103335 POLIC IES pD;yGm;a&;tajctaeopfrsm;zefwD;jcif; F OR SH yk*¾vdu pD;yGm;a&;u@wdk;wufrItwGuf vsifjreftm;aumif;rSK&Sdaom AR ywf0ef;usifESifh ,SOfjydKifEdkifrIpGrf;tm;udk jr§ifhwifaqmif&Gufjcif; E D P R O SP ER ITY IN M YAN M AR ALL ABOARD Policies for shared prosperity in Myanmar This Policy Note was prepared by: Charles Schneider (Senior Operations Officer) and Sjamsu Rahardja (Senior Trade Economist) with inputs from Tenzin Dolma Norbhu (Program Coordinator) under the guidance of Mona Haddad (Practice Manager, Trade and Competitiveness). ALL ABOARD Policies for shared prosperity in Myanmar pD;yGm;a&;tajctaeopfrsm;zefwD;jcif; yk*¾vdu pD;yGm;a&;u@wdk;wufrItwGuf vsifjreftm;aumif;rSK&Sdaom ywf0ef;usifESifh ,SOfjydKifEdkifrIpGrf;tm;udk jr§ifhwifaqmif&Gufjcif; pD;yGm;a&;tajctaeopfrsm;zefwD;jcif; yk*¾vdu pD;yGm;a&;u@wdk;wufrItwGuf vsifjreftm;aumif;rSK&Sdaom ywf0ef;usifESifh ,SOfjydKifEdkifrIpGrf;tm;udk jr§ifhwifaqmif&Gufjcif; vGefcJYaom av;ESpfrStpjyKcJhaom aps;uGuftajcjyK jyKjyifajymif;vJrIrsm;ESifh ukefoG,frI? &if;ESD;jrKyfESHrSKrsm; zGifhvSpfvdkufjcif;onf jrefrmEdkifiH\pD;yGm;a&;wdk;wufrItay: tjyKoabmaqmifaom tusdK;oufa&mufrIudk jzpfay:apvmcJhonf/ xdkUaMumifh jrefrmhpD;yGm;a&;wGif yk*¾vduu@\ yl;aygif; yg0ifrI ESifh ydkUukeftcef;u@ wdk;jr§ifhjcif;wdkYudk jzpfay:vmapcJhonf/ tqdkyg jyKjyifajymif;vJjcif;rsm;wGif xda&mufí tusdL;&Sdapaom vkyfief;ydkifqkdif&m vkyfxHk;vkyfenf;rsm;? ydkYukefESifh oGif;ukefvkdifpif vdktyf csufrsm;tm; avSsmYcsjcif;? tpdk;&ESifh yk*¾vdu yl;aygif;aqmif&GufrIrsm;tjyif aqG;aEG;rI wdk; jr§ifhjcif;wdkYudk yg0ifapvmcJhonf/ jrefrmEdkifiHwGif yk*¾vdupD;yGm;a&;u@\ ,SOfjydKif EkdifpGrf;tm;ESifh yg0ifEdkifrIwdk;jr§ifhjcif; wdkYonf tvkyftudkifzefwD;jcif;? pD;yGm;a&;jzefUusufjcif;ESifh pD;yGm;a&;zGJUpnf;ykH toGiful;ajymif;jcif;wdkYudk armif;ESif ay;rnfh MuD;rm;aomtvm;tvmaumif;rsm; jzpfygonf/ xdkodkUaqmif&Guf&mwGif yGifhvif;jrifomrI ESifh cefYrSef;EdkifrI wkdYudk tav;xm;í &if;ESD;jr§KyfESHrIywf0ef;usif wdk;wufapjcif;? ukefoG,fa&; ukefusp&dwfrsm; avSsmYcsjcif;ESifh pD;yGm;a&;t&aygif;pnf;rIrsm;twGuf tpdk;&ESifh yk*¾vduyl;aygif;aqmif&GufrI wdk;jr§ifhjcif;ESifh jyKjyifajymif;vJa&;vkyfief;pOfudk armif;ESifrnfh tzGJUtpnf;ydkif;qdkif&m pGrf;aqmif&nf wkd;jr§ifhapjcif;wdkY yg0ifygonf/ vuf&Sd jzpfay:aeaom Nidrf;csrf;a&; jyKjyifajymif;vJrIrsm; aqmif&Guf&eftwGuf vkyfief;pOfwGif jyKjyifajymif;vJrIrsm;udk tpDtpOfwus aemufcHtajctaersm;ESifh tcGifhtvrf;rsm; aqmif&Guf&ef vdktyfrnf jzpfonf/ xdkt&mrsm;rSm pD;yGm;a&; vkyfief; vnfywf&ef ESihf ukefoG,fa&; jrefrmEdkifiHonf yk*¾vduu@ OD;aqmifonfY vkyfief;aqmif&Guf&eftwGuf vdktyfrnhf pD;yGm;a&;wkd;wufrSKudk jyefvnf toufoGif;Edkifrnfh ukefusp&dwfrsm;udk avSsmhcsjcif;? a'ocHrsm;ESihf tcGifhta&;&dSaeygonf/ tqdkygpD;yGm;a&;wkd;wufrSKonf aqG;aEG;wdkifyifjcif;? pD;yGm;a&; tajymif;tvJaMumihf q,fpkESpfrsm;MumjrifhcJhonfh pD;yGm;a&; tqufjywfrIESifh xdcdkufepfem&olrsm;udk yHhydk;rIay;jcif;wdkY jzpfonf/ tpkd;&\xdef;csKyfrIwdkYaMumifh aESmifhaES;cJY&ygonf/ tpdk;&\ tcGifhta&;ESifh umuG,f rSKrsm;udk &&Sdxm;aom tenf;pk pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;uom t"duta&;ygaom ukefpnfESifh 0efaqmifrIrsm;udk vTrf;rdk;xm;aomaMumifh 1 þtajctaetcif;tusif;rsm;onf Oya' BuD;Muyf uGyfuJrI ywf0ef;usifESihf or&dk;uspdD;yGm;a&;vkyfief; vkyfaqmifjcif;rsm;rS azmufxGufEdkifrnfY MudK;yrf; tm;xkwfrIrsm;udk quffvuf jzpfay:apcJhonf/3 urÇYmbPftkyfpk\ pD;yGGm;a&;vkyfief; vkyfaqmifjcif; (Doing Business) tpD&ifcHpmwGif jrefrmEdkifiHonf 2016 ckESpf twGuf EdkifiH 189EdkifiHteuf 167ae&mwGif &dSygonf/ xdkodkYjzpf&jcif;rSm (1) b@ma&; 0efaqmifrIrsm; r&dSjcif;ESifh jynfoltrsm; okH;pGJEdkifonfh b@ma&; pepf r&Sdjcif;4 (2) ajrtoHk;csrI tcGifhta&;&&dSjcif;? tao;pm; pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;ESifh pGefYOD;vkyfief;&Sif xdef;odrf;jcif; ESifh vTJajymif;jcif;wdkYESifh pyfvsOf;onfh rsm;udk xdcdkufapcJhygonf/ tqdkygtajctaeudk umv pnf;rsOf;rsm;ESifh vkyfief;pOfrsm; &Sif;vif;yDjyifrIr&dSjcif; Mum&SnfpGm jzpfay:vmcJhaom yGifhvif;jrifomrI r&Sdonfh (3) aps;uGuftwGif; pwif 0ifa&mufolrsm;twGuf pnf;rsOf;xdef;ndSrSK pepfaMumifh “c&dkeDt&if;&Sifpepf” &IyfaxG;rsm;jym;onfh vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESifh (Crony Capitalism) udk jzpfay:apcJhonf/ (4) &if;ESD;jr§KyfESHoltm; umuG,fapmifha&Smuf xkdUaMumifh topfwzefjyefvnf oHk;pJGír&Edkifaom ay;rIESifh pmcsKyf pmwrf;rsm; touf0ifrI &Sdjcif; t&if;tjrpfrsm;tygt0if jzpfonfh ukefxkwfvkyfrSK [lonfhtcsufrsm;wGif tm;enf;rSK&Sdaejcif; ponfh yg0if rsm;wGif ukd,fusdK;twGuftoHk;jyKjcif;udk ¤if;wdkYuom pdefac:rIrsm;aMumifhjzpfygonf/ &&SdcJhonf /1 pD;yGm;a&;t& tjiif;yGm;rIrsm;udk w&m;&Hk;pepfrSwqifh ukefoG,frIwGif trsdK;rsdK;tzHkzHk jzpfaeaom AsL&dkua&pD ajz&Sif;jcif;aMumifh ukefqHk;oGm;onfh tcsdefESifh pepfrsm;? vdkifpifxkwfay;onfhpepfESifh EdkifiHawmfu ukefusp&dwf? tjiif;yGm;rIudk wjcm;enf;vrf;jzifh OD;aqmifonfh pufrSKvkyfief;xlaxmifNcif;rsm;onf ajz&Sif;onfh vkyfief;pOfr&dSaomaMumifh jrefrmEdkifiHonf jrefrmEdkifiHtaejzifh v,f,mpdkufysdK;a&;ESifh obm0 pmcsKyfpmwrf;rsm; touf0ifrI&Sdjcif;wGif tqifh 187wGif o,HZmwu@rsm;rSty tjcm;xkwfvkyfrIu@wGif &dSygonf/ EdkifiHawmftpdk;& onf oabmwlpmcsKyfrsm;tm; ,SOfjydKifEdkifrIpGrf;tm;udk avsmYenf;apcJhygonf/ Oya't& tcdkiftrmjzpfaprIudk t&dSefjr§ifhwif&ef udk,fusKd;pD;yGm;udk tajccHonfh pD;yGm;a&; abm*aA'onf tjcm;aomenf;vrf;jzifh tjiif;yGm;rI ajz&Sif;a&; wdkif;jynfudk tusKd;rjyKonfh pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;udk vkyfief;pOfudk azmfjyay;rnfh tEknmw&m;pD&ifa&; ay:aygufapNyD; aps;uGufysufpD;jcif; odkUr[kwf Oya' (Arbitration Law) udk jyKpkjyifqifvsuf&dSygonf/ rvdkvm;tyfonfvk k ay:aponf/ h yfxkH;vkyfenf;rsm;udjzpf jrefrmEdkifiHwGif ydkifqdkifrIrSwfyHkwifjcif;onf p&dwf jrefrmEdkifiHonfh vmbfay;&onfh aiGaMu;yrmPt& MuD;jrifhjyD; aESmifhaeS;apygonf/ xdkodkUvkyfaqmif&mwGif wdkif;wmod&Sd&onfh tusifhysufjcpm;rIEIef;t& a'owGif; &ufaygif; 85 &ufMumjrifhonfUtjyif vkyfxHk;vkyfenf; EdkfifiHrsm;teuf tjrifhqkH;jzpfaeaom EdkifiHrsm;xJwGif tqifh 6 qifhudkjzwfoef;&NyD; ypönf;wefzdk;\ ygifonf/2 5.1&mcdkifESkef; ukefusygonf/ xdkYtjyif pD;yGm;a&; 1 “tajymif;tvJwGif yg0ifjcif; / jynfolYa&;&mu@ wm0efcHrI 3 pnf;rsOf;pnf;urf; uefUowfcsufrsm; tNyif jr§ifhwifa&;” [lonfh urmÇUbPftkyfpk\rl0g'a&;&m rSwfpkudk aiGaMu;tcGifhtvrf;rsm;? ajrae&m&&SdrSk tcGifhtvrf;? vSsyfppf&&SdrSK Munhfyg/ tcGifhtvrf;? ußGrf;usifvkyfom;&&SdrI tcGifhtvrf;rsm; 