬اھالی محل مصئونيت پرسونل کاری را تضمين خواھند نمود‪.‬‬ ‫آنھا مکلف خواھند بود تا در برنامه ھای آموزشی حفظ و مراقبت اشتراک ورزيده و وجوه قابل پرداخت را از مستفيدين جمع‬ ‫آوری نمايند‪ .‬يک حساب بانکی مشترک دست اندرکاران افتتاح خواھد گرديد و وجوه جمع آوری شده بمنظور ترميمات و‬ ‫ساير امور انکشافی در پروژه مصرف خواھند گرديد‪ .‬ھرچند ‪ WUCs/CBOs‬به شيوۀ تصميم گيری جامع کار خواھند‬ ‫نمود اما حضور مستقيم زنان در آنھا با توجه به عوامل فرھنگی حاکم بر اين جوامع ممکن نخواھد بود‪.‬‬ ‫به ھر حال‪ ،‬اھالی محل اظھار داشتند که اين نقش را مشروط به شرايط ذيل ايفا خواھند نمود‪:‬‬ ‫‪ ‬کميته ھای مستفيدين آب‪ /‬نھاد ھای محلی‪ 23‬از مرحلۀ شروع‪ ،‬ديزاين و نيازسنجی دخيل باشند‬ ‫‪ ‬ارائۀ کمک ھای تخنيکی در تطبيق پروژه و آموزش ھا در بخش حفظ و مراقبت و جمع آوری تعرفه ھا؛‬ ‫‪ ‬عدم مداخلۀ رھبری سياسی در مراحل آغاز‪ ،‬ديزاين‪ ،‬تطبيق و مديريت‪.‬‬ ‫به ھمين ترتيب‪ ،‬مکاتب پيشنھادی از طريق کميتۀ مديريت مکتب اداره خواھند گرديد که اين کميته ھا متشکل خواھند بود از‬ ‫صاحب امتياز مکاتب‪ ،‬سرمعلم و سه نمايندۀ محل )به شمول يک شخص از قشر فقير که در جريان سروی خانواده ھا‬ ‫شناسايی شده است(‪.‬‬ ‫‪                                                            ‬‬ ‫‪23‬کميته ھای مستفيدين آب‪ /‬نھاد ھای محلی‬ ‫‪78 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫ضمايم‬ ‫ضميمۀ ‪ :1‬خالصۀ پالن مديريت محيطی و اجتماعی ‪IEL‬‬ ‫پالن مديريت محيطی و اجتماعی )‪ (ESMP‬پروژۀ ‪ CASA-1000‬اصول‪ ،‬رويکرد‪ ،‬طرزالعمل ھا و روش ھايی را‬ ‫تشخيص مينمايد که جھت کنترول و کاھش دادن تاثيرات محيطی و اجتماعی تمام فعاليت ھای ساختمانی به کار خواھند‬ ‫رفت‪ .‬مقصد آن تکميل نمودن ارزيابی ھای مقدماتی تاثيرات محيطی و اجتماعی پروژه )‪ ،(ESIA‬ورقه ھای امتداد انرژی‬ ‫محيطی‪ ،‬چارچوب استمالک زمين برای اسکان مجدد )‪ (LARF‬و پالن رھنمودی مشورتی ميباشد‪.‬‬ ‫تاثيرات پروژه‬ ‫مسايل عمدۀ محيطی و اجتماعی پروژه ارتباط دارند با تاثيرات لين برق باالی حيات وحش‪ ،‬پرنده گان‪ ،‬ماھی ھا‪ ،‬محالت‬ ‫ماھيگيری‪ ،‬کيفيت ھوا؛ استمالک زمين؛ فرسايش خاک‪ ،‬اثرات کمپ کارگران ساختمانی باالی مدت زمان کار ساختمانی؛‬ ‫اثرات اجزای کمکی پروژه بشمول گودال ھا؛ و تاثيرات غير مستقيم باالی منابع طبيعی ساحه‪ ،‬جلگه ھا و تنوع حياتی‪ .