71591
                                      BÃ?O CÃ?O
                         PHẢN HỒI � KIẾN THAM VẤN
                         Dá»° Ã?N THỦY Ä?IỆN TRUNG SÆ N


      Báo cáo này cung cấp phản hồi của Ban QLDA Trung Sơn đối với các ý kiến thu
nhận được trong đợt tham vấn cấp bản, xã, huyện, tỉnh và các tổ chức dân sự xã hội trong
tháng 1-3/2010.

       Ä?ây là đợt tham vấn vá»›i các cá»™ng đồng bị ảnh hưởng, chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng và
các tổ chức xã hội v� các vấn đ� an toàn của dự án thủy điện Trung Sơn. Do vậy, các nội
dung tham vấn và các phản hồi sẽ tập trung vào các vấn đ� an toàn của dự án. Những vấn
đ� khác sẽ không được phản hồi trong báo cáo này.

       Tài liệu công bố chính cho đợt tham vấn là hai báo cáo (i) Kế hoạch Tái định cư,
sinh kế và phát triển dân tá»™c thiểu số (RLDP); và (ii) Ä?ánh giá tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng và kế
hoạch quản lý môi trư�ng. Các tài liệu này tập trung giải quyết những vấn đ� liên quan đến
các vấn đ� an toàn của dự án, không phải là báo cáo tổng hợp của dự án nên có thể không
cung cấp đầy đủ tất cả các thông tin v� dự án. Thông tin chi tiết hoặc các thông tin liên
quan khác sẽ được cung cấp theo yêu cầu nếu việc công bố những tài liệu này không vi
phạm các quy định v� công bố thông tin của chính phủ Việt Nam hoặc/và Ngân hàng Thế
giá»›i.

      Dự án đã nhận được rất nhi�u ý kiến từ các cộng đồng bị ảnh hưởng, chính quy�n
địa phương và các tổ chức xã hội trong quá trình tham vấn. Do có nhi�u ý kiến trùng lặp
hoặc tương tự, đồng th�i để giúp việc phản hồi ngắn g�n và dễ theo dõi, các ý kiến trùng
lặp hoặc tương tự sẽ được gộp lại. Các ý kiến cũng được phân loại, sắp sếp theo từng chủ
đ� chứ không theo nguồn thông tin hoặc theo thứ tự th�i gian.

       Báo cáo được cấu trúc theo dạng bảng gồm 3 cột. Cột đầu tiên là thứ tự, cột thứ 2 là
ý kiến thu nhận được, cột thứ ba là phản hồi của Ban quản lý dự án Trung Sơn.




                                             1
TT                      Câu h�i                                                             Trả l�i
A    XÃ HỘI
 I   Bồi thư�ng
a    Bồi thư�ng tài sản trên đất
     Tài sản trên đất (đất nông nghiệp) của các hộ bị Các hộ bị ảnh hưởng được bồi thư�ng cho tổn thất v� hoa màu chưa thu hoạch theo giá
1    ảnh hưởng sẽ bồi thư�ng như thế nào?             thị trư�ng, cây lưu niên sẽ được bồi thư�ng theo chi phí thay thế.
                                                    Bồi thư�ng cây luồng đã cho khai thác thì tính theo số cây thực tế; đối với cây luồng
                                                    đang trong chu kỳ đầu tư thì việc bồi thư�ng được tính theo năm tại th�i điểm lập
     Bồi thư�ng đối với cây luồng được tính như thế phương án bồi thư�ng. Luồng bị ảnh hưởng sẽ được bồi thương theo thông lệ của tỉnh.
2    nào? Tính theo năm hay bụi?                    Ä?ối vá»›i Thanh Hóa thì bồi thÆ°á»?ng theo 2 loại Ä‘Æ¡n giá tÆ°Æ¡ng ứng vá»›i 2 loại cây luồng già
                                                    và cây luồng măng. Ä?ối vá»›i tỉnh Hòa Bình thì bồi thÆ°á»?ng theo 3 loại Ä‘Æ¡n giá tÆ°Æ¡ng ứng
                                                    vá»›i 3 loại Ä‘Æ°á»?ng kính(Ä?K) của cây luồng là luồng Ä‘Æ°á»?ng kính thân d >10 cm; Luồng
                                                    đư�ng kính thân 5<d=< 10 cm và Luồng đư�ng kính thân =< 5cm.
     Ä?á»? nghị bồi thÆ°á»?ng tính cả phần giá trị gốc của Dá»± án Ä‘ang xem xét để Ä‘á»? xuất giải pháp há»— trợ phù hợp cho các há»™ bị ảnh hưởng vá»? cây
3    cây luồng.                                      luồng.
                                                     Ngư�i có cây trồng hoặc tài sản trên đất của ngư�i khác mà ảnh hưởng bởi Dự án sẽ
     Cây trồng trên đất của ngư�i khác, bản khác thì
4                                                    được bồi thư�ng cho tài sản đó.
     được bồi thư�ng thế nào?

                                                      Nguyên tắc bồi thư�ng là ưu tiên “đất đổi đất�. Tuy nhiên, nếu quỹ đất tại địa phương
                                                      không cho phép bồi thư�ng theo nguyên tắc “đất đổi đất� cho toàn bộ diện tích bị mất
     Nương bị ngập hết nhưng không biết lấy loại nào?
                                                      với khả năng canh tác tương đương thì sẽ được bồi thư�ng bằng ti�n mặt theo giá thay
5    Lấy ti�n hay lấy đất? Tôi muốn lấy đất ở khu bảo
                                                      thế.
     tồn Pù Hu có được không?
                                                      Ä?ất của khu bảo tồn Pù Hu đã được Nhà nÆ°á»›c quy định dành riêng cho khu bảo tồn, do
                                                      đó hiện tại sẽ không dùng để bồi thư�ng cho ngư�i dân.
                                                    Dự án không bồi thư�ng nhưng sẽ xem xét hỗ trợ thông qua các hoạt động sinh kế cộng
     Bản Muống 2 có một bãi cát ở bến đò đi sang Pa
6                                                   đồng.
     Púa. Như vậy thì bản có được bồi thư�ng không?


                                                 Nếu đư�ng bị ảnh hưởng do dự án thủy điện Trung Sơn thì sẽ được bồi thư�ng. Hình
     Dự án giải quyết bồi thư�ng thế nào đối với
7                                                thức bồi thư�ng bằng ti�n hoặc làm đư�ng mới sẽ dựa trên nguyện v�ng của chủ sở hữu
     đư�ng vào khu sản xuất do tư nhân làm?
                                                 và nhu cầu của cộng đồng.


                                                                   2
     Hộ gia đình đầu tư con đư�ng xuống khai thác cát
                                                      Con đư�ng mà hộ gia đình đã đầu tư để khai thác cát nếu bị ảnh hưởng bởi dự án Thủy
8    từ năm 2000, đã được cấp giấy phép và đóng thuế
                                                      điện Trung Sơn thì sẽ được bồi thư�ng .
     đầy đủ thì có được bồi thư�ng không?

                                                   Các gia đình đang sinh sống tại nơi bị ảnh hưởng trước ngày 10/12/2008 mà không có
     Một số hộ không có tên trong danh sách bị ảnh trong danh sách đi�u tra nhưng được UBND xã, huyện liên quan chứng thực rằng những
9    hưởng sẽ được Dự án giải quyết thế nào?       ngư�i này đã sinh sống và sử dụng đất hoặc các tài sản khác trước ngày khóa sổ thì sẽ
                                                   hợp lệ được bồi thư�ng và hỗ trợ.

                                                      Theo thiết kế của dự án thì việc khai thác m� đá là đảm bảo an toàn cho ngư�i dân. Tuy
     Hiện nay m� đá cách bản khoảng 500m, việc khai
                                                      nhiên trong quá trình khai thác nếu xác định có ảnh hưởng tới các hộ dân, Dự án sẽ có
10   thác đá có thể ảnh hưởng các hộ trong bản? dự án
                                                      những biện pháp cụ thể và kịp th�i nhằm giảm thiểu ảnh hưởng của việc khai thác tới
     có biện pháp gì để bảo vệ ngư�i dân không?.
                                                      cuộc sống của các hộ dân trong bản. Các ảnh hưởng nếu có sẽ được bồi thư�ng.

     Ngoài bồi thư�ng đã nhận được nếu sau này thi       Trong qúa trình thi công nhà thầu có những hoạt động gây ảnh hưởng thiệt hại tới ngư�i
     công có vấn đ� phát sinh đ� nghị nhà thầu phải có   dân thì việc bồi thư�ng hoặc khắc phục các ảnh hưởng đó cho các hộ bị ảnh hưởng sẽ
11   giải pháp an toàn khi thi công và bồi thư�ng cho    được thực hiện; Tuy nhiên, tùy vào từng trư�ng hợp cụ thể và mức độ ảnh hưởng mà
     các hộ bị ảnh hưởng.                                việc bồi thư�ng hoặc khắc phục này sẽ do Ban QLDA hoặc nhà thầu chịu trách nhiệm.
     Sau khi nhà máy thủy điện đi vào vận hành mà
                                                      Khi nhà máy thủy điện đi vào vận hành nếu gây ra các ảnh hưởng, thiệt hại đến ngư�i
12   ảnh hưởng đến ngư�i dân thì ngư�i dân có được
                                                      dân thì nhà máy sẽ bồi thư�ng cho các thiệt hại đó.
     bồi thư�ng không?
                                                      Tất cả các hộ bị ảnh hưởng bởi thi công đư�ng điện thì được bồi thư�ng theo kế hoạch
                                                      bồi thư�ng tái định cư được lập riêng cho đư�ng dây điện. Hiện nay Dự án đang tiến
     Cần phải đảm bảo công tác bồi thư�ng đối với các hành lập Khung chính sách bồi thư�ng, hỗ trợ và tái định cư cho ngư�i bị ảnh hưởng bởi
13   hộ nếu ảnh hưởng bởi thi công tuyến đư�ng điện. đư�ng điện thi công và đư�ng dây truy�n tải để làm cơ sở lập Kế hoạch bồi thư�ng, tái
                                                      định cư, kế hoạch này sẽ được công bố và tham vấn với ngư�i dân và chính quy�n các
                                                      cấp.
                                                      Ä?ể đảm bảo cho việc thi công và vận hành tuyến Ä‘Æ°á»?ng dây Ä‘iện, dá»± án sẽ thu hồi vÄ©nh
     Qúa trình giải phóng hành lang cần nghiên cứu kỹ viễn cho móng cột và trạm điện và thu hồi tạm th�i cho hành lang tuyến điện. Sau khi
     và có các giải pháp phù hợp cho việc thu hồi đất hoàn thành việc thi công, đất tạm th�i sẽ được hoàn trả lại cho ngư�i dân và việc trồng
14
     tạm thá»?i và vÄ©nh viá»…n. Ä?ối vá»›i cây lá»›n đã trồng, cây phải theo Nghị định 106/2005/NÄ?-CP ngày 17/8/2005 vá»? Bảo vệ an toàn công trình
     khi vận hành sẽ giải quyết thế nào.              lưới điện cao áp trong quá trình vận hành đư�ng dây.

                                                    Ä?ối vá»›i hành lang an toàn lÆ°á»›i Ä‘iện chỉ được bồi thÆ°á»?ng tạm thá»?i theo Nghị định
     Nên thu hồi vĩnh viễn đối với cả hành lang an
                                                    106/2005/NÄ?-CP ngày 17/8/2005 vá»? Bảo vệ an toàn công trình lÆ°á»›i Ä‘iện cao áp. Trong
15   toàn tuyến đư�ng dây và có các hỗ trợ v� giống
                                                    Kế hoạch bồi thư�ng và tái định cư cho đư�ng dây cũng đã quy định rõ v� các hỗ trợ cụ
     cho ngư�i bị ảnh hưởng phải di d�i.
                                                    thể để đảm bảo sinh kế của ngư�i dân bị ảnh hưởng phải di d�i.

                                                                     3
b    Bồi thÆ°á»?ng Ä?ất
                                                   Theo nguyên tắc, đất được bồi thư�ng dựa trên hiện trạng sử dụng đất và được Hội đồng
                                                   bồi thư�ng huyện tiến hành làm rõ trong quá trình kiểm kê xác định đất đai, tài sản có sự
                                                   tham gia của các hộ bị ảnh hưởng và chính quy�n cấp bản, xã. Do vậy các hộ có chung 1
     Các hộ chung một sổ đ� thì giải quyết như thế sổ đ� sẽ được bồi thư�ng dựa trên hiện trạng sử dụng đất của mỗi hộ nếu không có tranh
16
     nào?                                          chấp. Tài sản trên đất chung sẽ được bồi thư�ng cho ngư�i sở hữu hợp pháp tài sản đó.
                                                       Các hộ dân cần lưu ý cần phải xác định quy�n hợp pháp v� diện tích đất của mình (diện
                                                       tích hộ đang sử dụng) có th�a thuận giữa các hộ với nhau và có xác nhận của chính
                                                       quy�n địa phương.
                                                       Nếu đất và nhà ở chưa có sổ đ� nhưng có cơ sở yêu cầu quy�n hợp pháp theo qui định
                                                       của pháp luật Việt Nam, được UBND xã xác nhận thì được bồi thư�ng;
     Ä?ất và nhà đã được Ä‘o đạc nhÆ°ng không có sổ Ä‘á»?
17                                                  Nếu đất và nhà ở không có sổ đ� và không có cơ sở yêu cầu quy�n hợp pháp theo qui
     thì có được bồi thư�ng không?
                                                    định của pháp luật Việt Nam, được UBND xã xác nhận thì được bồi thư�ng v� nhà và tài
                                                    sản, không bồi thư�ng v� đất nhưng nhận được hỗ trợ v� đất theo quy định của tỉnh.

     Ä?ất của các há»™ bị thu hồi cho khu tái định cÆ° thì Ä?ất bị thu hồi để xây dá»±ng khu TÄ?C cÅ©ng được bồi thÆ°á»?ng nhÆ° các loại đất thu hồi để
18   được bồi thư�ng như thế nào?                      xây dựng dự án.

                                                    Ä?ất bị ảnh hưởng sẽ được Æ°u tiên bồi thÆ°á»?ng bằng “đất đổi đấtâ€? có khả năng canh tác
                                                    tương đương. Tuy nhiên, nếu quỹ đất tại địa phương không cho phép bồi thư�ng theo
                                                    nguyên tắc “đất đổi đất� cho toàn bộ diện tích bị mất thì bồi thư�ng đất bằng ti�n mặt
     Ruộng canh tác 2 vụ bị ảnh hưởng do nước ngập theo giá thay thế.
19   sẽ được dự án bồi thư�ng thế nào?
                                                    Ä?ất sá»­ dụng trồng lúa 2 vụ sẽ được bồi thÆ°á»?ng bằng đất trồng lúa 2 vụ hoặc bằng tiá»?n
                                                    theo giá thay thế. Nếu bồi thư�ng bằng ti�n sẽ áp dụng đơn giá của loại đất trồng lúa 2
                                                    vụ được UBND tỉnh quy định. Số ti�n bồi thư�ng sẽ được Hội đồng bồi thư�ng tính toán
                                                    tại th�i điểm thực hiện bồi thư�ng.
     Gần b� sông mã có một số hộ ngư�i Thái trồng Dự án sẽ bồi thư�ng cho ngư�i sở hữu v� tài sản trên đất, và bồi thư�ng đất cho ngư�i có
20   luồng trên đất của Tà Cóm. Vậy giải quyết như quy�n hợp pháp nhận bồi thư�ng v� mảnh đất đó;
     thế nào?
                                                    Nguyên tắc bồi thư�ng là ưu tiên “đất đổi đất�, do vậy dự án sẽ ưu tiên bồi thư�ng bằng
     Tôi có một miếng đất trong diện giải phóng mặt đất. Tuy nhiên, nếu quỹ đất tại địa phương không cho phép bồi thư�ng theo nguyên tắc
21   bằng, tôi mong muốn nhận một mảnh đất khác có “đất đổi đất� cho toàn bộ diện tích đất bị mất hoặc ngư�i dân không đồng ý với mảnh đất
     được không?                                    mà dự án bồi thư�ng thì sẽ bồi thư�ng cho mảnh đất bị ảnh hưởng bằng ti�n mặt theo giá
                                                    thay thế.


                                                                   4
                                                     Nếu 2 ngư�i thống nhất và có xác nhận của chính quy�n địa phương v� sự trao đổi đó thì
     Hai ngư�i đ�u có bìa đ� một ở trên núi và một ở sẽ bồi thư�ng theo sự thống nhất đó..
22   ven sông nhưng ngư�i này trao đổi cho ngư�i kia Nếu 2 hộ không thống nhất được thì hội đồng bồi thư�ng và chính quy�n địa phương
     canh tác bây gi� giải quyết thế nào?            thảo luận với các hộ để tìm ra giải pháp đồng thuận và bồi thư�ng sẽ được thực hiện dựa
                                                     trên th�a thuận đó.
     Ä?ất nhà tôi ở gần má»? khai thác đá thì có được bồi Ä?ất của há»™ gia đình nếu nằm trong phạm vi thu hồi để giải phóng mặt bằng cho việc khai
23   thư�ng không?                                     thác m� đá phục vụ thi công dự án thì sẽ được bồi thư�ng theo quy định.

     Tôi đang canh tác trên một đám đất ở trong khu Việc được tiếp tục canh tác hay không sẽ tùy thuộc vào quy định của Khu bảo tồn. Vấn
24
     bảo tồn vậy tôi có được làm ở đó nữa không?    đ� này nằm ngoài trách nhiệm của dự án.