2 urmÇUbPf tkyfpk\ “jrefrmEkdifiH &if;ESD;NrKyfESHrSK ywf0ef;usif enf;yg;aejcif;onf t"du twm;tqD; 4 ck jzpfonfymk oHk;oyfrI2014” urmÇUbPftkyfpk \&if;ESD;jrKyfESHrSK ywfêef;usif oHk;oyfrIu awGU&SdcJhygonf/ 2 4 “tem*wftwGuf &if;ESD;jrKyfESHjcif;/ vlwdkif;twGuf yGifhvif;acwfrDaom b@ma&;pepf” rlêg’a&;&m rSwfpkudk MunfYyg/ pD;yGm;a&;vkyfaqmifrI nTef;udef; 10ckteuf 2016ckESpfwGif jrefrmEdkifiH\ tqifhowfrSwfcsuf (EdkifiH 189teuf) nTef;udef; tqifh nTef;udef; tqifh pD;yGm;a&; vkyfief;pwifjcif; 160 &if;ESD;jr§KyfESHrI tenf;i,fom 184 aqmif&GufEdkifolrsm;udk umuG,fjcif; taqmufttkH aqmufvkyfcGifh &&Sda&; 74 tcGefay;aqmifjcif; 84 aqmif&Gufjcif; vSsyfppf"mwftm; &&SdrI tajctae 148 jynfy ul;oef;a&mif;0,frI tajctae 140 ydkfifqdkifrIrsm; rSwfyHkwifjcif; 145 pmcsKyfpmwrf;rsm; touf0ifrI&Sdjcif; 187 aiGaMu; taxmuftyHh&&Sdjcif; 174 pD;yGm;a&; vkyfief; pm&if;&Sif; aqmif&GufEdkifjcif; 162 &if;jrpf/ /pD;yGm;a&;vkyfief;vkyfaqmifjcif;2016tpD&ifcHpm? – pD;yGm;a&;vkyfief;vkyfaqmifrI vG,fuljcif;wGif EdkifiH189EdkifiHü 167 tqifhwGif&dSygonf/ vkyfief;rsm;onf vkyfief;rvkyfvdkawmhí zsufodrf; EdkifiHrsm;ESifh EdIif;,SOfvSsif jrefrmEkdifiH&dStaumufcGef vdkvSsifvnf;cufcJum aMuG;NrDray;qyfEdkifrIudk ajz&Sif; pm&if;&Sif;vif;rI vkyfief;pOfrsm;\ tjyeftvSef a&;wGif jrefrmEdkifiHonf EdkifiHaygif; 189EdkifiHteuf nDnGwfrIESifh xda&mufrIonf edrfYusaerSSK wkdYaMumifh tqifh 162 wGif&dSygonf/ &if;ESD;jrKyfESHrI0ef;usifqef;ppfrI axmufyHhydkUaqmifa&; (logistics) twGufvnf; wpfpdwfwpfydkif;tjzpf 2014ckESpfwGif aqmif&GufcJhaom tcsdefydkay;ae&qJjzpfae&onfYtjyif xkwfvkyfrIwGif vkyfief;ppfwrf;t& tpdk;&at*sifpDrsm;onf 4if;wkdY tvkyform;p&dwfonf ,SOfjydKifEdkifpGrf;udk avsmhus tcsif;csif; yl;aygif;aqmif&Gufjcif;r&SdyJ pD;yGm;a&; apygonf/ jrefrmEdkifiH&dS axmufyHhydkYaqmifa&; vkyfief;ppfaq;rIrsmudk vkyfaqmifvsuf&Sdonf/ xkdodkY 0efaqmifrIrsm;\ t&nftaoG;ESifh EdkifiHwum k *¾vduu@\tjrifwGitwm;tqD vkyfaqmifrIrsm;udyk f ; ukefpnfrsm;tm; xda&mufpGm udkifwG,fxdef;odrf;rIonf wpfck jzpfaeonf[k azmfjyxm;ygonf/ tmqD,HEdkifiHrsm;xuf aemufususef&pfaeygonf/ tcsdefrDa&muf&dSjyD; xdcdkufrIr&dSaom t&nftaoG;pH jrefrmEdkifiH yk*¾vduu@taejzifh EdkifiHjcm;ukefoG,frI owfrSwfcsufjynfhrDrIwGif tjcm;a'owGif;EkdifiHrsm;ESifh ESifh &if;ESD;jr§KyfESHrIudk wdk;csJUEdkifrnfhtvm;tvmrSm ESkdif;,SOfygu jrefrmEdkifiH\ ukefwifydkYrIonf BuD;rm;jyD; w&kwf? tdEd´, tmqD,HEdkifiHrsm;ESifh 40 &mckdifESKef;cefYomNzpfNyD; tif'dkeD;&Sm;u 70 eD;uyfpGmjzifh r[mAsL[majrmufaomae&mwGif wnf&dSrI &mckdifEIef; ESifh xdkif;u 83 &mckdifEIef; jzpfygonf/ xdk t& us,fjyefYonfhaps;uGufvnf; &dSygonf/ taMumif;t&mrsm;aMumifh jrefrmEdkifiH\ EkdifiHwumwGif odkYaomf jrefrmEdkifiHonf tdrfeD;csif;EdkifiHrsm;xuf ,SOfNydKifEdkfifpGrf;tjyif tjynfjynfqdkif&m ukef ypönf; ukefoG,fa&;ukefusp&dwf jrifhrm;vsuf&dSygonf/ xkwfvkyfrSK wefzkd;uGif;qufESifh csdwfqufEdkifrIudk urÇmYbPf\ axmufyHhydkYaqmifa&; vkyfaqmifrI qdk;qdk;&Gm;&Gm; xdckdufaESmifhaES;Edkifygonf/ tnGef; (logistics performance index) (LPI) t& jrefrmEdkifiHonf EdkifiHaygif;160teuf tqifh145 wGif&dSygonf/ tjcm;aom tmqD,HtzGJU0if 3 ydwfqdkYta&;,lrIrsm; z,f&Sm;NyD; pD;yGm;a&;udk rdom;pk0ifrsm;yifjzpfonf/ xkdvkyfief;rsm;onf yHkrSef vGwfvyfpGmvkyfudkifcGifhay;uwnf;uyif ydkYukefu@ tm;jzifh pGrf;aqmifEdkif&nf tm;enf;jcif;? yrmP wGiftxl;ojzifh obm0"gwfaiGUuJhodkUaom obm0 abm*aA' (economies of scale) twdkif; vkdufrvkyf t&if;tjrpfrsm;udkom t"duwifydkYEdkifcJhonf/ xdkYaMumifh Edkifjcif;wdkUaMumifh EdkifiHjcm;ukrÜPDrsm;ESifh txufatmuf tvkyftudkifrsm;zefwD;ay;Edkif&efESifh tjcm;jynfwGif; cdswfquf&mwGif tuefYtowfrsm; jzpfapygonf/ pD;yGm;a&;u@wdkUeSifh csdwfqufrSKEdkif&ef uefYowfxm; ouJhodkU jzpfaeygonf/ obm0"gwfaiGYwifydkYrIonf vuf&Sdaqmif&Gufvsuf&Sdonfh Nidrf;csrf;a&;aqG;aEG;rI ukefypönf;rsm;wifydkYrI\ 40 &mcdkifEIef;cefU&SdNyD; vkyfief;pOfrsm;onf yk*¾vduvkyfief;rsm; ESifh&if;ESD;jrKyfESHrI jrefrmEdkifiH\ ukefoG,frI tcGifhtvrf;rsm;twGuf rsm;udk wdk;csJUEdkif&eftwGuf tcGifhtvrf;rsm;udk t"duwGef;tm;ay;onfh t&mwpfcktjypf qufvuf xyfrHzefwD;ay;Edkifygonf/ umv&SnfMumpGm wnf&Sdaeonf/ jrefrmEdkifiHonf EdkifiHtrsm;tjym;ESifh jzpfay:vsuf&Sdaom wdkif;&if;om;vufeufukdif jznf;jznf;csif;ukefoG,frSKpwifaqmif&Gufvmaomvnf; tzGJUtpnf;rsm;ESifh y#dyu©rsm;onf e,fpyfa'oESifh ukefoG,fa&;onf trsm;tm;jzifh tdrfeD;csif;EdkifiHrsm; y#dyu©jzpfyGm; aeonfY a'orsm;&Sd yk*¾vduu@udk ESifhom aqmif&Gufae&qJ jzpfygonf/ jrefrmEdkifiH\ NrdKUjya'orsm;&Sd pD;yGm;a&;tcGifhtvrf;rsm;rS tusdK;tjrwf ydkYukefwifydkYrIonf av;ykHoHk;ykHcefYonf w½kwfESifh xdkif; &&Sda&; wdkYudk wm;qDaecJhygonf/ y#dyu©jzpfyGm;aeonfh EdkifiHwdkYxHodkYjzpfNyD; t"dutm;jzifh obm0"gwfaiGYudk t&yfa'orsm;rS ausmufpdrf;ESifh uRef;opfuJhodkYaom wifydkUa&mif;csjcif; jzpfygonf/ tjynfjynfqdkif&m obm0o,HZmwrsm;xkwf,lrSKESifh a&mif;csrSKwGif ydwfqdkYta&;,lrIrsm;aMumifh jrefrmEdkifiHonf vuf&SdwGif yGifhvif;jrifomrI enf;yg;jcif;uvnf; jynfwGif;wGif awmiftm&S?ta&SUtm&S&Sdwdkif;jynfrsm;ESifht"duukefoG,f tcGefqkH;½IH;rIrsm; jzpfay:aponfomru obm0 ae&ygonf/ odkYaomf xdkukefoG,frI\ a&SUtvm;tvm ywf0ef;usifESifh a'ocHvlaerItzGJUtpnf;rsm; ay:wGif rSm taumif;csnf; r[kwfyg/ vnf;qkd;usdK; oufa&mufaponf /5 y#dyu©rsm;onf t"r® tcGefaumufcHrIrsm;udk OD;wnfjcif;aMumifh jynfwGif; ESifh jynfyvkyfief;rsm;\ txufatmuf vnf;aumif;? ypönf;Opömrsm;udk tmPmydkifrsm;u csdwfqufrSkrsm; (verticle linkages) onf jynfwGif; odrf;,ljcif;wkdYudk jzpfay:apEdkifjcif;aMumifhvnf;aumif; vkyfief;rsm;wkd;wufrSludk ta&;MuD;aom armif;ESifrSK yk*¾vduvkyfief;rsm;ukd zGUHNzdK;wdk;wuf&ef xyfrHwm;qD; wpfckjzpfvmEdkifygonf/ xkdodkYvkyfaqmif&mwGif aeonfh taMumif;&if;rsm; jzpfonf/ xdkudpö&yfrsm;tay: ukefxkwfpGrf;tm; avSsmhenf;jcif;ESifh uRrf;usifrI cdkifrmonfh qkH;jzwfjzifh ajz&Sif;aqmif&Guf&eftwGuf edrfhusjcif;wdkYudk xnfYoGif;pOf;pm;&ef vdktyfayrnf/ a&SUvmrnfh umvrsm;wGif tcGifhtvrf;aumif;rsm; jrefrmEdkifiHwGif vkyfief;aygif; 127,000rSs w&m;0if &Sdaeygonf/ rSwfykHwifxm;onfhteuff 99 &mcdkifEIef;onf tao;pm; ESifh tvwfpm; pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;jzpfNyD tjcm; vkyfief;aygif; 600,000onf w&m;0ifrSwfyHkrwif xm;aom vkyfief;rsm;jzpfonf/ xdkrSwfyHkrwifxm;aom vkyfief;rsm;wGif vkyfudkifaeaom vkyfom; (70)&mckdifEIef; onf tNrJwrf;r[kwfaom usyef;vkyfom;rsm;? udk,fydkif vkyfief;&Sifrsm; (odkYr[kwf) vcay;p&mrvdkaom 5 “tajymif;tvJwGif yg0iffjcif; / jynfolYa&;&mu@ wm0efcHrI jr§ifhwifa&;” [lonfhurmÇUbPf\ rl0g'a&;&m rSwfpkudk Munhfyg/ 4 