‬توقع‬ ‫ميرود که تاثيرات محيط زيستی فعاليت ھای ساختمانی و عملياتی پروژۀ مذکور در پائين ترين حد قرار داشته باشد و لين‬ ‫برق از ھيچگونه ساحات حفاظت شده ويا ساحات دارای تنوع حياتی مھم و ارزش ايکولوژيک عبور نکند‪ .‬نگرانی ھای‬ ‫محيطی پروژه را ميتوان بگونۀ مؤثر از طريق اتخاذ تدابير مقتضی مندرج اين ‪ ESMP‬مديريت نمود‬ ‫ھمچنان تصور ميشود تاثيرات اجتماعی پروژه نيز اندک باشند‪ .‬ھرچند ضرورت خواھد شد تا تعدادی از خانواده ھا از‬ ‫جاھای شان بيجا شوند اما توقع ميرود که صرف تعداد اندکی از خانواده ھا با اين حالت مواجه گردند‪ .‬در اين گزارش يک‬ ‫چارچوب استمالک زمين و اسکان مجدد به مثابۀ يک رھنما برای انکشاف پالن استمالک زمين و اسکان مجدد در آينده‬ ‫زمانی که مسير لين برق نھايی گردد‪ ،‬ارائه گرديده است‪ .‬ساير پالن ھای مديريتی‪ ،‬چنانچه در ضمايم ‪ ESMP‬ارائه گرديده‬ ‫اند‪ ،‬به ساير پيامد ھای منفی اجتماعی و مردمی رسيده گی ميکنند‪.‬‬ ‫پالن مديريت محيطی و اجتماعی )‪ (ESMP‬چگونه ترتيب و تنظيم گرديده است؟‬ ‫پالن مديريت محيطی و اجتماعی )‪ (ESMP‬دربرگيرندۀ طبقات و مسؤوليت ھای متعددی است که بين واحد مديريت پروژه‪،‬‬ ‫مسؤول امور محيطی پروژه‪ ،‬انجنير نظارت از کار ساختمانی‪ ،‬مرجع قرارداد کنندۀ کار ساختمانی‪ ،‬مشاور مستقل نظارت‬ ‫از محيط زيست و مقامات محل مشترک ميباشند‪ .‬اين ‪ ESMP‬در واقع چارچوبی را برای انکشاف پالن ھای بزرگ و‬ ‫کوچک ‪ ESMP‬در آينده توسط مرجع قرارداد کنندۀ امور ساختمانی و ساير نھاد ھای ذيربط ‪ ESMP‬ارائه مينمايد‪ .‬يک‬ ‫بخش مھم کارکرد پروژه ھمانا شامل ساختن بخش ھای مشخصی از اين ‪ ،ESMP‬آنطوريکه در ضميمه ھای ‪ ESMP‬تذکر‬ ‫رفته است‪ ،‬در ماده ھای قرارداد ساختمانی است‪ .‬ھزينۀ ابتدايی آغاز کار ‪ ESMP‬مبلغ ‪ 675000‬دالر امريکايی تخمين‬ ‫گرديده است‪.‬‬ ‫پالن ھای ‪ESMP‬‬ ‫‪79 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫پالن مديريت اثرات کار ساختمانی‪ :‬اقدامات بمنظور کاھش اثرات منفی فعاليت ھای ساختمانی باالی جوامع محلی و محيط‬ ‫طبيعی‪ ،‬کاھش تاثيرات باالی کارگران کمپ‪ ،‬جلوگيری از ايجاد آلوده گی و حصول اطمينان از اينکه مواد مضره بگونۀ‬ ‫مناسب حفاظت شده و به محيط آسيب نرسانند‪.