                                                 Hiện nay công tác đo đạc lập hồ sơ địa chính đã được dự án thực hiện xong, quá trình
                                                 thực hiện đo đạc đã được thông báo tới cộng đồng bị ảnh hưởng, kết quả đo đạc đã được
     Ä?ất đã làm móng nhà nhÆ°ng đất chÆ°a được Ä‘Æ°a
25                                               niêm yết tại các bản và các há»™ dân bị ảnh hưởng đã tham gia và ký xác nhận. Ä?ối vá»›i
     vào trích lục giải quyết như thế nào?
                                                 trư�ng hợp trên dự án sẽ lưu ý và kiểm tra, xác định trong quá trình thực hiện kiểm đếm
                                                 lập hồ sơ bồi thư�ng
                                                     Dự án bồi thư�ng theo nguyên tắc “đất đổi đất� hoặc bằng ti�n mặt theo giá thay thế tùy
     Hộ bị mất đất muốn được bồi thư�ng bằng theo sự lựa ch�n của các hộ dân. Dự án không bồi thư�ng bằng hiện vật như: thuy�n,
26   thuy�n, lồng cá, trâu bò và trả một lần có được lồng cá hoặc trâu bò… Số lần chi trả sẽ do Hội đồng Bồi thư�ng huyện tham vấn và
     không?                                          thống nhất với cộng đồng bị ảnh hưởng và thể hiện trong phương án bồi thư�ng chi tiết
                                                     được UBND huyện phê duyệt.
     Ä?á»? nghị thu hồi đất vÄ©nh viá»…n đối vá»›i bãi đổ vật
     liệu khi thi công Ä‘Æ°á»?ng Ä‘iện. Sau khi thi xong Ä‘á»? Ä?ối vá»›i các bài tập kết vật liệu để thi công Ä‘Æ°á»?ng Ä‘iện sẽ không thu hồi vÄ©nh viá»…n. Quá
27   nghị phải hoàn trả lại mặt bằng đúng hiện trạng trình thi công, các nhà thầu sẽ đổ thải hợp lý và hoàn trả lại mặt bằng cho ngư�i dân.
     ban đầu
                                                       Dự án sẽ bồi thư�ng cho các hộ bị ảnh hưởng được xác định trước ngày khóa sổ đi�u tra
     Nhà bị ngập bà con tự di d�i không ch� ban quản (10/12/2008). Những hộ tự di d�i sau ngày này sẽ được dự án bồi thư�ng. Kinh phí bồi
28   lý thì có được bồi thư�ng không?                  thư�ng sẽ được chính xác sau khi có kết quả kiểm kê, lập hồ sơ bồi thư�ng và được
                                                       UBND huyện phê duyệt.
                                                    Trong quá trình thực hiện công tác bồi thư�ng giải phóng mặt bằng, Dự án sẽ phối hợp
     Năm 2008 tôi làm n�n nhà xây, năm 2009 thì mới
29                                                  với Hội đồng GPMB để xem xét, làm rõ và đưa ra quyết định đối với từng trư�ng hợp cụ
     xây nhà thì có được bồi thư�ng không?
                                                    thể.
                                                    Giá đất bồi thÆ°á»?ng sẽ dá»±a trên Ä‘Æ¡n giá của tỉnh. Ä?Æ¡n giá này được lập dá»±a trên vị trí,
     Có một miếng đất nằm trong khu vực bị giải t�a hạng đất và mục đích sử dụng và tham khảo giá đất tại địa phương. Trong báo cáo RLDP
30
     tôi muốn biết 1m2 được đ�n bao nhiêu ti�n?     đã đính kèm đơn giá bồi thư�ng đất của tỉnh năm 2008 để các hộ có thể tham khảo. Tuy
                                                    nhiên, mức giá này là của năm 2008, khi bồi thư�ng thì đơn giá mới nhất tại th�i điểm

                                                                    5
                                                          thực hiện bồi thư�ng của UBND tỉnh ban hành sẽ được áp dụng;
                                                          Nếu ngôi mộ nằm trong phạm vi giải phóng mặt bằng của dự án thì sẽ được bồi thư�ng
     Hiện còn một số mộ do ngư�i nhà đi làm ăn xa         cho việc di chuyển. Hộ gia đình có trách nhiệm kê khai đầy đủ với Hội đồng bồi thư�ng
31   chưa kê khai được, đ� nghị ban dự án và chính        trong quá trình kiểm kê. Trong trư�ng hợp vì lý do nào đó, hộ gia đình chưa kê khai thì
     quy�n giúp giải quyết.                               tiến hành làm đơn có xác nhận của ban quản lý thôn bản và xã để gửi hội đồng bồi
                                                          thư�ng xem xét để lập hồ sơ bồi thư�ng bổ sung
                                                          Ngư�i dân có thể di chuyển mộ trước hoặc sau khi nhận ti�n bồi thư�ng. Nếu di chuyển
     Tôi có một ngôi mộ trong diện giải t�a, tôi có thể
                                                          trước khi kế hoạch bồi thư�ng được phê duyệt thì cần có sự xác nhận của xã và hội đồng
32   chuyển trước được không? Hay phải chở bồi
                                                          bồi thư�ng. Tuy nhiên để thuận lợi hơn cho công tác kiểm kê, lập hồ sơ bồi thư�ng, phê
     thư�ng xong mới chuyển?
                                                          duyệt dự toán bồi thư�ng chi tiết thì các hộ nên di chuyển sau khi nhận ti�n bồi thư�ng.
                                                          Theo đánh giá tác động v� xã hội thì phía hạ lưu của tuyến đập chưa xác định được mức
     Tác động đến đất đai, tài sản như: ruộng lúa, rừng
                                                          độ ảnh hưởng cũng như loại hình ảnh hưởng như ruộng lúa, tre, luồng, nhà ở ven sông.
33   tre-luồng ven sông, nhà ở, …đặc biệt có nguy cơ
                                                          Nếu bị ảnh hưởng do dự án thủy điện Trung Sơn gây ra thì được bồi thư�ng theo quy
     cao v� ảnh hưởng tới bản Sại.
                                                          định của dự án.

     Tất cả những bồi thư�ng, hỗ trợ của dự án phải Ti�n bồi thư�ng và hỗ trợ sẽ được Ban QLDA, Hội đồng bồi thư�ng chi trả trực tiếp đến
34   đảm bảo đến tận tay bà con.                    tay ngư�i dân, không qua trung gian và không khấu trừ bất kỳ một khoản nào


     Bà con mong muốn được bồi thư�ng bằng ti�n Dự án sẽ cân nhắc v� kế hoạch chi trả cho các hộ để đảm bảo ngư�i dân sử dụng ti�n
35
     một lần.                                   đúng mục đích và đáp ứng được tiến độ giải phóng mặt bằng.

                                                        Dự án sẽ áp dụng các biện pháp để xử lý chống bồi lấp hạ lưu do đất, đá thải trong quá
     Bồi lấp ở hạ lưu do đất, đá thải từ công trình xây trình thi công để hạn chế các tác động này. Nếu có các ảnh hưởng đối với hạ lưu do tác
36   dựng ở thượng nguồn sẽ được xử lý như thế nào? động của dự án thì sẽ có các biện pháp xử lý thích hợp. Các ảnh hưởng bởi dự án sẽ được
                                                        bồi thư�ng.
C    Hỗ trợ
     Ban quản lý dự án có chính sách hỗ trợ thế nào Ngoài các chế độ bồi thư�ng hỗ trợ được hưởng như các hộ di chuyển vào khu tái định
37   đối với những hộ tự di chuyển nhà ở mà không cư thì các hộ này được nhận hỗ trợ kinh phí để làm thủ tục hành chính tại nơi chuyển
     vào các điểm tái định cư.                      đến với mức hỗ trợ là 1 triệu đồng trong tỉnh, 2 triệu đồng sang tỉnh khác.

                                                     Dự án không hỗ trợ cho các hộ theo hình thức chuyến xe mà sẽ hỗ trợ bằng ti�n mặt. Mỗi
     Di chuyển lên khu TÄ?C má»›i thì Nhà nÆ°á»›c sẽ há»—
                                                     hộ di d�i sẽ nhận được một khoản hỗ trợ để di chuyển tới nơi ở mới. Mức hỗ trợ là
38   trợ chúng tôi bao nhiêu chuyến xe? 3 triệu đồng
                                                     3.000.000 đồng đối với hộ di chuyển trong tỉnh; 5.000.000 đồng đối với hộ di chuyển
     thì không đủ
                                                     ngoài tỉnh. Khoản kinh phí này được sử dụng để vận chuyển các vật dụng trong gia đình.




                                                                       6
                                                     Các hộ này đã di chuyển thuộc dự án phòng chống thiên tai của Chính phủ và thực hiện
     15 hộ ở đã được di chuyển theo chính sách của
                                                     từ những năm 2005 – 2006, mặt khác các hộ này nằm trên mốc đư�ng vi�n lòng hồ của
39   chính phủ bởi đất đá rơi thì có được bồi thư�ng
                                                     dự án thủy điện Trung Sơn nên không được hưởng các chính sách bồi thư�ng, hỗ trợ từ
     hay hỗ trợ gì không?
                                                     Dự án thủy điện Trung Sơn.
                                                        Khung chính sách của dự án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thì phần hỗ trợ ổn
                                                        định đ�i sống được quy định như sau:
                                                        + Tất cả các hộ tái định cư sẽ nhận được hỗ trợ bằng ti�n mặt tương đương với 20kg gạo
                                                        tẻ thư�ng/ khẩu/tháng trong th�i gian 24 tháng.
                                                        + Hộ không phải di chuyển nhưng bị mất đất thì tùy theo diện tích đất bị mất, mỗi nhân
     Làm rõ cho các phần hỗ trợ (24 tháng và 18
40                                                      khẩu hợp pháp của hộ được hỗ trợ lương thực bằng ti�n trong th�i gian là 18 tháng. Mức
     tháng); Các chế độ theo tỷ lệ mất đất
                                                        hỗ trợ được qui định như sau:
                                                        - Thu hồi dưới 10% diện tích đất được hỗ trợ 5 kg gạo/khẩu/tháng .
                                                        - Thu hồi từ 10% đến dưới 30% diện tích đất được hỗ trợ 10 kg gạo/khẩu/tháng.
                                                        - Thu hồi từ 30% đến dưới 50% diện tích được hỗ trợ 15 kg gạo/khẩu/tháng.Thu hồi
                                                            từ 50% diện tích đất trở lên được hỗ trợ 20 kg gạo/khẩu/tháng.
                                                        Khung chính sách của dự án đã quy định cho các công trình công cộng tại các khu tái
     Ä?á»? nghị dá»± án giúp bản làm sân bóng đá cho         định cÆ° nhÆ° sau: Khu tái định cÆ° Ä‘á»™c lập, không phải là trung tâm xã, có từ 30 há»™ trở lên,
41
     thanh niên trong bản để phát triển giao lưu.       nếu có quỹ đất thì được xem xét bố trí đất làm sân thể thao và chỉ được đầu tư hạng mục
                                                        san n�n khu đất làm sân thể thao.
                                                        Tuyến đư�ng thi công và vận hành thủy điện Trung Sơn sẽ hoàn thành trước khi khởi
                                                        công xây dựng các hạng mục của công trình chính. Vì vậy, những ảnh hưởng của đư�ng
     Hỗ trợ giúp đỡ ngư�i bị ảnh hưởng trong giai
                                                        thủy khi xây dá»±ng đập có thể được giảm thiểu bằng việc sá»­ dụng tuyến Ä‘Æ°á»?ng này. Ä?ối
42   đoạn thi công tới việc vận chuyển đư�ng thủy,
                                                        với nguồn lợi thủy sản, các tác động chỉ là ngắn hạn và tạm th�i. Trong trư�ng hợp ảnh
     nguồn lợi thủy sản.
                                                        hưởng đối với nguồn lợi thủy sản thì việc ảnh hưởng sẽ được bồi thư�ng nếu được xác
                                                        định là do ảnh hưởng của việc thi công tuyến đập gây nên.
     Dự án nên tham khảo chế độ và chính sách bồi       Khung chính sách của Dự án Thủy điện Trung Sơn đã tham khảo và vận dụng những ưu
43   thư�ng của thủy điện Sơn La, đặc biệt là mức giá   điểm của khung chính sách Dự án thủy điện Sơn La và các dự án thủy điện khác và có sự
     hộ trợ di chuyển nhà ở                             góp ý các chính quy�n địa phương.
II   Tái định cư
     Khi xây dá»±ng trÆ°á»?ng há»?c, trạm y tế, nhà TÄ?C cần Thiết kế và các trang thiết bị chuyên môn cho các công trình công cá»™ng sẽ được cân nhắc
44
     quan tâm tới thiết kế và các thiết bị chuyên môn? và tham khảo các ý kiến của cán bộ chuyên môn tại địa phương và ngư�i dân.

                                                 Dự án sẽ phối hợp với Ban quản lý thôn bản, chính quy�n xã để tìm kiếm địa điểm bố trí
     Dự án có quy hoạch bãi tha ma cho ngư�i dân
45                                               nơi chôn cất đảm bảo vấn đ� vệ sinh môi trư�ng, phong tục tập quán và phù hợp với quy
     không?
                                                 hoạch sử dụng đất của địa phương.

                                                                     7
     Hộ gia đình (vợ là ngư�i của bản Tài chánh) sinh   Hộ có hộ khẩu thư�ng trú tại địa điểm Bản Tài Chánh trước th�i điểm khóa sổ
     sống ở bản khác, nay đã ly dị chồng và quay v� ở   (10/12/2008) được bồi thư�ng, hỗ trợ theo quy đinh của dự án. Việc xây dựng nhà theo
46   lại nơi cũ là bản Tài Chánh và được hỗ trợ xây     Nghị quyết 167 (hỗ trợ làm nhà cho các hộ nghèo) vẫn được bồi thư�ng theo quy định;
     dựng nhà 167 thì có được bồi thư�ng và bố trí      dự án khuyến khích các hộ chỉ nên sử dụng khoản kinh phí hỗ trợ của chương trình 167
     TÄ?C không?.                                        để xây dá»±ng nhà và nên làm bằng các vật liệu có thể di chuyển được.

                                                        Các cÆ¡ sở hạ tầng nhÆ° Ä‘iện, Ä‘Æ°á»?ng, nÆ°á»›c sinh hoạt, … tại khu TÄ?C sẽ được thá»±c hiện
47   Phải ưu tiên làm đư�ng đến khu tái định cư trước
                                                        hoàn thành trước khi di chuyển ngư�i dân vào khu tái định cư.

                                                        NgÆ°á»?i dân được lá»±a chá»?n địa Ä‘iểm TÄ?C, trong quá trình quy hoạch các Ä‘iểm TÄ?C dá»± án
48   Dân có được tá»± lá»±a chá»?n địa Ä‘iểm TÄ?C không?        đã tiến hành tham vấn vá»›i ngÆ°á»?i dân trong vùng dá»± án và các cấp chính quyá»?n địa
                                                        phÆ°Æ¡ng các cấp và thống nhất địa Ä‘iểm TÄ?C.

                                                      Các cơ sở hạ tầng như điện, đư�ng, nước sinh hoạt và san n�n nhà sẽ được thực hiện
     Dá»± án có há»— trợ xây dá»±ng Ä‘Æ°á»?ng đến khu TÄ?C để
49                                                    trước khi ngư�i dân tiến hành hoạt động di d�i đến khu tái định cư đảm bảo thuận lợi cho
     tiện cho việc di chuyển nhà cửa của dân không?
                                                      ngư�i dân trong quá trình di d�i đến nơi ở mới.
                                                      Trong trư�ng hợp nhà ở hiện tại của hộ di d�i có giá trị lớn hơn ngôi nhà do dự án xây
     Nếu có chênh lệch tiá»?n làm nhà ở Ä‘iểm TÄ?C so
                                                      dựng tại khu tái định cư thì ngư�i dân sẽ được nhận số ti�n chênh lệch, nếu giá trị ngôi
50   với giá trị của nhà ở hiện tại thì dự án sẽ giải
                                                      nhà ở hiện tại của hộ di d�i nh� hơn giá trị ngôi nhà mới thì ngư�i dân không phải trả lại
     quyết thế nào?
                                                      khoản chênh lệch đó.

     Những hộ gia đình không nằm trong khu vực bị
51                                                Dá»± án không quy hoạch, bố trí TÄ?C cho các há»™ không bị ảnh hưởng bởi dá»± án.
     ngập có được di chuyển vào khu TÄ?C?


     Tôi không mong muốn tái định cư cùng với bản
     Tây Tà Lào trong Ä‘iểm TÄ?C Thảm Tôn 1; Dá»± án
                                                       NgÆ°á»?i dân phải di dá»?i có quyá»?n lá»±a chá»?n vào khu TÄ?C hay không vào.
     có giải pháp nào để giúp ngư�i dân đi lại và bảo
52                                                     Dự án sẽ xem xét tình hình thực tế và đưa ra cách giải quyết phù hợp trong qúa trình thực
     vệ diện tích đất trồng luồng còn lại sau khi nước
                                                       hiện giúp ngư�i dân tiếp tục canh tác trên diện tích đất trồng luồng còn lại.
     dâng vì khu vá»±c này thÆ°á»?ng nằm ở xa Ä‘iểm TÄ?C
     má»›i?
                                                      Việc bố trí nhà và cụm dân cư của các khu tái định cư đã được tham khảo ý kiến của
     Lo lắng v� việc bố trí và lựa ch�n nhà trong khu
                                                      ngÆ°á»?i dân. Ä?ối vá»›i từng ná»?n nhà, dá»± án khuyến khích ngÆ°á»?i dân tá»± thá»?a thuận vị trí của
53   TÄ?C. Yêu cầu BQL vẫn bố trí theo các cụm dân
                                                      từng há»™ trong khu TÄ?C. Trong trÆ°á»?ng hợp không thá»?a thuận được thì dá»± án sẽ phối hợp
     cÆ° nhÆ° hiện nay tại khu TÄ?C
                                                      với chính quy�n địa phương tiến hành công tác bốc thăm để ch�n vị trí.



                                                                     8
                                                          Thiên tai bão lũ và sạt lở là yếu tố khó có thể dự đoán trước được và tùy thuộc vào th�i
                                                          tiết của từng năm. Những Ä‘iểm TÄ?C đã được tham khảo ý kiến của ngÆ°á»?i dân; quá trình
     Lo lắng thiên tai (bão, lũ, sạt lở) sẽ đến nhi�u hơn
54                                                        thực hiện đã có các nghiên cứu và khảo sát để tránh những rủi ro do thiên tai, bão, lũ
     tại khu TÄ?C má»›i?
                                                          ...Tuy nhiên trong trư�ng hợp thiên tai xẩy ra trong quá trình tái định cư và ổn định cuộc
                                                          sống tại nơi ở mới thì dự án sẽ có những hỗ trợ kịp th�i và phù hợp.