vwfwavm zGHYjzdK;wdk;wufrIrsm; jrefrmekdifiHonf 2011 ckESpfrSpí EkdifiHjcm;ukefoG,frISESifh wGifvnf; tpdk;&onf jrefrmEkdifiHom; &if;ESD;jrKyfrI &if;ESD;NrKyfESHrIwdkUtwGuf vrf;aMumif;rsm; zGifhvSpf Oya'udkxkwfjyefcJhonf/ xdkYaemuf 2014 ckESpf ay;cJhum ta&;ygaomajcvSrf;rsm; pwifEdkifcJhonf/ txl;pD;yGm;a&;Zkefqdkif&m Oya' (Special Economic jrefrmtpdk;&onf ukefoG,frSKwGif ,cifuxdef;csKyf Zones Law) udkxkwfjyefaMujimcJhonf/ xdkokdY xm;aom EkdifiHjcm;aiGaMu; vSJvS,frIa&mif;0,frIudkvnf; xkwfjyefjcif;jzifh txl;pD;yGm;a&; Zkefrsm; (SEZs) qdkif&m xdef;csKyfxm;&mrS ajzavSsmhrIrsm; aqmif&Gufay;cJhonf/ rlabmifwdkUudk csrSwfay;EkdifcJhNyD; &if;ESD;jrKyfESH xkdUaMumifh 2011 rS 2014 txd ESpfpOfydkUukef (11) &mcdkifEIef; olwkdYtwGufvnf; pD;yGm;a&;vkyfief; rsm;udk tm;ay;onfY wkd;wufvmcJhNyD; EdkifiHjcm;wdkuf&dkuf&if;EDS;NrSyfESHrI taejzifh tcGeftwkyfrsm;udk avsSmhcsay;cJhonf/ (Foreign Direct Investment – FDI) vnf; ydkrkd rsm;jym;vmcJhonf/ xdkUtjyif jreffrmEdkifiH tpdk;&onf qufoG,fa&;aps;uGufudk ajzavSsmhrIrsm;jyKvkyfcJhjcif;jzifh 2015 ckESpfwGif xkwfukeftrsdK;tpm; av;axmif twGuf ta&;ygaom 0efaqmifrItcef;udk vsifjrefpGm ukefoG,frIvkdifpifvdktyfcsufudk y,fzsufay;chJNyD; wdk;csJUay;jcif;rsm; jzpfay:apcJhonf/ EdkifiHjcm; ukrÜPDpm&if;oGif;onfh enf;pepfrsm;ukdvnf; &if;ESD;jrKyfESHrI ESpfckjzpfaom tl&D'l; jrefrmESifh vG,fulapcJhonfUtjyif (2016 pD;yGm;a&;vkyfief;vkyf w,fvDaem jrefrmwdkYonf vkyfief;vnfywfrIESifh udkifjcif; tpD&ifcHpmwGifMunfhyg) 2012 ckESpfwGif 0efaqmifrSK vkyfief;rsm; vkyfudkif&ef vkdifpifrsm;udk 2013 EkdifiHjcm;&if;ESD;jrKyfESHrI Oya'topfukd xkwfjyefcJhonf/ ZGefvwGif&&SdcJhNyD; qufoG,fa&;u@wGif vGwfvyfaom xdkOya'opfonf wm;jrpfxm;aom vkyfief; (okdYr[kwf) NydKifqkdifrSK jzpfay:apcJhonf/ qufoG,fa&; Oya'ukd ydwfyifxm;aom vkyfief;rsm;rSvGJí EdkifiHjcm;om; 2013? atmufwkdbmvwGif xkwfjyefcJhNyD; 2014 ydkifqkdifrIudk 100&mcdkifESKef;cGifhjyKay;cJhonf/ 2013 ckESpf Zefe0g&DvwGif vkyfief;rsm; vkyfaqmif Edkifonfh 5 vkdifpifrsm;ukdw&m;0ifay;tyfcJhonf/ xdkukrÜPDESpfckvHk; rMumao;cifumvtwGif; xkwfukefu@wGif onf 4if;wkdU\vkyfief;rsm;udk 2014 ckESpf Mo*kwfv ESifh &if;ESD;jr§KyfESHrI wkd;wufvmjcif;rSm NyD;cJhonfh ESpfrsm; pufwifbmvrsm;twGif;wGif pwif vkyfaqmifEdkifcJh twGif;upwifcJhaom jyKjyifajymif;vJrIrsm;aMumihf ygonf/ qufoG,fa&;u@\ ,SOfNydKifjcif; ESihf EkdifiHpD;yGm;\ tem*wftvm;tvmrsm;wGif a,bk,s &if;ESD;jr§KyfESHjcif;wkdY\ tusdK;&v'frsm;rSm qufoG,fa&; tm;jzihf tjyKoabmaqmifaom vu©Pmrsm;ukd 0efaqmifp&dwfrsm; avSsmhusoGm;jcif;ESihf qufoG,fa&; awGU&jcif;yifjzpfonf/ jrefrmEkdifiH\ pD;yGm;a&; pepfukd toHk;jyKolta&twGuf wkd;wufvmjcif; yGifhvif;vmrIonf EkdifiH&yfjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;tm; wkdYjzpfygonf/ vlta,muf 100wGif vufukdifzkef; xkwfvkyfrIvkyfief;wGif &if;ESD;jr§KyfESHap&ef qJGaqmif toHk;jyKrIjzifh wkdif;wmaom xkd;azmuf 0ifa&mufrI EkdifcJhNyD; 2014/2015wGif twnfjyKxm;aomEkdifiHjcm; EIef;onf 2014 azazmf0g&DwGif 10&mckdifEIef;xuf &if;ESD;rSKtopfrsm;\ 3 yHk 2 yHk onf ukefxkwfvkyfrI avsmhenf;&mrS 2015wGif 50 &mckdifEIef; jzpfvmcJhonf/ u@wGifjzpfonf/ vkyfief;trsm;pkrSm txnfcsKyf vkyfief;ESihf zdeyfxkwfvkyfjcif; vkyfief;rsm;jzpfonf/ pD;yGm;a&; vkyfief;rsm;qdkif&m ajzavSsmhaqmif&Gufay; &if;ESD;jr§KyfESHolrsm;onf w½kwf? AD,uferfESihf tif'dkeD;&Sm; rIrsm;udk jznf;jznf;csif; aqmif&Guf ay;cJhjcif;aMumifh wkdYuJhokdY aps;EIef;jrihfrm;aom ae&mrsm;rStjcm;ae&mrsm; 2011 ckESpfrSpí EkdifiHjcm;om; &if;ESD;jr§KyfESHolrsm;\ wGifvnf; &if;ESD;jrKyfeSH&ef wmplvsuf&Sdonf/ pdwf0ifpm;rIukd ododomom &&SdvmcJhonf/ tayghpm; EIU \ tvkyform;tcsuftvufrsm;t& txnfcsKyf ukefpnf xkwfvkyfaom pufrIvkyfief;rsm;wGif EdkifiHpkH vkyfief;onfcefUrSef;ajc vkyfom; tiftm; 250,000ukd pD;yGm;a&;vkyfief;BuD;rsm;onf jrefrmEkdifiHwGif cefYxm;NyD; (odkUrymkwf) jrefrmEdkifiH\ vkyfom; tiftm;\ &if;ESD;jr§KyfESH aeMuNyD; ¤if;wkdY\ pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;ukd (7)&mcdkifEIef;udk tvkyfay;xm;onf/ jynfwGif; csJUxGifvmMuonf/ 4if;wdkY\EkdifiHjcm; wdkuf½dkuf &if;ESD;jr§KyfESHolrsm;onfvnf; txnfcsKyfvkyfief; &if;ESD;jr§KyfESHrI (FDI) uwdu0wfrsm;onf 2014/2015 vkyfudkif&ef ae&mrsm;udk &SmazGaeMuygonf/ oDv0g ckESpfwGif odompGmwkd;wufvmcJhonf/ 2013/2014 txl;pD;yGm;a&;Zkefudk &efukefNrdKUtjyifbufwGif ckESpf wGif tar&duefa':vm 3.2 bDvD,H ywf0ef;usifrS xlaxmifcJhjcif;udk Munfhygu &if;ESD;jr§KyfESHolrsm;twGuf 2014/2015wGif tar&duef a':vm 8 bDvD,H txd pufrIvkyfief;aqmif&GufEdkifrnfh ae&mvdktyfcsuf wkd;wufvmcJhonf/ xkdokdYwkd;wufvmcJhjcif;\ (40) jrifhrm;aeaMumif; xif&Sm;onfh tcsufwpfckjzpfygonf/ &mckdifEIef;rSsrSmt"dutm;Nzifobm0"gwf h aiGYvkyfief;rsm;rS xdkae&mrsm;onf vSsyfppf"gwftm;? a& ESifh jzpfNyD; 2014/2015 ckESpfwGif xkwfvkyfrSK cGJa0oHk;pGJa&; o,f,lydkUaqmifa&; tp&Sdaom tajccHtaqmuftOD; pmcsKyftck20ukd vsifjrefpGmcsKyfqkd EdkifcJhMuonf/ aumif;rsm; jynfhpkHae&efvnf; vdktyfrnfjzpfonf/ qufoG,fa&;ESihf tjcm;xkwfvkyfa&;vkyfief;rsm; wGifvnf; 20&mckdifEIef;pD vsifNrefpGm wkd;wufvmcJhNyD; 2014/2015 ckESpfwGif xkdu@wpfckpD pkpkaygif; tar&duefa':vm 1.5 bDvD,H pD ykdvSsHvmcJhonf/ 6 jrefrmEdkifiHwGif vkyftm;crsm; aps;csKdaejcif;aMumihf jrefrmEkdifiHonf qif;&JEGrf;yg;rIukd avSsmhcs&mwGif wdkif;jynf pD;yGm;a&;udk ajymif;vJ&mwGif t"du ta&;ygaom wGef;tm;rsm;jzpfonfY pkdufysdK;a&;ukd armif;ESiftm;rsm;jzpfonhf ukefxkwfvkyfrIvkyfief; tajcjyKaompD;yGm;a&;ESihfc&D;oGm;u@rsm;ukdvkyfukdif&ef rsm;wGif pdwfyg0ifpm;rIrsm; wdk;yGm;vmonf/ ckdifrmaom tvm;tvm&Sdonf/6 jrefrmEkdifiH\ jrefrmEkdifiH\ tvkyform;conf AD,uferfEdkifiHxuf qif;&JEGrf;yg;ol trsm;pkonf aus;vufa'owGif rsm;pGm avsmhenf;onf/ tm&SzHGNzdK;a&;bPf trsm;qHk; aexkdifMuonf/ jrefrmEdkifiHwGif qef?yJtrsdK;rsdK; (Asia Development Bank) \ tqdkt& jrefrmEkdifiHwGif ESihf a&xGufypönf;rsm;xGuf&Sdjcif;uvnf; ESKdif;& vpmrSm tar&duef a':vm 100 0ef;usifwGif&dSNyD; tm;omcsuf (comparative advantage) wpfck AD,uferfEkdifiHwGifrl vpmrSm tar&duefa':vm 181 jzpfonf/ xkyfykd; pDrH jyKjyifjcif; ESifh axmufyHh jzpfonf/ xkdYjyif jrefrmvkyfom;tiftm;onf vuf&SdwGif ydkUaqmifa&;wkdYwGif acwfrDenf;pepfrsm;ukd pwiftoHk; rsm;jym;NyD; qufvufvnf; wdk;yGm;aeonf/ 2015 jyKjcif;jzifh jrefrmEdkifiH\ pkdufysdK;a&; xGufukefrsm;ukd ckESpfESihf 2025 ckESpf tMum;wGif tvkyform;tiftm;onf aps;EIef;aumif;&apouJhokdY v,form;wkdYtwGufvnf; 9&mcdkifESKef; (35.1 oef;) okdY wkd;yGm;vmrnfjzpfaMumif; 0ifaiGwkd;wufvmaprnf jzpfonf/ jrefrmEdkifiHonf cefYrSef;xm;onf/ a'owGif; tdrfeD;csif;EdkifiHrsm;ESifh