‬‬ ‫پالن مديريت نيروی کار و برپا سازی تاسيسات در ساحه‪ :‬اقدامات بمنظور حصول اطمينان از اينکه اعمار کمپ ھای‬ ‫ساختمانی و فعاليت ھای کارگران ساختمانی باالی محيط زيست تاثيرات منفی وارد ننموده و در زندگی مردم محل اخالل‬ ‫وارد نکنند و شامل تدابير جھت انفاذ اصول رفتاری کارگران و متابعت آنھا از ‪ ESMP‬ميباشد‪.‬‬ ‫پالن آماده ساختن ساحه و برگرداندن آن به حالت اولی‪ :‬اقدامات بمنظور حصول اطمينان اينکه ساحه بعد از کار پاکسازی‬ ‫گرديده‪ ،‬تمام مواد و ابزار مؤقتی و دايمی برچيده شده و ساحه به حالت اوليۀ آن برگردانده شود‪.‬‬ ‫پالن مديريت کثافات‪ :‬اقدامات بمنظور حصول اطمينان از اينکه کثافات جامد و مايع پروژه‪ ،‬بخصوص مواد فضلۀ بھداشتی‪،‬‬ ‫بصورت درست دفع گرديده و تاثيرات آن باالی محيط زيست منتفی ويا به حد اقل رسانده شود‪.‬‬ ‫پالن جلوگيری از آلوده گی‪ :‬اقدامات جھت حصول اطمينان از اينکه ذخاير مواد سوخت‪ ،‬مواد کيمياوی‪ ،‬مواد مضره و‬ ‫وسايل ساختمانی به محيط نفوذ ننموده و منتشر نگردند‪.‬‬ ‫پالن مديريت زيبايی و ايکولوژی‪ :‬اقدامات بمنظور حصول اطمينان از اينکه مسير نھايی لين برق طوری انتخاب گردد که‬ ‫تا حد امکان تاثيرات بصری آن کمتر باشد و به زيبايی محيط‪ ،‬حيات حيوانات و نباتات‪ ،‬ساحات تحت حفاظت‪ ،‬ذخاير و ساير‬ ‫ساحات دارای ارزش بلند ايکولوژيک لطمه وارد ننمايد‪.‬‬ ‫پالن مديريت مصئونيت‪ :‬اقدامات بمنظور حصول اطمينان از اينکه مصئونيت کارگران و باشنده گان محل تامين بوده و‬ ‫امکان مجروحيت در اثر کار به حد اقل برسد‪.‬‬ ‫پالن مديريتی کشف اتفاقی آثار باستانی‪ /‬فرھنگی و منابع طبيعی‪ :‬اقدامات جھت حصول اطمينان از اينکه در صورت کشف‬ ‫تصادفی آثار فرھنگی و منابع باستانی‪ ،‬آثار و منابع مذکور بدون وارد شدن خساره به آنھا حفاظت ميگردند‪.‬‬ ‫پالن مديريت روابط مردمی و صحت‪ :‬اقدامات جھت ديالوگ با اھالی محالت واقع در مسير لين برق پروژۀ ‪CASA-1000‬‬ ‫و داشتن يک ميکانيزم مؤثر برای جبران خسارات ناشی از پروژه‪.‬‬ ‫نظارت محيطی و اجتماعی‪ :‬اقدامات جھت نظارت از کار ھای ساختمانی پروژه جھت حصول اطمينان از اينکه شرکت‬ ‫ساختمانی از مواد ‪ EMP‬و مقررات ‪ CASAREM‬متابعت ميکند‪.‬‬ ‫پالن نظارت از محيط‪ :‬اقدامات بمنظور تداوم نظارت بيس الين يا حالت اوليه‪ ،‬بررسی موثريت تدابير کاھش اضرار پروژه‬ ‫و مرور بر کارکرد ھای محيطی و اجتماعی‪.