                                                  Ä?ể há»— trợ ngÆ°á»?i dân trong cải thiện sản xuất nâng cao thu nhập dá»± án sẽ có chÆ°Æ¡ng trình
     Nên có nguồn vồn dành cho các há»™ sau khi TÄ?C
55                                                phát triển sinh kế cộng đồng bao gồm các hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo, chăn nuôi, trồng tr�t
     để tạo thu nhập cho các hộ;
                                                  và quỹ tín dụng để các hộ có thể tiếp cận vay vốn từ quỹ tín dụng này.
                                                      Quá trình lập quy hoạch cho các điểm tái định cư đã được dự án quan tâm và tiến hành
     Chính quyá»?n quan tâm đặc biệt tá»›i vị trí TÄ?C; và nhiá»?u lần tham vấn vá»›i cá»™ng đồng bị ảnh hưởng và chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng các cấp. Vì
56   vị trí TÄ?C hiện nay là phù hợp và tốt;           vậy các địa Ä‘iểm TÄ?C hiện nay được đánh giá là phÆ°Æ¡ng án phù hợp nhất và đáp ứng
                                                      yêu cầu của ngư�i dân.
                                                      Mục tiêu Ä‘á»? ra của dá»± án là đảm bảo các há»™ dân TÄ?C có cuá»™c sống bằng hoặc tốt hÆ¡n
     Cuá»™c sống của các há»™ TÄ?C phải đảm bảo ít nhất trÆ°á»›c khi có dá»± án. Các chÆ°Æ¡ng trình cụ thể sẽ được xây dá»±ng trong quá trình thá»±c hiện
57   là bằng hoặc tốt hÆ¡n trÆ°á»›c khi có dá»± án          ChÆ°Æ¡ng trình TÄ?C, phát triển sinh kế và phát triển dân tá»™c thiểu số để đáp ứng cho mục
                                                      tiêu này.
                                                      Trong quá trình xây dá»±ng khu TÄ?C ngÆ°á»?i dân sẽ được khuyến khích tham gia giám sát
     Việc xây dựng, san n�n phải đưa dân đến xem để
58                                                    và góp ý đảm bảo các hạng mục của khu TÄ?C đáp ứng được nguyện vá»?ng và phong tục
     phù hợp với phong tục của ngư�i dân
                                                      tập quán của ngư�i dân.
                                                      Ä?ể phù hợp phong tục, tập quán cÅ©ng nhÆ° nguyện vá»?ng của các há»™ tái định cÆ°, các há»™ có
59   Việc làm nhà nên để ngư�i dân tự làm             thể lựa ch�n hình thức tự xây dựng nhà mới hoặc di chuyển ngôi nhà cũ vào các điểm
                                                      TÄ?C đã quy hoạch hoặc nhận nhà do dá»± án xây dá»±ng.
                                                   Ban QLDA sẽ phối hợp với chính quy�n địa phương kiểm tra mức độ bị ảnh hưởng của
     28 hộ Bản Tây Tà Lào muốn di d�i để theo cộng
60                                                 các hộ này, nếu có nguy cơ bị cô lập hay không có đư�ng, có nguy cơ bị sạt lở thì sẽ
     đồng, đ� nghị BQL có ý kiến
                                                   trình cấp có thẩm quyá»?n quyết định và Ä‘Æ°a vào thiết kế cÆ¡ sở các khu TÄ?C.
                                                  Các mẫu nhà TÄ?C sẽ được thiết kế dá»±a trên tham vấn tá»›i cá»™ng đồng bị ảnh hưởng và sẽ
     Ban QLDA cần cung cấp mẫu nhà và Ä‘Æ¡n giá của được công bố tại địa phÆ°Æ¡ng. Ä?Æ¡n giá chi tiết của má»™t ngôi nhà được xây dá»±ng tại khu
61   nhà được xây dá»±ng tại khu tái định cÆ°        tái định cÆ° cÅ©ng sẽ được tính toán và thông báo vá»›i cá»™ng đồng sau khi thiết kế khu TÄ?C
                                                  được phê duyệt.
                                                          Ban QLDA sẽ bàn giao đầy đủ các mốc tại hiện trư�ng cho hội đồng bồi thư�ng huyện
62   BQL phải bàn giao số lượng mốc GPMB rõ ràng
                                                          để có cơ sở thực hiện công tác giải phóng mặt bằng.
                                                     Các hộ tái định cư vẫn tiếp tục sản xuất trên diện tích đất nông nghiệp hiện có của mình
     Cần đi�u tiết lại quỹ đất để đảm bảo cho các hộ
                                                     nếu không bị ảnh hưởng. Khi diện tích đất nông nghiệp còn lại nh� hơn 1,5ha/hộ thì dự
63   TÄ?C
                                                     án sẽ xem xét bù thêm nhằm đảm bảo diện tích đất nông nghiệp không thấp hơn
                                                     1,5ha/hộ. Mỗi hộ di d�i tới khu vực tái định cư sẽ được giao một lô đất ở không dưới

                                                                       9
                                                       400m2. Diện tích đất vư�n không dưới 300m2/hộ, đất vư�n li�n k� hoặc không li�n k�
                                                       với đất ở.


                                                       Theo quy hoạch các Ä‘iểm tái định cÆ° thì khoảng cách các Ä‘iểm TÄ?C vá»›i nÆ¡i ở cÅ© là 1 -
64   Khu TÄ?C xa nÆ¡i sản xuất cÅ©,.
                                                       3km, với khoảng cách này sẽ không ảnh hưởng lớn đến việc sản xuất của các hộ dân.

     Nên xem xét và giao cho huyện làm chủ đầu tư Theo quyết định phê duyệt dự án đầu tư, các hạng mục này được giao cho Ban QLDA
65
     thá»±c hiện các cÆ¡ sở hạ tầng tại các Ä‘iểm TÄ?C. thủy Ä‘iện Trung SÆ¡n thá»±c hiện.
                                                      Ä?ể phù hợp phong tục, tập quán cÅ©ng nhÆ° nguyện vá»?ng của các há»™ tái định cÆ°, các há»™
                                                      phải di chuyển có thể lá»±a chá»?n hình thức tá»± xây dá»±ng nhà ở tại các Ä‘iểm TÄ?C theo quy
                                                      hoạch hoặc nhận nhà do dự án xây dựng (theo mẫu nhà sàn hoặc nhà cấp 4 sau khi đã
                                                      tham vấn ngư�i dân). Nếu dự án xây dựng nhà thì diện tích nhà sẽ thực hiện theo các
                                                      mức:
     Việc xây dựng nhà ở theo tập quán của ngư�i dân
                                                      - Hộ độc thân hoặc hộ có 2 khẩu được xây dựng 25m2/hộ
66   tộc thì diện tích nhà như vậy là thấp (tối thiểu
                                                      - Hộ có từ 3 khẩu đến 5 khẩu được xây dựng 45m2/hộ
     cũng phải 70m2 trở lên).
                                                      - Hộ có từ 6 khẩu trở lên được xây dựng 65 m2/hộ
                                                      - Mỗi hộ tái định cư sẽ được xây dựng khu bếp và vệ sinh với diện tích bình quân
                                                      10m2/há»™.
                                                      Nếu các hộ muốn có diện tích rộng hơn thì có thể đ� nghị dự án xây dựng thêm và chi trả
                                                      cho khoản kinh phí tăng thêm v� diện tích các hộ đ� nghị.

     Mong muốn được Dá»± án há»— trợ xây dá»±ng nhà tiêu Ä?ây là má»™t mong muốn và là má»™t tiêu chí thá»±c hiện đối vá»›i nhà tái định cÆ° của dá»± án;
67   hợp vệ sinh                                   Thiết kế mẫu nhà của dự án sẽ bao gồm nhà tiêu hợp vệ sinh.

     Quá trình thực hiện di dân đối với các hộ tái định
                                                        Công tác GPMB, Tái định cư sẽ được chia thành nhi�u đợt nhằm đáp ứng với tiến độ thi
     cư cần phải có kế hoạch di dân theo các tiểu dự án
68                                                      công của dự án. Tiến độ cụ thể của từng đợt sẽ được thông báo tới chính quy�n địa
     và phải thông báo cụ thể chi tiết cho ngư�i dân và
                                                        phương và ngư�i dân để phối hợp thực hiện.
     chính quy�n các cấp
                                                  Theo số liệu đi�u tra để lập Báo cáo Chương trình tái định cư, sinh kế và phát triển dân
     Các hộ có nguyện v�ng di chuyển chỉ có ngư�i tộc thiểu số thì không có hộ nào bị ảnh hưởng bởi dự án phải di d�i là ngư�i dân tộc Khơ
69   Mư�ng, Thái, Mông vậy còn có ngư�i Khơ Mú Mú. Tuy nhiên quá trình thực hiện Bồi thư�ng, hỗ trợ và tái định cư nếu có hộ thuộc
     thuộc xã Tén Tằn thì sao                     cộng đồng dân tộc Khơ Mú bị ảnh hưởng thì vẫn được hưởng các chính sách và quy�n
                                                  lợi của dự án như các cộng đồng khác.




                                                                   10
                                                      Các vấn đ� cụ thể v� tái định cư đã được nêu chi tiết trong Khung chính sách và Chương
                                                      trình tái định cÆ°, sinh kế và phát triển dân tá»™c thiểu số (RLDP) của dá»± án. Ä?ối vá»›i việc
      Các nguyên tắc trong việc thá»±c hiện TÄ?C cho các bồi thÆ°á»?ng đất, nguyên tắc bồi thÆ°á»?ng là Æ°u tiên “đất đổi đấtâ€?. Tuy nhiên, nếu quỹ đất tại
 70   hộ bị ảnh hưởng như thế nào?. Xác định rõ loại địa phương không cho phép bồi thư�ng theo nguyên tắc “đất đổi đất� cho toàn bộ diện
      đất để đ�n bù th�a đáng                         tích bị mất với khả năng canh tác tương đương thì hộ bị ảnh hưởng sẽ được bồi thư�ng
                                                      bằng đất với tổng diện tích không thấp hơn hạn mức đất tối thiểu để duy trì sinh kế b�n
                                                      vững, phần chênh lệch sẽ được bồi thư�ng bằng ti�n theo giá thay thế

      Ä?á»? nghị xây dá»±ng má»™t trÆ°á»?ng cấp 3 cho 3 xã Dá»± án có trách nhiệm bồi thÆ°á»?ng đối vá»›i đất Ä‘ai và tài sản bị ảnh hưởng bởi dá»± án. Ä?ối
 71
      trong khu vực;                             với đ� nghị này dự án sẽ chuyến tới ngành giáo dục của địa phương để xem xét.

                                                      Khi quy hoạch các điểm tái định cư Dự án đã quan tâm và thực hiện việc khảo sát v� lưu
      Phải đảm bảo nguồn nước sạch cho bà con tại khu lượng cũng như chất lượng nguồn nước. Kết quả khảo sát cho thấy chất lượng các nguồn
 72   vực tái định cư.                                nước đảm bảo để cấp nước sinh hoạt. Hệ thống cấp nước sinh hoạt đảm bảo cấp đủ nước
                                                      và chất lượng cho ngư�i dân trước khi di chuyển dân vào các điểm tái định cư.
                                                   Khung chính sách của dự án đã quy định các hộ gia đình tách hộ sau ngày khóa sổ hợp lệ
      Nhà có 7 khẩu có được tách thành 2 hộ khi di
 73                                                là các hộ: (i) Tách từ hộ gia đình có ít nhất 2 cặp vợ chồng và 6 nhân khẩu trở lên, (ii)
      chuyển đến địa Ä‘iểm TÄ?C không?
                                                   Ä?ược chính quyến cấp huyện đồng ý cho tách há»™ vá»›i sá»± xác nhận của UBND xã.
      Trẻ em sinh trong th�i gian tới có nhận được hỗ Trẻ em sinh ra trong th�i gian tới là một công dân bị ảnh hưởng hợp lệ để hưởng các
 74   trợ của dự án? Mới tách hộ có được hỗ trợ gì quy�n lợi của hộ gia đình được tính toán theo nhân khẩu; Các hộ mới tách hộ mà hợp lệ
      không?                                            thì được hưởng quy�n lợi như một hộ bị di d�i.
                                                        Ä?ối vá»›i các há»™ vào Ä‘iểm tái định cÆ° tập trung thì Dá»± án sẽ chịu trách nhiệm san ná»?n để
                                                        đảm bảo việc xây dựng nhà theo quy hoạch.
 75   Má»™t số há»™ di dá»?i Ä‘á»? nghị nhà nÆ°á»›c há»— trợ san ná»?n. Ä?ối vá»›i há»™ tái định cÆ° di vén thì Dá»± án sẽ trả kinh phí để các há»™ tá»± san ná»?n để xây dá»±ng
                                                        nhà mới. Nếu các hộ tự san n�n thì phải tuân theo yêu cầu kỹ thuật cần thiết để đảm bảo
                                                        an toàn, được dự án chấp thuận.
III   Kế hoạch cải thiện sinh kế cộng đồng
                                                  Ä?ối vá»›i các há»™ không bị ảnh hưởng trá»±c tiếp bởi dá»± án nhÆ°ng nằm trong các bản bị ảnh
      Chúng tôi là những ngư�i không bị ảnh hưởng
 76                                               hưởng thì sẽ được hưởng lợi từ các chương trình cải thiện sinh kế chung cho toàn bản.
      vậy dự án sẽ hỗ trợ như thế nào?
                                                  Các hoạt động sinh kế có thể bao gồm hỗ trợ kỹ thuật, khuyến nông, khuyến lâm ….
                                                     Các nhóm phụ nữ sẽ nhận được một khoản hỗ trợ để thiết lập các chương trình v� giới
      Chúng tôi được biết là dự án có các hỗ trợ cho với mục đích nâng cao nhận thức liên quan đến sức khoẻ và an ninh. Nhóm phụ nữ sẽ
 77   nhóm phụ nữ, vậy các nhóm phụ nữ sẽ phải làm bàn bạc, thống nhất việc sử dụng khoản hỗ trợ này để đáp ứng tốt nhất yêu cầu của h�,
      gì ?                                           h� cũng sẽ trực tiếp thực hiện các hoạt động này.


                                                                     11
                                                      Dự án sẽ thành lập nhóm hỗ trợ sinh kế gồm các chuyên gia kỹ thuật, Ban QLDA và
     Ai sẽ là ngư�i hỗ trợ chúng tôi nếu dự án hỗ trợ chính quy�n địa phương hoạt động tại cộng đồng để hỗ trợ ngư�i dân lập kế hoạch và
78   các hoạt động sản xuất?                          triển khai các hoạt động sinh kế. Nhóm này sẽ hỗ trợ cộng đồng lập kế hoạch hoạt động
                                                      cụ thể hàng năm.
                                                      Dự án sẽ ưu tiên hỗ trợ an ninh lương thực tại chỗ. Trong thiết kế cơ sở các khu tái định
                                                      cư dự án cũng đã quy hoạch hệ thống thủy lợi để cung cấp nước cho các khu vực trồng
     Dân bản mong muốn có một hệ thống thủy lợi để lúa.
79
     canh tác lúa nÆ°á»›c?                               Ä?ối vá»›i các bản hiện nay muốn có má»™t hệ thống thủy lợi thì há»? có thể sá»­ dụng má»™t phần
                                                      kinh phí trong kế hoạch phát triển sinh kế của dự án để xây dựng hệ thống thủy lợi nếu
                                                      đạt được sự thống của bản đó và đi�u kiện tự nhiên cho phép.
     Cần có khuyến cáo v� các cây trồng phù hợp đối Trong quá trình xây dựng kế hoạch cải thiện sinh kế cho các bản bị ảnh hưởng, các
80   với đi�u kiện môi trư�ng đất đai, khí hậu của chuyên gia sẽ thảo luận cùng với cộng đồng để đảm bảo các loại cây trồng sẽ phù hợp
     vùng;                                          với đi�u kiện môi trư�ng đất đai, khí hậu của vùng

     Ä?ất cho sản xuất không nhiá»?u do đó nếu bồi Kế hoạch cải thiện sinh kế đã gồm các hoạt Ä‘á»™ng nhằm Ä‘a dạng hóa thu nhập của ngÆ°á»?i
81   thư�ng bằng ti�n thì có thể sẽ dẫn đến việc đ�i dân đồng th�i hướng dẫn cho ngư�i dân sử dụng kinh phí bồi thư�ng một cách hợp lý để
     sống của ngư�i dân không ổn định?               duy trì sinh kế của h�.

     Việc đào tạo ngh�, nuôi trồng thủy sản, du lịch
                                                        Trong quá trình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển sinh kế sẽ tổ chức các chuyến
     lòng hồ, cơ khí ... cần tham quan h�c h�i để tránh
                                                        thăm quan h�c tập các mô hình đã và đang thực hiện để rút kinh nghiệm trong việc xây
82   tình trạng không phù hợp với thực tế, đặc biệt là
                                                        dựng các mô hình.
     việc nuôi trồng thủy sản có thể gây ô nhiễm lòng
     hồ ?
     Cần quan tâm tới triển khai kế hoạch cải thiện Tất cả những vấn đ� này đã được nghiên cứu, xem xét và đưa vào kế hoạch cải thiện sinh
     sinh kế trong việc tìm đầu ra cho các sản phẩm kế. Kế hoạch cụ thể hàng năm sẽ được thống nhất với các hộ dân và chính quy�n địa
83
     của các hộ dân. Các hỗ trợ v� cây trồng, vật nuôi phương để thực hiện đảm bảo phù hợp với đi�u kiện thực tế tại địa phương.
     phải phù hợp .
                                                      Quá trình lập Khung chính sách của dự án thủy điện Trung Sơn đã nghiên cứu và có
     Cần phải nghiên cứu các chính sách hỗ trợ của
                                                      tham khảo các chính sách của dự án thủy điện Sơn La và các dự án thủy điện khác . Tuy
84   Sơn La để rút kinh nghiệm v� viêc ch�n lựa giống
                                                      nhiên, trong quá trình thực hiện sẽ tiếp tục có những đi�u chỉnh để phù hợp với địa
     cây trồng.
                                                      phÆ°Æ¡ng.
     Khi triển khai ngành ngh� thủ công cần xem xét Trong kế hoạch phát triển sinh kế của dự án đã gồm các hoạt động hỗ trợ để phát triển
85   đầu ra cho các sản phẩm do hiện nay nhi�u sản ngh� thủ công và tiếp cận thị trư�ng. Dự án sẽ tiến hành triển khai thí điểm rút kinh
     phẩm làm ra nhưng không có thị trư�ng tiêu thụ. nghiệm sau đó mới nhân rộng để đảm bảo sản phẩm làm ra được thị trư�ng chấp nhận.