c&D;oGm;vma&;tcef;u@ wkd;wuf&ef ¤if;\ EIdif;,SOfygu vmtkdEdkifiHwGif tvkyform;tiftm;rSm ,Ofaus;rItarGtESpfrsm;ESifh obm0tvStyrsm;udk 4.4 oef;? uarÇm'D;,m;wGif 10.4 oef;ESihf AD,uferfEdkifiH xdef;odrf;jcif;jzifh aqmif&GufEdkifrnfjzpfonf/ tajccH wGif 60.7oef; wkdYjzpfonf/ uRrf;usifvkyfom;rsm; taqmuftOD;? vnfywf&ef ae&ma'orsm;qdkif&m txl;vkdtyfaeaomfvnf; jrefrmEdkifiHonf uRrf;usifrI pDrHcefUcGJrIudk a'owGif;&Sd pD;yGm;a&;vkyfief;rsm; rsm;pGm&Sd&ef rvdkaom vkyftm;udkt&if;jyKonfh (opfoD;0vH yef;refO,smOfpdkufysdK;jcif;? vufrIypönf;rsm; ukefxkwfvkyfrI vkyfief;rsm; xGef;um;vmEdkifrnfh xkwfvkyfjcif;) ESifh 0efaqmifrI vkyfief;rsm; (c&D;oGm; tvm;tvm&SdaeNyD; xdkvkyfief;rsm;u tvkyftudkifrsm; 0efaqmifrI) wkdY cdkifNrJpGmcsdwfqufvkyfudkif&rnf wdk;yGm;vmap&ef t"du usygonf/ jzpfonf/ 6 “tm;vHk;twlzGHYNzdK;wdk;wufNcif; - jrefrmEdkifiHaus;vufa'owGif qif;&JrIavSsmhcsa&;” [lonfh urmÇUbPf\rl0g'a&;&m rSwfpkudk Munfhyg/ 7 a'otwGif;rS tawGUtBuHKrsm;ESifh oifcef;pmrsm; &if;ESD;jr§KyfESHrIESihf a'owGif; ul;oef;a&mif;0,f&mwGif (Private Enterprise Law)ukd usifhoHk;cJhonf/ tm;taumif;qHk;a'o wpfckjzpfaom ta&SUtm&S xkdOya'ukd vufcHcJhjcif;jzihf yk*¾vduykdifvkyfief;rsm; a'owGif;EkdifiHrsm;onf jrefrmEdkifiHtwGuf ta&;ygaom vkyfaqmif&mwGif Oya'tajccHwpf&yf jzpfvmcJhonf/ oifcef;pmrsm;ESihf tawGUtBuHKrsm;ukd rSsa0ay;onf/ EdkifiHykdifvkyfief;rsm;onf ukefxkwfvkyfief;rsm; txl;ojzifh rav;&Sm;? xkdif;ESihf AD,uferfEkdifiHwkdYonf vkyfaqmif&mwGif OD;pm;ay;jcif;tcsdKUukd ,ckwkdif jrefrmEkdifiH\ ukd,fykdifpwifonfh trSwfESifh wlnDaom cHpm;ae&qJjzpfaomfvnf; 2005 ckESpfwGif vu©Pmrsm;&Sdonf/ Oyrmtm;jzihf AD,uferfEkdifiHonf yk*¾vduvkyfief;Oya'ukd pD;yGm;a&;vkyfief; Oya' wHcg;ydwf0g'ESihf tpkd;& csKyfukdifaom pD;yGm;a&;pepfukd (Enterprise Law) jzihf tpm;xkd;cJhNyD; EdkifiHykdifvkyfief;rsm; usihfoHk;&mrS jynfwGif;yk*¾vdu ESihf jynfywdkU (State Owned Enterprises-SOEs) onfvnf; &if;ESD;jr§KyfEHSaom xkwfvkyfa&; vkyfief;u@okdY tjcm;vkyfief;rsm;uJhodkUwlnDaom Oya'jyKrI rlabmif odomxif&Sm;pGm toGiful;ajymif;vkdufjcif;jzihf xJokdY usa&mufapcJhonf/ pD;yGm;a&;wkd;wufvmNyD; ykdYukefu@vnf; wkd;wuf vmcJhonf/ rav;&Sm;EkdifiHonf obm0o,HZmw jzpfaom "gwfaiGY tajrmuftjrm;&SdNyD; &mbm? qDtkef; tp&Sdaom opfawmxGufypönf;rsm;udkykdYukefrsm;tjzpf rsm;pGmrSDckdcJh&onf/ xkdif;EdkifiHonfvnf; EdSKif;& tm;omcsuf&Sdaom (comparative advantage) pkdufysdK;a&;u@ukd atmifjrifpGm wGef;tm;ay;cJYNyD; pufrIzGHUNzdK;wkd;wufa&;twGuf vkyfom;pGrf;tm;ukd t"duoHk;&aom xkwfukefu@ toHk;jyKum 0efaqmifrItcef;u@twGuf c&D;oGm;u@ukdvnf; zGHUNzdK;atmif vkyfaqmifcJhonf/ AD,uferfEdkifiHonf vGefcJhonfh 25ESpftwGif; jyKjyifajymif;vJrIrsm;ukd wjznf;jznf; vkyfaqmifcJhNyD; ckdifrmtm;aumif;aom aps;uGufqkdif&m pnf;rsOf; pnf;urf;rsm; ukdwnfaxmifcJhonf/ xkdvkyfaqmifcsuf rsm;ukd pD;yGm;a&;jyKjyifajymif;vJrIrsm;Nzpfaom Doi Moi rl0g'\ wpdwfwykdif;tjzpf pwifcJhonf/ ¤if; Doi Moi rl0g'ukd 1986 wGifpwifcJhNyD; pD;yGm;a&;u@wGif yk*¾vdutcef;u@yg0ifrIukd jr§ifhwif&efAD,uferf tpkd;&onf 1990 ckESpfwGif yk*¾vduvkyfief;Oya' 8 wcsdefwnf;wGif AD,uferfEdkifiHyk*¾vdu tcef;u@ pD;yGm;a&;vkyfief;qdkif&mpnf;rsOf;ESifhvkyfxHk;vkyfenf;rsm; wkd;wufa&;twGuf tcGifhta&;zefwD;&ef EdkifiHykdif xda&mufrI&Sdjcif;wdkUukd aygif;pnf;azmfjyygonf/ vkyfief;aygif; 4000 ausmfukd pawmhaps;uGufwifEdkif&ef xdkodkY&&Sdvmaom &vm'frsm;ukd yHkESdyfxkwfa0í vkyfaqmifcJhonf/ 2014ckESpfwGif jyKjyifajymif;vJ a'otmPmykdifrsm;ESihf yk*¾vduu@rS wm0ef&Sdolrsm; rIrsm;udk xyfrHvkyfaqmifcJhNyD; t"duusaom Oya'rsm; aqG;aEG;um jyKjyifajymif;vJ&rnfh t"dutcsufrsm;ukd NzpfonfU pD;yGm;a&;vkyfief; Oya' (Enterprise Law)? cGJjcm;owfrSwf Muonf/ jyKjyifajymif;vJrIrsm;ukd &if;ESD;jr§KyfESHrIOya' (Investment law) ESihf vkyfaqmif&efESihf jynfe,ftqihf owfrSwfcsufrsm; a'0gvDcHrIqdkifaomOya' (Bankruptcy law) wdkUukd ykdrkdaumif;rGefap&eftwGuf rufvHk;rsm;ay;um jyefvnfoHk;oyfrIrsm;jyKvkyfcJhonf/ AD,uferfEkdifiHonf &vm'faumif;rsm;&&Sdatmif aqmif&Guf Muonf/ urmÇUxdyfwef; tDvufxa&mepf ESihf qufoG,fa&; owif;tcsuftvuf ukrÜPDrsm;ukd &if;ESD;jr§KyfESHrI ukefoG,frSK ESifh EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§KyfESHrI wdkYudk jyKvkyf&ef atmifjriffpGm qGJaqmifEdkifcJhonf/ vGwfvyfpGm vkyfudkifcGifhay;jcif;onf rav;&Sm;? &if;ESD;jr§KyfESHolrsm;onf AD,uferfEdkifiH\ yx0Dajrjyif xkdif;ESihf AD,uferfEkdifiHwkdYwGif tvHk;pHk wkd;wufrSk taetxm; eD;pyfrIt& urÇmtESSHYokdY qufoG,fEdkifjcif;? \t"dutcsuftvuf yifjzpfonf/ xkdEdkifiH3 ckvHk; EkdifiHa&;ESihf pD;yGm;a&;wkdYwGif tawmftoifh onf EkdifiHjcm;wkduf½dkuf&if;ESD;jr§KyfESHrI (FDI) ukdjrihfrm;pGm wnfNidrfjcif;ESihf Trans-Pacific Partnership &&Sdjcif;rSm ukefoG,frSkqkdif&mESihf e,fpyfwGif (TPP) oabmwlnDcsuft& tusdK;tjrwfrsm;ukd jyKjyifajymif;vJrIrsm; vkyfaqmifaomaMumihfjzpfonf/ arSsmfukd;Edkifjcif;ESihf tm&SwGif ¤if;wkdY\ ukefxkwf xkdodkYjzpfvm&jcif;rSm¤if;EkdifiHrsm;onfurmÇYukefoG,fa&; vkyfief;rsm;ukd vkyfief;trsdK;rsdK;wkdYwGif jzefYusufxm; tzJGUtpnf; (WTO) ESihftmqD,H(ASEAN) tzGJU0if vkdaompdwfqE´rsm; rsm;jym;jcif;wkdYaMumihf AD,uferf jzpfjcif;rsm;aMumifhvnf;jzpfonf/ xkdtcsufrsm;uyif EdkifiHwGif &if;ESD;jr§KyfESH&jcif;jzpfaMumif; trsm;tm;jzihf ,SOfNydKifrIrsm;wkd;jr§ihfvkyfaqmif&mwGif BuHKawGU&aom ajymMuonf/ tcuftcJrsm;jzpfaom trsm;ykdifjyKvkyfjcif;? rlykdifcGihf? NydKifqkdifrIOya'ESihf tpkd;&vkyfief;rsm;ukd jyefvnf AD,uferfEkdifiHonf ckdifrmaom tpdk;&ESifh yk*¾vduu@ zGJUpnf;jcif;ponfUwkdUukd ausmfvTm;&ef taxmuftul aqG;aEG;rSKrsm; jyKvkyfEdkifcJhjcif;aMumihf pD;yGm;a&;vkyfief; jzpfaponf/ txufygtcuftcJrsm;onf ,aeY ywf0ef;usif BuD;MuyfuGyfuGJrI jyKjyifajymif;vJa&;ukd jrefrmEkdifiH &ifqkdifBuHKawGUae& onfrsm;yifjzpfonf/ azmfaqmifEkdifcJhonf/ “ AD,uferf pD;yGm;a&; vkyfief;zkd&rf ” u xkdokdUaqmif&Guf&mwGif ta&;ygcJhonf/ xkdzkd&rfonf yk*¾vduu@ukd vkdtyfonfh ajymif;vJrIrsm; vkyfaqmif&ef ESihf vkyfief;taumiftxnfazmf&ef wkdYtwGuf tMuHjyKcsufrsm; ukd od&Sdaponf/ þzkd&rfukd taxmuftyHh jzpfap&ef AD,uferfEkdifiH\ jynfe,f 63 ckwGif yk*¾vdu u@\ pD;yGm;a&; vkyfief;qkdif&m wHkYjyefcsufrsm;ukd ESpfpOfaumuf,laponf/ a'owGif; ,SOfNydKifrIñTef;udef;rS AD,uferfEkdifiH\jynfe,ftm;vHk; wkdYwGif yGifhvif;jrifomrI? BudK;yrf;tm;xkwfrIESihf 9 rav;&Sm;ESihf xkdif;EdkifiHwkdYonf NyD;cJhonfh ESpfrsm;twGif; qdyfurf;onf zGYHNzdK;wdk;wuf vmcJhonf/ ¤if;onf &if;ESD;jr§KyfESHrIqkdif&mtajctaersm;ukyk d draumif kd ;rGefatmif a&eufqdyfurf;wpfckjzpfNyD; TEUs (ay 20 &dSaom vkyfaqmifcJhjcif;aMumihf 2016 