‬‬ ‫آموزش و ارتقای ظرفيت‪ :‬اقدامات بمنظور ارزيابی ظرفيت فعلی و پالن ھا برای ارتقای ظرفيت‪ ،‬تضمين کيفيت و مديريت‬ ‫کيفيت‪ ،‬مرور و تطبيق آن در تمام سطوح ‪.ESMP‬‬ ‫گزارشدھی‪ :‬اقدامات در خصوص طرزالعمل ھای گزارشدھی و ارتباطات جھت حصول اطمينان از اينکه محتويات‬ ‫‪ ESMP‬با ھمه و در تمام سطوح پروژه بشمول جوامع محلی شريک شده و گزارش داده ميشوند‪.‬‬ ‫تطبيق‪ ،‬بازنگری و به روز کردن‪ ESMP :‬يک سند تحت کنترول تلقی خواھد گرديد و ھمه ساله به تعقيب يک رويداد يا‬ ‫پالن قابل مالحظه به روز خواھد گرديد‪ .‬يکی از خصوصيات مھم ‪ ESMP‬مديريت انطباقی است که به اساس آن در پاسخ‬ ‫به تغييرات و درس ھای آموخته شده از تطبيق پروژه کارکرد ھای محيطی و اجتماعی ‪ ESMP‬بصورت متداوم بھبود می‬ ‫يابند‪.‬‬ ‫چارچوب استمالک زمين و اسکان مجدد ‪ :IEL‬مقاصد و خالصه‬ ‫ضميمۀ ‪:2‬‬ ‫‪80 ‬‬ ‫‪ ‬‬ ‫نورم ھا و اصول قبول شدۀ امروزی ميان نھاد ھای مالی بين المللی به وضاحت خاطر نشان ميسازند که الزم است در طرح‬ ‫و تطبيق فعاليت ھای انکشافی ميکانيزم ھای محافظت اجتماعی و محيطی شامل ساخته شوند‪ .‬چارچوب استمالک زمين و‬ ‫اسکان مجدد شرايط مشخصی را برای استمالک زمين و اسکان مجدد افرادی که احتماالً در جريان تطبيق پروژۀ ‪CASA-‬‬ ‫‪ 1000‬بيجا خواھند گرديد‪ ،‬پيشبينی نموده است‪ .‬ھرچند توقع ميرود که ميزان تاثيرات منفی و تعداد افرادی که بيجا خواھند‬ ‫گرديد اندک خواھد بود‪ ،‬اما پروژه بايد برای کاھش ھرچه بيشتر اين تاثيرات و تعداد بيجاشده گان اقدامات عملی رويدست‬ ‫گيرد‪ .‬چارچوب فوق الذکر وظايفی را بيان مينمايد که برای تھيۀ پالن ھای کاری اسکان مجدد ضرورت ميباشند‪ .‬چارچوب‬ ‫مذکور رھنمود ھای مشخصی را در مورد طرح پالن ھای کاری اسکان مجدد برای ھر کشور ارائه مينمايد‪.‬‬ ‫مقصد اين گزارش ارائۀ رھنمايی ھا برای پروژۀ ‪ CASA-1000‬است در باب اينکه کدام اقدامات کاھش دھی اضرار را‬ ‫بايد در خصوص ‪ LARF‬در تمام مراحل پروژۀ ‪ CASA-1000‬بشمول ديزاين‪ ،‬اعمار و پس از اعمار انجام داد‪ .‬درک‬ ‫علت و طرز زنده گی مردم در طول مسير لين برق مذکور مھمترين عناصر طرح ريزی يک چارچوب موفق برای اسکان‬ ‫مجدد و پالن ھای عملياتی اسکان مجدد را تشکيل ميدھند‪.‬‬ ‫مقصد دوم چارچوب استمالک زمين و اسکان مجدد برجسته ساختن حس عاجل بودن در عملی ساختن اين چارچوب و‬ ‫تطبيق پالن ھای اسکان مجدد مختص به شرايط در تمام کشور ھای ‪ CASAREM‬ميباشد‪ .