                                                                    12
     Cần ưu tiên đào tạo theo tính chất định hướng
                                                      Kế hoạch cải thiện sinh kế của dự án được lập đã nêu rõ các hộ tùy theo mức độ bị ảnh
     ngh� nghiệp đồng th�i có kế hoạch cho vay vốn
86                                                    hưởng sẽ được đào tạo ngh�, tiếp cận tín dụng để giúp cải thiện sinh kế cho ngư�i dân bị
     tạo việc làm cho lực lượng lao động nông thôn do
                                                      ảnh hưởng trong vùng dự án.
     mất đất sản xuất nông, lâm nghiệp.
     Ưu tiên hỗ trợ phát triển ngh� nuôi trồng thủy sản,
                                                         Các hoạt động ưu tiên phát triển ngh� sẽ được thực hiện theo phương thức có sự tham gia
     chăn nuôi đại gia súc, gia cầm…phù hợp với tập
87                                                       của cộng đồng và các hỗ trợ từ các chuyên gia nhằm phù hợp với tập quán canh tác của
     quán canh tác của từng dân tộc trong vùng đồng
                                                         các cộng đồng dân tộc thiểu số bị ảnh hưởng.
     bào dân tộc (vùng bị ảnh hưởng)
     Nên có kế hoạch hỗ trợ đào tạo ngh� cho ngư�i
                                                        Song song với việc thực hiện phương án bồi thư�ng thì có một số hoạt động v� kế hoạch
88   dân càng sớm càng tốt trước khi tái định cư vì h�c
                                                        cải thiện sinh kế cộng đồng được triển khai sớm trong đó có hoạt động đào tạo ngh�.
     ngh� cũng đòi h�i cần phải có th�i gian.
                                                        Các mức độ tác động và thiệt hại thì việc hỗ trợ cho ngư�i dân sẽ được thực hiện theo
                                                        quy định của Khung chính sách và Chương trình tái định cư, sinh kế và phát triển dân tộc
                                                        thiểu số của dự án (RLDP). RLDP cũng đã xây dựng chương trình giới đối với chị em
     Hỗ trợ và tạo đi�u kiện cho ngư�i dân, đặc biệt là
89                                                      phụ nữ
     chị em phụ nữ v� phát triển sinh kế.
                                                        Chương trình Phát triển sinh kế cộng đồng có các hoạt động cụ thể để duy trì sinh kế cho
                                                        ngư�i dân bị ảnh hưởng.Trong đó các hoạt động hướng tới nhóm phụ nữ được ưu tiên
                                                        thực hiện.
                                                  Việc ảnh hưởng đến khai thác cá và đánh bắt cá tự nhiên đối với khu vực dự án đã được
                                                  nghiên cứu cụ thể trong Báo cáo cá và ngh� cá, Báo cáo quản lý môi trư�ng của dự án đã
     Ảnh hưởng do mức nước dâng đối với ngh� đánh
90                                                đ� xuất khuyến khích việc thả cá ở vùng hạ lưu để duy trì và phát triển các loài cá có giá
     bắt cá được giải quyết thế nào?.
                                                  trị kinh tế. Ngoài ra dự án sẽ có các hoạt động hỗ trợ trong triển khai chương trình phát
                                                  triển sinh kế như hỗ trợ đào tạo ngh�, nuôi trồng thủy sản... .

                                                 Ngư�i dân có thể có cơ hội tìm được việc làm trong các hoạt động xây dựng của dự án
     Ngư�i dân mong muốn có được cơ hội tìm được
91                                               nếu đáp ứng được yêu cầu của các nhà thầu thi công khi tham gia tuyển dụng lao động.
     việc làm khi dự án triển khai.
                                                 Chương trình CLIP sẽ cung cấp một số đào tào ngh�.

                                                        Kế hoạch cải thiện sinh kế của dá»± án đã Ä‘Æ°a ra chiến lược là: Ä?a dạng hoá các ngành
     Cần quan tâm hỗ trợ phát triển ngành ngh� và đưa
                                                        ngh� phi nông nghiệp thông qua đào tạo ngh� cho một số thanh niên, và hỗ trợ cho các
     thêm ngành ngh� mới vào để bù lại cho việc mất
                                                        doanh nghiệp nh� là những cơ sở sẽ tạo việc làm cho cộng đồng bị ảnh hưởng.
92   luồng và ruộng của các hộ bị ảnh hưởng. Cần
                                                        Tư vấn thực hiện chương trình sinh kế của dự án sẽ có những hỗ trợ và khuyến cáo đối
     quan tâm tới môi trư�ng khi thành lập cơ sở chế
                                                        với các cơ sở chế biến luồng để hạn chế các tác động đến môi trư�ng.
     biến luồng.



                                                                     13
IV    Kế hoạch phát triển dân tộc thiểu số
      Ä?á»? nghị có chi phí há»— trợ làm lá»… chặt hạ cây rừng Dá»± án sẽ phối hợp vá»›i chính quyá»?n địa phÆ°Æ¡ng để có những chính sách phù hợp. Ä?ối vá»›i
 93   trên các khu mộ của đồng bào dân tộc thiểu số do việc chặt hạ cây ở những khu vực có mộ của huyện Tân Lạc sẽ thực hiện theo văn bản
      việc thi công đư�ng dây truy�n tải.               hướng dẫn của tỉnh Hòa Bình.

      Ä?á»? nghị nghiên cứu thêm các há»— trợ cho ngÆ°á»?i Dá»± án sẽ cân nhắc và xem xét các há»— trợ cho ngÆ°á»?i dân tá»™c thiểu số bị ảnh hưởng trong
 94   dân tộc thiểu số khi thi công các đư�ng dây điện. việc lập kế hoạch bồi thư�ng và tái định cư cho đư�ng dây điện.

      Dự án cần quan tâm tới các vấn đ� v� cúng di Các vấn đ� v� lễ cúng tam linh để di chuyển nhà và di chuyển mộ đã được dự án quan
 95
      chuyển nhà và di chuyển mộ.                  tâm và đ� xuất trong Kế hoạch phát triển dân tộc thiểu số của dự án.

 V    Quản lý và truy�n thông
      Khi tuyên truy�n phổ biến v� các chính sách
      quy�n lợi đối với các hộ bị ảnh hưởng bởi đư�ng Các thông tin v� dự án và những chính sách v� quy�n lợi sẽ được Ban QLDA phổ biến
 96   điện cần có t� rơi phổ biến cho địa phương và hỗ tới ngư�i dân bằng hình thức trong đó có t� rơi. Dự án sẽ hỗ trợ cho công tác thông tin
      trợ kinh phí cho chính quy�n xã để triển khai công và truy�n thông.
      tác tuyên truy�n vận động.
      Ä?ể các há»™ dân bị ảnh hưởng hiểu được các thông Trong quá trình thá»±c hiện, dá»± án sẽ đẩy mạnh công tác thông tin và truyá»?n thông cho
 97   tin v� dự án thì luôn phải h�p dân, phổ biến và cộng đồng bị ảnh hưởng những thông tin chung của dự án và các chế độ chính sách
      vận động ngư�i dân .                                được hưởng và công tác phối hợp, kiểm tra, giám sát.
                                                        Dự án sẽ triển khai tuyên truy�n phổ biến thông tin đến ngư�i dân dưới nhi�u hình thức
                                                        khác nhau, bao gồm: (i) Các thông tin bằng l�i nói sẽ theo ngôn ngữ mà ngư�i dân tộc
                                                        thiểu số hiểu được, (ii) các buổi h�p thôn bản sẽ được tổ chức sử dụng cả tiếng Việt và
                                                        ngôn ngữ chính trong bản, (iii) các thông tin qua loa truy�n thanh và đài địa phương sẽ
                                                        được chuẩn bị với các ngôn ngữ khác nhau sử dụng trong xã.
      Công tác tuyên truy�n phổ biến thông tin đến
 98   ngư�i dân sẽ được Dự án triển khai như thế nào? Các kênh truy�n thông bao gồm (a) các kênh truy�n thông truy�n thống (loa phát thanh
                                                      và h�p cộng đồng) và (b) các kênh truy�n thông đã cải thiện với áp phích và t� rơi thông
                                                      tin phù hợp với các đối tượng hướng tới của hộ gia đình, đĩa DVD với nhi�u thứ tiếng và
                                                      các thông báo của bản theo ngôn ngữ địa phương được làm bởi những ngư�i đã được các
                                                      đi�u phối viên xã đào tạo.

                                                      Một số t� thông tin đã được phát đến từng hộ dân, các tài liệu khác cũng đã được chuyển
      Các t� rơi tuyên truy�n thông tin của dự án sao
                                                      đến cộng đồng thông qua trưởng bản. Dự án sẽ quan tâm và những nỗ lực cần thiết để
 99   không được dự án phát đến tận tay từng hộ, đặc
                                                      các thông tin đến được với ngư�i dân.
      biệt là hộ bị ảnh hưởng?


                                                                    14
                                                   Dự án sẽ triển khai hợp phần thông tin và truy�n thông đã được xây dựng thông qua
      Cần đẩy mạnh công tác tuyên truy�n thông qua Chương trình tái định cư, sinh kế và phát triển dân tộc thiểu số của dự án. Quá trình triển
100
      các cuộc h�p ở thôn bản                      khai sẽ phối hợp cùng với chính quy�n các cấp tại địa phương để đẩy mạnh công tác
                                                   tuyên truy�n đặc biệt là trong các cuộc h�p thôn bản
      Ä?á»? nghị Ban QLDA phối hợp cùng địa phÆ°Æ¡ng
      trong việc tuyên truy�n nâng cao ý thức giữ gìn vệ   Các vấn đ� này sẽ được dự án thực hiện thông qua (i) Hợp phần thông tin và truy�n
      sinh, bảo vệ sức kh�e, kiểm soát dịch bệnh. Hợp      thông để tuyên truy�n nâng cao nhận thức cho công nhân và cộng đồng trong khu vực dự
101
      đồng với trạm y tế địa phương trong việc phối        án, (ii) Kế hoạch sức kh�e cộng đồng đã được dự án xây dựng (iii) Kế hoạch sức kh�e
      hợp cấp cứu và đi�u trị cho công nhân khi xảy ra     cho công nhân do các nhà thầu thực hiện.
      tai nạn
VI    Tổ chức thực hiện
      Dự án phải đảm bảo chính xác mốc GPMB ngoài Ban Quản lý dự án sẽ phối hợp chặt chẽ với chính quy�n địa phương trong toàn bộ quá
102   thực tế và trong hồ sơ thiết kế đư�ng điện để trình khảo sát, thiết kế và triển khai thực hiện công tác GPMB đối với hạng mục đư�ng
      tránh khó khăn trong GPMB.                    dây.
      Phối kết hợp khung chính sách của WB và VN để
                                                           Chính sách của WB và VN đ�u đảm bảo mục tiêu chung là đảm bảo ngư�i dân sau khi di
      sao cho hài hòa, đặc biệt v� khung giá, dễ thực
                                                           d�i có cuộc sống ít nhất là bằng hoặc tốt hơn khi chưa có dự án. Ban Quản lý sẽ phối hợp
103   hiện cho địa phương, tránh dự án này cao dự án
                                                           chặt chẽ với chính quy�n địa phương để thống nhất được phương án giải quyết tốt nhất
      kia thấp gây mâu thuẫn giữa nhân dân và chính
                                                           cho vấn đ� này.
      quy�n địa phương.
                                                        Việc kiểm đếm chi tiết sẽ được Hội đồng bồi thư�ng hoặc một đơn vị tư vấn có năng lực
                                                        thực hiện trong đó có sự tham gia của chủ hộ, cộng đồng bị ảnh hưởng, chính quy�n bản
      Ä?ất nhà tôi có thể bị ngập, nhÆ° vậy ai sẽ Ä‘i kiểm và xã. TrÆ°á»›c khi bồi thÆ°á»?ng, Há»™i đồng bồi thÆ°á»?ng sẽ tiến hành phát tá»? khai để các há»™
104   đếm nương của tôi?                                dân tự kê khai và sẽ kiểm kê chi tiết lại các loại tài sản bị ảnh hưởng và chính xác lại tên
                                                        chủ các loại tài sản bị ảnh hưởng. TrÆ°á»›c khi kiểm đếm chi tiết HÄ?BT sẽ có thông báo
                                                        th�i gian tiến hành để các hộ có mặt ở nhà cùng tiến hành kiểm kê;

      Nhà tôi phía trên là dự án đư�ng quốc gia phía
                                                         Nếu nhà và tài sản nằm trong phạm vi thu hồi đất của dự án thủy điện Trung Sơn thì sẽ
105   dưới là dự án thủy điện thì tôi có được bồi thư�ng
                                                         hợp lệ để hưởng chính sách bồi thư�ng của dự án.
      không?




                                                                       15
                                                     Việc kiểm đếm sơ bộ với mục đích để xác định mức độ ảnh hưởng chung của toàn dự án,
                                                     do đó không ảnh hưởng đến việc bồi thư�ng, hỗ trợ.
                                                     Trước khi tiến hành công tác bồi thư�ng, Hội đồng bồi thư�ng sẽ tiến hành phát t� khai
      Số liệu đo trong đợt kiểm đếm sơ bộ chưa chính
                                                     cho các hộ gia đình kê khai và kiểm kê chi tiết lại các loại đất đai và tài sản trên đất bị
106   xác, hôm đo đạc tôi không có ở nhà và bị ghi
                                                     ảnh hưởng và chính xác lại tên chủ hộ và các loại tài sản bị ảnh hưởng. Trước khi kiểm
      nhầm tên thì có vấn đ� gì không?
                                                     đếm chi tiết HÄ?BT sẽ có thông báo thá»?i gian tiến hành để các há»™ có mặt ở nhà cùng tiến
                                                     hành kiểm đếm với hội đồng, Kết quả kiểm đếm sẽ được niêm yết công khai tại nhà
                                                     trưởng bản.
      Khối lượng công việc liên quan đến các phòng       Há»™i đồng Bồi thÆ°á»?ng, há»— trợ và TÄ?C huyện sẽ có các phòng ban của huyện và xã tham
      ban của huyện và của xã nhi�u, vì vậy dự án có     gia vào hội đồng này. Kinh phí hoạt động của hội đồng được trích từ chi phí bồi thư�ng
107   kinh phí há»— trợ cho Ä‘á»™i ngÅ© cán bá»™ huyện và xã     và tái định cÆ° của dá»± án theo quy định tại Nghị định 197/2004/NÄ?-CP ngày 03/2/2004
      cho việc tham gia;                                 của Chính phủ.
      Căn cứ vào khung pháp lý nào xây dựng các quy Khung chính sách của dự án được xây dựng căn cứ trên Luật pháp của Chính phủ nước
108   định v� khung chính sách của dự án;           Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và những chính sách của Ngân hàng Thế giới.
      Chính sách bồi thÆ°á»?ng TÄ?C – cần có chính sách
                                                    Trước khi Chính phủ phê duyệt Khung chính sách, dự án đã lấy ý kiến góp ý của chính
      cụ thể để các cấp chính quy�n tham gia cụ thể
109                                                 quy�n địa phương v� các chính sách bồi thư�ng, hỗ trợ và tái định cư và trách nhiệm của
                                                    các bên đã được nêu rõ trong Khung chính sách của dự án.

                                                      Ä?iện sẽ được cung cấp cho các há»™ dân thuá»™c diện tái định cÆ° tập trung theo quy hoạch
      Khi dự án hoàn thành thì chúng tôi có được dùng
110                                                   của dự án. Hiện nay, Dự án không có kế hoạch cấp điện cho các hộ tái định cư không tập
      điện không?
                                                      trung và các hộ bị ảnh hưởng khác.

      Ä?á»? nghị cụ thể hóa phÆ°Æ¡ng thức thá»±c hiện. Hiện
      có khoảng 80 hộ dư nợ trong các bản ảnh hưởng      Theo khung chính sách Dự án thì khoản ti�n bồi thư�ng cho các hộ sẽ không đươc khấu
      của DA, nếu di chuyển và tái định cư thì có khả    trừ bất kỳ một khoản kinh phí nào. Trong giai đoạn di d�i ngư�i dân cũng sẽ gặp rất
111
      năng sẽ khó thu hồi vốn. Vì vậy, đ� nghị Ban       nhi�u khó khắn..Vì vậy, Dự án, chính quy�n địa phương đ� nghị ngân hàng chính sách
      QLDA hỗ trợ để thu hồi vốn và Ngân hàng phải       cho phép ngư�i dân được đáo hạn hoặc gia hạn nguồn vốn vay đó.
      được thông báo cụ thể
                                                        Khung chính sách của đư�ng dây truy�n tải sẽ được dự án lập, công bố, tham vấn và sẽ
      Ä?á»? nghị xây dá»±ng kế hoạch chi tiết, cụ thể do ảnh trình UBND các tỉnh thông qua trÆ°á»›c khi trình Thủ tÆ°á»›ng Chính phủ phê duyệt. Trên cÆ¡
112   hưởng của việc xây dựng đư�ng điện;               sở đó, một kế hoạch đ�n bù tái định cư chi tiết cho đư�ng dây điện sẽ được chuẩn bị. Kế
                                                        hoạch này cũng sẽ được công bố và tham vấn với ngư�i dân.
                                                         Dự án sẽ biên tập tài liệu gồm các nội dung: tóm tắt v� dự án, những quy�n lợi ngư�i dân
      Các loại báo cáo cần chuyển thành tài liệu để phát
113                                                      được hưởng, những câu h�i thư�ng gặp, quy trình khiếu nại, khiếu kiện cho cộng đồng bị
      cho ngư�i dân, trong đó có những ví dụ cụ thể
                                                         ảnh hưởng

                                                                      16
                                                       Các báo cáo cuối cùng sẽ được cập nhất các chính sách v� môi trư�ng và tái định cư
      Ä?á»? nghị cập nhật các văn bản má»›i vào các báo cáo cÅ©ng nhÆ° các văn bản khác để tuân thủ theo đúng chính sách của Chính phủ Việt nam và
114
      cuối cùng của dự án.                             phù hợp với nhà tài trợ. Trong quá trình thực hiện, dự án sẽ cập nhật các chính sách mới
                                                       theo quy định.
      Cách tổ chức thực hiện rất quan tr�ng, vì vậy trong Dự án luôn đ� cao sự tham gia của cộng đồng trong quá trình triển khai của dự án. Trong
115   quá trình thực hiện dự án cần có sự gắn kết với xã phần tổ chức thực hiện của các báo cáo, dự án đ�u đã nêu rõ sự tham gia phối hợp của
      và bản để đạt được mục tiêu đ� ra.                  các cấp chính quy�n
                                                          Chính sách bồi thư�ng của dự án được xây dựng trên cơ sở chính sách của WB và các
                                                          chính sách hiện hành của VN. Trong quá trình lập chương trình tái định cư, sinh kế và
      Chính sách bồi thư�ng nên th�a đáng và phải ghi
                                                          phát triển dân tộc thiểu số cũng đã tham vấn ngư�i dân và chính quy�n địa phương các
116   nhận các ý kiến phản hồi từ ngư�i dân để đảm bảo
                                                          cấp. Quá trình tham vấn này sẽ tiếp tục được thực hiện trong quá trình thực hiện để đảm
      mục đích giảm nghèo cho cộng đồng.
                                                          bảo có sự tham gia của ngư�i dân.