pD;yGm;a&;vkyfief; uGefwdefemrsm;) (9) oef;cefUudk t0if-txGuf vkyfukdifjcif; tpD&ifcHpm (Doing Business)t& vkyfaqmifaeaom qdyfurf;vnf;jzpfonf/ xdka&euf tqihf (18) ESihf (49)wGif&SdaecJhonf/ ¤if;EkdifiHrsm;onf qdyfurf;onf tjrefvrf;r? FTZ rD;&xm;vrf;jzifh jynfyußGrf;usif ynm&Sifrsm;u 0ifa&mufaqmif&Guf ESifhxdkif;EdkifiH awmifydkif;wkdYudk wkduf½dkufqufoG,f aeaom pD;yGm;a&;0efaqmifrIu@? axmufyHhykdYaqmifa&; xm;onf/ ESihf jzefYjzL;jcif;? usef;rma&; ESihf ynma&;0efaqmifrIu@ wkdYwGif trSefwu,fvufawGUusus vkyfukdifEkdifí xdkif;ESifh AD,uferftpdk;& wm0ef&Sdolrsm;onf vGwfvyfaomrl0g'rsm;ukd usihfoHk;cJhMuonf/ NrdKUjya'orsm;wGif zdtm;rsm; rusa&mufap&eftwGuf pD;yGm;a&;ESihf axmufyHhykdYaqmifa&; 0efaqmifrIu@ qdyfurf;rsm;&Sd ukefpnf pDrHcefUcGJrI vkyfief;rsm;wGif onf r&Sdrjzpfta&;ygvmNyD; EdkifiHwum &if;ESD;NrKyfESHxm;Muonf/ xdktaMumif;t&monf ESifhcsdwfqufí vkyfaqmif&aom ukefxkwfvkyfrSk jrefrmEdkifiHESifhvnf; oufqdkifaom udpö&yfvnf; vkyfief;rsm;wGif qufoG,fEkdifcJh&mrS wqifha'otESHY&Sd jzpfonf/ Oyrmtm;jzifh xdkif;EkdifiHonf ukefxkwfvkyfjcif;ESihf 'DZkdif;? tpdwftykdif;rsm; befaumufjrpf qdyfurf; jynfhusyfvmaomaMumifh xkwfvkyfjcif;? tNyD;wyfqifNcif; tp&Sd aom tqihfrsm;ukd befaumufNrdKUawmifbuf uDvkdrDwm 90 wGif&Sdaom qufoG,fay;onfUae&m jzpfvmcJhonf/ rav;&Sm;ESihf Laem Chabang qdyfurf;udk zGifhvSpfcJhonf/ Laem xkdif;EdkifiHwkdYonf ¤if;wkdY\ c&D;oGm;vma&;u@ Chabang qdyfurf;onf befaumufNrdKUwGif&Sdaom ESihftwl urÇmhtqihftwef;rDS usef;rma&;0efaqmifrI ukefxkwfvkyfonfh a'orsm;udk ta0;ajy;vrf;? &&SdEdkifonfhae&mrsm; tjzpf zGHUNzdK;vmcJhonf/ xkdYtjyif rD;&xm;vrf;wdkYjzifh aumif;pGmcsdwfqufxm;onf/ ¤if;EkdifiHrsm;onf jynfwGif;ESihfjynfy&Sd wuúokdvfrsm;ukd ¤if;onf ,cktcgwGif urÇmhtpnfum;qHk; pD;yGm;a&; csdwfqufzGihfvSpfjcif;wkdYjyif ¤if;wkdY\ wuúokdvf tqifh qdyfurf; 25ckwGif wpfcktygt0if jzpfvmonf/ ynma&; 0efaqmifrSKu@ukdvnf; zGHUNzdK;apcJhonf/ AD,uferfEkdifiH [dkcsDrif;NrdKUwGifvnf; &efukefNrKdUuJhodkYyif jrpfqdyfurf;rsm;&Sdonf/ [dkcsDrif;NrdKUawmf\ NrKdUjyzGYHNzdK;rI ukefoG,frSK ESihf EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§yfESHrIrsm;udk atmifjrifpGm vsifjrefpGm zGYHNzdK;wkd;wufvmonfESifhtrSs AD,uferfEdkifiH vGwfvGwfvyfvyf vkyfudkifcGifhay;&mwGif taNccH tpdk;&onf NrKdUtjyifbufwGif qdrfurf; topfwpfckudk taqmufttHkrsm;wGif us,fjyefYaom &if;ESD;jrKyfESHrIrsm; wnfaqmufcJhonf/ ¤if;rSm (Cat Lai ESifh Saigon Premier vdktyfonf/ rav;&Sm;EkdifiHonf tpdk;&ESifh yk*¾vduydkif Container Terminal) jzpfNyD; tjrefvrf;rrsm;ESifh yl;aygif;aqmif&Gufjcif; vkyfief;rsm;udk aqmif&Guf&mwGif wkduf½dkufqufoG,f xm;ojzifh ukefwGif;ydkif;a'orsm; aumif;rGefaom Oyrm wpfckyifjzpfonf/ Oyrmtm;jzifh ESifhteD;tem;&Sd pufrIZkefrsm;odkY ukefypönf;rsm; qkd&vSsif EkdifiHaygif;pHk yg0ifaom ukrÜPD (Maersk Line) o,f,lydkYaqmif&mwGif vG,fulacsmarGUaponf/ ESifh 30% zufpyfvkyfudkifjcif;jzifh Tanjung Pelepas 10 pD;yGm;a&;tajctaeopfrsm;zefwD;jcif; yk*¾vdu pD;yGm;a&;u@wdk;wufrItwGuf vsifjreftm;aumif;rSK&Sdaom ywf0ef;usifESifh ,SOfjydKifEdkifrIpGrf;tm;udk jr§ifhwifaqmif&Gufjcif; rl0g'a&;&m tMuHjyKcsufrsm; yGifhvif;jrifomrIESihf BudKwifcefUrSef;EkdifrI wkdUudk Oya'onf EdkifiHjcm;&if;ESD;jr§yfESHrIOya'ESifhjrefrmEkdifiHom; tav;teufxm;aom wdk;wufaumif;rGefonfU &if;ESD; &if;ESD;jr§yfESHrIOya'wdkYudk wpfpnf;wpfvHk;wnf; jrKyfESHrI ywf0ef;usiftajctae/ pnf;rsOf;xdef;ndSaom jzpfaponf/ xdkUaMumifh&if;ESD;jr§yfESHolrsm;twGuf wef;wl pepfudk yk*¾vduu@zGHYNzdK;wdk; wuf&eftwGuf ,SOfNydKifvkyfukdifEdkifrnfh tcGifhta&;ay;xm;ojzifh twm;tqD;rsm; avSsmhcsay;&efESifh ydkrdkaumif;rGefaocsm &if;ESD;jr§yfESHolrsm;xHrS ,HkMunfpdwfcsrIyfkd&aponf/ atmif jyifqifrGrf;rHrIrsm; jyKvkyf&rnf/ odkYrSomvSsif tu,fí &if;EDS;jr§yfESHolrsm;ESifh tpkd;&tMum; vkyfief;aqmif&Gufcsufrsm;udk pDrHcefYcGJEkdifNyD; ,HkMunfrIudk tjiif;yGm;rIrsm; ay:aygufvmyguvnf; jyóem ysufqD;apEkdifaom t&mrsm;udk a&SmifMuOfEdkifrnf ajz&Sif;&ef enf;vrf;rsm; udkvnf; taxmuftuljyKonf/ jzpfonf/ jrefrmEkdifiHonf pD;yGm;a&;ywf0ef;usifudk þjyKjyifajymif;vJa&;\ wpdwfwydkif;tjzpf tpkd;&onf wkd;wufaumif;rGefatmif vkyfaqmifEkdifaMumif; &if;ESD;jrKyfESHrSK twnfjyKaom vkyfief;pOfrsm;ESifh odomxif&Sm;pGm jyocJhNyD;jzpfonf/ xdkUaMumifh yufoufonfY aqmif&Gufcsufrsm;udk wajy;nD aemufxyftm;pkduf vkyfaqmifjcif;jzifh ydkrdkBuD;rm;aom aqmif&Guf&rnf jzpfNyD; twnfjyKaom vkyfief;pOfwGif ,SOfNydKifrIrsm;udkvnf;cGifhjyKEdkifonf/yGifhvif;jrifomrIESifY jrefrmEkdifiH &if;ESD;jr§yfESHrI aumfr&Sif ryg0ifoifhyg/ pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk BudKwifcefUrSef;EdkifrIwkdYu wOD;wnf;qHk;jzwfcGifhtmPmjzifh vkyfaqmifjcif;udk aemufxyfta&;ygaom Oya'wpf&yffrSm ukrÜPDrsm; avSsmhenf;apNyD; tusifhysuft*wdvkdufpm;rSKESifh Oya' jzpfonf/ tb,faMumifhqkdaomf xkdOya'onf ukd,fusdK;&SmpD;yGm;a&;vkyfaqmifEdkifaomtcGifhtvrf;rsm; ukrÜPDrsm;udkrnfuJhodkYzGJUpnf;í pDrHcefYcGJ&rnfukd udkvnf;avsmYcsEdkifonf/ azmfjyxm;aomaMumifhjzpfonf/ Oya'Murf;wGif t"du tcsufrsm;jzpfaom ukrÜPDrsm;pm&if;oGif;jcif;? tajccHusaom Oya'jyKonhf tcsuftvufrsm;udk ukrÜPDrsm;pDrHcefYcGJjcif;ESifh vkyfief;vkyfaqmifrItydkif;? usifhoHk;jcif;tm;jzifh cdkifrmaom pD;yGm;a&;vkyfief; ukrÜPDrsm;twGuf aiGaMu;tpD&ifcHjcif;ESifh ukrÜPDrsm; ywf0ef;usiftwGuf tajccHaumif;rsm;udk wnfaxmif twGuf pm&if;ppf&ef vkdtyfcsufrsm;? aiGt&if;tESD; Ekdifrnfjzpfonf/t"duOya'wpf&yfjzpfaom&if;ESD;jr§yfESHrI rSsa0jcif;ESifh aiGvkH;aiG&if;xlaxmifjcif;? 'g½dkufwmwkdY\ 11 wGifvnf; wjcm;enf;vrf;jzifh jyóemtajz&SmEkdif&ef axmufyHay;onfUtjyif ydkrkdjrefqefNyD; aiGukefaMu;us vnf; enf;yg;apygonf/ csdwfqufrIudk ydkrkdcdkifrmapí pD;yGm;a&;qkdif&myl;aygif; aqmif&Gufjcif;ukdwkd;jr§ifh&ef/ w½kwf? tdE´d, ESifh tmqD,H(ASEAN) EkdifiHwkdY\BuD;rm;aomaps;uGufESifh eD;pyfpGm wnf&Sdjcif;taMumif;uvnf; jrefrmEkdifiHtwGuf ydkYukefrsm;udk ydkrdkwifydkY&efESifh &if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;udk qGJaqmifEkdif&eff tm;omcsuf wpfckyifjzpfygonf/ 2014-2015ckESpfwGif jrefrmEkdifiH\ EkdifiHjcm; wkduf½dkuf&if;ESD;jr§KyfESHrI(FDI) (60 &mckdifeSkef;) eD;yg;onf tmqD,H(ASEAN) EdkifiHrsm;rS vmjcif;Nzpfonf/ xdk 60 &mcdkifEIef;aom EdkifiHNcm;&if;ESD;jrKyfESHrsm;teuf puFmylEdkifiHrS t"dutm;jzifhyg0ifygonf/ FDI twnfjyKcsufxm;aom EkdifiHjcm;&if;ESD; NrKyfESHrIrsm;\ wm0ef0wÅ&m;rsm;ESifh ukrÜPDrsm; ydwfodrf;jcif;wkdY 15%rSm a[mifaumiftygt0if w½kwfEdkifiHjzpfonf/ yg0ifonf/ wkdif;jynf\ &if;ESD;jr§yfESHrIukd 2015ESpfukefydkif;wGif pwifcJhaom tmqD,H pD;yGm;a&; oufa&mufrI&Sdaom