‬عجله مذکور از شرايط‬ ‫اجتماعی‪ -‬سياسی چھار کشور مذکور منشاء ميگيرد‪ .‬در نواحی ‪ CASA‬مردم بصورت مستقيم ويا غير مستقيم از قبل‬ ‫ميدانند که جنبه ھای منفی اسکان مجدد اجباری که به سبب عواملی نظير جنگ‪ ،‬حوادث طبيعی ويا پروگرام ھای انکشافی‬ ‫دولت واقع ميشود‪ ،‬چگونه ميباشد‪ .‬ھمچو معضالت ميتوانند باعث تأخير در استمالک زمين و پروسۀ اسکان مجدد گردند‪.‬‬ ‫بمنظور جلوگيری از بروز مشکالت بيشتر امنيتی و مصئونيتی‪ ،‬ويا به تاخير مواجه شدن پروژه‪ ،‬جداً توصيه ميگردد که‬ ‫دست اندرکاران پروژه چارچوب استمالک زمين و اسکان مجدد را ھر چه عاجلتر بمنصۀ اجرا قرار دھند‪.‬‬ ‫چارچوب استمالک زمين و اسکان مجدد به کتگوری ھای ذيل تقسيم ميگردد‪:‬‬ ‫بخش اول ده وظيفه را تشريح نموده و در مورد آماده ساختن پالن ھای جداگانۀ استمالک برای ھر کشور رھنمايی مينمايد‪.‬‬ ‫بخش دوم پاليسی ھای عملياتی و رھنمود ھای بانک جھانی در خصوص چارچوب استمالک زمين و اسکان مجدد را‬ ‫مختصراً توضيح داده و فھرستی از چارچوب ھای ملی را ارائه مينمايد‪ .‬توضيحات مشخص در مورد پاليسی ملی را در‬ ‫قسمت "ھـ" اين سند مطالعه نموده ميتوانيد‪ .‬اقدامات عمومی برای کاھش اثرات منفی اين چارچوب نيز در قسمت مذکور‬ ‫تشريح گرديده اند‪.‬‬ ‫بخش سوم حاوی فھرستی از اصول رھنمودی برای چارچوب استمالک زمين و اسکان مجدد است‪.‬‬ ‫بخش چھارم خالھای موجود در اطالعات مورد نياز برای اجرای وظايف مندرج بخش اول در پيوند با چارچوب استمالک‬ ‫زمين و اسکان مجدد را به بحث ميگيرد‪.‬‬ ‫بخش پنجم رھنمودی را برای ارزش يابی دارايی ھا و جبران خسارات ارائه ميدھد‪ .‬ھمچنان اين بخش حاوی اصول‬ ‫رھنمودی پيرامون بررسی ساحات ميزبان و تھيۀ پالن ھای احيای مجدد مجاری معيشتی ميباشد‪.‬‬ ‫بخش ششم رھنمودی را در مورد مشوره دھی‪ ،‬مشارکت و ميکانيزم ھای رسيده گی به شکايات مربوط به چارچوب‬ ‫استمالک زمين و اسکان مجدد پيشکش ميکند‪ .‬عالوتا ً در اين بخش ترتيبات اداری مربوط به تطبيق چارچوب استمالک‬ ‫زمين و اسکان مجدد مخصوص ھر يک از کشور ھای ‪ CASAREM‬نيز به بحث گرفته ميشوند‪.‬‬ ‫بخش ھفتم رھنمود نظارت داخلی و خارجی و مستقل فعاليت ھای پروژه و پالن ھای کاری چارچوب استمالک زمين و‬ ‫اسکان مجدد را ارائه مينمايد‪.‬‬ ‫بخش ھشتم حاوی رھنمودھا در مورد بودجۀ چارچوب استمالک زمين و اسکان مجدد‪ ،‬و پالن ھای کاری اسکان مجدد‬ ‫مختص به ھر کشور ميباشد‪.‬‬ ‫‪81 ‬‬ ‫‪ ‬‬