      Ä?á»? nghị làm rõ khung chính sách của dá»± án có áp
      dụng chung cho cả 2 tỉnh không? Một số chính
117   sách đ�n bù của DA khá phù hợp với thủy điện Khung chính sách của dự án là được áp dụng cho toàn vùng dự án
      SÆ¡n La. Mục tiêu TÄ?C làm sao phải đảm bảo tốt
      hơn hoặc tương đương nơi ở cũ.
                                                       Việc đảm bảo an toàn giao thông trong th�i gian thi công sẽ được thực hiện thông qua
                                                       các yêu cầu của Dự án đối với các nhà thầu thực hiện các biện pháp an toàn giao thông
      Ä?ảm bảo an ninh trật tá»± an toàn giao thông trong nhÆ°: cắm biển báo, quy định loại phÆ°Æ¡ng tiện chuyên chở vật liệu, quy định tốc Ä‘á»™ cho
118
      th�i gian thi công.                              các loại phương tiện và sẽ phối hợp với công an và chính quy�n địa phương trong công
                                                       tác tuyên truy�n an toàn giao thông .


      Ä?ối vá»›i chất lượng nÆ°á»›c, Sở y tế sẽ tham gia kiểm Ban QLDA rất hoan nghênh sá»± tham gia kiểm tra, giám sát của Sở y tế, Trong quá trình
119
      tra công tác xả thải.                             triển khai dự án, Ban QLDA sẽ phối hợp chặt chẽ vấn đ� này.

                                                          Dự án sẽ triển khai các công tác giám sát bao gồm: giám sát của Ban quản lý dự án, giám
120   Dự án có triển khai tốt công tác giám sát không?    sát của các nhà thầu, giám sát độc lập và giám sát cộng đồng do chính ngư�i dân địa
                                                          phÆ°Æ¡ng tham gia thá»±c hiện. Ä?iá»?u này sẽ giúp Dá»± án thá»±c hiện tốt công tác giám sát.
      Xã Trung Sơn không được hưởng các chương
                                                       Ä?ẩy nhanh tiến Ä‘á»™ thá»±c hiện dá»± án là mong muốn của Chủ đầu tÆ° và các bên tham gia.
      trình phúc lợi xã hội của Chính phủ do nằm trong
121                                                    Theo tiến độ phê duyệt, dự án sẽ khởi công công trình chính vào Quý IV năm 2011.
      vùng Dự án, nên mong muốn đẩy nhanh tiến độ
                                                       Tuyến đư�ng thi công vận hành sẽ được khởi công vào quý IV năm 2010.
      Dự án cho ngư�i dân đỡ khổ.



                                                                      17
                                                   Theo kế hoạch đ� ra việc xây dựng trạm 110/35kV Mai Châu được thực hiện vào khoảng
      Th�i gian xây dựng trạm 110/35KV là khi nào? năm 2012 khi nhu cầu phụ tải tại công trư�ng dự án tăng lên.
122
      Hướng tuyến của đư�ng dây như thế nào?       Ban Quản lý dự án sẽ phối hợp với chính quy�n địa phương để đưa ra các thông tin sớm
                                                   và thống nhất sau khi đã chính xác được phương án hướng tuyến của đư�ng dây điện.
      Nhà ảnh hưởng do ngập nước hồ chứa thì bao gi�
                                                       Hiện nay công tác đo đạc đất đai đã thực hiện xong. Dự kiến trong năm 2011 sẽ thực
      được bồi thư�ng? việc kiểm kê chính xác đối với
123                                                    hiện việc kiểm kê lập hồ sơ bồi thư�ng và chi trả ti�n trong năm 2012. Việc chi trả ti�n
      đất và cây cối hoa màu sẽ tiến hành vào năm nào?
                                                       cho các hộ phải di d�i nhà sẽ thực hiện trước khi các hộ di chuyển ít nhất là 6 tháng;

                                                       Việc di dân đến các khu TÄ?C sẽ được Dá»± án tiến hành sá»›m để đảm bảo ổn định Ä‘á»?i sống
      Bao gi� việc di dân đến các khu tái định cư được
124                                                    của ngư�i dân, dự kiến trong th�i gian từ năm 2012 – 2013 tùy thuộc vào tiến độ thi
      tiến hành?
                                                       công các hạng mục của dự án. Kế hoạch chi tiết sẽ được thông báo đến ngư�i dân.
      Dự án cũng nên lư�ng trước những phát sinh có Trong ngân sách của dự án đã có khoản kinh phí dự phòng cho những vấn đ� chưa lư�ng
125   thể sẽ xẩy ra trong quá trình thực hiện và công tác hết. Công tác GPMB sẽ được thực hiện bắt đầu vào năm 2011 và chi trả ti�n vào năm
      bồi thư�ng GPMB cần thực hiện sớm                   2012.
      Dự án Thủy điện Trung Sơn có cam kết đóng góp
      phúc lợi xã há»™i để tái thiết địa phÆ°Æ¡ng không? Ä?á»?
                                                        Các khoản đóng góp phúc lợi của dự án sẽ được thực hiện tuân thủ theo các quy định của
126   nghị Chủ đầu tư tham gia đóng góp Thuế tài
                                                        nhà nước.
      nguyên nước và tham gia dịch vụ chi trả

      Dân cư trong vùng dự án thuộc vùng khó khăn của     Vùng khó khăn của huyện sẽ được hưởng các chính sách đầu tư và hỗ trợ chung của Nhà
      huyện, vì vậy có được các chính sách Æ°u tiên hay    NÆ°á»›c. Ä?ối vá»›i dá»± án thủy Ä‘iện Trung SÆ¡n, các há»™ ảnh hưởng phải di chuyển sẽ được quy
127   không? VD: nhÆ° cấp Ä‘iện, nÆ°á»›c ... cho bà con sá»­     hoạch các khu TÄ?C và đầu tÆ° xây dá»±ng các cÆ¡ sở hạ tầng nhÆ°: Ä‘Æ°á»?ng giao thông, Ä‘iện
      dụng                                                thắp sáng, nước sạch ...

      Các loại báo cáo của dự án sau khi tham vấn, hiệu Các báo cáo sau khi tham vấn sẽ được hiệu chỉnh, trình cấp có thẩm quy�n phê duyệt và
128   chỉnh và phê duyệt cần gửi lại cho các cấp để phối sẽ công bố thông tin cho chính quy�n các cấp. Dự án mong muốn sẽ nhận được sự phối
      hợp thực hiện.                                     hợp của chính quy�n các cấp trong quá trình triển khai thực hiện

                                                         Quá trình triển khai thực hiện Kế hoạch cải thiện sinh kế, dự án sẽ phối hợp với các dự
      Ä?á»? nghị dá»± án nghiên cứu và phối hợp vá»›i Dá»± án
                                                         án đang triển khai trên địa bàn để đưa ra các hoạt động sinh kế phù hợp cho ngư�i dân và
129   phát triển ngư�i Mông đang triển khai trên địa bàn
                                                         địa phương, tránh trùng lặp và đảm bảo cơ chế phối hợp tận dụng tốt tất cả các nguồn lực
      huyện Mư�ng Lát để có các chính sách phù hợp.
                                                         triển khai trên địa bàn.




                                                                      18
      Tỷ lệ hộ nghèo ở các xã trên địa bàn của dự án      Quá trình lập Kế hoạch cải thiện sinh kế đã tính đến thực trạng hộ nghèo trong vùng của
      chiếm tới 35-40%, vì vậy cần quan tâm phối hợp      dự án, các kế hoạch đ� ra đ�u hướng tới mục tiêu ổn định và phát triển cho cuộc sống của
      với chính quy�n địa phương trong việc hỗ trợ sinh   ngư�i dân. Quá trình triển khai các Kế hoạch tái định cư, Kế hoạch cải thiện sinh kế và
130
      kế và bố trí TÄ?C cho các há»™ bị ảnh hưởng đảm        Kế hoạch phát triển dân tá»™c thiểu số, dá»± án mong muốn luôn nhận được sá»± phối hợp của
      bảo ngư�i dân có có cuộc sống nơi ở mới bằng        các cấp chính quy�n để đảm bảo cho ngư�i dân bị ảnh hưởng có cuộc sống tốt hơn hoặc
      hoặc tốt hơn nơi ở cũ và ổn định.                   bằng so với trước khi có dự án.
VII   Thắc mắc, khiếu nại
      Bản Muống 1 và Bản Muống 2 sử dụng chung một
      con suối nhÆ°ng có dá»± án xây mÆ°Æ¡ng cung cấp Dá»± án chỉ có trách nhiệm đối vá»›i những ảnh hưởng mà dá»± án gây ra. Ä?ối vá»›i trÆ°á»?ng hợp
131   nước cho Bản Muống 1 vậy Bản Muống 2 sẽ này thì không thuộc trách nhiệm giải quyết của ban quản lý.
      không có nước? Ban QLDA có giải quyết được
      vấn đ� này không ?
                                                          Nguyên tắc bồi thư�ng của dự án là theo hiện trạng sử dụng đất. Quá trình triển khai
      Việc xác định chủ sử hữu đất không chính xác, cấp
                                                          công tác GPMB, dự án sẽ phối hợp với chính quy�n địa phương để xác định chủ sở hữu
132   sổ đ� không đúng ngư�i. Do đó bà con lo lắng sẽ
                                                          và tính pháp lý của các để bồi thư�ng.
      chịu thiệt hại khi thực hiện chính sách bồi thư�ng.
                                                      Hiện nay Ban quản lý dự án đang có văn phòng tại công trư�ng, địa chỉ liên lạc Xóm M�
                                                      xã Chi�ng Châu, thị trấn Mai Châu, tỉnh Hòa Bình. Khi khởi công dự án sẽ có văn phòng
                                                      tại công trư�ng thuộc xã Trung Sơn, huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa. Các ý kiến phản
      Ban QLDA phải có văn phòng đại diện để ngư�i ánh, khiếu nại, khiếu kiện của ngư�i dân sẽ được tiếp nhận thông qua các kênh sau :
133   dân phản ánh những ý kiến khiếu nại, khiếu kiện i. UBND các xã ;
                                                      ii. Hội đồng bồi thư�ng huyện ;
                                                      iii. Văn phòng của Ban QLDA tại công trư�ng theo địa chỉ trên
                                                      iv. Nhóm an toàn xã hội của dự án tại các bản.
      Luật quy định UBND huyện giải quyết khiếu nại Quy trình giải quyết khiếu nại khiếu kiện sẽ được thực hiện tuân thủ quy định của Luật
134
      khiếu kiện trong 45 ngày.                     khiếu nại, tố cáo hiện hành.
      Lòng hồ bị ngập vậy mà vẫn thấy làm đư�ng đi Ban QLDA thủy điện Trung Sơn đã phối hợp với chủ đầu tư của tuyến đư�ng này để đi
135   vào trong xã Mư�ng Lý, vậy có ảnh hưởng gì kiểm tra hiện trư�ng thì tuyến đư�ng này không bị ngập bởi lòng hồ thủy điện Trung
      không?                                       Sơn.
                                                       Hiện nay tư vấn của Ban QLDA đang tiến hành nghiên cứu, khảo sát và thảo luận với
      Ä?á»? nghị xây dá»±ng cầu đến nÆ¡i sản xuất cho bản Pù
136                                                    ngư�i dân khu vực này để đưa ra phương án phù hợp nhất.
      Lầu xã Xuân Nha;




                                                                      19
      Các hoạt động thi công tuyến đư�ng có gây ảnh
                                                          Theo thiết kế, việc thi công đư�ng chỉ ảnh hưởng đến đư�ng chính, không ảnh hưởng
      hưởng lên các tuyến đư�ng giữa các xóm hay
137                                                       đến các đư�ng nh� trong xóm; Nếu có hư hại các tuyến đư�ng này mà được xác định do
      không? nếu có ảnh hưởng thì dự án có thực hiện
                                                          chính hoạt động thi công đư�ng gây ra thì Dự án có trách nhiệm sửa chữa các hư hại này
      công tác duy tu bảo dưỡng hay không ?
                                                          Dự án đã tiến hành đi�u tra, nghiên cứu và lập Báo cáo v� kinh tế xã hội của dự án.
      Dự án cần thống kê chi tiết hộ bị ảnh hưởng trực
                                                          Trong báo cáo này đã nêu rõ các vấn đ� v� xã, bản, thành phần dân tộc, độ tuổi, giới tính
      tiếp của dự án các số liệu như: xã, bản, thành phần
                                                          … đây cũng chính là cơ sở để dự án lập Báo cáo Chương trình tái định cư, sinh kế và
138   dân tộc, độ tuổi, giới tính… phục vụ cho việc lập
                                                          phát triển dân tộc thiểu số cho dự án
      kế hoạch phát triển cộng đồng cũng như việc triển
                                                          Trong quá trình triển khai thì các số liệu này sẽ tiếp tục được cập nhật nhằm phục vụ cho
      khai việc tái định cư thủy điện.
                                                          quá trình giám sát và đánh giá.




B      Môi trư�ng

                                                       Dự án đã xây dựng chương trình giảm thiểu các tác động bất lợi để thực hiện trong quá
      Nếu bị bệnh do tác động môi trư�ng thì xử lý như
139                                                    trình thực thi dự án, trong đó có các biện pháp phòng ngừa và giảm thiểu tác động môi
      thế nào?
                                                       trư�ng và kế hoạch chăm sóc sức kh�e cộng đồng.
                                                       Các hoạt động và các biện pháp giảm thiểu các tác động môi trư�ng được nêu chi tiết
      Dự án có quản lý tốt vấn đ� môi trư�ng phía công trong Kế hoạch quản lý môi trư�ng của dự án và được Ban QLDA yêu cầu các nhà thầu
140
      trư�ng để tránh ảnh hưởng đến hạ lưu không?.     thực hiện nghiêm ngặt và có những hoạt động giám sát nhằm tránh những tác động tiêu
                                                       cực đến khu vực xung quanh công trư�ng và khu vực hạ lưu.
      Các khu vực khai thác cát, đá sau khi thi công xong Các khu vực khai thác đá, cát được hoàn trả mặt bằng và trồng cây sau khi thực hiện khai
141
      có thay đổi gì so với trước đây không?              thác xong.

                                                   Báo cáo đánh giá tác động môi trư�ng của dự án đã được công bố và tham vấn tại địa
      Cung cấp cho địa phương và huyện bản báo cáo
142                                                phương. Báo cáo này sau khi được cập nhật và bổ sung dựa trên các ý kiến của đợt tham
      đánh giá tác động môi trư�ng của dự án
                                                   vấn và báo cáo cuối cùng sẽ được công bố tại khu vực dự án.