t"dutcsufrSm EkdifiHjcm;ukrÜPD todkuft0ef; (AEC) onf a'owGif;ul;oef; [lonfh t"dyÜg,fzGifhqkdcsufudk Oya'üazmfjyxm; a&mif;0,frIESihf &if;ESD;jrK§yfESHrI rsm;udk ydkrdkcsJUxGifjcif;jzifh yHkyifjzpfonf/ vwfwavmtm;jzifh tpk&S,f,m jrefrmEdkifiHu ydkrdkzGHUNzdK;wkd;wufaom tdrfeD;csif; wpfpkudk EkdifiHjcm;om;u ydkifqkdifvSsifyif EkdifiHjcm; tmqD,HEdkifiHrsm;udk trSDvdkuf&eftwGuf tcGifhtvrf; ukrÜPD[kowfrSwfNyD; ajr,mydkifqkdifrI twGuf aumif;wpfckyifjzpfonf/ uefUowfxm;&rnfjzpfonf/ xdkOya'onf EkdifiHjcm; ukrÜPDtjzpf rowfrSwfrD jynfwGif;ukrÜPD wpfckwGif odkY&mwGif xdkYuJhodkYjzpfay:ap&eftwGuf ukefoG,fa&;udk EkdifiHjcm;om; &if;ESD;jr§yfESHrI jyKEdkifonfhyrmPukd jrefqef acsmarGUaprnfY jyKjyif ajymif;vJrIrsm;rS wpfqifh owfrSwf&efaqmif&Gufygrnf/ xkdodkYvkyfaqmifjcif;jzifh ukefoG,f a&;,SOfNydKifEdkifpGrf;tm; wdk;jrifhvmatmif jynfwGif;ukrÜPDrsm;wGif EkdifiH&yfjcm;&if;ESD;jr§yfESHrI aqmif&Guf&ef vkdtyfonf/ xdkjyKjyifajymif;vJrIrsm;wGif &S,f,mwefzkd;ukd zufpyftjzpf aqmif&Guf&ef axmufyhHydkYaqmifa&;qdkfif&mwGif &if;ESD;jr§KyfESHjcif;ESifh rvkdyJcGifhjyKay;um jrefrmukrÜPDrsm;twGuf EkdifiHjcm;rS jynfwGif; pD;yGm;a&; tvm;tvmaumif;rsm;udk aiGt&if;tESD;ESifh &S,f,m wefzkd; rsm; wkd;jr§ifh&&Sdaprnf/ t"dupD;yGm;a&; yvufazmif;rsm;wGif jr§ifhwifjcif; xkdOya’ toufêifvmonfeSifh tem*wf&if;ESD; jr§KyfESHrI wkdUyg0ifonf/ jrefrmEdkifiH\ jyifya'orsm;ESifh aps;uGufwGifvnf; EkdifiH&yfjcm;rSyg0ifrIudk &&Sdaponf/ e,fpyfa'orsm;wGifvnf; xkdodkU wkd;wufus,fNyefUpGm aemufxyfta&;ygaom Oya'rSm tEknm w&m;pD&ifxHk; vkyfaqmif&ef ta&;ygonf/ taumufcGef&Sif;vif;a&; Oya'(Arbitration Law) jzpfygonf/ xkdOya'onf pepfrsm; ydkrdkusKd;aMumif;qDavsmfap&eftwGuf uwdpmcsKyfrsm;ukd ydkrkdckdifrmapNyD; jyóemjzpfay:&m tvdktavsmuf pepfrsm;vkdtyfonfUtjyif vludk,fwkdif 12 pm&Gufpmwrf;rsm;jzifh &Sif;jy&onfh pepfudk avSsmhcs&ef ukefoG,fcGefESifh ukefoG,fcGefr[kwfonfY twkdif;twm vkdtyfonf/ tcGeftaumuf aumufcH&onfY rsm;udk jyKjyifajymif;vJ&mwGifvnf; xyfaeonfh vkyfief;pOfrsm;wGif wefzdk;owfrSwf&mwGif ydkrdkí t&mrsm;udk z,f&Sm;ypf&efvdktyfNyD; pD;yGm;a&;ydkrdk wdusaocsmNyD; tmqD,HEkdifiHrsm;wGif usifhoHk;aeNyD aumif;rGefatmif vkyfaqmif&efESifh pnf;rsOf; pnf;urf; jzpfaom qHk;&SKH;EdkifrSKudk pDrHcefUcJGjcif; (Risk management) rsm;udk vkdufavsmnDaxGjzpfap&ef wdk;jr§ifhvkyfaqmif udk toHk;jyKoifhayonf/ ydkYukefvufrSwfrsm; xkwfay; &rnf/ jrefrmEdkifiH\ tmqD,H pD;yGm;a&; &mwGifvnf; ½dk;&Sif;vG,fulapjcif;jzifh ukefonfrsm; aygif;pyfrIqdkif&m uwdu0wfrsm;t& ukefoG,fcGef cPcP vma&muf&jcif;udk avSsmhcsEdkifrnfjzpfonf/ wefzdk;udk ysrf;rSsjcif; tm;jzifh avSsmhcs ay;cJhaomfvnf; jyKjyifajymif;vJrIrsm; tpOfwpdkufvkyfaqmif&efk tmqD,HtzGJU0ifr[kwfaom EdkifiHrsm;twGuf uwdu0wfudk tm;ay;&ef jyKvkyf&mwGif tvkyfrsm;udk ukefoG,fcGefEIef;xm;rSm 1 &mckdifEIef; ESifh 1.5 &mcdkifEIef; vkyfaqmifEdkif&ef jrefrmEdkifiHonf tmqD,HpD;yGm;a&; jzpfonf/ xdkEIef;xm;onf tqifajyacsmarGU r&SdonfU todkuft0ef;wGif yg0ifxm;onfudk tcGifhta&; tNyif ukefoG,fcGef pdppf&onfh ukefusp&dwfxufvnf; wpf&yftjzpf toHk;csum urmÇUukefoG,frSKtzJGUtpnf; ydkrdkenf;yg;aeonf/ xkdUaMumifh tmqD,HtzJGU0if (WTO) \ ukefoG,frI tqifajyacsmarGUap&ef rymkwfaom EdkifiHrsm;udk ukefoG,fcGefaumufcH&ef oabmwlnDcsufrsm;udkvnf; taumiftxnfazmf&ef ajymif;vJrItwGuf tusifhysufNcpm;rSKrsm; jzpfay:Edkif pOf;pm; oHk;oyf&rnf/ ygonf/ 2015 ZlvdkifvwGif jrefrmEdkifiHonfukefypönf; trsdK;tpm; aygif; 10,000 ausmfteuf ukefpnf 4,000 twGuf oGif;ukefvkdifpif vkdtyfcsufrsm;udk 13 oGif;ukefvkdifpifp&dwf avsmhcsjcif;jzifh ta&;ygaom prf;oyfppfaq;jcif;rsm;udk raqmif&Gufoifhyg/ xdkodkY jyKjyifajymif;vJrSKrsm;udk pwifygonf/ xdkuJhodkY jyKvkyfrnfhtpm; t&nftaoG;aumif;rGefonfhukefypönf; vkyfaqmifjcif;onf ukefypönf;xkwfvkyfol rsm;ESifh rsm;taMumif;todynmay;jr§ifhwifjcif;ESivk fh yfom;rsm;\ ukefonfrsm;twGuf xkwfukefrsm;&&Sd&ef apmifhqkdif;rIudk uRrf;usifrIrsm; jr§ifhwufvmap&ef yHhydk;ulnDay;jcif;wdkYudk avsSmUcsEdkifaomaMumifh pD;yGm;a&; vkyfaqmif&mwGif aqmif&Gufoifhonf/ jrefrmEdkifiHonf wifoGif;vmaom vG,fulvsifjrefapNyD; odomaomtusdK;oufa&mufrI ukefacsmtqifh ra&mufao;onfU ukefypönf;rsm; &SdvmEdkifygonf/ xdkjyKjyifajymif;vJrIonf ukefoG,fcGef (intermediate goods)? EdkifiH&yfjcm;rS uRrf;usifrIESifh aumufcHp&mrvdkonfh ukefypönf;rsm;ESifhqkdifaom EdkifiH&yfjcm; 0efaqmifrIay;olrsm;rSwqifh enf;ynmudk rl0g'rsm;jzpfonfY pm;oHk;olrsm;tm; umuG,fjcif;ESifh &,lEdkifygonf/xkdrSwqifyk h *¾vduu@\pGrf;aqmif&nf ywf0ef;usif? usef;rma&;ESifh ab;uif;vHkjcHKa&;wdkYwGif jr§ifhwifEdkifonfh enf;vrf;rsm;udk azmfaqmifEdkifjyD; pnf;urf; wus OD;aqmifEdkifayvdrfhrnf/ EdkifiHjcm; wdkuf&dkuf&if;ESD;jr§yfESHrIESifh csdwfqufrIrsm;udk wdk;jr§ifhEdkifygonf/ jrefrmEdkifiHwGif yk*¾vdu@u EdkifiHwumrS 0,f,lolrsm;u jrefrmhxkwfukefrsm;tay: vdktyfonfh aiGa&;aMu;a&;udk yHhydk;ay;Edkifonfh pdwf0ifpm;rI jrifhwufvmonfhESifh trSs jynfwGif;&Sd aiGa&;aMu;a&;u@ zGHUNzdK;wdk;wufrIonfvnf; þodkU ukefxkwfvkyfolrsm;taejzifh jrifhrm;onhf aqmif&GufEdkif&ef ta&;ygaom tpdwftydkif; jzpfygonf/7 pHowfrSwfcsufrsm;ESifh jynfhrSDap&ef pGrf;&nf jr§ifhwif aqmif&Guf&ef vdkygonf/ xdkodkY vkyfaqmifEdkif&ef jrefrmwdkY\ udk,fydkifpHowfrSwfcsufudk rdwfqufjcif;? yk*¾vdu u@uOD;aqmif&m pHEIef; udkufnDrI&Sdap&ef 7 “tem*wftwGuf &if;eSD;jrKyfESHjcif;/ vlwdkif;twGuf yGifhvif;acwfrDaom b@ma&;pepf” rl0g'tMuHjyKcsuf pmwrf; udk MunfUyg/ 14 jrefrmEdkifiH\ axmufyHhydkUaqmifa&; vkyfief;rsm; owif;ESifh qufoG,fa&;enf;ynmu@wGif aemufxyf wdk;wufvmap&eftwGuf qdyfurf;rsm;wGif 0efESifhtm; zGHUjzdK;wdk;wufrIrsm;rS wqifYcsdwfqufrIudk jr§ifhwif rrSswrIrsm;udk ajz&Sif;Edkifjcif;ESifh jynfwGif; pD;yGm;a&; ay;jcif;onfta&;ygaomvrf;aMumif;wpfckjzpfygonf/ tvm;tvmrsm;udk aps;uGufrsm;ESifh aumif;rGefpGm atmufygenf;vrf;rsm;onf xdkodkYjzpfEdkifygonf/ csdwfqufay;Edkifjcif; wdkYudk aqmif&Guf&rnf/ (1)aMu;eef;qufoG,fa&;u@ yifrtpDtpOfESifh ukefpnfrsm;ESifh a&,mOfrsm; ydkrdk0ifxGufoGm;vmEdkifap&ef tpdk;&tzGJYtpnf;rsm;tMum; tDvufxa&mepf tvdkYiSm a&aMumif;jypepfESifh aps;EIef;owfrSwfrI csdwfqufaqmif&GufrI (e-Government) yifrtpDtpOfudk ydkrdkwdk;wuf aumif;rGefapjcif;onf &efukefqdyfurf;\ twnfjyKjcif;ESifh jy|mef;jcif; (2)vGwfvyfonfh vuf&SdxkwfvkyfrIESKef;udk wdk;jr§ifhapNcif;rSm OD;pm;ay;u@ jrefrmhqufoG,fa&; pnf;urf;xdef;odrf;a&;aumfr&Sif jzpfygonf/ aemufxyf OD;pm;ay;vkyf&rnfhtvkyfonf zGJUpnf;wnfaxmifa&;udk twnfjyKonfh Oya'ESifh yk*¾vduvkyfief;&Sifrsm;ESifh csdwfqufxm;aom 2013 ckESpf aMu;eef;qufoG,fa&;Oya'udk