                                                                       20
                                                        Ä?Æ¡n vị trá»±c tiếp thá»±c hiện các biện pháp giảm thiểu môi trÆ°á»?ng trong khi thi công là các
                                                        nhà thầu. Ban quản lý dự án sẽ là đơn vị chịu trách nhiệm giám sát chính cùng với giám
                                                        sát độc lập từ bên ngoài.
      Ai sẽ là ngư�i thực hiện các biện pháp giảm thiểu
                                                         Các biện pháp giảm thiểu đối với các tác động của dự án lên đa dạng sinh h�c, các khu
143   các tác động môi trư�ng?, ai giám sát các vấn đ�
                                                        bảo tồn … sẽ được Ban quản lý thá»±c hiện. Ä?Æ¡n vị tÆ° vấn giám sát Ä‘á»™c lập sẽ thá»±c hiện
      này?.
                                                        giám sát các hoạt động này.
                                                        Chính quy�n và ngư�i dân địa phương cũng sẽ tham gia giám sát tất cả các biện pháp
                                                        giảm thiểu môi trư�ng.,
      Vá»? môi trÆ°á»?ng – nhất trí vá»›i bản Ä?TM; thá»±c tế khi
                                                            Việc ô nhiễm nước, không khí đối với khu vực lòng hồ và các biện pháp giảm thiểu đã
      quy hoạch 3 loại rừng nên không ảnh hưởng lớn
                                                            được nghiên cứu và đánh giá trong Báo cáo Ä?TM đã được Bá»™ Tài nguyên và Môi trÆ°á»?ng
      đến khu bảo tồn Xuân Nha; Bổ sung việc gây ô
                                                            phê duyệt và Báo cáo đánh giá tác động môi trư�ng bổ sung (SESIA) của dự án. Nhà
144   nhiễm nước, không khí đối với khu vực lòng hồ,
                                                            thầu thực hiện công tác thu d�n lòng hồ sẽ được lựa ch�n để xây dựng kế hoạch thực
      khi nước dâng thì rác thải đ�u tồn đ�ng tại khu vực
                                                            hiện chi tiết d�n lòng hồ để giảm thiểu thấp nhất vấn đ� ô nhiễm nước, và không khí đối
      mà ngư�i dân đang sinh sống – biện pháp giảm
                                                            với khu vực lòng hồ.
      thiểu
      Khu vực ảnh hưởng nằm hoàn toàn trong khu bảo
                                                        Khu vực bị ảnh hưởng tại huyện Mộc Châu chỉ thuộc vùng đệm của khu bảo tồn, đánh
      tồn – chưa đánh giá v� sinh h�c. Khai thác trong
145                                                     giá đa dạng sinh h�c trên cạn đã được nghiên cứu và nêu trong Báo cáo đánh giá tác
      khu này cần phải thẩm định và thuộc quy�n quản lý
                                                        động môi trư�ng của dự án.
      của chính phủ
      Việc bóc tách lớp đất b� mặt và sẽ trả lại hiện trạng V� vấn đ� bóc đất tầng phủ và hoàn trả sau khi xây dựng xong, EVN vẫn thư�ng áp
146
      sau khi xây dựng có thực hiện được không?             dụng theo phương pháp này tại các công trình thuỷ điện khác và đạt kết quả tốt.
      Bá»™ TN&MT đã phê duyệt DTM. Các biện pháp              Các biện pháp giảm thiểu nêu trong Ä?TM và Kế hoạch quản lý môi trÆ°á»?ng (EMP) sẽ
      giảm thiểu nên bám vào các quyết định của Bộ          được chủ đầu tư cam kết triển khai thực hiện. Trong đó đã xác định rõ vai trò thực hiện
147   TNMT. Báo cáo tóm tắt nên áp dụng theo các quyết      của các bên liên quan (Bộ tài nguyên môi trư�ng, Sở tài nguyên môi trư�ng, EVN, Ban
      định của Bộ TNMT để đầy đủ hơn. Trách nhiệm           quản lý dự án, các nhà thầu, các đơn vị tư vấn giám sát ..) trong việc thực hiện (tại mục
      của các đơn vị thực hiện như thế nào?                 V của báo cáo).
      Trong quá trình thi công và vận hành nhà máy việc
      ngập, bồi lắng, an toàn hồ chứa… cần phải có tính
      toán cụ thể, bảo đảm tính khả thi và b�n vững.        Các tính toán cụ thể đã được nghiên cứu và trình bày trong báo cáo đánh giá tác động
148
      Vá»? phần trình bày của DA má»›i chỉ Ä‘Æ°a ra quy tắc       môi trÆ°á»?ng (Ä?TM) của dá»± án được phê duyệt.
      (các quy tắc đã được quy định cụ thể trong các văn
      bản luật pháp)
      Việc thực hiện các quy định sau khi được phê duyệt
                                                            Dự án cam kết sẽ thực hiện quản lý môi trư�ng theo đúng các kế hoạch đã đ� ra và tuân
149   Báo cáo đánh giá tác động môi trư�ng theo quy
                                                            thủ quy trình thực hiện theo quy định của Luật môi trư�ng.
      định tại Ä‘iá»?u 14, Nghị định số 80/2006/NÄ?-CP

                                                                        21
                                                            Các vấn đ� v� tài nguyên trong vùng dự án đã được nghiên cứu và nêu tại Báo cáo đánh
      Giải trình chi tiết kết quả khảo sát hiện trạng tài
                                                            giá tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng (Ä?TM) của dá»± án và đã được Bá»™ Tài nguyên và Môi trÆ°á»?ng phê
      nguyên trên diện tích bị ngập thuộc địa bàn tỉnh
                                                            duyệt (tại chương III, mục 3.1). Sau đó nghiên cứu chuyên sâu v� ảnh hưởng ti�m tàng
150   Sơn La: Tài nguyên rừng, trữ lượng gỗ, tài nguyên
                                                            của dự án tới các khu bảo tồn thiên nhiên, cũng được thực hiện, kế hoạch tổng thể v� d�n
      khoáng sản, phương án tận thu tài nguyên và d�n
                                                            dẹp lòng hồ đã được xây dựng. Trước khi thực hiện, Nhà thầu được lựa ch�n sẽ lập kế
      dẹp lòng hồ.
                                                            hoạch chi tiết cho việc thu d�n lòng hồ
      Bổ sung phần đánh giá vá»? biến đổi khí hậu (tiểu       Báo cáo Ä?ánh giá Tác Ä‘á»™ng Môi trÆ°á»?ng của dá»± án được Bá»™ Tài nguyên Môi trÆ°á»?ng phê
      vùng), đất, nước, không khí…, phạm vi ảnh hưởng       duyệt đã đ� cập đến ảnh hưởng thay đổi khí hậu tiểu vùng do việc hình thành hồ chứa.
151
      và các biện pháp giảm thiểu do hình thành hồ chứa     Vấn đ� ảnh hưởng bao gồm cả tích cực và tiêu cực (được nêu tại Chương III mục 3.3 của
      nước lớn.                                             báo cáo).
      Cần thống kê phần số liệu cụ thể từng loại rừng và
      đất rừng để phục vụ cho việc xây dựng các biện
      pháp các kế hoạch hỗ trợ các Ban quản lý của từng
                                                            Hầu hết các vấn đ� nêu trong câu h�i đã được nghiên cứu và đ� xuất chi tiết trong nghiên
      khu bảo tồn thiên nhiên trong việc tăng cư�ng sự
152                                                         cứu chuyên đ� v� các khu bảo tồn thiên nhiên – được thực hiện để phục vụ cho việc xây
      phối hợp nhằm quản lý bảo vệ tốt rừng hiện còn và
                                                            dựng báo cáo đánh giá tác động môi trư�ng bổ sung (SESIA) của dự án.
      hỗ trợ kinh phí phát triển rừng, vùng sinh thái mới
      tạo nên bởi việc xây dựng thủy điện (vùng sinh thái
      bán ngập…).
      Khu vực tuyến đư�ng Thi công và vận hành (Co
      lương – Co Me)
                                                       Khi triển khai thi công tuyến đư�ng Co Lương – Co Me, Dự án sẽ có những quy định
      Làm Ä‘Æ°á»?ng sẽ gây bụi bẩn. Ä?á»? nghị BQL có các
                                                       đối với các nhà thầu xây dựng để giảm thiểu các tác động của quá trình xây dựng lên môi
      giải pháp đảm bảo vấn đ� vệ sinh môi trư�ng, đặc
153                                                    trư�ng và cuộc sống của ngư�i dân sinh sông xung quanh tuyến đư�ng. Chi tết các biện
      biệt là vấn đ� nước sạch để đảm bảo cuộc sống
                                                       pháp giảm thiểu được quy định tại Kế hoạch quản lý môi trư�ng cho tuyến đư�ng Co
      bình thư�ng cho ngư�i dân.
                                                       Lương – Co Me
                                                      Các hoạt động thi công vào ban đêm sẽ được Dự án hạn chế tối đa và nếu bắt buộc phải
      Ä?á»? nghị cần hạn chế hoạt Ä‘á»™ng làm Ä‘Æ°á»?ng vào ban
154                                                   thi công vào ban đêm thì khi đó Dự án sẽ yêu cầu các nhà thầu phải thông báo trước cho
      đêm, nếu có phải báo trước cho dân.
                                                      cộng đồng dân cư;

                                                         Lượng công nhân tham gia thi công sẽ được Dự án thông qua các nhà thầu thi công có
      Trong khi thi công thì sẽ gia tăng lượng công nhân
                                                         biện pháp quản lý chặt lưc lượng này. Các biện pháp cụ thể bao gồm: bố trí ở tập trung
155   d�c tuyến thi công. Kiến nghị lán công nhân phải
                                                         cho công nhân trong các khu lán trại cách xa khu dân cư nhất có thể, có kế hoạch cụ thể
      đóng cách bản 1 km.
                                                         trong việc quản lý lán trại thi công, thực hiên quy tắc ứng sử đối với công nhân,…

      Khu vực hạ lưu



                                                                        22
                                                      Việc thay đổi chế độ dòng chảy tự nhiên của sông Mã sẽ có tác động đến ngh� cá. Theo
                                                      báo cáo nghiên cứu cá và ngh� cá đã được dự án thực hiện thì không có loài cá nào di cư
      Nguy cơ thay đổi chế độ dòng chảy tự nhiên của ngược sông Mã đến tận địa điểm xây đập để sinh sản. Hơn nữa, để hỗ trợ việc bảo bảo
156   Sông Mã sẽ ảnh hưởng đến ngh� cá, vấn đ� này sẽ tồn các loài sinh vật thủy sinh với nguyên tắc chính là bảo tồn sự nguyên vẹn của một
      được Ban QLDA giải quyết như thế nào?;          nhánh sông, dự án đang nghiên cứu và trao đổi với các tỉnh để tiếp cận quản lý dòng
                                                      sông nguyên vẹn. Mặt khác, trong Kế hoạch quản lý môi trư�ng của dự án sẽ có chương
                                                      trình thả bù các loài cá cho vùng hạ lưu để phục hồi quần thể các loài có giá trị kinh tế.

                                                      Việc xả thải ở thượng nguồn được quy định chặt chẽ trong Kế hoạch quản lý môi trư�ng
      Việc xả thải ở thượng nguồn tránh ảnh hưởng đến
157                                                   (EMP) của dự án. Ngoài ra còn có các cơ chế giám sát từ chính quy�n, BQL, giám sát
      hạ lưu được quản lý như thế nào?.
                                                      độc lập và cộng đồng đối với nhà thầu trong việc xả thải;

      Hoạt động của nhà máy cần tránh làm cạn nước vào
                                                       Quy trình vận hành hồ chứa đã được Bộ Công thương phê duyệt sẽ được tuân thủ
158   mùa khô và xả nước vào mùa lũ vì sẽ ảnh hưởng
                                                       nghiêm ngặt để hạn chế thấp nhất vấn đ� này.
      đến đ�i sống và tài sản của bà con.
      Khu vực các khu tái định cư

                                                      Ban Quản lý sẽ thực hiện các biện pháp giảm thiểu trong quá trình tham vấn, lựa ch�n,
                                                      thiết kế và xây dựng. Cụ thể như: tham vấn ý kiến ngư�i dân v� địa điểm các khu tái
      Yêu cầu dự án có giải pháp tạo môi trư�ng thông
159                                                   định cư, lựa ch�n và thiết kế các mẫu nhà phù hợp, khi triển khai xây dựng và sử dụng sẽ
      thoáng mát mẻ cho Ä‘iểm TÄ?C má»›i.
                                                      tuân thủ các biện pháp giảm thiểu chi tiết trong Ä?ánh giá tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng cho khu
                                                      tái đinh cư (EVN, 2010).
      Môi trư�ng cần quan tâm vấn đ� nhà vệ sinh – các
      nhà vệ sinh của ngư�i dân bị ảnh hưởng của Sơn La Theo Khung chính sách của dự án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thì mỗi hộ
160
      đ�u được hỗ trợ 8 triệu – khuyến khích sử dụng nhà tái định cư sẽ được xây dựng khu bếp và vệ sinh với diện tích bình quân 10m2/hộ
      vệ sinh
      Môi trư�ng nước

                                                      Ä?ối vá»›i nÆ°á»›c sinh hoạt của ngÆ°á»?i dân Ä‘ang sá»­ dụng trên sông Mã, các biện pháp giảm
                                                      thiểu không xả thải sẽ giảm được các tác động ô nhiễm nước sông. Trong trư�ng hợp
      Ä?ảm bảo nÆ°á»›c sinh hoạt hàng ngày cho ngÆ°á»?i dân
                                                      nước sông bị đục tạm th�i do các hoạt động thi công, Ban Quản lý sẽ phối hợp với các
161   như thế nào? Vì hiện nay ngư�i dân sử dụng nước
                                                      Trung tâm y tế của xã tiến hành triển khai các hoạt động nhằm đảm bảo được nguồn
      sông Mã làm nước sinh hoạt
                                                      nước sinh hoạt cho ngư�i dân. Dự án luôn duy trì dòng chảy của sông Mã thông qua
                                                      cống dẫn dòng, nên không sảy ra việc cạn kiệt nước trên sông trong giai đoạn thi công.




                                                                      23
      Dân chúng tôi nuôi cá lồng dưới sông mà nước bị ô Nếu việc nuôi cá lồng bị ảnh hưởng bởi việc ô nhiễm nước sông mà được xác định là do
162
      nhiễm thì xử lý thế nào?                          việc triển khai Dự án thủy điện thì ngư�i dân sẽ được bồi thư�ng cho việc ảnh hưởng đó
                                                           Hiện nay chưa ghi nhận được các ảnh hưởng của việc thi công đư�ng đến nguồn nước
                                                           sạch của ngư�i dân.
      Làm đư�ng có thể ảnh hưởng đến nguồn nước sạch
163                                                        Trong trư�ng hợp có những ảnh hưởng đến công trình cấp nước sinh hoạt của cộng đồng
      của dân hay không?
                                                           trong quá trình thi công thì Dự án sẽ có phương án bồi thư�ng đảm bảo nguồn nước cho
                                                           cộng đồng.
                                                           Nếu trong th�i gian thi công đư�ng mà có ảnh hưởng đến nguồn nước sạch của ngư�i
      Ä?á»? nghị há»— trợ ngÆ°á»?i dân có nÆ°á»›c sạch trong thá»?i
164                                                        dân, thì trong quá trình đó sẽ có phương án hỗ trợ cụ thể để vẫn đảm bảo nguồn nước
      gian thi công làm đư�ng.
                                                           sạch cho nhân dân sử dụng.
                                                           Hiện nay tác động đến nguồn nước đã được xác định. Các đánh giá v� chất lượng nước
                                                           cho khu vực lòng hồ và hạ lưu đạp sẽ được quan trắc và phân tích trong quá trình triển
      Cần đánh giá cụ thể các tác động ảnh hưởng đến
165                                                        khai dự án. Tuy nhiên ảnh hưởng đến nguồn nước trên sông Mã còn có nhi�u yếu tố và
      nguồn nước trên toàn tuyến sông Mã;
                                                           các hoạt động của các dự án khác do vậy khó có thể đánh giá cụ thể đối với toàn tuyến
                                                           sông Mã.
                                                           Trước khi dâng nước hồ chứa, ngư�i dân được phép khai thác những cây cối, hoa màu
      Ä?ối vá»›i Xuân Nha – trÆ°á»›c khi nÆ°á»›c dâng cần khai
                                                           có giá trị kinh tế trên phần đất của mình. Nhà thầu được lựa ch�n sẽ xây dựng kế hoạch
      thác trước những cây cối có khả năng bị ngập tránh
166                                                        thực hiện chi tiết thông qua Kế hoạch thu d�n lòng hồ để giảm thiểu thấp nhất vấn đ� ô
      ô nhiễm nước- cần phải làm việc với BQL khu bảo
                                                           nhiễm nước đối với khu vực lòng hồ. Việc thực hiện sẽ có sự phối hợp với BQL khu bảo
      tồn Xuân Nha
                                                           tồn Xuân Nha
      Môi trư�ng không khí

      Ngư�i dân xung quanh đư�ng sẽ ảnh hưởng bụi Trong quá trình thi công Nhà thầu sẽ tiến hành phun nước và áp dụng các biện pháp
167   bẩn, sẽ xử lý như thế nảo? dự án có đảm bảo phun giảm thiểu khác để giảm hàm lượng bụi tại các tuyến đư�ng thi công nhằm hạn chế các
      nước được thư�ng xuyên không?;                   tác động bất lợi đến ngư�i dân.

      Ä?á»? nghị làm rõ biện pháp giảm thiểu bụi: giàn phun Ä?ối vá»›i phÆ°Æ¡ng pháp sá»­ dụng giàn phun thì chÆ°a có Ä‘iá»?u kiện và kinh phí để thá»±c hiện.
168   hay xe téc, nếu chi phí cao thì ai sẽ chịu trách Phương pháp sử dụng xe phun nước sẽ được dự án thực hiện. Chi phí thực hiện sẽ do
      nhiệm.                                             nhà thầu chịu trách nhiệm.
      Y tế
                                                     Việc chăm sóc sức kh�e y tế cho ngư�i dân là trách nhiệm của hệ thống y tế cấp cơ sở.
      Chăm sóc sức kh�e y tế cho bà con sẽ được thực
169                                                  Dự án sẽ hỗ trợ hệ thống y tế nhằm nâng cao chất lượng phục vụ. Một kế hoạch sức kh�e
      hiện như thế nào?
                                                     cộng đồng kéo dài trong 10 năm được thực hiện nhằm đạt mục tiêu trên.




                                                                      24
                                                       Các trạm y tế bị ảnh hưởng bởi dự án sẽ được bồi thư�ng, hỗ trợ theo quy định. Các trạm
                                                       y tế bị ảnh hưởng sẽ được sửa chữa hoặc xây dựng lại. Trong Kế hoạch quản lý sức kh�e
      Một số trạm y tế sẽ bị ảnh hưởng thì có được xây
                                                       vùng sẽ có các chương trình như tập huấn, hỗ trợ một số trang thiết bị cho các cơ sở y tế
170   dựng lại không? hỗ trợ đào tạo, nhân lực, y dụng
                                                       tại địa phương. Các hoạt động cụ thể sẽ được nhóm An toàn xã hội của Ban QLDA phối
      cụ…không?
                                                       hợp với Trung tâm y tế huyện và các trạm y tế bị ảnh hưởng trong quá trình triển khai
                                                       thực hiện.
                                                       Các nhà thầu sẽ có trách nhiệm thực hiện Kế hoạch sức kh�e cho công nhân xây dựng.
      Cần quan tâm tới chăm sóc sức kh�e cho nhân dân,
171                                                    Dự án sẽ triển khai Chương trình sức kh�e vùng trong vòng 10 năm, thông qua chương
      công nhân
                                                       trình này ngư�i dân sẽ có đi�u kiện tiếp cận tới các dịch vụ chăm sóc y tế tốt hơn.
      Xã Trung Sơn là địa bàn tr�ng điểm của bệnh sốt
                                                             Các vấn đ� này sẽ được dự án lưu ý và yêu cầu các nhà thầu thi công cam kết thực hiện
      rét, đối tượng công nhân rất dễ mắc bệnh này.
                                                             thông qua Kế hoạch chăm sóc sức kh�e cho công nhân.
172   Xã Trung Thành là điểm nóng v� HIV và tiêm
                                                             Ban quản lý dự án sẽ phối hợp với chính quy�n địa phương theo dõi và giám sát việc
      chích, nếu lây lan sang công trư�ng thì hệ luỵ khá
                                                             thực hiện các cam kết của nhà thầu.
      lá»›n.
                                                         Một trạm y tế công trư�ng sẽ được thiết lập để chăm sóc sức kh�e cho công nhân tham
      Ä?á»? nghị phải có các trạm y tế trÆ°á»›c khi có công
                                                         gia xây dựng. Trạm y tế này sẽ cung cấp các chương trình y tế dự phòng và chữa trị ban
      nhân vào; Tai nạn giao thông nếu xảy ra thì chuyển
173                                                      đầu cho công nhân và ngư�i dân trong khu vực khi cần thiết. Khi sảy ra dịch bệnh hoặc
      bệnh nhân v� Bệnh viện Quan Hoá là khá xa.
                                                         tai nạn vượt quá khả năng của trạm y tế này thì sẽ được chuyển lên tuyến trên, Bệnh viện
      BQLDA có biện pháp gì cho vấn đ� này?
                                                         đa khoa tại thị trấn Mai Châu huyện Mai Châu tỉnh Hòa Bình.
      Ä?á»? nghị Ban QLDA phối hợp cùng địa phÆ°Æ¡ng
                                                             Các vấn đ� này sẽ được dự án thực hiện thông qua (i) Hợp phần thông tin và truy�n
      trong việc tuyên truy�n nâng cao ý thức giữ gìn vệ
                                                             thông để tuyên truy�n nâng cao nhận thức cho công nhân và cộng đồng trong khbu vực
174   sinh, bảo vệ sức kh�e, kiểm soát dịch bệnh. Hợp
                                                             dự án, (ii) Kế hoạch sức kh�e vùng của dự án sẽ thực hiện trong 10 năm và (iii) Kế
      đồng với trạm y tế địa phương trong việc phối hợp
                                                             hoạch sức kh�e cho công nhân do các nhà thầu thực hiện.
      cấp cứu và đi�u trị cho công nhân khi xảy ra tai nạn
      Dự án có đ� cập đến việc công nhân và ngư�i dân
                                                             Trong báo cáo Kế hoạch sức kh�e vùng và Kế hoạch sức kh�e cho công nhân đã nêu rõ
      địa phương sẽ được khám bệnh định kỳ để phát
175                                                          công nhân và ngư�i dân địa phương tham gia xây dựng sẽ được kiểm tra sức kh�e định
      hiện sớm bệnh dịch và nồng độ ma túy trong cơ thể
                                                             kỳ.
      là không khả thi;
      Ä?á»? nghị kiểm tra sức khá»?e định kỳ, đóng và mua
176                                                          Việc kiểm tra sức kh�e, đóng bảo hiểm ... cho công nhân sẽ được các nhà thầu thực hiện.
      bảo hiểm y tế cho công nhân;
      Giao thông




                                                                         25
                                                       Hiện tại d�c sông Mã đoạn Xã Trung Sơn lên Thị Trấn Mư�ng Lát có nhi�u bải đá ngầm
                                                       và thác lớn nên ngư�i dân ít sử dụng v� giao thông thư�ng thủy. Khi có hồ chứa sẽ tạo
                                                       thông suốt cho việc lưu thông bằng đư�ng thủy của khu vực thượng lưu đập. Tại vị trí
      Việc ảnh hưởng đến giao thông đư�ng thủy sẽ được
177                                                    tuyến đập, dự án đã quy hoạch bến trung chuyển cho các phương tiện đư�ng thủy để có
      giảm thiểu như thế nào
                                                       thể vận chuyển xuống hạ lưu bằng đư�ng thủy và sử dụng đư�ng bộ của tuyến đư�ng bộ
                                                       từ Co lương đến Co me sẽ tăng được tính an toàn hơn so với đư�ng thủy nhất là vào
                                                       mùa mưa.
      Bà con mong muốn chính quy�n và dự án xây dựng Dự án sẽ xây dựng cầu bê tông vĩnh cửu ở khu vực bản Co Me sang bên kia sông Mã để
178
      cầu cứng sang Co Me.                           phục vụ thi công xây dựng công trình và phục vụ dân sinh.
      Anh ninh, an toàn lao động và tệ nạn xã hội

                                                      Ban Quản lý dự án sẽ có những ràng buộc trong việc quản lý công nhân đối với nhà thầu
                                                      thông qua các hợp đồng, chi tiết được thể hiện rõ trong Kế hoạch quản lý thi công và lán
                                                      trại. Các nhà thầu và công nhân đến khu vực làm việc phải tuân thủ một bản quy tắc ứng
      Tập trung nhi�u công nhân ở khu vực công trư�ng
179                                                   xử với cộng đồng và các cam kết khác liên quan đến việc đảm bảo an ninh trật tự và tuân
      phải quản lý tốt.
                                                      thủ luật pháp cũng như phong tục tập quán của cộng đồng địa phương. Việc quản lý việc
                                                      tuân thủ của công nhân đối với các quy tắc ứng sử sẽ được giám sát từ cơ quan giám sát
                                                      độc lập, từ cộng đồng và từ các nhóm cán bộ của Ban Quản lý dự án.

                                                           Các vấn đ� v� an ninh, tệ nạn xã hội sẽ được giảm thiểu thông qua việc thực hiện các
      An ninh và các tệ nạn xã hội phát sinh khi triển quy tắc ứng xử của công nhân được Dự án quy định chi tiết trong hợp đồng với các nhà
180   khai thi công dự án sẽ được dự án quản lý như thế thầu. Dự án sẽ đ� nghị công an tỉnh Thanh Hóa thiết lập một đồn công an ngay trong
      nào?                                                 công trư�ng để trực tiếp tham gia đảm bảo an ninh trật tự trên công trư�ng. Dự án cũng
                                                           sẽ phối hợp với chính quy�n địa phương để quản lý và đảm bảo an ninh trong khu vực
      Dự án cần quan tâm tới vấn đ� an toàn lao động Quá trình thi công các nhà thầu sẽ phải thực hiện đúng theo các biện pháp an toàn lao
181   trong quá trình thi công cho công nhân và ngư�i động đã đ� ra để đảm bảo an toàn lao động cho công nhân. Các khu vực thi công sẽ có
      dân địa phương                                       các biển báo và hướng dẫn an toàn nhằm hạn chế các tác động đối với ngư�i dân.
      Văn hóa và di tích lich sử
      Trong khu vực dự án có một số di chỉ khảo cổ của
                                                           Các nội dung này đã được nghiên cứu và nêu rõ trong Báo cáo “Khảo sát các nguồn văn
      th�i sơ sử và ti�n sử (th�i đá cũ). Nhưng chủ yếu là
                                                           hóa vật thể tại khu vực dự án thủy điện Trung Sơn, tỉnh Thanh Hóa� Ban quản lý dự án
      ở Thạch Thành, còn phía Tây Thanh Hoá thì rất ít.
                                                           sẽ cung cấp cho Sở Văn hoá bản sao báo cáo này. Việc khai quật các địa điểm này sẽ
182   Ä?á»? nghị làm rõ 7 di chỉ nằm trong dá»± án có quy mô
                                                           được hoàn thành trước khi tích nước. Trong quá trình thi công nếu phát hiện các di tích
      như thế nào? Mộ táng nằm trong phạm vi thu hồi
                                                           khác thì dự án sẽ thực hiện theo quy trình sử lý phát lộ để sử lý các di tích này theo đúng
      đất của dự án có quy mô và thuộc tầng văn hoá nào,
                                                           quy định.
      hình thức táng như thế nào?




                                                                        26
                                                              Bảy (7) vị trí khảo cổ văn hóa, và tín ngưỡng, nghĩa trang đã được đánh giá trong Báo
      7 vị trí khảo cổ văn hoá, tín ngưỡng, nghĩa trang.
                                                              cáo “Khảo sát các nguồn văn hóa vật thể tại khu vực dự án thủy điện Trung Sơn, tỉnh
      Ä?á»? nghị cung cấp vị trí và phÆ°Æ¡ng án giải quyết,
                                                              Thanh Hóaâ€?. Ä?ối vá»›i nghÄ©a trang của bản Co Me, đã có hành Ä‘á»™ng cụ thể trong EMDP
      quy trình hành động để ứng xử với văn hoá cho phù
                                                              là xây dá»±ng tÆ°á»?ng bao để bảo vệ. Ä?ối vá»›i các địa Ä‘iểm thá»? “thần bảnâ€? tại bản Nàng 1,
183   hợp. Trong trang 10 của Báo cáo Tóm tắt, số hộ,
                                                              bản Tài Chánh đã có hành động cụ thể là xây dựng lại các điểm này cho các khu tái định
      tác động và đặc trưng văn hoá của cộng đồng do
                                                              cÆ° cùng vá»›i việc há»— trợ lá»… cúng (trong EMDP). Ä?ối vá»›i các di chỉ khác, báo cáo vá»? văn
      TÄ?C, Ä‘á»? nghị nêu chi tiết số há»™ và các văn hóa phi
                                                              hóa cũng đã nêu kế hoạch hành động cụ thể, chúng tôi sẽ gửi bản sao báo cáo này cho sở
      vật thể để không xáo trộn đ�i sống của ngư�i dân
                                                              Văn Hóa thông tin của tỉnh

      Khi đào móng cột không tính toán vận chuyển đất
                                                              Ban Quản lý sẽ phối hợp chặt chẽ với chính quy�n địa phương, Hội đồng bồi thư�ng, hỗ
      thừa ra vị trí đã xác định. Nhi�u khi đơn vị thi công
184                                                           trợ và TÄ?C huyện và chính quyá»?n xã để thống nhất được phÆ°Æ¡ng án giải quyết tốt nhất
      đổ ngay ra ta luy âm, không hoàn trả mặt bằng, gây
                                                              cho vấn đ� này.
      sạt lở, rửa trôi.
      Môi trư�ng: tác động môi trư�ng sinh thái lâu dài
      chưa được đ� cập. Huyện Tân lạc không được
                                                              Ä?ối vá»›i Ä‘Æ°á»?ng dây Ä‘iện dá»± án sẽ có báo cáo đánh giá tác Ä‘á»™ng môi trÆ°á»?ng riêng được
      hưởng lợi từ đư�ng dây nhưng từ khi có các đư�ng
185                                                           thực hiện trước khi thi công đư�ng dây.
      dây đi qua (hiện có 6 đư�ng) xảy ra sấm sét rất
      nhi�u. Dự án mới chỉ đ�n bù, tính toán cho DP chứ
      chưa xem xét tác động môi trư�ng tới cộng đồng .

      Thi công tuyến đư�ng dây qua xã Mai Hạ bao Hiện nay chưa xác định rõ được số lượng cột và hướng của đư�ng dây. Sau khi chính
186   nhiêu cột? đư�ng dây đi qua cánh đồng hay khu xác được phương án hướng tuyến và thiết kế cơ sở, Ban Quản lý dự án sẽ phối hợp với
      dân cư của xã không?                          chính quy�n địa phương để cung cấp các thông tin sớm và thống nhất.

                                                              Hiện nay PECC4 đã tính toán lũ cực hạn (PMF) theo phương pháp cực đại hóa trận mưa
                                                              (PMP) và TrÆ°á»?ng Ä?ại há»?c Thủy lợi đã tính toán lÅ© PMF theo phÆ°Æ¡ng pháp chuyển vị
187   Việc tính lũ cực hạn như thế nào?
                                                              bão thành lũ và có kiểm chứng theo phương pháp thống kê Hershfield. Tư vấn Quốc tế
                                                              của Ngân hàng thế giới đã thông qua kết quả tính toán này.




                                                                         27
D. NHỮNG GÓP � LÀM RÕ B�O C�O RLDP VÀ SESIA/EMP


    TT                          Câu h�i                                                           Trả l�i

           Trong phần đầu, định nghĩa cộng đồng bị ảnh
                                                                 "Những cộng đồng bị cô lập khi nước dâng hoặc không trong diện tái định
           hưởng đã nêu rất rõ 3 đối tượng, trong đó vùng phụ
                                                                 cư nhưng bị xé lẻ kh�i cộng đồng lớn" chính là mục "c" thuộc đối tượng
           cận có thể bị tác động v� mặt văn hóa và xã hội bởi
                                                                 thứ 3 trong phần định nghĩa v� cộng đồng bị ảnh hưởng được nêu trong
           dự án này cũng được xem là cộng đồng bị ảnh
                                                                 Chương trình tái định cư, sinh kế và phát triển dân tộc thiểu số (RLDP) của
           hưởng. Vì vậy những cộng đồng bị cô lập khi nước
    188                                                          dự án.
           dâng hoặc không trong diện tái định cư nhưng bị xé
                                                                 EVN là chủ đầu tư, Ban QLDA Trung Sơn là đại điện cho chủ đầu tư trong
           lẻ kh�i cộng đồng lớn cũng phải được xem là hộ bị
                                                                 triển khai dá»± án Trung SÆ¡n. Ä?ối những vấn Ä‘á»? cần làm rõ thêm trÆ°á»›c khi
           ảnh hưởng bởi dự án và dự án phải có chính sách
                                                                 đưa ra quyết định cuối cùng, Ban QLDA cần báo cáo để nhận được phê
           thoả đáng chứ không phải là một cấp có thẩm
                                                                 duyệt của EVN
           quy�n khác.
           Báo cáo cũng chưa đ� cập đến vùng ảnh hưởng ở         Khu vực hồ chứa được xác định nằm tr�n trong lãnh thổ Việt Nam và cách
           đầu nguồn liên quan đến nước bạn Lào (Có ảnh          biên giới Việt Lào 9,5 km do đó không có ảnh hưởng trực tiếp đến lãnh thổ
    189
           hưởng không? ảnh hưởng những gì, mạnh hay yếu         Lào. Dự án cũng đã tổ chức tham vấn và nhận được ý kiến không phản đối
           để WB có thể chấp nhận).                              của Chính phủ Lào.
           V� nguyên tắc RLDP, đ� nghị áp dụng chính sách
                                                             Ban QLDA khẳng định các chính sách an toàn của WB đã đang và sẽ được
    190    an toàn của WB trong việc thực hiện đ�n bù v� đất
                                                             áp dụng một cách nghiêm túc trong quá trình chuẩn bị và triển khai dự án.
           đai cho ngư�i bị ảnh hưởng.
           Khung thể chế và pháp lý (trang 14) phụ lục 1 cần
           bổ sung thêm nghị định 69/2009/NÄ?-CP ngày
           13/8/2009 của Chính phủ và Thông tÆ° 14/2009/TT-       Báo cáo RLDP được chuẩn bị trÆ°á»›c khi có Nghị định 69/2009/NÄ?-CP của
           BTNMT ngày 01/10/2009 của Bộ Tài nguyên và            Chính phủ Ban hành. Tuy nhiên chúng tôi sẽ bổ sung nội dung này trong
    191    Môi trư�ng. Những quy định mới này nhằm đưa giá       phần Nguyên tắc quản lý và thích ứng của báo cáo RLDP phiên bản cuối
           trị bồi thư�ng sát với giá thị trư�ng để giảm thiểu   cùng, tuy nhiên cũng cần đảm bảo những thay đổi sẽ không tạo ra sự xung
           thiệt thòi cho ngư�i bị ảnh hưởng, và cũng để đáp     đột trong cam kết với nhà tài trợ.
           ứng mục tiêu hài hoà thủ tục với nhà tài trợ trong
           th�i kỳ hội nhập.




                                                                  28
TT                          Câu h�i                                                            Trả l�i

      Nông, lâm nghiệp : chưa nêu rõ diện tích canh tác      Phần báo cáo RLDP chỉ thể hiện các thông tin và dữ liệu tổng hợp như diện
      hiện nay, năng suất canh tác cũng như đi�u kiện        tích các loại đất bị ảnh hưởng, mức độ thiệt hại của các bản bị ảnh hưởng ...
192   canh tác (nước tưới, % diện tính lúa. Các dịch vụ      đ� từ đó có các kế hoạch chung cho dự án. Còn các vấn đ� chi tiết đã được
      nông nghiệp như con giống, thú y, khuyến               đi�u tra và nêu trong Báo cáo khảo sát và đánh giá kinh tế - xã hội Dự án
      nông,lâm cũng chưa được quan tâm..                     thủy điện Trung Sơn (DRCC-2008) và Báo cáo nghiên cứu v� các cơ hội
                                                             sinh kế và các thử thách của cộng đồng sống ở khu vực bị ảnh hưởng bởi
      Các nguồn vốn vá»? tài chính thu, chi, tín dụng, tiết Ä?ập Thuá»· Ä‘iện Trung SÆ¡n – Thanh Hoá (GRET -2008).
      kiệm đã không được đ� cập đến. Không đánh giá Một đợt khảo sát chi tiết nữa sẽ được thực hiện trong quá trình kiểm kê lập
193   được mức thu cũng như đánh giá được nguồn thu phương án bồi thư�ng.
      nhập nào là có lợi thế (cần nhi�u lao động, ít rủi ro,
      thu hồi vốn nhanh, dễ bán…).
      Tình hình y tế không phản ảnh được hiện trạng vấn
      đ� sức khoẻ của cộng đồng, Ví dụ như việc khám         Hiện trạng y tế của khu vực dự án đã được đánh giá chi tiết tại Báo cáo sức
      chữa bệnh của ngư�i dân diễn ra như thế nào ? có       kh�e cộng đồng. Chương trình quản lý sức kh�e cộng đồng được xây dựng
194
      thói quen tục lệ gì ảnh hưởng đến sức khoẻ của         dựa trên các nghiên cứu đánh giá chi tiết đó. Các báo cáo RLDP,
      ngư�i dân ? y tế thôn bản - dịch vụ thuốc men hoạt     SESIA/EMP chỉ đưa ra các điểm chính của nghiên cứu trên
      Ä‘á»™ng ra sao ?
                                                          Các nguồn vốn xã hội đã được nghiên cứu và đánh giá tại 2 báo cáo: Báo
      Các nguồn vốn xã hội - mạng lưới các tổ chức, cáo khảo sát và đánh giá kinh tế - xã hội Dự án thủy điện Trung Sơn
195   quan hệ xã hội của cộng đồng đã không được xem (DRCC-2008) và Báo cáo nghiên cứu v� các cơ hội sinh kế và các thử
      xét đánh giá                                        thách của cá»™ng đồng sống ở khu vá»±c bị ảnh hưởng bởi Ä?ập Thuá»· Ä‘iện
                                                          Trung Sơn – Thanh Hoá (GRET -2008).
                                                          Phần này đưa ra những thông tin đánh giá sơ bộ v� khả năng sử dụng tiếng
                                                          việt trong dân tộc thiểu số. Việc có số liệu định lượng là rất khó và không
      Ä?oạn nói vá»? ngôn ngữ và văn hoá (trang 19) không phải là mục tiêu của báo cáo này.
      có số liệu định lượng, cần bổ sung thêm các di tích Dự án đã tiến hành nghiên cứu khảo cổ để xác định các di tích và công
      văn hoá lịch sá»­ của vùng nhÆ°: Ä?á»?n TÆ° Mã thá»? Lê trình có khả năng bị ảnh hưởng bởi dá»± án và đã xây dá»±ng kế hoạch giảm
196
      Phụ Trần ( thá»?i Lê), Chùa Bà (xã Hồi Xuân), Ä?ỉnh thiểu tác Ä‘á»™ng (xem báo cáo EMP). Do vậy việc Ä‘Æ°a các di tích lịch sá»­ theo
      Pha Ú Bò nơi dân quân xã Phú Lệ bắn rơi máy bay góp ý vào nội dung này là không thật sự cần thiết bởi vì các di tích đó sẽ
      giặc Mỹ ;                                           không bị ảnh hưởng bởi dự án Thủy điện Trung Sơn ít có nguy cơ chịu ảnh
                                                          hưởng từ dự án thủy điện Trung Sơn.