jyifqifjcif; ukefavSmif&Hkrsm;twGuf &Sif;vif;onfh vrf;nTefcsufrsm; ESifh (3) Spectrum vrf;jyajryHkudktwnfjyKjcif; csrSwfay;&efjzpfjyD;tqdkygvrf;nTefcsufrsm;ujrefrmEdkifiH ESifhjy|mef;jcif;/ tqdkygvkyfaqmifrIrsm;u jrefrmEdkifiHtm; \ ukefypönf;xkwfvkyfrI vkyfief;pOfwavSsmufvHk;wGif 'pf*spfw,facwfodkY ckefysHausmfvTm;a&SUqufEdkifap&ef ydkrdkaumif;rGefpGm xdxda&mufa&muf pDrHcefYcGJ Edkif&ef owif;ESifh qufoG,fa&;enf;ynmu@wGif vdktyfrnfh ulnDyHhydk;ay;rnfjzpfygonf/ jrefrmEdkifiHonf ukefpnfESifh ,HkMunfpdwfcs&aom? worwfwnf;jzpfaom? pyfvsOf;onfhjynfolydkif ESifh yk*¾vduydkif &if;ESD; &Sif;vif;aom rl0g'wpfcktjyif Oya'a&;&m ESifh jr§KyfESHrIrsm;udk &xm;vrf;ESifh jynfwGif;a&aMumif;vrf; pnfrsOf;xdef;ndrSK qkdif&mrlabmifwdkY jzpfay:ap&ef wdkYrSwqifh jr§ifhwifyHhydk;ulnDEdkfifjyD; xdkodkY aqmif&Gufjcif; tm;ay;&ma&mufygonf/ jzifhvrf;ay:wGif ,mOfaMumydwfqdkYrIudk avsmYcsEdkifrnf jzpfonf/ xdkYtjyif ukefpnfrsm; pkaygif;xm;odk&ef jyKjyifajymif;vJa&;vkyfief;pOfrsm; twGuf ta&;ygaom uGefwdefemodkavSmif&Hkrsm; ESifh o,f,lydkYaqmifa&;qdkif&m tzJGYtpnf;rsm;udk ckdifrmapNcif;/ jyKjyif ajymif;vJa&; &yfem;rIae&mrsm;uJhodkYaom tajccHtaqmufttHkrsm; vkyfief;pOfudkf OD;aqmifrIay;rnfh vuf&dStzJGUtpnf; wnfaqmufrIudkvnf; ulnDaqmif&Gufay;Edkifrnf rsm;tm; cdkifrmapjcif;onf jyKjyifajymif;vJrItwGuf jzpfonf/ c&D;oGm;vkyfief;? pdkufysdK;a&;tajcjyKvkyfief;? ta&;ygaomarmif;ESifrIwpf&yf jzpfygonf/ or®w&Hk;\ tayghpm;ukefpnfxkwfvkyfrIvkyfief; tp&Sdaom tm;ay;rIjzifh pD;yGm;a&;ESifh ukefoG,fa&;wdk;jr§ifhrI jynfwGif;pD;yGm;a&; tvm;tvmaumif;rsm;udk xdxd vkyfief;tzGJUudk 2014ckESpf Mo*kwfvwGif a&mufa&mufjznfhqnf;ay;rnftajccH h taqmufttHkrsm; wnfaxmifcJhonf/ xdktzJGUonf jyKjyif ajymif;vJa&; zGHUjzdK;wdk;wufrIESifh yk*¾vdu&if;ESD;jr§KyfESHrIrsm;rSwqifh vkyfief;pOfwGif ndSEdIif;ay;onfh tcef;u@ tm;aumif;onfpD h ;yGm;a&;taqmufttHuG k ef,ufrsm;ESifh rSyg0ifrnfUtjyif jrefrmhpD;yGm;a&;vkyfief;zdk&rf tpdk;& ESifh csdwfqufumtcGifhtvrf;rsm;udk yGifhaprnfjzpfygonf/ yk*¾vdu u@ aqG;aEG;rIvkyfief;pOf\ wpdwfwydkif;tjzpf txl;pD;yGm;a&;ZkefOya'jzifh jrefrmEdkifiHonf pnf;rsOf; tpdk;&twGif;a&;rSL;&Hk;udk vnfywfap&eftwGuf pnf;urf;rsm; taumiftxnfazmfrIudk cdkifrmaponfU jzpfygonf/ tqdkygvkyfief;tzGJUonf ydkrdkcdkifrm tjyifjynfolykdifu@ ESifh yk*¾vduydkifu@ &if;ESD;jr§KyfESHrI tm;aumif;onfh tcef;u@rSyg0iffí vdktyfaeaom wdkYudk acsmarGUaprnfh at*sifpDwpfckudk zGJUpnf;wnfaxmif 0efMuD;Xmersm;tMum; aygif;pyfndSEdIif;rIudk aqmif&Guf Edkifygonf/ ay;um jyKjyifajymif;vJa&; vkyfief;pOfrsm;udk vGwfvyfNyD; 15 tm;vHk;yg0ifonfhyHkpHjzifh xdxda&mufa&muf a&SUqufEdkif &if;ESD;rSKrsm;ESifh qkdifaom tcsuftvufrsm;udk ydkrdkjynfhpHk &ef wGef;tm;ay;&rnfjzpfygonf/ aumif;rGefap&ef vdktyfygonf/ rl0gtuJjzwfoHk;oyfrI ESifh oufqdkifonfholrsm;tm;vHk;ESifh aqG;aEG;jcif;wdkYwGif oufqdkifoltm;vHk;ESifh aqG;aEG;ndSEdIif;jcif;tygt0if tpdk;&Xmeqdkif&m toD;oD; yg0ifEdkifa&;twGuf taxmuftxm;rsm;tay: tajccHaomrl0g' tzGJUtpnf;ESifhqkdifaom pGrf;aqmif&nfwnfaqmufrI azmfaqmifjcif;wGif yg0ifaqmif&GufEdkifrI pGrf;&nfudk wpf&yfudk vdktyfygonf/ jr§ifhwifEdkifygonf/ jrefrmEdkifiHonf ydkrdkus,fjyefYaom 'Drdkua&pDpepfudk azmfaqmifrnfh pdwftm;wufMuGzG,f&m txl;ojzifh y#dyu©jzpfyGm;aeonfhae&mrsm; (odkYr[kwf) tcsdefor,odkY a&GUvsm;aeNyD jzpfojzifh yk*¾vduu@ wdkif;&if;om;vlenf;pkrsm;ESifh xdcdkufepfemvG,fol zGHUjzdK;wdk;wufrIESifh pyfvsOf;onfh rl0g'ydkif;qkdif&m tkyfpkrsm;aexdkifonfh ae&ma'orsm;wGif yk*¾vduu@ aqG;aEG;rIrsm;wGif jynfolrsm; ydkrdkyg0ifvmygonf/ zGYHjzdK;wdk;wufa&;ü tm;vHk;yg0ifEdkifrIudk jr§ifhwifEdkif&ef taxmuftxm;tay: tajccHaom aqG;aEG;rIrsm;wGif tvdkYiSmjyKjyifajymif;vJrIrsm;udk tpDtpOfwus yg0ifvm&ef tzGJUtpnf;rsm;? tpdk;&ESifh think tank vkyfaqmif&ef vdktyfonfudkod&dS em;vnf&ef tzGJUtpnf;rsm;\ pGrf;aqmif&nfudk wdk;jr§ifhEdkifygonf/ ta&;MuD;ygonf/ o,HZmwxkwf,ljcif;ESifh xkdodkUvkyfaqmif&mwGif ukefoG,fa&;tygt0if xkwf,lwl;azmfxm;onfh obm0o,HZmwrsm; oufqdkif&mtcsuftvufrsm;tm; pkaqmif;jcif;ESifh ukefoG,frIwdkYESifh qufpyfvsuf&Sdaom vufeufudkif jynfolrsm;Munfh&IEkdif&efxkwfa0jcif;wdkYwGitoH f k;jyKonfh y#dyu©ordkif;aMumif;aMumifh xdcdkufepfemvG,foltkyfpk pepfudk wnDwnGwfwnf;jzpfapum trsdK;tpm; rsm;\ ydkifqdkifrIrsm; vufvGwfqHk;&IH;apjcif;? cGJjcm;jcif;? micro tqifhtcsuftvufrsm;ESifh EdkifiHjcm; ywf0ef;usifxdcdkuf ysufpD;jcif; (odkYrymkwf) qdk;&Gm;aom 16 vkyfief;cGiftajctaersm;wGif vkyfudkif&Ncif;rS umuG,fapmifha&Smufay;&ef vkdtyfaeygonf/ wdkif;&if;om;vlenf;pkrsm; aexdkif&ma'orsm;&dS ukefoG,fa&; zGHUjzdK;wdk;wufrI tpDtpOfrsm;taejzifh pDrHudef;vkyfief;MuD;rsm;onf wif;rmrIjzpfapEdkifonfh tvm;tvm&dSaMumif;udk od&dS&rnfjzpfjyD; tqdkygpDrHudef; vkyfief;BuD;rsm;twGuf ueOD;tapmydkif; tpysdK;onfh tqifhrSpumwdkif;&if;om; vlenf;pkrsm; ESifh MudKwif ndSEdIif;aqG;aEG;rIrsm; vkyfaqmif&ygrnf/ a'ocHwdkif;&if;om;rsm; txl;ojzifh trsdK;orD;rsm;udk yHhydk;ulnDay;jyD; ukefoG,frIaMumifh jzpfay:vmaom ajymif;vJrIrsm;aMumifh qHk;&HSK;epfemoGm;olrsm;udk avsmfaMu;aiGay;&ygrnf/ vkyfxHk;vkyfenf;rsm;udk azmfjyyg Z,m;onf vmrnfhig;ESpf (2006 - 2020) wdk;wufaumif;rGefapjyD;? e,fpyfukefoG,fa&;wGif twGuf MudKwifcefYrSef;Edkifjcif;? ukefoG,fa&; a'ocHrsm;yg0ifaqmif&GufEdkifap&ef yHhydk;ulnDay;jcif; ukefusp&dwfrsm;tm; avSsmhcsjcif;ESifh pD;yGm;jzpfEdkifacs onf ukefoG,fa&;twGuf taxmuftuljzpfapjyD; tvm;tvmrsm;udk xdef;ndSjcif;wdkYMum;&dS csdwfquf ,HkMunfrIudkvnf; wdk;wufcdkifrmaponf/ rIudkwdk;jr§ifhjcif;? ydkrdkus,fjyefYaom pD;yGm;a&;aygif;pnf; rIrStusdK;aus;Zl;&,lEdkifrnfh cdkifrmtm;aumif;aom rl0g'rlabmifwpf&yf ay:xGef;vmap&ef? jyKjyifajymif;vJ a&;vkyfief;pOfwGif wm0ef,lvkyfaqmifrnfh tzGJUtpnf; rsm;tm; cdkifrmtm;aumif;apjcif;? ukefoG,fa&;ESifh &if;ESD;jr§KyfESHrIESifh qufpyfaeonfh pDrHudef;rsm;rSwqifh tm;vHk;yg0ifvkyfaqmifrIudk wdk;jr§ifhjcif;ponfh txufyg &nf&G,fcsufrsm;udk taumiftxnf azmf&mwGif toHk;jyKEdkifrnfh a&wdk (wpfESpftwGif;) ESifh a&&Snf (oHk;ESpfrS ig;ESpftwGif;) rl0g'qdkif&m vkyfaqmifrIrsm;udk tqdkjyKxm;ygonf/ 17 &nf&G,fcsufrsm; umvwdk aqmif&Guf&ef umv&Snfaqmif&Guf&ef &if;ESD;jr§KyfESHrIOya'? ukrÜPDrsm;Oya'ESifh &if;ESD;jr§kKyfESHrI rl0g'jyKjyif ajymif;vJrIudk tEknmw w&m;pD&ifjcif; Oya'rsm;udk taumiftxnfazmf&ef/ &if;ESD;jrKyfESHrSK jy|mef;&ef/ tqdkyg tajccHusonfh vsifjrefxda&mufpGm twnfjyKay;rnfY Oya'rsm;udk jyKpk&mwGifwdk;wufrIrsm; vkyfief;pOfudk aqmif&Gufyg/ &if;ESD; pGm&dScJhygonf/ tqdkyg Oya'rsm;onf jr§KyfESHolrsm;\ wdkifMum;rI vkyfief;pOfudk aps;uGufjyKjyifajymif;vJa&; vkyfief; azmfaqmif&efESifh &if;ESD;jr§kyfESHrIqdkif&m pOfwGif &if;ESD;jr§kKyfESHolrsm; ,HkMunfrI rufvHk; rsm;udk &Sif;jy&ef/ &dSvmap&ef yHhydk;ay;ygrnf/ &if;ESD;jr§KyfESHrI pD;yGm;a&;vkyfief;aqmif&GufrI rIppfwrf; ukrÜPDwGif;qkdif&m pDrHcefYcGJrI pnf;rsOf;rsm;ESifh wGif azmfjyxm;onfh OD;pm;ay;rIrsm; (Corporate Governance) udk ydkrdkwdk;jr§ifh BuD;MuyfuGyfuJrIrsm; jzpfaom ukrÜPDrsm;tufOya't& &ef ukrÜPDrsm;Oya'wGif jyKjyifajymif;vJ yGifhvif;jrifomrI&dSa&; ESifh vlenf;pk&if;ESD; jr§KyfESHolrsm;tm; rIrsm; aqmif&Guf&ef/ aumif;rGefaom MudKwifcefYrSef;Edkifa&;udk umuG,fapmifha&Smufjcif; ESifhyl;aygif; ukrYÜPDwGif;qkdif&m pDrHcefUcJGrI tav;xm;um pDrHcefYcGJrItwGuf aiGacs;tmrcHvufrSwf (Corporate Governance) enf;em pnf;rsOf;xdef;ndSay;&ef vJvS,fa&;aumfr&Sif ( Securities and rsm;udkynmay;jcif;ESifh tqifhjr§ifhwif vdktyfaom Exchange Commission) ESifh yl;aygif; y&dkrdk;&Sif;vkyfjcif;wdkYrSwqifh todtjrif tajccHtaqmufttHk vkyfaqmifjcif;? pD;yGm;a&;qkdif&m zGifhay;jcif; aqmif&GufrIudk yHhydk;&ef/ rsm;udkwnfaqmuf&ef/ tEknmw&m;pD&ifxHk; (commercial arbitration) udk rdwfqufjcif;tm;jzifh tjiif;yGm;rIudk tjcm;yHkpHwpfckjzifh pmcsKyfrsm;udk oufa&mufrI&dSapjcif;? ajz&Sif;onfh enf;vrf;udk jyKpkjcif;? wnfaqmufa&; ygrpfrsm;twGuf ndSEdIif;jcif;ESifh tEknmwpGrf;aqmif&nf vkyfief;pOftqifhqifhudk xda&mufpGm udkjr§ifhwif&efESifh tjynfjynfqdkif&m owfrSwfjcif;/ tygt0if pD;yGm;a&; pHESkef;rsm;ESifh tnD taumiftxnf vkyfaqmifEkdifonfh ywf0ef;usifudk azmf&ef/ ykdrdkazmfaqmif ay;onfhjyKjyifajymif;vJrI rsm;udk taumiftxnfazmf&ef/ aMu;eef;qufoG,fa&;u@yifrtpDtpOf? e-Government yifrtpDtpOfESifh Spectrum vrf;jyajryHkudk twnfjyKjcif;ESifh jy|mef;jcif; ukefoG,fa&; ukefusp&dwfrsm;tm; &efukef&dS qdyfurf;rsm;wGif ukefpnf aus;vufESifhe,fpyfa'o rsm;wGif zGHUjzdK; avSsmhcsjcif;ESifh xdef;odrf;rIudk xdxda&mufa&muf rIXmersm;ESifh a'opD;yGm;a&; vkyfaqmifrI pD;yGm;jzpfEdkifacs aqmif&Guf&ef &efukefjrpftwGif;&Sd nydkif; rsm;Mum; csdwfqufxm;rIudk zHGNzdK;rI tvm;tvmrsm;udk a&aMumif;qufoG,fa&;pepfudk t&Sdef twGuftpDtpOfcs taumiftxnf jr§ifhwifNcif; ESifh Nrifhwifjcif;jzifhukefoG,fcGef &Sif;vif; azmf&ef/ csdwfqufrIudk wdk;jr§ifhjcif; rIvkyfief;pOfrsm;ukd 24em&D 7&ufywfvHk; aqmif&Guf&ef/ 18 &nf&G,fcsufrsm; umvwdk aqmif&Guf&ef a&&Snf aqmif&Guf&ef tmqD,HpD;yGm;a&;todkif;t0dkif; ESifh urmÇYukefoG,fa&; tzGJUtpnf;wdkY\ ukefoG,frSk tqifaNyacsmarGUapa&; oabmwlnDcsuf (TFA) rS wqifh ukefoG,fa&; axmufulwdk;jr§ifhrIwGif jyKjyifajymif;vJa&; tpDtpOfrsm;jzpfaom pnf;rsOf;rsm; yGifhvif;jrifomrI&dSjcif;? ukefpnfwefzdk;owfrSwfrIwGif aocsmrI&dSjcif;? pm&Gufpmwrf; rsm;tm;twnfjyKonfhtcg tDvufxa&mepfvrf;aMumif;udk ydkrdkus,fjyefYaom toHk;jyKjcif;? pHkprf;ppfaq;rItwGuf tEå&m,f&dSEdkifacs pDrHcefYcGJrIudk toHk;jyKjcif; wkdUudk pD;yGm;a&;aygif;pnf;rIrS aqmif&Guf&ef/ tusdK;aus;Zl;cHpm;Edkif&ef rl0g'rlabmifudk pD;yGm;a&;t& xda&mufrIudk wdk;jr§ifh&efESifh umvwdk aiGaMu;axmufyHhjcif;? cdkifrmap&ef pnf;urf; xdef;odrf;rIqdkif&m L/C xkwfay;jcif; ESifh twnfjyKjcif;? worwfwnf; NzpfrIudk wdk;jr§ifh&ef ukefoG,fa&; credit tmrcHtp&dSaom twGuf ukefoG,fcGefzJGUpnf;yHkrsm; ESifh ukefoG,fa&;twGuf aiGaMu; ud&d,m udsK;aMumif; qDavsmfonfU ukefoG,fcGef rsm; yHHYydk;ay;&mwGif jrefrmYb@ma&; r[kwfaomrl0g'rsm;udk &dk;&Sif;vG,ful u@\ ynm&yfqdkif&m vkyfaqmifEdkifrI ap&ef aqmif&Guf&ef/ ESifh todtjrifzGifhrIudk jr§ifhwif&ef/ Nynfolykdifu@ESifh yk*¾vduu@ aqG;aEG;rIvkyfief;pOfwGif yk*¾vduu@ \toHudk cdkifrmtm;aumif;ap&ef or®wu OD;aqmifonfU rsufESmpHknD jyKjyifajymif;vJ jrefrmhpD;yGm;a&; zdk&rfudkusif;y&ef/ a&;vkyfief;pOfwGif pD;yGm;a&;ESifh ukefoG,frI wdk;jr§ifha&; wm0ef,lvkyfaqmifrnfh vkyfief;tzGJU\ tcef;u@ESifh tzGJUtpnf;rsm;tm; pGrf;aqmifEdkifrIudk jyKjyifajymif;vJrItm; cdkifrmtm;aumif;ap&ef/ OD;pm;ay;owfrSwfjcif;ESifh taumif txnf azmfrIudk ndSEdIif; aqmif&Gufjcif; twGuf vkyfief;pOfwpfcktjzpf tqifh jr§ifhwif&ef/ y#dyu©jzpfvG,fonfh ae&mrsm;wGif tusdK;tjrwfudk a'ocHrsm;tm; ukefoG,fa&;ESifh &if;ESD;jr§KyfESHrI vkyfief; cGJa0ay;rI &dSap&efESifh trsdK;orD;rsm;ESifh ukefoG,fa&;? &if;ESD; rsm;udk wifyHkazmf'DZdkif; a&;qGJonfh ußGrf;usifrIr&dSonfh tvkyform;rsm; jr§KyfESHrIvkyfief;rsm;ESifh tqifhrSpum a'ocHwdkif;&if;om; ponfU xdcdkuftm;enf;vG,fonfh qufpyfaeonfh vlenf;pkrsm;ESifh MudKwif aqG;aEG;ndSEdIif; tkyfpkrsm; pGrf;aqmif&nf jrifhrm;ap&efESifh ya&m*sufrsm;rSwqifh rIudkvkyfaqmif&ef/ ydkrdkaumif;rGefaom ukefoG,fa&; tm;vHk; tcGifhtvrf;rsm; &,lcHpm;Edkif&ef tvdkYiSm yg0ifvkyfaqmifrIudk xkwf,lwl;azmfxm;onfh obm0o,H wdk;jr§ifh&ef/ Zmwrsm; ukefoG,frIS ESifhpyfvsOf;onfh vkyfxHk;vkyfenf;rsm;udk oHk;oyf&ef/ 19 pD;yGm;a&;tajctaeopfrsm;zefwD;jcif; yk*¾vdu pD;yGm;a&;u@wdk;wufrItwGuf vsifjreftm;aumif;rSK&Sdaom ywf0ef;usifESifh ,SOfjydKifEdkifrIpGrf;tm;udk jr§ifhwifaqmif&Gufjcif; &nfnGef;ukd;um;csufrsm; WBG, Doing Business Report 2016 WBG, Myanmar Investment Climate Assessment 2014 WBG, Diagnostic Trade Integration Study (forthcoming) 20 ALL ABOARD Policies for shared prosperity in Myanmar GROWING TOGETHER FINANCING THE FUTURE BREAKING BUSINESS AS USUAL ENERGIZING MYANMAR CLOSING THE GAP PARTICIPATING IN CHANGE Reducing rural poverty Building an open, modern and Fostering competitiveness and a dynamic Enhancing access to Expanding access to Promoting public sector in Myanmar inclusive financial system environment for private sector growth sustainable energy for all social services accountability to all ,ck rl0g'a&;&m tMuHjyKcsuf pmwrf;onf “tm;vkH;oGm;MupdkU? rSsa0ykdifqdkifonfh om,m0ajymrIrsm; azmfaqmifEdkifa&;twGuf rl0g'a&;&m tMuHjyKcsufrsm;” teuf wpfckjzpfygonf/ CLOSING THE GAP GROWING TOGETHER BREAKING BUSINESS AS USUAL Expanding access to Reducing rural poverty Fostering competitiveness and a dynamic social services in Myanmar environment for private sector growth FINANCING THE FUTURE ENERGIZING MYANMAR PARTICIPATING IN CHANGE Building an open, modern and Enhancing access to Promoting public sector inclusive financial system sustainable energy for all accountability to all pD;yGm;a&;tajctaeopfrsm;zefwD;jcif; yk*¾vdu pD;yGm;a&;u@wdk;wufrItwGuf vsifjreftm;aumif;rSK&Sdaom ywf0ef;usifESifh ,SOfjydKifEdkifrIpGrf;tm;udk jr§ifhwifaqmif&Gufjcif; ALL ABOARD Policies for shared prosperity in Myanmar The World Bank Myanmar No.57, Pyay Road 61/2 Mile, Hlaing Township, Yangon, Republic of the Union of Myanmar. www.worldbank.org/myanmar www.facebook.com/WorldBankMyanmar myanmar@worldbank.org