                                                               29
TT                         Câu h�i                                                           Trả l�i

                                                            Quá trình tham vấn Ban QLDA luôn đảm bảo rằng ngư�i dân có quy�n tự
                                                            do thể hiện ý kiến, nguyện v�ng của mình và đã thể hiện được quy�n ra
      Trong trư�ng hợp các hộ gia đình bị di d�i, hoặc
                                                            quyết định của há»?. Ä?ặc biệt, để quy hoạch được các khu TÄ?C, Ban QLDA
      khi hộ gia đình bị ảnh hưởng do cộng đồng tiếp
                                                            đã thực hiện tham vấn tới các hộ dân và các cấp chính quy�n từ thôn bản,
      nhận hộ di d�i, mà chỉ áp dụng nguyên tắc “tham
197                                                         xã, huyện và tỉnh. Các nguyện v�ng của cộng đồng luôn được tôn tr�ng và
      vấn tự do, tự nguyện và thông báo trước với các bản
                                                            Ban QLDA đã quy hoạch các Ä‘iểm TÄ?C đúng theo Ä‘a số ý kiến của ngÆ°á»?i
      ngư�i dân tộc thiểu số� (Trang 5, dòng 3) là không
                                                            dân để trình cấp có thẩm quy�n quyết định. Trong quá trình thực hiện Kế
      đầy đủ mà cần tuân thủ Pháp lệnh dân chủ cơ sở.
                                                            hoạch cải thiện sinh kế cho các hộ bị ảnh hưởng bởi dự án thì ngư�i dân sẽ
                                                            được quyết định tr�ng việc lựa ch�n các hoạt động sinh kế cụ thể cho mình.
      Cần phải cân nhắc kỹ việc trồng luồng, bạch đàn       Trong báo cáo đã chỉ ra rằng: "Qua tham vấn đã đ� xuất rằng nên cho phép
      hoặc cây cao su ở vùng ven b� hồ, nó chỉ tăng         trồng Luồng ở những diện tích mới xung quanh hồ chứa sau khi hồ chứa
      lượng xói mòn xuống hồ, vì những lòai cây đó          hình thành". Tuy nhiên khi triển khai các hoạt động sinh kế, việc lựa cho
198   không có tác dụng bảo vệ đất, chống xói mòn nếu       các cây trồng sẽ được tham vấn tới cộng đồng và sự hỗ trợ của các chuyên
      không có những phương pháp kỹ thuât tốt, mặc dầu      gia để đảm bảo sự lựa ch�n đó phù hợp với đi�u kiện tư nhiên, nguyện
      nó đang đưa đến lợi nhuận trước mắt và có thị         v�ng của ngư�i dân và hạn chế sự xói mòn xuống hồ.
      trư�ng tiêu thu .
                                                            Theo quan điểm của dự án việc phục hồi sinh kế cho ngư�i dân để đảm bảo
      Cần nêu rõ một nguyên tắc là hỗ trợ lương thực tới    mục tiêu đã đ� ra không thể chỉ dựa vào việc hỗ trợ lương thực mà phải
      khi sinh kế của các hộ chịu ảnh hưởng được phục       được thực hiện thông qua một chương trình tổng thể bằng các hoạt động hỗ
      hồi tá»›i mức bằng vá»›i mức trÆ°á»›c khi tái định cÆ°. Bởi   trợ khác nhau bao gồm: Bồi thÆ°á»?ng cho TÄ?C, há»— trợ cho TÄ?C, các hoạt
199   vì việc cung cấp lương thực không đảm bảo tới khi     động khôi phục sinh kế, EMDP và các hỗ trợ kỹ thuật khác như đã trình
      sinh kế của ngư�i dân được phục hồi, thì nghèo đói    bày trong báo cáo RLDP. Hỗ trợ lương thực chỉ để hỗ trợ ngư�i dân vượt
      luôn bám theo ngÆ°á»?i dân tái định cÆ°, do há»? không      qua giai Ä‘oạn gián Ä‘oạn do việc phải TÄ?C. Ä?ể tránh việc gián Ä‘oạn trong
      có nguồn lực để phát triển sản xuất, tạo thu nhập.    sản xuất, một số hoạt động của CLIP sẽ được triển khai sớm, như trong kế
                                                            hoạch triển khai đã được trình bày.
                                                            Ở phần này là nội dung thể hiện v�: Giải pháp cho những khác biệt giữa
      Trong Tr 35 v� khung chính sách bồi thư�ng ở ý
                                                            khung pháp lý quốc gia và các chính sách an toàn của ngân hàng thế giới
      thứ 2, điểm chấm thứ 3 v� Chính sánh an toàn của
                                                            thông qua Khung chính sách Tái định cư chứ không phải mô tả khung
      WB chưa nêu đầy đủ đó là: những mất mát v� thu
                                                            chính sách. Nguyên tắc đ�n bù cho những mất mát v� thu nhập bởi dự án
200   nhập từ nương rẫy, từ nguồn thu hái tài nguyên
                                                            Thủy điện Trung Sơn đã được nêu rõ trong Khung chính sách đã được
      thiên nhiên đ�u phải đ�n bù chứ không chỉ có sử
                                                            Ngân hàng Thế giới thông qua và Thủ tưởng Chính phủ phê duyệt và CLIP
      dụng đất (xem Chính sách dân tộc thiêu số OP .4
                                                            là một trong những biện pháp giảm thiểu được xây dựng nhằm bù đắp lại
      .10 Tháng 7-2005; trang 2 và 3 mục a và b )
                                                            những mất mát đó.



                                                             30
TT                         Câu h�i                                                             Trả l�i

                                                             CÆ¡ sở hạ tầng sẽ được triển khai dá»±a trên quy mô số há»™ TÄ?C đã được nêu
                                                             trong Khung chính sách của dự án và sẽ được thể hiện cụ thể trong quy
                                                             hoạch các khu TÄ?C được phê duyệt. Quy hoạch các khu TÄ?C đã được
      Ä?oạn nói vá»? cÆ¡ sở hạ tầng (trang 46) cần bổ sung
                                                             UBND các tỉnh Thanh Hóa và Sơn La thông qua, EVN phê duyệt trong
      thêm công trình chợ nông thôn, một cách tổng quát
                                                             QHTT dá»±a trên quy mô các há»™ TÄ?C ở các khu vá»±c nông thôn miá»?n núi
201   là nên gắn với các tiêu chí xây dựng nông thôn mới
                                                             theo các quy định của Việt Nam, Các há»™ TÄ?C của dá»± án thủy Ä‘iện Trung
      quy định tại Quyết định 491/2009/QÄ?-TTg ngày
                                                             Sơn đ�u tái định cư trong cùng 1 Bản, chính vì vậy không có quy hoạch
      16/4/2009 của Thủ tướng chính phủ.
                                                             chợ đối vá»›i các Ä‘iểm TÄ?C nên không có chi phí này. (đối vá»›i Quyết định
                                                             491/2009/QÄ?-TTg ngày 16/4/2009 của Thủ tÆ°á»›ng chính phủ áp dụng cho
                                                             quy hoạch các xã nông thôn mới).
                                                   Hiện nay, theo quy hoạch của các Ä‘iểm TÄ?C thì chỉ có 01 Ä‘iểm nguồn
      Việc quy hoạch khu tái định cư cao hơn nguồn
202                                                nÆ°á»›c không cấp được đến tận há»™ gia đình. Ä?ối vá»›i Ä‘iểm này, dá»± án đã có
      nước thì sẽ cung cấp như thế nào?
                                                   phương án cấp nước tập trung cho các hộ gia đình

      - V� lập kế hoạch khôi phục và cải thiện sinh kế, số
      lượng các thí điểm mẫu quá ít, nếu gặp rũi ro thì
                                                             - Các mô hình thí điểm sẽ được xác định cụ thể v� số lượng, loại hình trong
      khó có điển hình để h�c tập. Ví dụ ở Bảng 29 (trang
                                                             quá trình triển khai và có sự tham gia xây dựng kế hoạch của ngư�i dân với
      61) – Nhóm sở thích v� gia súc chỉ hỗ trợ
                                                             sự hỗ trợ của các chuyên gia.
203   1con/hộ…Ở phần Hỗ trợ kỹ thuật, hoạt động 3.1(
                                                             - Dự án đã có kế hoạch cho việc nâng cao năng lực cho công đồng bị ảnh
      trang 61): Các hoạt động trong bản nên lồng ghép
                                                             hưởng khi triển khai RLDP.
      việc nâng cao năng lực và tăng cư�ng khả năng
      thích ứng với biến đổi khí hậu, vấn đ� đang được cả
      thế giới quan tâm;

      Chú ý lồng ghép với các dự án khác để tăng cư�ng       Quá trình triển khai thực hiện Kế hoạch cải thiện sinh kế, dự án sẽ phối hợp
      công tác thú y (đào tạo cán bộ cho địa phương), các    với các dự án đang triển khai trên địa bàn để đưa ra các hoạt động sinh kế
204
      hoạt động tự quản ở cộng đồng để quản lý những         phù hợp cho ngư�i dân và địa phương, tránh trùng lặp và đảm bảo cơ chế
      vấn đ� bất ổn                                          phối hợp tận dụng tốt tất cả các nguồn lực triển khai trên địa bàn.

      Trong mục “ Các khiếu nại� (trang 103), có nội
                                                             "Mâu thuẫn với công nhân đến" ở phần này được hiểu là các mâu thuẫn
      dung “Mâu thuẫn với công nhân đến� xây dựng
                                                             liên quan đến các quy�n lợi của các hộ dân v� các vấn đ� môi trư�ng và xã
205   công trình, việc này sẽ không thuộc phạm trù khiếu
                                                             hội như nguồn nước sinh hoạt, dịch bệnh, tệ nạn xã hội ... mà dự án đã cam
      nại, khiếu kiện v� các vấn đ� liên quan đến RLDP
                                                             kết các biện pháp giảm thiểu khi có sự xuất hiện của đông công nhân.
      mà là vụ việc dân sự



                                                              31
TT                         Câu h�i                                                           Trả l�i

                                                             Khung chính sách của Dự án trước khi được Thủ tướng chấp thuận đã được
      Ä?á»? nghị nên xem xét lại mức há»— trợ gián Ä‘oạn sản
                                                             rút kinh nghiệm từ các Dự án thủy điện trước như Bản vẽ, Sơn La và các
      xuất (trang 26):
                                                             quy định của Chính phủ Việt Nam. Vì vậy mức hỗ trợ gián đoạn sản xuất
      - Hộ có một khẩu được hỗ trợ 3 triệu đồng;
                                                             của dự án Trung Sơn được xem là mức hỗ trợ phù hợp với tình hình thực tế
206   - Hộ có nhi�u ngư�i thì từ ngư�i thứ 2 trở lên, mỗi
                                                             hiện nay .
      ngư�i tăng thêm được hỗ trợ 2 triệu đồng.
                                                             Mặt khác, Dự án có Chương trình cải thiện sinh kế với các kế hoạch được
      Mức hỗ trợ như vậy quá thấp để có thể giúp ngư�i
                                                             triển khai trong vòng 4 năm.
      dân trong việc hỗ trợ sản xuất phục hồi sinh kế.
                                                      Vấn đ� này liên quan đến quy trình vận hành của nhà máy để đảm bảo an
      Các lý giải “Nếu dự báo cho thấy lũ dâng ở khu vực
                                                      toàn đập – đó là ưu tiên cao nhất trong quá trình vận hành công trình. Do
      hạ nguồn, và mực nước trong hồ chứa đạt và thậm
                                                      bản dịch chưa nêu rõ ý nên có thể dẫn đến hiểu lầm. Vấn đ� này được hiểu
      chí vượt mực nước kiểm tra (161.7m), sẽ phải xả
                                                      như sau� “Nếu dự báo cho thấy có lũ đến, và mực nước trong hồ chứa đạt
207   đập tràn. Khi đạt được mực nước kiểm tra, phải mở
                                                      và thậm chí vượt mực nước kiểm tra (161.7m), sẽ phải xả nước qua đập
      hết các cửa và đư�ng ống dẫn nước� (trang 56) cần
                                                      tràn. Khi mực nước hồ đạt được mực nước kiểm tra, phải mở hết các cửa
      phải xem lại vì như vậy hồ gây hại cho hạ lưu khi lũ
                                                      đập tràn và cửa lấy nước�. Vấn đ� này xin xem thêm trong quy trình vận
      lá»›n.
                                                      hành hồ chứa của dự án.
                                                      Danh mục các loài động thực vật rừng quý hiếm đã nêu chi tiết trong báo
                                                      cáo “Ä?ánh giá tác Ä‘á»™ng của dá»± án thuá»· Ä‘iện Trung SÆ¡n đến các khu bảo tồn
                                                      thiên nhiên và đa dạng sinh h�c trên cạn� – Thực hiện năm 2008 bởi Trung
      Ä?á»? nghị trong báo cáo phải có danh mục các loài
208                                                   tâm Ä?a dạng và an toàn Sinh há»?c. Bảng nêu trong mục 4.5.3 mang tính chất
      động thực vật rừng quý hiếm ở khu vực dự án.
                                                      tổng hợp thông tin. Trong quá trình thực hiện, dự án sẽ tham khảo danh
                                                      mục chi tiết báo cáo đó khi có yêu cầu.

                                                         Dự án đã xác định phạm vi của dự án là các xã/bản nằm ở d�c sông Mã từ
                                                         hạ lưu đập đến hợp lưu với sông Luồng. Do th�i điểm này các tác động hạ
      Báo cáo xác định rõ 6 xã chịu tác động trực tiếp bởi
      dự án, nhưng lại không đ� cập đến phạm vi và (tên) lưu chưa không thể xác định chính xác, dự án áp dụng “quản lý theo
209   các xã khác vùng hạ lưu dưới đập thuỷ điện có thể  phương pháp thích ứng� với do vậy chỉ dự đoán khu vực hạ lưu có khả
      sẽ bị ảnh hưởng do hoạt động ngăn dòng chảy và     năng bị ảnh hưởng. Danh sách cụ thể các bản/xã sẽ được xác định trong
      tích nước phía thượng nguồn                        quá trình triển khai và vận hành dự án, chương trình giảm thiểu sẽ được
                                                         xây dựng và triển khai thực hiện khi có vấn đ� phát sinh.
                                                         Dự án đã đánh giá được những tác động khi triển khai dự án lên rừng và sẽ
      Diện tích rừng sẽ bị thu hẹp dẫn đến nguồn nước sẽ
                                                         thực hiện các biện pháp giảm thiểu để bù đắp cho các tác động bất lợi đến
      bị cạn kệt và không đủ cung cấp cho các khu tái
210                                                      rừng, sẽ triển khai các mô hình canh tác b�n vững để tránh xói mòn và bảo
      định cư, dự án đã nghiên cứu đến vấn đ� này hay
                                                         vệ nguồn nước.
      chÆ°a?


                                                              32
TT                        Câu h�i                                                        Trả l�i

                                                        Yếu tố suy giảm chất lượng nước trong giai đoạn thi công sẽ được phân
      Trong báo cáo không đ� cập gì đến các tác động và
                                                        tích và cập nhật trong mục này của báo cáo cuối cùng. Tuy nhiên, EMP đã
211   rủi ro được cho là quan tr�ng như: ảnh hưởng
                                                        bao gồm yêu cầu kiểm soát nước thải tại công trư�ng và khu lán trại công
      nguồn nước và làm suy giảm chất lượng nước
                                                        nhân được nêu tại Phụ lục A của Báo cáo EMP.
      Những vấn đ� tác động môi trư�ng chưa thể hiện rõ
      trong Kế hoạch như: Vấn đ� tác động đến Vư�n Tác động đến động vật hoang dã sẽ được dự án triển khai cụ thể trong phần
212   quốc gia và các khu bảo tồn; vấn đ� di cư cá (có các nghiên cứu bổ sung (Phần 12 của báo cáo EMP). Dự án đã có kế hoạch
      nêu trong phụ G-1) vấn d� tác động đến động vật đầu tư nâng cao năng lực cho Các khu bảo tồn thiên nhiên.
      hoang dã..




                                                          33